Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 7, 17 February 1900 — Page 3

Page PDF (786.68 KB)

This text was transcribed by:  Linda Paik
This work is dedicated to:  Katey Lanamalia Reiko Paik

KE ALOHA AINA POAONA, FEBERUARI 17, 1900 3

 

HE KAAO KAILI PUU

:NO KA:

 

UI MINEWA

:A ME NA:

 

Kaikunane Eiwa

 

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

 

 

Kakauia no KE ALOHA AINA.

            A e like me keia makemake hou o ka moi opio, pela kona mau kanaka i hooko ai i kana kauoha, a me ka emoole, aia hoi, ka wahine opio e noho ana ma ka aoao o ua Duro nei.

            Maanei i h@opai@kuli h@u ia ae ai ka lewa me na leo huro hauoli no ko lakou moi a o ka oi loa aku nae no ka kakou Minewa me ka hooho pu ae.

            Ua kohu pona na alii opio e hiki k@ mai la maluna o ke olua @aa moi, oiai, aohe mea a ka maka e kamawae aku ai. Ua nohea laua ma na ano a pau. A ua like hoi laua me na opua hiki ahiahi e kau haaheo ana iluna o ka paia lewa. Ua kupono e ko makou h@ku moi o ka wahine kena mare ia.

            Na keia mau leo akena o na kanaka me kona ike pu ana iho he wahine ui maeli lo no keia, ua hoop@ha ia mai la ola me ka hauoli, a me ka puuwai e kapalili ana oia no kona wa i lalau iho ai i ka lima akau o ka wahine opio a @e@a lima haalulu hapai ae la oia i ka lima o ka nohea me ka manao ana e haawi iho i na m@ki hoomau no ka mea nana i kaili aku i kona puuwai i ka ike lihi mua ana no.

Aka, ia wa no n@e i ike ia aku ai ua Minewa nei i k@ h@ki ana mai i kona lima @hope, me he mea la, e koike okoa aku ana no, aole nana ia pulima, a me na waimaka e ki heanea mal@ o ko Minewa mau paplina haliu ae la ola o hakapono aku la maluna o ka moi a me ka leo nahenahe waka ae ia kona lehelehe a pane mai la me kea no hopohopo.

            E kuu haku moi mai ho@o e haawi iho i na muki ana maluna a ko’u lima, ne ka mea, ke hoo@aopopo nei au aole au he wahine e h@e me kou kulena ke kiekie, aka, he wahine au no ke kulana haah@a a no loko hoi o ka poai o ka poe i@hune, @, e hookuu mai ia’u mai e hoi aku no ko’u wahi i hele mai ai.

            E ka ui @ae ole mai noonoo ia mea, oiai aole ia he kumu nana e koi mai ia’u e hoowahawaha aku ia oe, aka, n@oa hiohiona nani oikela kela i hookiekie ae i kou kulana e ike me ko’u nei.

            Nolaila, e ka w@ine ui, mai hookaumaha i kou noonoo no kou kulana i oili mai @ i keia ao malama la@ no ka mea, aole @ hookahi wale no ka mea i hanau ia mai ma ia abi aka, he nui a lehulehu wale aku oia poe e noho nei, a ua pi mai lakou mai ke kulana laahaa a hiki i ke kau iluna o ke kulana kiekie, a iwaena oia poe o @e pu kekahi.

            E hoolohe hou mai e ka opuu rose ula weo o ke awakea. Na ke aloha e hana mao ole nei ia loko o ko’u puuwai nou i hookuu ha@ama aku i na ipuka o ko’u kakela kapu ia oe. E huli hoi aku kaua no kuu home ano, oiai, ke ike aku nei au i kou helehelena ua piha me ka maluhiluhi.

            Ma keia wahi i hoomaopopo iho ua Minewa nei, ua hoolohe ole ia kana mau olelo maalea i wahi nona e pakele, a no ia kumu ua kulu iho la kona waimaka no kana Boliona aloha i ka haopu ae aole paha laua e hui hou ana.

            Me keia wani i huli ae ai ua moi opio nei a kauoha aku la i kona ukali e hoike aku i ke kalaiwa kaa e hoohuli ae i ke ihu ona lio no ka halea i, he hana kupono ole nana ka haawi ana i na huaole lo kaili puuwai me ka hoolohe mai o keia anaina kanaka ni e hiikeke nei ma na aoao o ke kaa alii.

            Ma keia a wahi i hooko aku ai ka ukali o ua Duro nei i ka leo kauoha a kona haku. He aina he poha ana o ke uwepa, oia no ka wa o ke kalaiwa i puki mai ai ke kailawa i na kaula kaohi, a neeu aku la ua kaa nei makoko o na kanakae hanamu ana, a iwena o na leo hu@o o na makaainana makee alii i niau aku ai ua kaa nei no ka halealu k@ pahu hopu hoi i kana huakai me uhaiaholo mai no nae o no kauaka mahope o ke kaa moi.

            Me ka emo@ ua hoea aku ia ua kaa nein e kana mau ohua kiekie na ka ipuka o ka pa alii, a ikei aku la hoi na hae like ole e kuuweu ana ma na puoa kiekie i ka haealii.

 

            O ka umi keia o na la o ke poha hou ole ana o ka ma’i bubonika.

            He ehiku mau make bubonika ma Maui i lohe ia mai maluna o ka mokuahi Kauai.

            Aohe no he mau moku holo ma na mokup@i a hike i ka hoike hou ia ana mai e ka Papa Oia.

            Ua hopu ia he hale inu rama ma ka po Poakolu nei, no ka hookuu ana i na wahine e kamau kiaha malaila.

            Ua puhi ia ae la ke ahi ka hale hoolimalima hou e ku nei ma ke kihi o na alanui Hema a me Kawaiahao, kahi hoi i ma’i ai o Yamaoka, malalo o ke kauoha e ka Papa Ola.

            Ua wehe hamama hou ia a eke alauni Moi mai ke alanui Muliwai a hiki i ke alauni Nuuauu, a oa noa hoi i na mea a pau ke hele malaila, mai ke aumoe Poakolu ne ka hookuu ia ana o na mea a pau.

 

 

Nuhou Kuwaho.

POINO HOU NA AMERIKA I NA PILIPINE.

 

            Manila, Ian. 31. O ka mea i halawai mai me na Amerika ma kahi kokoke i Subig, na like loa ia me ka lele kaua ia ana o kekahi puali holookoa me na lako ai mamua aku nei.

            O Lutaneka Schenck me kana ha kanaka o ka regimana 25 e huli ana i na enemi, na halawei aku lakou me na Pilipine ma kekahi kowa o na mauna.

            I ke kipapa mua ana mai o na enemi, ua haule aku la o Lutanela Schenck me kekahi poka ma kona poo. O Kakina Singleton a me ekolu koa i make a me elima i hoeha ia. Ua auhee aku na Amerika. A mahope iho ua hoouna ia aku he puali ikaika ma ke kahua hakaka, no ka halwai ana ma na enemi, a ua auhee aku na Pilipine me ka poino nui.

            Manila, Feb. 5. Ua lele kaua aku na kipi maluna o ka baealiona ekahi o ka regimana 49, ma kahi kokoke i Nias. He Mekia a me ke kapena kai hoeha ia, a he hookahi kakiana i make, aku, aole nae he mau lona i loaa mai.

            Manila, Feb. 7. Ua lawe pio ia e na kipi he eiwa kaa i piha me na lako ai mawaena o Ora@i a me Duiaiup@an, he hookahi kopala me elima koa i make o ka regimana 32.

 

HOOWELIWELI IA KE KULANA O NA BOA.

 

Ladana Feb. 7, hora 4:20. Ua waiho aku o Haku Roberts he kono i na taona e ku ana ma na paleua e lele kaua ia aku ana na Panalaau, oia hoi, na kanaka Transvaal a me na kanaka Free State e hoi no na waoakua, me ka haawi aku i na malama maikui ana ia lakou, a e hoihoi hou la aku ana uo ko lakou mau mahina ai i ka wa e lilo ae ai ia wahi i no Beritania. Me ka hooiaio pu aku a ke kuahaua o na poe e lawe mai ana i lio e kuai ia no. O na poe o na aina e, e ukuia no ko lakou uka no Europa. O na poe kipi malaila e haawi pio mai mamua o ka hopu pio ia ana aku.

            O Kenerala MacDonald me 4000 pualikoa helewawae, kaua lio a me puali kukuaiahi, e hooweliweli la i ka akau o na Bea ma Magersfontein. O keia ka nea hou ana ma ka aoao o Haku Methuen no kekahi mau pule.

            Ua loaa mai la i ke Standard he lono no ka Poakahi, Feberuari 5, mai Koppie Dam mai. penei: O Kenerala MacDonald @ kekahi pualikoa helewawae, he regimana a na kei kaua lio ma na laau ile a ne hookahi @ pukaa, ua hoea mai la ia i anei mai kahi hoolulu mai ma Muliwai Modder, a ua manao ia he nee ano nui keia e halawai aku ai ma ka akau o na Boa ma Magersfontein. O Koppie Dam oia kahi e hoomalu ana i na alanui mai Kimberley a hiki i Hopetown a me Douglas. He elua wahi hoolulu o na Boa ma Kamulhock a me Griquatown, i kokoke loa ia lakou. O ka hoea koke ana alu o ke kolamu koa i ka wa pona au kau pale aku ia i kekahi pualikoa nui hewahewa mai ko lana hoohui ana ae i kahi hookahi. Aia oia ke paa ia i na kappa elua o ka muliwai. He elua manawa o na kiu Boa i halawai ai me na koa kaualio. Aia na enemi ke hoakoakoa mai la me kekahi puali nui hewahewa no ke kue ana mai i ko makou nee hou ana aku imua. Ua loaa ka poino i na koa mai ka wela o ka la a me ka nele i ka wai na keia nee ana.

 

O MRS JOUBERT MA KE KAHUA KAUA.

 

            Ladana, Feb. 5. O ka moole lo aia o Mrs, Joubert me Kenerala Joubert ma ke kahua kana, a ke hana kino maoli la i na mea o ke pakankau o kana kane, aole ia he mea e hoohikilele ana i ua poe i maopopo mua i ke kulana hopo ole o keia wahine. He nui kona manawa i hele pu ai me kana kane ma na hoouka kana ana me na kamaaina oia wahi. Ma kekahi kahua hoolulu kahiko loa ua hoohehee opka oia me kekahi mau wahine e ae ua na kane.

 

HE LONO NO KEKAHI KAUA HAHANA.

 

            Ladana, Feb. 5, hora 4:45 p. m. He lono kuikawa kai loaa mai nei mai Durban, no keia la, e olelo ans: Aole he mau lono ano nui i loaa mai a Keuerala Bula mai, aka, ua hoike is se nae ua malama ia he hakaka hahana ma ka ka inehinei.

 

 

            Eia ke kuai ia nein a pahu aila mahu i ke $3.00 o ka pahu.

            Ua hoohanee ia iho na paia pohaku o ka hale kaawai helu 5, e na kikiao makani o ka Poa@ nei.

            Ua hoomaopopo loa ia e poh@ ae ana he kana mawaena o Farani a me Enelani maluna o ka ninau o A@gupita.

Ua hoea aku la ka moku lawe holoholona Port Albert @ Hilo, a ua hoolele ia aku hoi kona mau holoholina no ka hooma@a ana mamua o kona holo loa ana @ku no Manila. O ka elua keia o na moku lawe holoholona i hoea ae la malaila.

 

HE ME@E NA NA HOA I KA INEA

 

He aloha e ka’ai o Kaumakapili,

Kahua hoolulu o ka lehulehu,

Haila makou i luana ai.

Ma ka man@ kauoh@ na kauka,

Pane mai ka leo o ka l@nui,

E naue i ka rumi @om@emae,

Au@u i ka wai o ka piula,

I huipu ia me k@ ak@,

Haawaiia mai kahi paalole,

He ole ka helu@ ke ike iho,

Kamaa hila ole i ka wawae,

Pap@le Kaleponi kiu aheahe,

Pane mai e ka leo o ke kauka,

Liuliu ouk@ makaukau,

L@ina like ia mai makou,

Ua like me na pualikoa,

Kai a huakai i ke ala@ui,

Me na lehulehu o ka inea,

Hanohano na hoa ka ikena mai,

Ka maalo ana iho ma Kepooo@i,

Ilaila wau i haupu ae ai,

Kuu home i ka wehi lau ohai,

E kono mai ana i kuu waimaka.

E huai i ka lau lihilihi,

Na luna na kiai mawaho,

Maloko makou e naue nei,

H@ki i ka hale hoolulu kaa,

Ua makaukau e ka Lanakila.

Ke kani mai nei e ke oeoe,

Ke oni nei mua naue o hope,

Huli ae na maka i ka lehulehu.

Haawi ke aloha no ka ohana,

Kuupau Lanakila i kana hana,

He hoa heihei no ke alahao.

Hiki aku i ka hale kamaaina,

Hale pua u nu o ka Papa Ola,

Ua ol makou @ehi mi@i poi,

I kahi kamano me ka ia pipi.

Ka waiukai mai me ka palena,

Kahi ko e hi a mai o Kona,

He aloha ke kaona o Honolulu,

He puu lehu ia na ka haole,

Na maka keleawe mai o kahiki,

Auna Kolea kauahua,

Hoowaha i ka nani o ke aina,

I ka pono kaulike o ke kanaka,

Pehea mai oe e Liliulani,

I ko lahui makaainana.

Huli mai ko alo ihope nei,

E hoi e noho i ko kalaunu,

I lanakila ai ko lahui,

A puka i kea o malamalama,

            Puana ia mai ana ke mele,

            No ka poe hoomalu o Kalihi.

                        Ha@uia e

                        Mrs. Keaolewa,          

                                    Kalihikai Camp

 

 

            Ua loaa mai he lono, nap au me eke let@ o na mokupuni mawaho aku nei o Oahu ma Honolulu nei, aka, e hoo@a pololei ia ae ana no ma ia mau wahi. He mau mokuahi holo pololei ke hoouna ia ana no Kauai., Maui a me Hawaii.

 

E HOO’OHE I KEIA

 

            Ke hoike ia ka lone i na poe a pau o Hana, Maui, o na poe a pau e makemake ana i ka Nupepa KU ALOHA AINA, e hele ae oukaou e hu me ko’u Hope, ma Makaalae, Hana e ke @ala kuike wale no e loaa ai ka nupepa, a o na poe a pau he koa @ aio ko lakou i ka n@ i ka makahiki i pau, e hoo@ koke ae oukou ma ka lima o ko’u Hope @ J. W. K@nini, @ au e kaawale aua ma Honolulu.

                        Me ka ol@io

                        G.P. Kaumakaole.

Luna Nupeoa o KU ALOHA AINA @

            Hana , Maui