Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 13, 31 March 1900 — Page 2
This text was transcribed by: | Sandra Matsuoka |
This work is dedicated to: | Colette Leimomi Akana |
KE ALOHA AINA
Hookumuia no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii.
EDWARD L. LIKE. Lunahooponopono. JOSEPH K. LIKE. Luna Hoohana. HOGAN E, KALUNA, Luna Hoopuka EMMA A. NAWAHI Puuku o KE ALOHA AINA. HONOLULU….MAR 31, 1900.
He maikai no ke ola o Kalani Aimoku e noho mai la ma Wasinetona, a pela pu no hoi me kona mau hoa a me R. W. Wilikoki, pela na lono i loaa mai la ia makou maluna mai o ka mokuahi Mariposa o ke kakahiaka Poakolu nei.
HE LETA MAI AMERIKA MAI. (Mai ka Hon. R. W. Wilikoki mai.) Washington D. C. Mar 10, 1900 E KE ALOHA AINA, Aloha oe:--
Ua ike i na mea hou apau. Ua ike pu au i ka walaau hailiili a kahi nupepa "Avalataisa."
I ka la iho nei i hoalaia mai ai ka noonoo ana i $250,000 no ka Moiwahine Liliuokalani, uahaiolelo mai o Pettigrew no ka hewa o Amerika, a e hoihoi hou ia ke aupuni kumu--aole nae nui o ka poe i kokua mai i kona manao; wahi a Clark, ua hewa no o Amerika, aka, aia ko kakou hae ke welo la a he mea hoohilahila nae ka huki hou ana iho ilalo, nolaila aole e hiki ke hookuuia.
O ko J H. Blount hewa nui keia o ka huki ana i ka hae Amerika, nolaila, ua haule loa oia mai ka lilo ana i Luna Makaainana a Luna Aupuni. He okoa ko kakou noonoo i Hawaii, aia a hoea oe ianei ike make oe i ke ana maoli o ka Amerika.
Aʻu e hooikaika nei aole oʻu hoopuka wale i koʻu manao aka, noho malie a hele e ike i na Senatoa e hoakaka aku ai i ka oiaio ole o ka Morgan a me C@llum may olelo pale. Ua hooholo loa ke Senate i ka bila a C@llum no ke kakau-poepoe a heluhelu ekolu, mahope iho nae o na hoololiloli lehulehu. Ua oi aku ka miomio o keia bila, nolaila, ua apo mai nei ke komite o na teritori o ka Hale Lunamakaainana oia ka lakou bila.
Ua hoka loa o Hartwell ma, aohe a laua wahi mea i ko. He eha makou, Col. Little, Moreno, C@pytess me aʻu, kue ia Armstrong, Smith a me Hatwell.
O na mea ano nui i hoololiia,
1. Kapae la ke ana waiwai, koe ka ike heluhelu me ke kakau, Enelani a i ole Hawaii. 2. Na ka Peresidena e koho @a Lunakanawai, o ka Aha Kiekie me Kaapuni. 3. Na aina aupuna o Hawaii malalo oke keena kalaiaina o Wasinetona. 4. O na limahana kepa mai ka la 12 mai o Augate 1898, ua hoonoa loa la a na ka Ilamuku e kukala aku ana.
Ma ke "China: paha makou e hoi aku ai me ka huakai alii e haalele ana i ka la 7 o Aperila. Aia a maopopo loa hai hou aku wau. Ua hooholo iho nei ke komite o ko na aina e o ka Aha Senate i $20,000 e haawi mua i ke Alii a he $10,000 i kela me keia no ka wa ola. E holo loa ana paha keia. R. W. WILIKOKI.
E HOOMAU I KE KUPAA NO KE ALOHA I KA AINA.
(Helu 6.) (Hoomauia.)
8. Ma ka la 4 o Dekemaba 1893, noho ka Ahaolelo Lahui o Amerika, ia wa mai, ikeia aku nei kela hoopii Au a me ka lahui pu, ua komo aku la i ke anapuni a Limaloa, a ke milikaaia mai la eia poe, iluna ilalo, i oia nei, iloko i waho, a pela wale iho la no kakou e ike a e heluhelu nei ma na nupepa. O na kolamu heluhelu wale o na nupepa kai piha i na olelo hoohoihoi makuahonowai, aole nae he ma@@ i loaa i ka lahui a me Oe pu e ko makou Moiwahine aloha nui. O ka mea i ikeia me ka maopopo loa ia mai nei na pilikia maluna o ka lahui.
9. Hooholo ka hapanui o ka Hale Ahaolelo o na makaainana o ke aupuni Amerika, e kakoo ana i ka manao o ka Peresidena no ka hoihoi mai i ke Aupuni Moi a me ka Noho Moi o Hawaii nei. Aka, ilaila aku la no; pau ka waiwai lia hoohola ana; aole i ole, a i maha ka lahui Hawaii a me Oe pu; oia mau no ka ehaeha a me ka pilihua e kau nei.
10. He nui, a pinepine hoi manawa a na uupepa e olelo mau ai, "aia a mea ko ka makemake, a keia moku ae, e hiki mai ana na lono hauoli piha i ka lahui a pela wale aku." Aole nae he ko iki; nolaila, ua lilokeia mau olelo a na nupepa, he mea hoouluhua a hoano o i ka manao o ka lahui Hawaii e noho nei iloko o ka ehaeha; aole oia wale, ua lilo no hoi i kumu e kono mai ai ia makou, e waiho aku i kekahi ponoi haahaa imua Ou, ke ike mai Kou Kiekie ike kupono oia @@noi, a i kupono ole, ua hauoli no makou, me ka hilinai i Kau hookele ana ia kakou, in a e make a e ola paha.
11. Ke manao nei makou, ua lawa loa ka manawa o ke kakali aa ʻku ia Amerika no kana olelo hooholo. O ka hoopanee mau ana me keia ano, o kekahi ia o na hana apuka inoino loa, i aahu ia me na olelo a me na bana hookamani, e lilo ai imea e ko ai kela palapala i kakau ia ku ai i kekahi mea o Nu Ioko penei: "E na hoaloha o ka Repubalika Nui, he mea pono ke lawelawe hoololo@@hili iho oukou i ka ninau o Hawaii, apela aku." Aole oia wale, he haawi ana keia i manawa no lakou e hoolako pono ai ia lakou (poe kipi) me na mea kaua o kela me keia ano no ka hookahe koko hala ole o keia mua aku nei.
A he wa no hoi no lakou e hookumu pono ai i ka lakou mau hana hoopilikia hou mai i ka lahui nawaliwali; e like me ia e ike ia nei i keia wa, ma ua hana kau kanawai ana a ua poe kipi nei, a me kekahi mau hana hoopilikia e ae. Aole i pau.
E HAALELE ANA I KA NOHO PERESIDENA ANA.
Ma ka halawai ana a ka Papa Ola ma ka auina la Poaha nei ua lawe mai la o Kauka Wood he hoike no kona makemake ana e waiho i ke kulana Peresidena no ka Papa Ola, mahope koke iho o ka wa e ike ia ai ka maikai o ke kulana o ka maʻi ma Honolulu nei. Ua hoike mai oia ua hoopoino ia kana oihana lapaau.
KAAWE IAIA IHO A MAKE LOA.
Ma ka hora 2:30 o ka auina la Poaha nei, ua loaa au la mawaho o Kamoihili, maloko o kekahi papaihale ma kahi kokoke i ka halepule e ku nei malaila ke kino make o kekahi Iapana e lewalewa ana, me kekahi kaula e paa aa mokona a-i i hoopau ia aku i kekahi kua laau. Aole he maopopo o ke kumu i lawe ai o keia Iapana i kona ola, aka, ua koho wale ia no nae, mamuli no ia o ka hoomailo ana a ka maʻi maluna o kona kino. O ka moa o keia Iapana i lawe ae la i kona ola o Mishimura, a nona hoi na makahiki he 26 a i ole 27. O kona wahi e hele mai ai aole he ea i ike Ua make oia hemau hora mamua o kona loaa ana aku i kekahi luna nana.
E alawa ae i ka hoolaha a ka Papa Ole e puka au nei no na ohua e holo aku ana @@ na mokupuni.
HOOPAU IA KA HOOUNA IA ANA MAI O NA IAPANA.
Tacoma, Wash., Mar 7. Ua lawe mai la ka mokuahi Tacoma i ka nuhou no ka hoopau ana mai la o Iapana i ka hoouna ana i kona mau limahana no Hawaii i keia wa. He mau tausani o na Iapana i haalele aku ia Iokohama ma na mahina a pau, e hoouna ia ana e ke ke@@@ limahana, mai keia mau limahana pakahi mai, ua loaa ia lakou he uku. Ua hoomaopopo ia, ua hoouna ia aku he 4,000 Iapana i oi aku mamua o ka hiki ana i @a agena ke haawi au i na hana.
O keia mau limahana aia iloko o ke kulana popilikia, a o ka hoomalu ikaika e hoohana ia lama Honolulu, ua pakui hou aku ia i ko lakou poino. Eia o Iapana ke malama nei ia lakou
KA BUBONIKA MA KAPALAKIKO.
Kapalakiko, Mar 21. Ua hoomaopopo ia he ekolu mau make bubonika i ikeia maanei maloko o ke taona o na pake mamua koke iho nei, a he 250 kanaka a ka Papa Ola i hoohana aku la no ka wawahi ana i na hale a i ole na lako hale i ikeia e hoopoino ana i ke ola o ka lehulehu, ke puhi ana i na mea ai ino i ke ahi a me ke puhi kukaepele ia mau wahi i ke ahi.
HE MOKUPUNI NALOWALE.
Eia o Kapena Pond o ka mokukaua Iroquois ke manao nei e loaa mai ana iaia he kauoha no ka holo ana aku e huli i kekahi mokupuni nona ka inoa o Morell Island i paa moloko o ka palapala holo moana mai ka 1852 mai, aka, aole nae he mau hoike i loaa aku i ke keena aupuni ma Wasinetona no na makahiki he 70 i hala hope ae nei. Ua hoole ae o Kapena Buford o ka moku lawekoa Grant aole keia mokupuni ma kona wahi i hoike ia ai ma ka palapala aina. No ka mea ma kona hoi hope ana mai nei mai Manila mai, ua hooholo pololei mai oia i kona moku ma kahi o ka mokupuni e olelo ia ai, aia malaila oia kahi i waiho ai, he la kalae a malie la i ka wa o ka mokuahi i hoea mai ai ilaila a ua hiki hoi ke ikeia he 25 mile mai iaia aku, aka, aole nae he mau helehelena aina i ikeia a hiki i kona wa i haalele aku ai, a i mea e hoopau ia ai ke pohihihi no kela mokupuni, me he mea la, e hoouna ia aku ana ka Iroquoia no ka huli pono ana iaia.
Ua nee hou ae la ke Keena Haawi Laau o ka Papa Ola, a e loaa no ma Ha@@@@@@, ma Ewa iho o ka pa koa.