Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 9, 3 March 1900 — Page 5

Page PDF (812.68 KB)

This text was transcribed by:  Patty Mancini
This work is dedicated to:  For Uncle Bill Correa

KE ALOHA AINA

 

                        KE ALOHA AINA, POAONO MARAKI 3, 1900.             @

 

KA NOONOO IA ANA O KE KULANA

AUPUNI NO HAWAII NEI.

 

            Wasinetona, Feb. 19. Mahope iho o ka noonoo ia ana o na ninau kumukanawai maloko o ke Senate i keia la, ua hapai ia mai la ka bila e pili ana no ke kulana aupuni o Hawaii.

            O Cullom, o Ilinoi, ka mea iaia keia kumuhana, e hoakaka ana ia i na pauku i hoomakaukau ia, e hoike ana me ke akahele i na olelo o ka bila.

            Ua kue mai o Tillman i ka @, no ka mea, na hookuu wale ia na ana waiwai a me na ana naauao i na poe koho a me na poe paa oihana, oi i no nae keia aupuni e kue ana i na Mokuaina Hema i ka loaa ana o keia mau pono like i ko lakou poe koho.

            Ua pane mai o Cullom, ua noonoo akahele ia keia kumuhana e ke Komite, a ma ke ano no ka malama ana i ka pono o na mokupuni a me kona mau makaainana mai ka hoohaunaele a me ke pi loke ana, ua apono ia iho la keia pono i hoohaiki ia i na poe koho. Aole he mau hana kapakahi e hoike ia ana i kekahi lahui, a i ole, i ke kulana o na kanaka maloko o Hawaii. Malalo o keia bila ua hana kaulike ia ha mea a pau.

            Ua hoakaka mai o Cullom i ke kumu i hapai koke ia mai ai keia bila e noonoo ia, ma o ka hana hoopoino no ia a ka ma'i ahulau ubonika ma Honolulu. Aia he kanakolu eka o ke kulanakauhale i puhi ia e ke aupuni, i wahi e pale aku ai mai ke palahalaha loa ana aku o ka ma'io. He ewalu tausani poe e noho la iloko o ka hoomalu, i hoonele ia me na home a na aahu. a e kokua ia la e na makaainana o Honolulu. Ua noi ikaika mai na poe Hawaii no ka hana koke ia ana o na kanawai e haawi ana ia lakou i ka mana o ke aupuni mai. me ka manaolana e hana koke ia ana, aka, me ka noonoo akahele ana no nae.

            I ka hoea ana mai o Cullom i ka panina o kana poo manao, ua ala mai la na paio hahana ana no ke kuleana o ka Ahaolelo e kukulu ai i Aha Kumukanawai o Amerika Huipuia maloko o kekahi teritori. Aole i holopono keia kumuhana imua o ke Senate a hiki i ka hora 5:15 p. m., malama ia he halawai mana hooko, a ma ka hora 5:25 p. m., i hoomaha ai.

 

            Huli ke au o ke kaua mahope o na Beritania, ke anoano loa aku la na Boa e lele i kuahu.

            Aia maluna aku o 1,200 ka nui o na Kenerala o Rusia, he heluna keia e hoika io mai ana no i ka nui hewahewa o na kanaka o Rusia e noho la iloko o ka oihana kaua, no ka mea, e hoomalu ana kela a me keia Kenerala he mau tausani kanaka.

 

NA KOKUA NO KA

POE PILIKIA.

 

            Ua loaa mai nei mai na poe puuwai aloha hoakanaka mai o ka apana o Hilo, ka huina o $150 00 i lolu pakahi ia e kela a me keia no ka poe pilikia o Honolulu nei. Ua hoouna pu ia mai ia makou ka papa inoa o na poe a pau na lakou ia mau kokua, mai na komite ioai, no ka manao ana e hoolaha pak@hi ia aku na inoa maloko nei.

            Aka, mamuli o ko makou manao iho keia e kapae nei; o hoopiha wale ia no hoi auanei na kolamu o ka pepa, oiai, aole o kanamai, he haneri a oi; no ka mea, he nui no na wahi e ae i hoouna mai i ka papa inoa o ka poe kokua oia mau wahi. Ua waiho pu ia no nae mamuli o keia kumu. Nolaila, e kula mai e na makamaka.

            Ua hoounaia mai keia huina dala i hoike ia maluna ae i ko makou Puuku, a ua waiho ia aku ia iloko o ka waihona o ka poe pilikia e malama ia nei ma ka lima o ka Puuku o Ka Hoi Kokua Manawa lea, Mrs J. F. Bowler; a ke lawe mai nei makou i na hoike ano nui o na mea i haawi ia ma ka lima o na komite nana i hele aku i waena o ka lehulehu, penei:

Mai na poe mai o Waiakea:--

Mrs. M. A. Kaluaola, (komite) $4 85

Mai na poe mai o Hilo Taona:--

Mrs. Annie Lewis, (komite) 71.15

Lulu huikau me na Pake:--

Mrs. Annie Lewis, (komite)   7 55

Hilo Taona me P@ueo:--

Mrs. Hattie Nailima, (komite) 41.60

Lulu huikau me na Pake:--

Mrs Hattie Nailima, (komite)  4.10

Mai Hilo Paliku:--

Mrs. Pua Ananaia a me Mrs.

            Sam Kapahua (komite).......17.35

Na Lulu Huikau e ae, .............3 40

 

                        Huina e pau..........$150 00

            ma ka aoao o ka poe i hoopoino ia, ke haawi aku nei KE ALOHA AINA i ka manalo a nui i na poe nana keia ma i kokua aloha i na hoakanaka o ka ili hookahi i hoopilikia ia e na hana weliweli a ka mai puulau b. bonika, ka mea nana i puluni pau aku i na wahi pono kino a me na lako a pau o ka noho ana. a lilo i poe kuewa hoopiliwale i keia mau la e ike ia aku nei.

 

KA HOAPILI O KO'U HOA ALOHA
HE WAHINE UA HALA.

 

            I KE ALOHA AINA.

                                                                                                Welina oe:

 

            Ma ke aumoe o ka Poaha, Feb. 22, 1900, ua kipa ae la ka Anela o ka make ma ka ipuka o ka home o ko'u makamaka oiaio ma ke kino a me ka uhane, ma o John William Kaimana, a kaili aku la i ka hanu oia mai ko kino aku o kona hoapili he wahine, a waiho mai la iaia ma hope aku nei e u ana i ka ukana nui o ke aloha. Ae no hoi paha.

            A aloha wale ia la hoi e Kaunuohua, he puu wale iho no hoi ia. O ka io maoli hoi keia o na io, a o ka iwi hoi o na iwi, a o ka hoa kakeie hoi o na po kehau anu o ka ho oilo Aloha wale.

            Ua hanau ia o Mrs. Kaale, na Kaawa a me Mokunui, ma Wainaku, Hilo, Hawaii. i ka la 23 o Iune, M. H. 1854, alaila, ua loaa iaia na makahiki he 44 a me 8 mahina.

            He makuahine maikai, he waipahe olu o na manao, he lokomaikai a he oluolu ma na ano a pau o ka noho ana mawaena o ke kane a me ka wahine, kona mau hanau mua a me na keiki a me na moopuni he nui wale a me na hoa aloha no hoi e kipa aku ana ma ko laua home i piha i ke aloha, na malihini hoi e kipa aku ana i ona 'la.

            Ua waiho mai la oia he kane a me kona hauau mua he wahine, a o kona mau hanau mua he mau kaikunane, ua hala mua laua i ke ala ana e imi aku nei mahope.

            He ma'i akepau kona ma'i i make aku la, ua nui a lehulehu wale na la o ka noho hoomailo ana a ka ma'i iaia, a hala wale aku la oia.

            Ua nui ka imi ana i kona ola i na kauka haole, a pela pu no hoi i kahi laau o kakou Hawaii, aole nae i waiho mai o make iaia.

            Ua kuu ino la na la o kona auwe ana i na luhi a me na ehaeha o keia ao inea, a hala aku la mao no ka hoomaha ana no ka manawa pau ole.

            I ka hiki ana o kona mau makahiki i ka 16, ua mare oia me Maihui kana kane e noho mai la i ka uka o Olaa.

            He makuahine hoahanau oia no ke kihapai laahia o ka ekalesia o Haili.

            Nolaila, ua hala aku la ka hanu ola mai ka hale kino ae, a hookuu mai la i ke kino lepo no ka palaho mau loa.

            No ka lepo mai ke kanaka a ke Akua i hana ai, a pela no i hoi aku la ka lepo no ka lepo/

            Nolaila, Nana no i haawi mai e noho pokole ma ka honua nei, a Nana no hoi i ku mai la a hoihoi aku la ma kahi mau.

            Na ka lokomaikai o ka Haku o Iesu Karisto e haawi mai i na hoomama ana i na Kaumaha, ehaeha, a luuluu hoi ou e ke kane, ka hanau mua, na kaikamahine, na moopuna he nui wale, a i ka nui a me ka lehulehu o na hoa aloha. Aloha wale oia i holo aku la.

            Nolaila, e hoonani ia ke Akua ma na Lani Kiekie Loa. a he malu hoi hoi ma ka honua nei, a he aloha no i kanaka @ Amene.

            Owau iho no me ka wailuaka,

                                                JOHN I. KANOA,

 

            Wailuku, Hilo, Hawaii, Feb. 24, 1900.

 

KUPILIKII KULANA O NA BOA

 

AIA O ROBATA KE NEE LA
NO KE KAPITALA.

 

Au Hou o Bula i ka Muliwai Tugela

            no ka Eha o ka Manawa

            ma ke Alahele o Ladysmith.

 

            Maluna o ka mokuahi Alameda i hoea mai la i keia kakahiaka Poakolu i loaa mai ai ia makou na lono hope loa o ke kahua kaua o Aferika Hema, a no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu, nolaila, ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui, penei:

            Ladana, Feb. 21. Aia he 40,000 koa Beritania ke uhai la mahope o Cronje me ka hoomaha ole, malalo o ke alakai ana a Kenerala Robata, i hoea aku la ma kekahi kulana paakiki maloko o ka mokuaina Kuokoa o Alani, a aia o enelani ke kali me ka hamau no na lono hope e pili ana nona.

            A hiki i ka hora 2 o keia kakahiaka, aole he lono i hoike ia ae e ke Keena Kaua e pili ana i ka nee kana mawaena o Kimberley a me Bloemfontein, koe wale no, o ka hoike i loaa mai, aia ke kahua hoolulu o ke alihikana nui o na Beritania ma Paardeberg, ma kahi he kanakolu mile ma ka hikina aku o Jacobsdal, e kokoke ana i ke alanui nui e hoea aku ai i ke kapitala o ka Mokuaina Kuokoa, nona ka mamao he kanaha mile wale no. O Haku Kitchner ke alakai o na puali e uhai la i na Boa, aia me ia na pualikana lio o Kenerala French a pau, na mahele koa eono, ehihu, eiwa, a me ka puali McDonald's Highland Brigade.

            O ka nui o na koa o Kenerala Cronje, aia no ia ma kahi o 10,000. Elike me na lono i loaa mai la, he 10,000 koa o ka Mokuaina kuokoa e haalele la ia Ladysmith a me Colenso no ka hoopuipui ia Kenerala Cornje.

            Ladana, Feb. 21, hora 5 a. m. I keia mau manawa aole he mau lono i loaa mai a Haku Robata mai e pili ana no kona hopu ana ia Cronje ma kana uhai ana mai Kimberley aku no Bloemfontein, o na noonoo apau i kei la, aia ia maluna o Ladysmith a me ka hoao eha ana a Kenerala Bula e hoopakele ae iaia, Eia na poe a pau o Enelani ke manao io nei e loaa ana iaia ka lanakila i keia wa, no ka mea, aia oia ma kahi he mau mile ke kokoke aku ilaila mamua o na wa i hala ae nei. Ua lawe pio ia ae la he lehulehu wale o na kulana maikai ma ka hema o Tagela, a ua haule pio pu hoi ke kulanakauhale o Colenao iloko o kona lima me ke kue ole ia mai, a o na lono hope loa i loaa mai la, aia oia ke au hou la i ka mulimai Togela no ka eha o ka manawa me o mau pualikoa. Ina e hiki ana @ kana mau pukuniahi nunui @ kau maluna o kekahi puu a m@ puu paha ma ke kapawai akau @ ka muliwai na hikiwawe loa @ ke hoopakele ia Ladysmith.

            Mawaena o C. leaso a me @ Ladysmith he mau wahi hoolu@ kaa, oia o Pieter a me Neithro@ Ina he mau hakaka ana i @ ma na puu no ia e hoopuni a @ ia Pieters. O ka Kenerala B@ mau hoolala ana, oia no ka @ ana aku imua me ka hookau@ ole e hoopakele ia Ladysmith @ malaila loa aku no Laings @ me ka hapa o kona mau kana @ a o ke koena iho e hoouhaia a @ ana no ka hoopuipuni ana @ Robata.

 

AHUWALE O BULA MAY LADYSMITH MAY.

 

            Ladysmith, Feb. 20, (ma@ hoke hoailona). Ua hiki ia @ kou ke ike aku ia Kenerala @ e nee mai ana no ka hoopakele @ ia makou. Ua hoohauoli la @ taona a ke manaoio nei maku@ loaa ana ia makou ka laua @ He malie a maikai keia la a @ ka makou mau ohenana na li@ makou ke ike i na koa helewai @ e nee hakaka ana iluna o na @ a ua makaikai pu aku ma ko@ ke kipoka ana a na poukuniahi @ ka ike pu aku hoi i ko lakou @ we pio ana ia Blows Hill ma@ La Pule nei. Ua makaukau @ makou mau puai no ka h@ ana aku me ia, a ke ike ia nei @ na hiohiona hauoli maloko @ pa @aua, me ka helu ana i na @ hora he hoea mai ai ka hoopakele@

 

UA AE MAI LA E UK@

 

            Nui keia puu dala a Amerika @ ae mai nei ia lakou nei e uku@ koi poho o ka pauahi iho ne@ ka wa keia o ka Papa kahu @ wai o Kaumakapili e waiho @ ai i ke koi no ke poo o ka @ kini i hoopoino ia e ka he @ hema o ka Papa Ola.

            Aohe o ke koi hoomea, ko @ a nui i loaa hou ona heiau ua @ oi aku i ka mea i pau iho @ ke ahi; a i ole no hoi oukou@ hoopilikia hou mai i ka lehu@

            Ke ike mai la no oukou @ poino pu kahi hapa o ka @ me ka luakini, a ke komo @ nei ka hapa nui o ka lahu@ ka auamo pu ana i na pili@ loaa i keia poe hoakanaka @ lulu ana mai i na wahi mea @ ia lakou.

            E na komite oia hana, mai@ hoomaauea oukou, koi a nui @ tausani dala makepono ke@ hale o ke Akua, kahi a na @ ka o hele ai e hoomana ia @ Sabaota. ka mea nana i ha @ lani me ka honua a me ko@ e piha ai, ka mea nana i @ mai i ka waiwai no na poe @ wai nei na lakou i hoopoi@ ia i ke ahi, he ole ke d@ wale ae no i kahi mau @ pono ole: aka, he pono @ ua ke Akua a me ke kanaka @