Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 6, 10 February 1900 — Page 5

Page PDF (800.77 KB)

This text was transcribed by:  Noe Kapuni-reynolds
This work is dedicated to:  John Kapuni Jr.

KE ALOHA AINA

 

makou, ma na hana pono malaila ko ka Papa Ola ikaika ma ka hookapu ana, aka, ma na wahi hana hewa, ua hamani iho la ko makou mana.

            Ma ka lawe ia ana mai a noonoo ia moloko o ka halawai a ka Papa Ola, ma ka Poalua nei, e pani ia na puka o na hale inu rama, ua haule iho la ia kumuhana, mamuli o ka nui ole o na kokua, oiai no nae, na keia poe no i hoole iho, i hooholo ae e pani ia na luakini, kula, keaka, a pela aku.

 

PONO KA MOKUAHI MOKOLII

            Ma ke kakhiaka Poakolu nei, ua hoea mai la ka mokuahi ukulii o Lanai nona ka nio o Talula me na lono o ka poino ana o ka mokuahi Mokolii ma o kona ili ana ma kuaau o Lanai, i kona wa e hookomo ana iloko o ke awa o Kahalepalaoa ma ke po Poakahi nei.  Ua hoao oia e hoopakele i ka moku poino, aka, mamuli nae o kona uuku loa ua hiki ole ae i ko a mau mekini ke hookaawale mai i ka Mokolii mai kona kulana poino mai.  Nolaila, mahope o ko Talula hoopakele ana i na waiwai o ka moku poino, ua holo mai la oia e hoike i keia lono i ka Hui o Waila ma.  Ma kona alahele moana ua halawai oia me Kauai, a ua hoike aku hoi no ka ili ana oia hoa aukai, a me he mea la, ua hala aku la oia no ia wahi.

            I ka wa a ka Talula i haalele aku ai, aole he nui o ko Mokolii mau poino i ikeia, a he pohu lai hoi ke kai ma kona wahi i ili ai.  Ua hoouna ia aku la ka Maui no ka hoopakele ana iaia.

            Ua kapili ia oia i ka 1878 ma Kapalakiko, a o kekahi ia o na moku piliaina kahiko e holo nei ma na kapakai o Hawaii nei.  He $25,000 kona waiwaiio, a he $7, 500 wale no hoi i pani hakahaka ia nona.

 

PAA KA PANTHEON I KA HOOMALU IA

            Mahope o ka hora 3 o ka auina la Poaono nei, ua hoopuka aela o Kauka Garvin, i kana olelo hooholo mai ke koko mai o Won Chin i make i lawe ia mai no ka nana pono ana i kona kumu i make ai.  Ma ka hooiaio ana he mai bubonika kona kumu i make ai. Ma o keia hoike ua hooholo iho la o Peresidena Wood o ka Papa Ola e hoomalu ia keia hale inu rama a me ka hale lio a me ka hale e ku ana mahope ona no ka mea, o ka elua iho la ia o na pake i make oloko oia wahi.  Nolaila ma ka hora 5 oia ahiahi ua hele aku la o Kauka Wood a pani ae la i na puka o ua mau hale la, a lawe aku la hoi i na poe hana maloko oia mau wahi no ka hoomalu ana me ka hoonoho pu ia aku o na kiai no ke kiai ana ia wahi.

 

HE EKOLU MAU MAI HOU

 

HE ELUA MAI KA HALEKAA MAI O KA PANTHEON

 

E puhi ia ana ia Wahi i ke Ahi—Ke Hoomaka mai nei I waena o na Ilikeokeo.

 

            He ekolu ka nui o na mai i ike ia iho la ma ka Poakahi nei, a na ia mea i hoala hou mai i na manao pihoihoi i waena o na poai o ke kulanakauhale nei.

            O ka mai mua i ikeia o Koalii no ka pa hoomalu o kahi hoahu aila mahu ma Kakaako, ma ia kakahiaka Poakahi no, a ua lawe koke ia aku oia no ka halemai i hookaawale ia no ia ano mai.

            O ka elua he Iapana nona ka inoa o Yamaoka, i loaa aku maloko o kekahi hale hoolimalima e ku nei ma ke kihi o na alanui Hema a me Alapai, ua loaa aku oia ia W.E. Fisher e waiho ana iloko o ke kulana nawaliwali, a nana i hoike aku i ke keena o ka Papa Ola.  Ua hoouna koke ia aku na kauka aupuni, a ma ka lakou kilo ana i ke kulana mai o keia Iapana, ua hoike ae lakou ua loaa oia i ka bubonika.  Ua hoomalu koke ia ua hale la a ka mai e waiho ana, a o ka huina a pau o na poe e noho ana maloko o keia hale he 125.  Ma ka noii pono ia ana o kona wahi i hana ai mamua o kona loaa ana iho la i ka mai, ua ike ia iho la he limahana oia no ka halekaa Pantheon.

            O ka ekolu o na mai he haole nona ka inoa o J.H. Hartman, he kanaka kiai po oia no keia halekaa Pantheon no.  he mau la pokole wale no kona waiho mai ana ma kona hale e noho nei i iikeia, ka hale kahiko o Kimo Holo makai iho o Honuakaha, aka, ma ka nana ana nae a na kauka aupuni, ua ike iho la lalkou i na anoano bobonika ma o kekahi wai i pehu o kona kino, a nolaila, ua lawe ia aku oia no ka haukapila.

            Ma o ka hoomaopopoia ana he elua i make a me keia mau mai hou hoi he elua a me ka nui o na iole mai i olelo ia ua ike ia maloko oia haleka.  Nolaila ua hoololi hou ae la ka Papa Ola i kana olelo hooholo i hoopuka mua ai, oia hoi, e hoomaemae ia ua hale kaa me ka hale inu rama a e puhi ia aku oia i ke ahi me ka hakalia ole.  O ka Poalua nei kona la i manao ia ai e puhi, aka, no ka pa ikaika nae o ka makani a me ka pau ole o na ukana i ka lawe ia i waho, ua hoopanee ia aku la a no kahi wa hou aku.

           

            Ua ae ka Papa Ola e @@@@@@@@haipule maloko o ua luakini e hoomaka ana ma keia La Pule iho.

            Ua hookuu mai la i keia ola ana o David Aiwohi Kahookano ma ka po Poakolu nei, ma kona home ma Kawaiahao.  He kupa oia no ka makani Aoaaapaa o Kohola.  A he kamaaina no ka Ua kukalahale nei ua noho oia he kulana kapena makai no kekahi mau makahiki.  Aloha no.

 

Ka Malama o FEBERUARI

Lapule             4          11        18        25

Poakahi           5          12        19        26

Poalua             6          13        20        27

Poaha              1          8          15        22

Poalima           2          9          16        23

Poaono            3          10        17        24

 

KE MAHUAHUA HOU MAI NEI

 

ELUA MAKE A ME ELUA MAI I IKE HOU IA

 

Paa ka Hale Inu rama Pantheon i ka Hoomalu ia ma ka Poaaono nei.

 

            No kekahi mau la i kaahope ae nei, ua kuahihi maoli ke kulana o ka pahola ana o ka bubonika, a ua manao ia e pau koke ae ana na hana hoomalu o ke kulanakauhale nei, a e hoi hou mai ana hoi na la o ka hauoli aka, ua hoomaopopo ia iho la nae mahope iho o ka mai ana o Weir Robikana i ka nui o na anoano bubonika e laha hou mai nei.

            Ma ka La Pule iho la, he elua mau make bubonika i ikeia, oia hoi, o Weir Robikana o ka halekuai mea ai o Walakahauki e ku nei ma ke alanui Betela.  Ma ka nana ana a ua kauka aupuni ua hooholo ae lakou ua make oia i ua mai weliweli nei.

            O ke elua o na make he wahi keiki Pake uuku nona ka inoa o Gee Mui, ua make oia mauka o kahi hoomalu o Kalihi.  He mau la pokole wale no kona kaa mai ana a make aku la, a ua ike ia no hoi ua make no oia ma o ka loaa ana i ka bubonika.

            He elua mau mai i hoohuoi ia  o Kekau, he Iapana no kahi hoomalu o Kauhi, ua loaa oia i ka mai ma ka po Poaono nei, a ka, aole nae e hiki pono loa ke hooiaio ia kona kulana mai, he Iapana oia e noho pili pu ana me Ass gura i make ma kela La Pule aku nei.

            O ka elua he Pukiki no uka o Pauoa.  Ua hoea aku o Kauka Peterson i ka home o keia Pukiki, a ma kana ike he hoohuoi kona no ka maa e pili ana no keia Pukiki, nolaila, ua hoomalu koke ia aku ka home o ka mea poino.

 

HE KANIKAU NO KAUMAKAPILI

Kanikau ia he aloha,

Nou no la e Kaumakapili,

Ua hele e aku oe na hora i ko oleloia.

Ua lawe ia aku la na lima o ko lokoino.

Aloha ia Luakini ka luhi o na Lii

Me na Ekalesia pu mai hawaii a Kauai.

A Kauai o Manokalanipo,

Huipu mai kakou i ka hana a ka Papa Ola

Opu aloha ole aloha Kaumakapili

Luakini oikelakela ma Hawaii nei a puni,

Ka poi Kaumakapili elua ona puu

Na bele kani hone o kona leo maikai.

Aloha Kaumakapili Luakini

I hoolaaia e ka Uhane Hemolele,

Me ka Makua Mana Loa,

I hana me ka Hemolele loa.

Ka luhi o na Lani aohe waimakapaa

O na lehulehu a pau,

O makou kekahi aloha ia Luakini

Kina e ka pono a loaa i Wasinetona

Nana e hoihoi kou pono e Hawaii

Hoonani ia ke Akua.

 

D.K. Nuuhiwa

Waikane, Feberuari 7, 1906

 

            Aole no i huli hou mai ko ke@@ alii Kawananakoa a me ka @@ Sam Parker, ma ka mokuahi @@ rika, e i ke me na mea i opu ia.

            Eia ka Papa Ola ke haawi @@@ kane nei i na poe a pau e lawe ia ana i na iole make a ola paha, @@ ka uku makana o ka iole make @@15 keneta, a no na iole ola he 25 keneta.

 

PACIFIC IMPORT COMPANY

PROGRESS BLOCK: : : ALANUI PAPU

MA KA MOKU AHI AUSETERLAIA I LOAA MAI NEI IA MAKOU HE MAU WAIWAI HOU I KUPONO NO KE KARISIMAKA!

 

KII BEBE! KII BEBE!!

He 3000 au e wae ai.  O ka makou mau kumukai he emi loa kona wahi e ae oia ano waiwai hookahi

 

RIBINE!  RIBINE!!

Eia makou ke hoikeike nei he heluna nui o lakou, akahi no a wehe ia.

 

TAWELE

Aole e loaa hou ia oe he wa makepono hou aku e like me keia.

 

HULUHULU MOE

He 300 paa e ho@@@ ia aku ana ma ke kumukuai haahaa loa o na hale hana nui.

 

LOLE AAHU O NA OPIO

Aole he hale ma keia kulanakauhale e haawi ana ia lakou me ka emi ia ole.

 

KALAKOA

He 2000 apa hou loa i loaa mai nei o na wahooluu paa o na paikini hou, e loaa no no ka 5 keneta o ka i-a.

 

VITORIA LAWNS

Ua loaa mai al ia makou he 500 Apa o ua ano like ole, a e hoohlo ia ana ma na Kumukuai makepono loa i ike mua oia ia.

 

E hele mai i ke kakahiaka i ole ai e nui na hookele ia ana.

 

PALEKOKI WAHINE

O na paikini hou loa o Nu Ioka e kuai ia aku ana ma na kumukuai haahaa loa.

 

LEI A-I O NA WAHINE

Eia makou ke hoikeike nei keia mau waiwai anohou.  E hele mai e ike no oukou iho.

 

HAINAKA

Ua loaa mai la ia makou he tausani kukini o keia waiwai.  E makaala ae i na Puka Aniani no ko lakou hoikeikeia aku.

 

Ua hookuu akea ia ae e hele mai e makaikai i ka makou mau Waiwai Hou.  Nolaila, e ehele mai i keia wa ano.

 

HE NUI NA MEA  HOU

Eia ma ko makou nei mau kaona Waiwai Hou loa o keia a me kela ano, a e haawi ana makou i na @@ a pau e kipa mai ana ma ke @@@ halekuai i na kumukuai he  @@@  O ko makou mea kuai ma ka hiki ua kuai oia he heluna waiwai @@ a nolaila, he hookahi wale no @@@ pono ia makou e ume mai ai @@@ waie o na kanaka i ko makou @@ kuai, oia hoi ke kuai ma ke @@@ awa.

            E hele koke mai o nele auanei

PACIFIC IMPORTS @@@

S Ehr@@@@