Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 11, 17 March 1900 — Page 5

Page PDF (663.10 KB)

This text was transcribed by:  Roy A Newton
This work is dedicated to:  Kahu Nani Elizabeth Saffery

KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 17, 1900.

 

HOLO KA BILA O HAWAII

ILOKO O KA HALE O NA SENATE.

            Waiho ia he Noonoo ana i Uku Hoomau no ka Moiwahine Liliuokalani.

 

            Wasinetona, Mar. 1.  O ka bila e hoolako ana i ke kulana aupuni no ka Teritori o Hawaii, ua holo ia maloko o ka Senate i keia la me ka mahele ole ia.  Ua haiolelo mai o Clay o Georgia, he haiolelo i hoomakaukau pono ia maluna o Pilipine.  Ua apono oia i ka olelo hooholo a Bacon, ma ke kukala ana o ka nana pono a Amerika Huipuia, oia no ka hoihoi hou ana aku i ka aina i na Pilipine, i ka wa koke no e loaa ai kona aupuni paa, i kukulu ia malalo o ka malama ana a keia aupuni.

            I ka wa i pau ai o ka Clay haiolelo ana, ua hoomau hou ia mai la ka noonoo ana i ka bila Hawaii, ua pane mai o Penrose o Penesalevania aole oia e hapai ana i ka hihia o Quay, mamuli o ka nui o na poe i hooholo no ke koho i ke aupuni o Hawaii.

            Ua waiho mai o Teller he hoololi i ka mea e pili ana no ka hookahua ia ana i Aha Hookolokolo Apana me ona Lunakanawai Apana no Hawaii, e lawe pu ana hoi me ia i ka mana o ka hookolokolo ana me ke kiure.  Mahope o ka noonoo ia ana, ua apono ia keia hoololi a Teller.

            Waiho mai o Clark o Wyoming he hoololi no ka hookaawale ana i $250,000 no ka uku ana i ko ka Moiwahine Liliuokalani kuleana i na aina leialii, ua kue ia mai e kekahi mau Senatoa, a na waiho ia keia kumuhana ma ka pakaukau.

            Ua hoike ae o Petiguru i kona manao kue i keia bila, a e hoihoi ia no hoi ke aupuni na na poe malaila e hooponopono no lakou iho, a ua haule no.

            Na Platt mai he hoololi no ke kue loa ana i ke teritori o Hawaii mai kona komo ana i mokuaina, a i ole e pili aku oia me kekahi mokuaina o ka Uniona, aka, ua rula ia mai:  A na wa i hooholo ia ai keia kumuhana me ka mahele hou ole ia.

 

            Aia ke hooweliweli la na poe kipi Columbia i ke kapitala o Bogota.

            Ua pii mahuahua ae ka wi ma Inia, a i keia wa aia maluna aku o 4,000,000 e hanai ia la e ke aupuni.

            Ua waiho aku la o Kenerala Otis he noi no ka hoouna ia ana aku i 1000 kupee hao, na manao wale ia i mea hoopaa no na koa pupule.

 

HE HOU PAHI WELIWELI

MAKE O TOYO JACKSON A PAKELE MAHUNEHUNE O ISAAC COCKETT.

           

            Mai ka Pahi Mai a Ester—Iwaena o ke Alanui i Hanaia ai Keia Hana—Ke Hou Pahi ma Puunui.

 

            Mamua koke iho o ka hora 6 o ke ahiahi Poaono nei, ma ke alanui Moi kokoke i ke alanui Nuuanu, ua malamaia iho la he hou pahi weliweli loa e William Ester, he paele, maluna o Toyo Jackson a me Isaac Cockett, a ma o ke kapoo ana o ka pahi a ka lima lokoino iloko o ka puuwai o Toyo Jackson i kaili koke ae i kona aho he mau minute pokole mahope iho o ke ku ana i ka pahi, a o Isaac ka lua o na mea i hou ia, eia oia ke waiho nei iloko o ke kulana nawaliwali me ka manaolana ia no nae e loaa ana iaia ka palekana.

            O ka ulu ana mai o keia hana manaonao, mawaho iho no ia o ka hale inu rama Pakipika, e ku nei ma ke kihi o na alanui Moi a me Nuuanu, ma o ka makemake ana o keia paele William Ester e aie i hookahi dala mai a Toyo Jackson.  Ua ae aku o Toyo i ke noi a ka paele, a komo aku la o Ester iloko o ka hale inu rama me ka manao ana e aie aku i ka pakipa o ka hale inu rama i hookahi dala ma ko Toyo inoa.  Aka, ua papa aku la nae o Cockett, ka hoaloha o Toyo e hele pu ana, me ka i pu aku he hana hupo loa nona ka haawi ana aku i ke dala i kekahi kanaka malihini.

            Nolaila, ma ke kuikahi like ana o ko laua manao, ua komo aku la laua a kauoha aku la i ka pakipa aole e haawi mai i ke dala.  Ma ia wa noi ulu ae ai he hoopaapaa mawaena o keia poe ekolu, a o ka hopena ua puka aku la ka paele iwaho me kona mau hoa hoopaapaa mawaena ona.

            Iwaenakonu o ke alanui Moi i loaa aku ai ia Toyo Jackson kona hoa hakaka, oiai, oia e hoao ana e holo ma ka aoao makai o ke alanui, a me kekahi puupuu ikaika a Toyo i kui aku ai, ua walawala aku la ka paele no lalo o ka lepo, na hoao mai ua paele la e ala mai, a ia wa no i loaa hou aku ai i ka puupuu a Toyo a waiho hou aku la nae iluna o ka lepo.

            Iloko o keia wa e malama ia noi o ka hakaka iwaenakonu o ke alanui, a e makaikai ia ana hoi e na poe he lehulehu wale e hele ana ma ke alanui, ua ike ia aku ua paele nei i ka unuhi ana ae i kekahi pahi pelu a pahu aku la iloko o kona hoa paio a ku aku la ma ka puuwai, a ia wa no i kunewa aku ai o Toyo a wala aku la ihope me ka hiolo makawalu ana mai o ke koko.  I ka ike ana o Cockett i ke kulana poino o kona hoaloha ua hele aku la oia e hoopakele, a ia wa no i hou pu ia mai ai oia oi ka pahi a ku iho la malalo iho o ka waiu, a ua laki nae mamua ae o ka nui loa ana aku o na hana hoopoino a ke kanaka puuwai eleele maluna ona, ua paa koke aku la oia i ka hopu ia e ka makai.

            O Cockett hoi, i ka wa i loaa aku ai iaia o ka pahi a ka paele me na hilihili koko no e kau ana maluna ona, ua alualu aku la oia me ka manao e panai aku i ke koko no ke koko, aka, mamuli o kona kulana nawaliwali ua hoea aku la kona enemi iloko o ka halewai.

            Ua hoea koke ae ke kaa makai ma kahi o ka hakaka weliweli i malama ia ai a lawe aku la i na mea i hoopoino ia no ka halemai Moiwahine, me ka manao menemene o na poe a pau i ike i keia hana hookahe koko.

            Ua make koke no o Toyo i kona wa i komo aku ai iloko o ka halemai, a hoihoi ia mai la kona kino puanuanu no ka home o koohana mahope o ka nana pono ana o na kauka i kahi a ka pahi i kapoo ai.  O Cockett hoi ua waiho ia aku la oia maloko o ka haukipila no ka lapaau ana.

            Ma ka hora 8 o ia po, ua hoea aku la he puulu nui o na hoaloha o Jackson ma ka halewai, a haawi aku la i na olelo hooweliweli no ke kanaka pepehikanaka, a mamuli o ka hopohopo o Hope Ilamuku Chillingworth, o hoea io mai he hana oi loa aku o ka poino maluna o ka lawehala, ua hoihoi ia aku oia no ka hale paahao o Kawa.

            I keia wa a ka hou pahi e malamaia nei, aia ka wahine a Toyo Jackson e holo mai ana maluna o ke kaa hapaumi me ka manao mua ole ae e halawai ana oia me kekahi nanaina ku i ka lihaliha no kaua kane, i kona wa i ike ai o kana kane no keia i hoopoino ia, ua lele koke mai la oia mailuna mai o ke kaa hapaumi e ike i keia hiohiona manaonao me ke kahea pu iho hoi, e Toyo, aka, aole nae he leo puai ae mai ka lehelehe ae o kana kane a hiki i ka lele loa ana o kona aho.  Aloha no.

            He kanaka opio o Toyo Jackson i kamaaina i ka hapanui o ko Honolulu nei, he oluolu a he nui kona mau hoaloha.  Ua haalele iho oia he wahine a me ka ohana e palauma aku ana nona.

            O William Ester, ka paele nana i lawelawe i keia hana manaonao, he malihini oia i keia kula nakauhale, he eono wale no mahina mai kona noho ana maanei, ua hoea mai oia maluna o ka moku lawekoa Columbia.  Iloko o kona mau la pokole o kona noho ana maanei, ua nui kana mau hana hooweliweli i hana ai i ke ola o kekahi poe.

            Ma ka wanaao La Pule nei, ua malama hou ia ae la he hou pahi weliweli mauka o Puunui, e kekahi haole nona ka inoa o Downing maluna o kekahi mau kanaka ekolu, no lakou na inoa o Geo. Poai, Kanae a me Eleakala.  O Poai ka mea i kukonukonu loa ka palapu, ua ku oia i ka pahi ma ke akemama, a ua hopohopo ia aole oia e ola ana.  O ka inoa elua ua ku kona mau poohiwi elua.  O Eleakala hoi, ua ku oia he elua manawa ma ka poohiwi hema me kekahi moku nui ma kona lima hema.

            O ke kumu i ala mai ai o keia hana hou pahi weliweli mauka o keia wahi, aole he maopopo loa, aka, mai na hooni ana no ia a ka wai ikaika o ke suipa.  Ua olelo ae o Downing ua hoao na kanaka e powe iaia no kana mau dala, ma ka olelo a na poe i hoehaia ua hooulu haunaele ae keia haole mahope o kona ona ana, nolaila, ua kipaku aku lakou iaia mai ka hale aku.  Aka, ma ia hana ana nae i loohia ai keia poino ia lakou.

            Mahope o ka hou ana o keia Downing, ua mahuka mai la oia mai na hoaloha mai o na kanaka e huli ana iaia no ka hoeha ana i na ai ko lakou inaina.  Ua paa oia i ka hopu ia ma kona home mahope mai, na paa pinepine no oia i ka halewai no ka ona.  Eia ke kali nei kona hewa no ke kulana o na kanaka ana i hoeha ai a ke make kekahi o lakou e hookau ia ana ke hewa pepehi kana ka maluna ona.

            Ua hoike ae o makai Kelly i kona wa i hoea aku ai i ka hale i malamaia ai o ka hou pahi, ua like me kekahi hale pepehi bipi ka ula i ke koko, a e waiho aua hoi na kanaka iloko o ka lokowai koko.

 

MAU APANA AINA E Kuai Kudalaia Ana.

POALUA, MARAKI 20, 1900.

Hora 12 o ke Awakea.

 

            Ma ke kauoha a Mr. H.M.Dow e kuai ia ana e J.F. Morgan ma kona rumi kuai kudala he elua mau APANA AINA NANI e waiho nei ma ke kihi o na alanui Alapai a me Prospect.  O keia mau Apana he nani ko laua mau nanaina e hoahuwale ana i ke kulanakauhale.  Puuahoo, Waikiki, Ewa a me na mauna o Waianae.

            O ke kumukuai o na apana hookahi he $1,000.  $250 uku mua $250 iloko o 6 mahina, $230 iloko o 12 mahina; a e uku ia ke koena iloko o 2, 3, 4 makahiki ma ka 8 @ keneta.  No na mea i koe e ninau ia H.M. Dow.