Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 12, 24 March 1900 — Page 4

KE ALOHA AINA

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu a he Nu pepa no ka Lahui Hawaii.

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono

JOSEPH K. LIKE

Luna Hoohana

HOGAN E. KALUNA

Luna Hoopuka

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA

 

HONOLULU.... MAR. 21. 1900

 

AHUWALE NA IWI O HUA I KA LA.

  Ua hoikeia e kekahi mea hiki ke hilinaiia, ka moolelo o loaa ana aku o kekahi puolo hoomanamana maloko o ke kahawal mauka o Kalihi, a eia na mea i hoikeia mai:

  "Ma kekahi la o ka pule i hala aku la, ua pii aku nei kekahi poe kamaaina oia wahi i ka lawaia oopu me ka opae i kahawai iuka pono aku oia wahi, oia ke kahawai ma keia aoao e hele nei a hookui me ka manawai e kahe la ma keia aoao o Kalihi.  I ka wa o keia poe i pani ai i ka manawai a pio,hoomaaku nei kekabi wahine o lakou e nao aku malalo o kekahi mea i ko ia-nei lima, a i ka hoohuliia ana ae o na phaku nei, aia hoi he puolo nui ke waiho ana malalo pono ae o ua pohaku la, ia wa wehe iho nei lakou e nana heaha la na mea oloko o keia puolo, ikeia iho la he elua puaa liilii ua kalua ia a mo-a a me elua lei lehua he awa me ka i'a heaha aku la."

  Heaha iho la ka manao o keia mau mea i hana ia ai e keia mamo i koe o ke au ia Waawaaiki-naaupo, he mea kala paha i na pihikia a i ole he mea hoopoino aku paha i kahi hoakauka.  Koe aku hoi ia.  Ke noho mai la paha ua mea neinana keia ukana me ka manao ua kolekole ka noa, ua ahuwale na iwi o Hua i ka la.  Ea, ahea no hoi kakou hoao kanaka ae, a baalele aku i neia mau hana hua ole o ka po.  Aole ka make a me ke ola o keia mau mea aka, aia ke ola nui lehova, kamea nana i ke ao nei ame kona mea i piha ai.

KA HANA LOKOINO A KE AUPUNI

O kekahi hana lokoino menemene ole a ke aupuni i hana ai no "ka poe poino," oia ko lakou haalele ana pu ana mai nei i ka haoai ana i kela poe 200 a oi e noho nei ma Honoakaha, o ke kumu aohe dala a ka lehulehu.  Ua hoopomaikai wale ia aku no kekahi poe palanaleo e ke aupuni ma ka ohi hapuku wale ana i poe luna, a i poe koa kiai no na pa hoomalu me na uku keikie o ka la--uku wale ia aku la no ke dala i na bila ano ole, aole hoi i na bila i ike maoli la oia ke kupono e uku ai.

  O ka hopena, o ke kuhikuhi mai na ka Hui Manawalea onkou e hanai, me he mea ala ka na ka Hui keia poe i hoopilikia a i puhi i ko lakou man home a me na pono a pau i ke ahi a hoolilo i keia poe i poe makilo hele @ na paepae puka o ka Hale Mana Hooko o ke aupuni e nwe ai ka pololi.

  Menemene ole, a he oi no hoi keia o na hana lokoino aloha ole, ina paha o ka uku o kahi poe haole aeahaukae, a me kahi ka malii panapana hua o ke alanui, i pau iho nei i ka ohi hapuku ia e ke aupuni i poe kiai e kuku hele ai ma kae alanui i ka wa hoomalu iho nei.  A e hoolilo ia i mea ai na keia poe pilikia, na nui maoli kela. Eia nae aole he ike wale ia iho o neia poe a ke aupuni i haina maopopo ai.

 

E KU E NA ALOHA AINA OI- AIO A PAU

  E ku e na aloha aina olaio a pau, a e paa i kela moto au i paa ai iloko o na makahiki ehiku a a oi i hala, a mai pihoihoi ka manao no na lono e wawalo hele nei ma na lae kahakai o kou aina aloha, oia hoi, he Aupuni Teritore ana kou, a ke haku ia mai la he lei guia anapanapa nou, a o na nani no a pau o ko ke ao nei ke hoikeike ia mai la imua o kou alo, ke kukuli aku oe a hoomana aku iaia i Akua nou, a o oe aua-nei ka haka e kau ai na Akua huluhulu ala o ka mauna.  He mea oiaio, imua ponoi no Iesu ke Diabolo i olelo aku ai me ka maha-oi bilabila ole.  O keia mau nani a pau au e ike nei nou ia, ke kukuli iho oe a hoomana mai ia'u.

  He oiaio no hoi, e ka poe i aloha i ka aina, me ka moakaka lea, elike me ka la i ke awakea loa, pela no keia wahi apu koheoheo e hoopakeo ia mai nei imua o kou alo e ka poe i aloha i ka aina.  He nui ka ike a me ke akamai o kanaka i ka hana aua i kepau kapili manu, a ke pili kahi manu iluna o ke kepau a ka mea ahele manu, he mea oiaio, e pan ana kona hulu i ka hukihuki ia, a o ka make aku no kona hopena.  E nana hou aku i ka umii iole, he mea oiaio loa, ke komo ka iole iloko o ka umii, e make ana oia, @ manaolaua no kona ola.

  Pela no oe @ ka mea i aloha i kou aina, eia he mau alakai ana @ ke ao ia mai nei oia e ka hi poe i makaukau ma ia hana, e hoike mai ana hoi ia he maikai a he pomaikai nui nou ma keia hope aku, ke hooholo ia mai ke-la koho balota akea ana me ke kaupalena ole ia ma ke ana waiwai elike hoi me ka Hale o na Senate i hooholo mai nei, he oiaio, ma na aoao a pau he nani, he maikai, aohe puu, aohe kee, aka, aia nae he mea make aia iloko o ka ipuhao, a e hoomanao hoi i ke kanaka kapili manu, pau ka hulu o ka manu i ka hukihuki ia, a o ka make aku no kona hope.

  He mea oiaio no, e ku mai ana na kanaka i hoonaauao maikai ia o kakou, a peku mai ia'u me ko lakou mau kapuai wawae no ka'u mea e alakai nei ia oe e ka punwai hoomanawanui.

  Heaha no hoi ka hewa ke auano ae no au ia mau keehina e pehi ia mai ana ia'u, a no ka mea, o ka'u e alakai aku nei, he me io ia, a he hoike ikemaka ia e na @ maemae a pau i omilo ole ia ko lakou mau pauku kino e na hana hoopiliwale o ke ao nei, na hana hoi a ke kaula lere-mia i olelo mai ai: "E poino ke kanaka i hilinai i ke kanaka, a manao hoi i kona io i ikaika nona, a haalele kona @ ike Akua ola," ka poe hoi i kuai aku i kekahi hewa, aole hoi he hopohopo a weliweli iloko o lakou, a ke olelo nei lakou i ka pono he hewa, a o ka hewa hoi he pono, pela no kekahi poe o kakou i i hoonaauao maikai ia e olelo mai ana lakou ia kakou he mea maikai no kakou ke koho halota ana, a no ka mea, oia ka mea e loaa ai ia kokau he mana ma keia hope aku iloko o na hale a elua.

  Ea, e na aloha aina oiaio apau, e ku a e aui aku i na la i kaahope aku, na la hoi an e paa ana i @ ke aloha aina oiaio iloko ou.

  Ua kahea ia mai oe me na @ ana he nui, e lawe i ka hoohiki o ke kumu kanawai o ke aupuni kuikawa a i loaa pu ai hoi he mana koho @.  Heaha kau i pane aku ai ma kou aoao e na aloha aina oiaio a pau, "hele pela e satana."

  Ike mai nei i kou @ e ka lahui oiwi ma ia mea kahuli ae nei Repubalika me nei kine hou o @ aupuni piliko- a @.  Kahea hou mai nei no ia oe ia kahea hookahi no, e hele mai @ e hoohiki i loaa ia @ ka waiwai a me ka hanohano i kaana pu ae ai hoi kakou i na pomaikai e loaa mai ana.

  Heaha hou kau pane iaia; ua lawa makou i ka pohaku, i ka ai kamahao o ka aina.  Ai ia ko ai a me @ oiwi ponoi.  O ka ala kona @ ia o kou hoohoka ino ana iaia a o kou kipaku ana no hoi mai a oe aku.  A eia ke kolu, o kona kehea hou ana mai ia oe me ka hoikeike mai i na nani a pau o ke ao nei, ke ae aku oe e hookiki malolo o ke kumu kanawai o Amerika, a he kanaka Amerika maopopo oe ma na ano a pau.  E loaa ia oe he aupuni teritori, a e loaa pu hoi he mana koho balota no na Senatoa a me Lunamakaainana.  He pono hou

loa i loaa ole ia oe mamua, a he pomaikai nui hoi me ke kopala e hao ai ke kane a me ka wahine a me au mau keiki i ke dala gula o Amerika.

  Ea, he kuhihewanui loaa keia ka ae aku oe i nei mau hoaiai ana a ke diabolo i na mea nani a pau o ke ao nei, ke hoohiki aku oe, pau pele pau mano; aohe ou manaolana i koe no kou pono kumu e ka lahui Hawaii, ke komo oe i ka umiki iole o ka hoohiki.  He make kou hope, a e like no me ka pau o ka hulu o ka manu i ka hukihuki ia e ka mea kapili manu, pela no no auauei oe e ka poe i aloha i kou aina e hana ia mai ai pela.

  Nolaila, i hookahi a'u wahi olelo i koe e ui aku ai iia oukou, e ku e na aloha aina oiaio a pau a e paa i kela moto aloha aina oiaio iloko o ko oukou puuwai, a na ka leo o na haipule oiaio o kou io ponoi i na paha he umi lakou e noho ana mai Hawaii a Kauai e noi pauaho ole i ka Makua Lani, a e haawi ike kino iloko o na la ekolu me ka ai ole a inu ole hoi, i mahai ola hemolele hooluolu i ke Akua, a pela aua nei e kokoke mai ai ke ola o kou aina ka lahui Hawaii a me ka nohoalii o kou aupuni, ma kou mau ipuka.  A ma ka inoa wale iho no o Iesu ka Haku, Amene.

SAMUEL K. KAMAKAIA

 

KA LUAINI O HAILI.

Ma na lono i loaa mai la ia makou mai ka aina @ mai, ua pau pono na hana o ka hoomaemae hou ana ia loko o ka luakini makua o Haili, na pau aku la i ka @ ia na wahi aahu kahiko i hele a lualua ana i hoomanawanni ai iloko o na makahiki he nui i hala a na hoaahu hou ia iho ia oia me kekahi mau kahiko @ paikini o keia @ hou e @ nei.  Ma ka ike aku, ua hele ka a @ ua elemakule @ hou ia na mea a pau @ mai ka @, a na hoho o ka papa himeni, na paia na @ hou ia, a pela na noho o ke anaina me ka papahele hou o @.  hoi he olelo ana @ na kukui @, oiai, aia ka @ mauala kona @ malamalama ma kona @.