Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 13, 31 March 1900 — Page 6

Page PDF (611.45 KB)

This text was transcribed by:  Joyce Yoshimoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

6     POAONO, MARAKI 31, 1900.

 

E HOOHUI ANA I NA REPUBALIKA

O KRUEGER KA PERESIDENA O NA AUPUNI HUI.

O Peresidena Styen hoi ke Alihikaua Nui—He Nui na Mokuahana i Ikeia.

   Ma ke Gaelic i loaa mai ai keia mau nuhou makamaka loa, a no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu ke hoopuka aku nei me ka hakalia ole:

   Ladana, Mar. 22.  Ua loaa mai la he hoike na ka mea kakau o ka Time ma Lorenzo Marquez, ma ke telegarapa e olelo ana.  Ua hoikeia mai la mai Pretoria mai he kumuhana kai hoolala ia no ka hoohui ana ia Transvaal a me ka Mokuaina Kuokoa i hookahi aupuni.  O Krueger ke lilo i Peresidena no ke aupuni hui, a o Steyn hoi ke alihikaua nui o na puali kaua Boa.  O ka hae aupuni ua like no me ka hae Transvaal, aka, ua pak@ i ia aku nae ka waihooluu alani.

HE NUI KA MOKUAHANA.

   Ladana, Mar. 23.  Ua loaa mai la keia mau lono malalo iho nei no ka Poakolu nei.  Ua lohe wale ia, e halawai ana o Peresidena Krueger me Steyn ma Krooustadt, ma ka Mokuaina o Alani, ma ka la 4 o Aperila, no ka noonoo ana i ka laua papa kuhikuhi o keia mua aku.  O ka noho ana mawaena o na poe Transvaal a me na poe Mokuaina Kuokoa, he nui ka mokuahana.

KE KALI IA LA NA LONO NO MAFEKING

   Ladana, Mar. 19.  Ua noho hamau iho la na kahua kaua o Aferika Hema, a koe o Mafeking.   O na lono no ka hoopakele ia ana oia taona i paa loihi ia e na Boa, eia ke kali ia nei me ka hamau.  Ua hoike ia mai, aia o Koneia Plumer ke nee mua la me ka hooponopono ana i ke alahao a hiki i Pitsani, aia hoi, he puali kaua lio ma kahi he 14 mile mai Mafeking mai.

HOPOHOPO IA KO MAFEKING KULANA.

   Ladana, Mar. 18.  O ke taona i paa mua loa ia, a e hoao ia nei e hoopakele no ka wa hope loa, aka, ke ulolohi nei nae ka hoea aua aku o na kokua, ua hoomaopopo ia, he nuku loa ka lakou wahi lako ai e ai pakiko nei, a ua kokoke hoi lakou e ki aku i ka lakou mau piha poka hope loa.  No 155 la ko Konela Powell a me kona mau koa he 600 kue mau aua aku i na puali nui hewahewa o na Boa.

   Ua hoomaka ia ka paa ia ana o Mafeking i ka la 13 o Okatoba, 1899, a he 155 la hoi ko lakou paa ana i ko lakou kulana me ka naue ole a hiki i keia wa.  He 600 koa Beritania e kiai nei i keia taona, a mawaho ae o lakou he 8,500 kanaka e noho pu ana malaila i ka wa i hoopuni ia ai e na Boa.

POINO O NA BOA.

   Pretoria, Mar. 16.  Ua loaa mai la he hoike mai Molenquraaf o ka nui o na poino o na Boa ma na kaua o Kimberley a me Ladysmith, penei no ia:  Make 677; hoehaia, 2,129.  Na ulia, ma’i a me na poino e ae, ua lawe mai la ia i ka huina o 4,351.

AOLE E HIKI IA HOLANI KE UWAO AKU

   The Hague, Mar. 22.  Mahope o kekahi kuka ana ua hoouna aku la ke aupuni he pane ia Peresidena Steyn a me Krueger e hoike aku ana i koua ehaeha no ka hiki ole e hooko aku i ka laua noi no ka uwao ana aku i ke kaua ma Aferika Hema, mahope o ke kuahaua ana ae nei o Beritania Nui aole e ae i kekahi komo uwao ia ana mai, ua pakui hou mai oia, aia ke aupuni o Holani iloko o na iini ana no ka hoihoi hou ia mai o ka maluhia.

HAAWIPIO NA KIPI IA KITCHENER.

   Ladana, Mar. 20.  Ua loaa mai la i ke Keena Kaua keia mau hoike, no ka Poalua, Mar. 20.  Ua laweia ae la e Kitchener o Prieska ma ka la inehinei me ke kue ole ia.  Ua haawipio mai na kipi i ka lakou mau lako kaua.  O na koa Transvaal na mahuka aku lakou no kekahi aoao o ka muliwai.

   Ua hoopuka ae la o Peresidena Steyn he hoolaha, ma ka panai ana i ka’u kuahaua, o na Boa a pau e kakauinoa ana malalo o ke kuahaua aole e hakaka hou me makou, e kapaia lakou he kipi a e kipoka ia.

   Eia na poe o Bloemfontelu ke haawi nei ia makou i na kokua ana ma ka hoolako ana i na mea pili haukipila.  He 500 mau wahi moe i hoomakaukau ia.

   Ho 33 mau pio i hopu pio ia ma Prieska me 200 pu raifela a me kekahi mau lako hoopahu.  Aia na Boa o ke kahua kaua o Basutoland ke haawi pio mai la.

NO KA HOOMAKAUKAU ANA IA ST. HELENA.

   Cape Town, Mar. 21.  O Konela Chalice, ua hala aku la ia no ka mokupuni St. Helena, no ka hoomakaukau ana i wahi no Kenerala Cronje a me na poe e ae e kipaku ia ana.  He mea kanalua loa ka hoouna ana aku i na Boa a pau, oiai, ka mokuahana e ike ia nei mawaena o na pio Mokuaina Kuokoa a me Transvaal.  I na a hoouna ia ana keia pee pio a pau, e hoomahuahua heu ia aku aun na kiai o ka pa kaua.

   O na nui o na koa o Rusia a ku makaukau nei i keia wa he 1,000,000.  Nui no.

 

NA AO OMAMULU O KE KAUA

KAUOHA O BERITANIA I KONA MAU AUMOKUKAUA.

Aia ke Manaola la e Halawai ana ka Liona me ka Bea—Aia o Iapana ke Liuliu la no ke Kaua.

   Ladana, Mar. 20.  Eia ke hauwawa ia nei no kekahi hoouka kaua mawaena o Beritania a me Rusia.  O ka mokukaua hakaka hou Golia a me ka mokukaua hou Argoraut, me na moku topido Otter a me Janus a me ka mokukaua Rosaria, i keia la ua hookomo ia aku iloko o ke komesina no ka holo ana aku i Kina.  Ua hoole ia ae ka oiaio o keia mau lono, aka, aia no nae na hilinai ana e hoea mai ana he hakaka nui ma Kina, mahope o ka hoomakaukau ana iho nei o ka oihana kaua moana no eono mahina.  O na mokukana Beritania a pau i kupono no ka holo ana ma ka moana, eia lakou iloko o ke kulana makaukau no ke kana.  O na aliikoa i hookuu ia e hoomaha, ua kauoha awiwi ia aku lakou, a eia ka oihana kaua ke ku makaukau nei no ka hoea ana mai o ke kaua.  Ina e hoea io mai ana ke kaua mawaena o Enelani a me Rusia, e helu ana o Beritania ia Geremania a me Iapana he mau kokua nona, a pela pu hoi me Amerika Huipuia, a ua maopopo loa e kokua ana o Farani ia Rusia.

   Vitoria, B. C., Mar. 17.  O na nupepa i loaa mai nei o Kina i keia la maluna o ka mokuahi Idzumi Maru, e hoike ana, aia o Iapaua ke liuliu la no kekahi hookahakaha mokukana nui ma na kapakai o Korea, a ua hoolala malu pu ia, ia wa e haawi aku ai i kekahi puupuu oolea loa ia Rusia, a oia ka oehu mua ana o ke kaua mahope o kona hoomakaukau ana iho nei no eono mahina maluna o ke kumuhana o Korea.

HAALELE I KA HANOHANO NO KANA MEA I ALOHA AI.

   Vienna, Mar. 22.  I keia kakahiaka i mare ai ke Kama’liiwahine Stephanie me ke Kauna Lonyay maloko o ka halepule o ke Kakela Miramar, ua ke kahunapule o ke alo alii i uo ae ia laua.

   O ka mare i hoopaneenee ia, ua hoea mai la i kona hookeia ana, aole o ke alo alii o Viena a i ole o Brussels i haawi hou aku i ka lakou mau kue ana no ke kane mare elike me kinohi.  O ka moi Leopold ua manao oia he hana hoohihia i emi iki mai ka weliweli i ke kana kaikamahine hanau mua, a o la Moiwahine Henerieta hoi, ua huna iho oia i kona peo no ka hilahila.  Aka, o ke Kama’liiwahine Stephanie nae me ka nana ole ae ia mau mea a pau, ua haalele aku la oia i kona noho ana i ka pohai o ke alo alii, ua daimana, na aahu nani i kinohinohi ia me na lihilihi gula, a me kona uku hoomau i hoemi ia mai ka 800,000 a ka 200,000 dala kalaunu, a moe make aku la e noho me kekahi kanaka kuaaina ilihune.

   Ua olelo ae na kanaka o Viena na ke aloha wale no i mohai aku i kona kino i keia kanaka.

   O Kauna Elemer Lonyay, he kaukaualii no Hunegaria.

   O ka wahine ana i mare iho la o ke kaikamahine no ia a ka Moi o Belegiuma.  Aka, ua aloha nae keia aliiwahine i keia wahi Kauna wale no, a haalele aku la i kona hanohano a pau no ka noho pu ana me ka mea mea a kona puuwai i aloha ai.

   O ke kaikamahine elua oia a ka Moi Leopold, a ua hanau ia hoi i ka 1864.  I ka 17 o kona mau makahiki ua mare mua oia i ke Archduke Rudolph, ka hooilina alii o Hunegaria, a mai ko lana puhaka mai na oili mai he kaikamahine, a i kona wa he 6 makahiki ua make iho la ua Archduke nei.

 

UA HALA AKU LA O V. V. AKEPOKA.

   Ua loaa mai la na lono maluna o ka mokuahi Mariposa no ka haalele ana mai la o Konela V. V. Akepoka, i ka hanu ana i na ea inea o keia ao ma Amerika Hupuia mahope o ka hoomailo ana a ka ma’i no kekahi i wa loihi.  He haole oia i kamaaina i ko Honolulu nei i ke au o na Moi Kalakaua a me Liliuokalani e noho hoomalu ana ma keia mau paemoku.  Ua hoea mai oia i Honolulu nei i ka 1884 mai Canada, kona one hanau a noho ihola maanei no ka lawelawe ana i ka oihana ioio me kono hoahanau C. W. Akepoka.

   Ua noho eia he kapena no ka puali Honolulu Raifela, a ua komo hoi i na haunaele o ka 1887, 1889, 1892 a me ka 1895, a me keia @@unaele hope i kepakuia aku oia e ka Repubalika e ku nei mai kona noho hou ana maanei, manuli o kona hoohuoi ia ana he kakoo ikaika oia no ka aono alii, a mai ia wa oia i kaawale aku ai mai keia mau paemoku a hiki i kona hala ana aku la.

   Ua komo oia iloko o ka oihana koa o kona aupuni, i ka la o kona mau makahiki, a i ka 18 ua hookiekie ia ae oia i koa kaualio.  Ua noho oia iloko o ka puali pualu a hiki @ ka iaia ana o ke kulana kapena a me ka mekia @a@a, a na ka Nui Kalakaua hoi i hookiekie ae iaia i ke kulana kapela.  Aloha no oia.

 

   Aohe mai @@@@ e p@li ana no ka ninau o Hawaii nei i loaa mai u a ka mokuahi Gaelic, oia, ua hoona @ ee loa ia aiu la no a hiki i ka la 5 o Aperila.