Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 11, 17 March 1900 — Page 6

Page PDF (630.75 KB)

This text was transcribed by:  Maggie Butterfield
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

POAONO,  MARAKI  17, 1900

 

6

 

HE  MOOLELO  WALOHIA

--:NO:--

 

ALANADELA

 

Ka Wahine Hoopahaohao o ka AA hu Keokeo

-A  I  OLE =

 

Ka Loea Hookani Pila Hapa o ke Kulu Aumoe.

  

   I keia poha ana aku o keia mau huaolelo hope mai ka lehelehe aku o Magarita, ua ikeia aku al ua duke nei i ke kulana ana ihope, me he mea la, i hookui ia aku e kekahi puupuu ikaika, a nana pono mai la maluna o ka whine opio me na helehelena kunahihi, a i kona hoomaopopo ana o na helehelena io no keia o kana kaikamahine ana i kuhihewa loa ai ua hoi aku oia no ka loa kupapau, ua haa lele ae la oia i na manao inaina o na minute i kaahope, a komo mai la hoi na manao aloha kieiki iloko ona.

   Nolaila, me ka hoohakalia oie iho lele aku ia oia maluna o kana kaikamahine a puil aku ia e like me ke aloha oiaio o ka makua i ke keiki, me ka muki ana aku ma komau papalina palupalu.

   No kekahi mau minute loihi ko laua hoohanini ana i na poi wai a ke aloha, ua maha iki ae la ko laua mau manao kakumaha e lalawe ana ia loko o ko laua mau puuwai, a ia wa i pane aku ai ua duke Lihano nei me ka leo ehaeha.

   O, e kuu Magarita kkuu lei aloha nou hookahi au e kakumaha nei, i ka hoomanao ana ae  aohe mana ma ka honua nei e hiki ke hoopakele ae ia oe mai ka paepae oki poo mai no ke karaima au i hana iho la maluna o kou moiwahine .   Aka, he hookahi wale no paha alahele e loaa ai o ka ianakila ia oe, oia no ka huikala ana mai o ka moiwahine ia oe ina e loaa io ana iaia ka maha ka hana kanalua hoi a’u e hopohopo nei e ae mai ana oia e hoopakele ia oe.

   Aole ka wahine opio i pane koke mai, aka, aia no oia ke hoohelelei la i kona mau kulu waimaka, a lu liu aea la oia a pane mai la me ke puliki ana mai o kona mau lima maluua o ka poohiwi o kona makuakane.

   E kuu papa aloha, ua ike au i ka weliweli o ka’u karaima i hana ai, a ke hoike aku nei ia oe ua aa kuu puuwai e make koke maanei no ka hewa eleele loa a’u i hana ai maluna o kuu haku whine, mamua o ko’u hoihoiia ana aku e make maluna o ka paepae oki poo o ko kakou aina aloha, e lawe mai ana i ka hilahila maluna o oukou ka ohana, nolaila, e make no au maanei e ponoi ai.  E kuu papa e hou mai i nuu puuwai i kau pahi.

 

HOOMAKA  KE  PUHI  HALE

 

PAU  KA  HOME  NANI  O  FAXON  BIHOPA  I  KE  AHI.

 

Ua Hoohuoi Wale ia na Kekahi Iapana Keia Hana – Ke Huliia nei ke Kolohe.

 

   Ma keia wanaao Poalua, mawaena o ka hora 3 a me 4, ua hoopuiwa ia ae la ke kulauakauhale nei i ka wa i kani mai ai ke oeoe pauahi e hoike mai ana ua ike ia he ahi.   He nui na poe i haalele iho i ko lakou mau wahi moe a holo aku la iwaho e nana ai i kahi o ke ahi i oili ae ai e hoomalamalama ana hoi i na paia lewa.

   O ka hale i lilo iho la he puu lehu na ke ahik oia no ka home nani o Faxon Bihopa e ku nei mauka o Miolopa, ma kahi kokoke i ka haukipila koa Amerika.

   Aole he kanaka maloko o ka hale i ka wa i puhi ia iho la i ke ahi, oiai, ua hoi aku o Mr. F. Bihopa me kona ohana no waho o Waikiki me ka manao ole ae he mea kekahi nana e hoopoino ana i kona home a haalele iho la iho me ka mea ole naua e kiai, aka, ua manao wale ia,he hana keia na kekahi Iapana lawelawe i hoopau ia aku e ia.  A eia ke aupuni ke huli nei iaia.

   O ka waiwai io o ka hale i pau iho la i keahi a me na lako hoonanai, aia no ia ma kahi o $10,000 a ua ioisua ia no nae no $7,000.   Ua hoea aku na kaa kiuai ahi malaila, aka, ua hala loa nae ka wa pono no ka hoopakele ana, a ina no lakou i hiki aku i ka wa kupono ua hiki ole no ia lakou ke hoopakele ae, no ka mea, aole he wai mauka o laila e pauma ai.

 

PAU  KE  KIPA  ANA  MA  HILO.

 

   Ua loaa hou mai la na hoike ana mai Amerika, ua pau ke kipa ana o na moku lawekoa ma Hilo, ma o ka hoomaopopo ia ana, aole he nui o ka nanahu i hoahu ia malaila, a o kekahi mamuli no ia o ka hiki ole ana ke hana ia na wahi hemahema o na enegini mahu i ka wa e poino ai.

   He elua manawa o na moku ia wekou e kipa mai ai mai i kela a me maia mahina, oia ka la 1 a me ka 16.

 

WEHE   IA  NA  KULA  AUPUNI

   

   O na Kula Aupuni malalo iho nei maloko o ka Apana o Honolulu, ua wehe hou ia ae ma ka hora 9 a. m. o ka Poakahi, Maraki 12, penei:  High School, na papa a pau; Kaakopua Wailupe, Waikiki, Maoa, Makiki, Pauoa, Maemae, Kalihi waena, hahoiuka a me Moanaiua.  Malalo o ke kauoha a ke Keena Hounaauao.

 

   He nui na hana ino i hoomao, opo ia mai ka Poaono mai a hiki iho la i ka Poalua nei, oia ka hou pahiaihue, a me ke puhi ahi.

   Ua aihue ia he $125 mai ka poli aku o kekahi Pake kkuai i’a nona ka inoa o Ah Kiu. makai o ka Makeke Kuai I’a. oiai oia e hiamoe ana malalo o ke pakaukau kuai i’a, a oia no hoi ka wa a ke kolohe i komo mai ai.

 

HOOKAHI  MAI  BUBONIKA  HOU

 

HE  PAKE  NO  KA  HALEKAA  MA  IWILEI.

 

   Pau na Poe e Noho Kokoke Ana i ka Lawe ia e Hoomalu – Puhiia ka Halekaa.

 

   Mahope o ka hala hou ana ae nei o kekahi mau la o ka hoomalolo ana a ka mai’i bubonika me ka manao ana o na mea a pau ua haalele mai la ia no ka wa hope loa i keia kulanakauhale, aia hoi, ua ike hou ia iho la he ma’i bubonika makai ae nei o Iwilei, mahope iho o ka halepaahao o Kawa.  O ka mea i loaa i ka ma’i he pake ia nona ka inoa o Ah Jan.  Ua kii ia o Kauka Mai na no ka hele aua e lapaau i ka me ma’i, aka, i ko ke kakuka ike ana he fiva ikaika loa kona, ua hoike aku la oia i ka Papa Ola.

   ua lawe koke ia aku o Ah Jan no ka haukipila ma kakaako, a malaila i nana ia ai kona kulana ma’i e na kauka Wood a me Hoffman.  O kona ana fiva ua ike ia mawaena o ka 103 me 104.

   Ua paa koke ka hale o Ah Jan i waiho ai, ka halekaa ana e hana ana a me na hale e ku kokoke ana i ka hoomalu ia.  A o na poe a pau o loko a keia mau wahi no lakou ka huina o 130 Hawaii, Pake a me Iapana na pau i ka laweia aku no ka hoomalu ana ma Kakaako.  Ma ka halawai ana a ka Papa Ola no ka noonoo ana i ka hana pono no keia wahi i ike ia iho la ka ma’i ua hooholo ia e puhi ia ka halekaa a keia pake i hana ai i ke ahi.

   Ua puhi ia ae ka halekaa a Ah Jan i waiho ma’i ai makai o Iwilei, ma ka Poakolu nei.

   Ua make ma ka auina la Poaha nei o Ah Jan ka Pake ma’i i loaa aku ai makai o Iwilei.  Ma ka nana ia ana o kona ma’i i make ai ua ike ia iho la ua helehelena o ka bubonika maluna ona.  Nolaila, ua lawe ia aku oia e puhi ahi.

 

HE  AIHUE  MAKAU  OLE

 

   Ua hoao ia ae e komo aihue ka halekuai kamaa o ka Honolulu Manufacture Shoe Co., ma ka po Poaono nei, ua hoea koke aku o Kepena Bower malaila, a ike aku ia he elua mau kino e maaio ana iloko o ka pouli.  A i ko ua kolohe ike ana ua ahuwale laua oia no ko laua wa i ahai aku ai ka pupuhi a nalowale aku la iloko o ka pouli.  ua ki aku o Kapena Bower i kana pu panapaua, aka, aole i ku na aihue.  Aole he mau waiwai i lilo aku,

   I ka la apopo ma ka halepule o Punahou, Mar. 18, pule me ka ma ka hora 11 o ke kakahiaka, a mahope ihoke alanui o ke Kea.  I ka la domiuika mahope iho o ka domiuika Pakoa e hoolohe ai ke kahuna i ka penikenia no ka poe makamake e hooko ma la maua wa ma ia halepule i ke kanawai Pakoa.

 

MA  KE  KAUOHA

 

NA  PAKUI  RULA  HOOMALU.

 

   Oiai, ka manawa o ka hoomalu eia no ke hoomauia nei, aole kanake, me ka palapala ae ole mai ka Papa Ola mai, a i ole mai kona agena mai paha, e hookuu ia maluna a i ole maloko o na uwapo, moku a i ole wahi, i hookomo ia iloko o ka hoomalu, maila o ia hoomalu ana, na hookahua ia lo ka maiama ana ia uwapo moku, a i ole wahi, a r ole no ka pahola ana o ka ma’i maloko olaila,  Aole oa kekahi kanaka e waiho aku, a i ole e lawe mai kekahi uwapo, moku. a i ole wahi i hoomalu ia, i na waiwai, puolo a i ole mea e ae, koe wale no ma ka ae ana mai a ka Papa Ola, a i ole e kona agena.

                        C. B. WOOD,

            Peresidena o ka Papa Ola,

Honolulu, H. I. Maraki, 1900

            15 3t

 

 

 

 

 

NA  RULA  NO  KA  HOOUNA  ANA  I  NA  UKANA

 

Keena o ka Papa Ola, Honolulu, H. I.  Maraki 10, 1900.

 

   O na waiwai e hoouuaia ana i na molupuni e ae, e hana ia malalo o keia mau kulana a ule na kuhikuhi oolea.

  1.   O na uwapo  o “Kinau” a me ka Hui I. I. S. N., e malama ia ma ke ano he mau uwapo hoomalu.
  2.  O na waiwai Amerika a me Enelani i hoohuaia a i ole hanaia, e hoouna ia lakou ina nae aole i naha me ka paa loa o ka laau a i ole metala oia mea i olelo ia e hookomo ia iloko o ka wai hoomaemae ma na uwapo iolelo ia.
  3.  O na waiwai Amerika a me Enelani i hoohuaia a ole i honaia, iloko o ko lakou wa hi puolo maoli a i  ole i ope hou ia iloko o kekahi wau wa-hi hou, oia wa hi he mau hakahaka o hookahi hapawalu o ka ili maluna, e lawe ia no ia ma ka uwapo P. M. S. S. no ke puhi kukaepele ana no umikuamalua hora
  4.  O na mekini me na lako hao, mahope o ka hoomaemaeia ana me ka wai akika.
  5.  Dala e baila ia, mahone e hoomaemaeia kona wahi me ka akika.
  6.  O ka raiki, iua ua hoomakau kaku ma kai la malalo o ka malama aua a ka Papa Ola ma ka hale wili raiki o Hopper, i hookomo ia iloko o na eke hou a lawe ia no ka uwapo maluna o na kaa i uhi ia, aole ia e hoohan hou ia.
  7.  O ka palaoa, mea ai, ai a ka holoholona, mea ai ulu a me na hua ai mai ka uwapo hoomalu hou, a i ole mai na moku amemae wale aku no.
  8.  O ka nanahu iloko o na ope a i ole eke, uinihapa, puna, lepo palolo ahi, me na lepo hoomomooa akika, aole e hoonanaia.
  9.  O ka papa e hoopulu ponoia me ka wai k@ ma ka moku, a ma na wa a pau e hoolei ia lakou iloko o ka wai ma ko lakou wahi i hoounaia aku ai.
  10.  E auhauia no ka hoomaemae a me ke puhi kukaepele ana e like ae ia me na hoakaka ke hanaia i na hui hoouna ukana.
  11.  Aole e lii ke koikoi o na noino e ulu mai ana ma na hoohana ia ana o keia mau waiwai.
  12.  O na waiwai uia ano e poino aua malia e laweia mai ana, me ka hoo@a@a  oieia o ua lana i hoike ia, a hoounaia aku i kona wa e hookoihoia ai ilokoo kekahi makini ea wela o 230 d gere, a me palapala no ia hauaia aua ke ukali pu ana me na waiwai, a lawe ia na ukana me na kau i uhila no ka uwapo.

C. B. WOOD

Peresidena o ka Papa Ola

51 6t

 

Kauka l. Katsuki.

 

   Keena hana a me kahi noho alanui Viuia, mawaena o ko alanui Nuuanu a me Muowai

                        Na Hora Hano,  9 a ka
11 a.m., 7 a ka 8 p. m.