Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 17, 28 April 1900 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana Wawahi i na pani paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

A t:o keia nmau koikoi a ikiuk;i e Kuahai 5 © mi«-A o lako.u a aie-'ke kaiknanā o lakou nie ta inuina nui o ka patie ana mai & Kane, aole «nei na kuu litna e kul. i i ka nani o Kuaihelani a lilo i mea ole. N: laila, e pnne ka mea nana ka ninau. i!ur.a o ke kumūhana no ke k»ola nna i 'eeia wahine ame ke keiki iloko o ke kai, oia ko laua Jua kuuiHpau e kanui.t ai, alaila, na inaina. 0 Wu pane imua oeukou a imua 0 ka.huku kaikuaana o ka&ou. Aohe kipi aole no hoi he kokua Jiewa ma ka oh-io ana Hoa ka oiaio au e oielo ai, no ka mea, aole kak u 1 ike x ka mea e h«na ia mai ana no keia naua aku ina no ka pono I-iDa-kila k.ikou, a ina n<.« m> hana hoomainoiuo a kakou e i 6 na kakou me na naaka, a e h> ha ana oia me na liuia maluna o kakou, a o ka piiikia no ia o kakou. Ua hooholuia e kioluia o Hainakolo a me kuna keiki iit>ko o ke kai e na lima menemene ole o ka mea i j)iha i ka inaina a me ke aloha ole. 1 ka haia ana ona anahulu ekolu e

like me kona hiki atia mni mni Hawaii mai, a ma ke awak.a o» kekahi la, ua uhi paa pu ia e ka pou'.i nui o Kuuihe'ani a me na aina aiawaho aku one, a i tna o ana ae aia o Hainakolo a me kana keiki 1 ka moana kai uli, kai eleele, kai popolobua a Kane, a i ka hala nna o eono la a me na po eono i ka monna, aia hoi o Keaum,ki ke hana la ina kana «pana hann me ka ikaiga nui, )>oopoe ka moana kukahalelo o ka papakii, a i ka ra so <ma ae, ala nt> o HaiDāko!o ke au lti me kan» keiki o,e k.H poino eie, la wa 1 olelo aku ai o Keaumiki ia Koh\ ka, ak. hi w t i3e do a pahuA līo'u mau»i j keia wahlne a me kana ieki. 0 Keanmiki hoi ma ka m«na i ioaa iaia < īa k.i inana «na i manao «i « mukē o Haini.k tlo a rae knnn keiki īaia, a uqu tuhi o ka makf i oltlo ia ai e Kane eia &o laua lua kupapau © kauu la ai a ke r.ana nei © Kane i keia ujau hana a Keanmik», m o ka hopena u»» ne'.e ma na *qo a p&u. la wa oblo iho 1« o K .n<» ( ltf kaūiahāo maoli k*na » «o ka ike o Kane u» h»nle Ua m»na ftna i liaāwi »j ia Keauiniki kikāo m*» la i kuna liiua knpu lealuna o n» ODf>Ull o&». 1 kda hooko »i» i> K \M i k«ia ina kona liok * t> tuak« ai kooi

mau ennoii, ua nmloo īho 1 *. na limn o Kane, aole e hiki ke aa 1 keia mea nolaila, ua hoi oia me ka ne!e no Kuaihelani m.e ka ike ole la o h«ulo a me Keanm ulaokalnni ka; jke 1 keia hana a K«ne. 0 ka eiua o na elele a Kane i hoo n >ho ai ma ka moana oia o Ke«uka, uji,.p'vne ttO oia me ke ano kaeha. Pakele mahuuehune aku la. keia wahme a me kana keiki ia Keaumiki, īa'u hoi hoi uharw j o!e laua i ko laua wahi i heie mai *:,■ a o ko laua maU kina hn ia na n»t i'u 0 ka iiaoana. Ūa'houkoio ahu o Keaūka' e Lke me kana i olelo aj mamua oia ka oi, a i ka hoomakn ana ua haule īno aole.he hi okahi mea i honko i», a i ! ka mao ana ae o ka ino nui a Keauka i kau ai mniuna o Hainakolo a me kana keiki, hoomanao iho ]a oia 1 na olelo a me na hana a Keaumifci i hana ai maluna o HKinakolo a me kana keiki no ka make. Keikeio nei kakou maanei no Hainhkolo a n.e feana keiki he mau enemi o Keaumiki a me Ke.aika. aole laua be mau e!ele im ke kii (ina ia Hainakolo a leaa i Hnwaii i wr.hme h toao na KeminiulaOkaiani. A n ke ko ole >na o ka mnke* make o ko laua haku no ko lafeou eneini, no'aila, ua hoohooīo laua aole hookaawale i na hoohana ana e like me mainua, »k •, mn ka b«na I a laua i hoomaka aī ua Hke no me : j mamu», aole lanak\la ma na auo a pau. j Olelo aku la o Keumiki ia Keau- | . ka maluna kaua o keia khhua kaua j ' e ku ai a hiki 1 ka muke ana o na I ' enemi ia ka»a. Maanei kakou e ike | j ai he mana okoa mjt] a Keaniniula- ! j okalani mai no ka ana ; J I kana wahine a »e kana keik ; , a i j lilo ai hoi ka moana j al.inui hele ! uo kana Wahine a mp kana keiki, a ' ma keia mana ka oko.<i i maīoo ai na lima o Kane, a hol nele no Ku ■ aihelani a pel» o Keamiki a mo . Keauk» i bo> ntle ia ai ma na ano a pau. | Mj,anei i puana ae ai ke keiki he mau wahi lalanl mele i kona m» ku auiue. | E H*i, e Hni, he manu. ' Hoole wai la kona mnkuahme tce ® ka i po h»fti, | Aole n« he mniiu e kuu kanin He aini» na la o Pnpj*p«e kaua iuka. Uh p«e «kn 1» hnm nei \ k- hak;\i i o ka aina o Keoliwa ror n;\ wawno no nae iloko o ke ks?. f n\ im i>' Hainul.olo me knoa k?Ui \ ] nli M s ' k*ls, ii he pouli ana h t ka ti.a ■ o an» ne o !I*m*k<l.> a tr.t' ar■ kt»iki i ks) tsl), k;»5 po|voh-!ns* a Kh* ne, p«n jk» »!ia o lina t i ke ' ao ains. NolniU. o na m*tu oko-i tr : ? ' a KM&iniulioka! n 1 t»f.» no o!» liol, 0 Aif ■% AIC 1 e Ulau kupuuikme i»o ka i o Ula J

niKU imuia n»i kn men n;.n ; v i hor>hol?H a lilō i nrit-a ole bo Keiiumi i ki a me Ke»«k« m,ii:i i me. < Ip, nn i " -» i keia mau lewa i hoolilo 1 k hi low» i honua paa. Aia no ka mana ia Keauauki a me Keauka me ko l iu« ike ole he mana okoii ka luea nnna e hoopnhua neijn ItiUi». A uiaanpi. i hon ae «i tv keiki i kutm makuahme niu ke mele, E FTat* e, e H«i p, he mnnu. Roole hou'no kotin mwkuHhine n Hainakolo. Ao!e na la ho niinn e k. n kama, He aina na la o Keaole \ a, Papapae akn kauaiukw. Ha ku no hoi na o mnu kamahele nai 1 kiie p..li, «o!e i ai i ka lan liinu hao no o Keannaiki a j me Keawka lilo i ka nioi.nn. Ua nni n» hoao ana a Keau niki a oae Keanka ma na an > » pau e poino ai ka wahine a me kann keiki j aka. fiole nae e hiki, nolaila, ua nij nau \h > luua ia laua ihe, pth-a la e i ho'iko ia »i ka mnkemnkeo k'\ hnku o kaua no keia wahine a me k:.na keikiUa heoko laua ma ka nin.iu «na aku iiaua o Kan?,- 6. e ka pane e hana olua e like me ka mana piha a'u i hnawi aku «i īa olnn, pej la olua e hßna ai no ka rc..!:r? o keiu wahine a me kana keiki. A ma keia p;me » Knne imnn o Keaum'iki a me Keauka n* ki:»i na- | ue ole mai Kuaihelani mai, nia hoi, juh poha ooai la he Uo mai lewa j uiai e olelo an?i| aoTe e ko anR kou i makemake maluna o ka Wnhine a ! aie ke kt*iki 1 na kim on, ro ka mea ua kohoke mai ko laua hopena e ha.ehaeia at a HHitj ao kn laua nho hope ia o hoihoi ia e ho ! hci U i ka wahine a rue ke keiki no ko hou.e. Ka keia leo 5 hoopuiwa ae i a paiu o Kuuihelani, «a ni;i«u »tku a muau mai, aohe leo no keia leo i paueia mai. Aia no o Hain:ikolo a me kan* keiki i ka muana, he oi«io na olelo a ka leo kHLUHhao» no Ke;'unrk' aole o larrt l.inakila m.i na nno * pau e hele la : ka moana. fk;i 4 o d% luauao ulahua iloko o K..iie no ka iuakeule o kej» w*fcuu' a iuo kaiia , kolk'. noUi!t, u* kahoa ae !» o » i na kaik.iin* t k tio k* o ! |cf!h wah'ne a me kan-t k» \kv P n# hmi o K««t»ai?o itniu ' V.mi aoht» tiinrA o k'.!Va e ' haen hm m.ih«Dn o h'OjV' raua. uokan-en, ua ko Vo 1 hoopni mua mMnna o wVfcsai>' * me k«na ke k», kat\i t sn x\ qo V!«tia mnkei n» h*n* mo * fe<vmfk*"' i- oino »o ! k» wshh>ē a ka m 1 tu !nk« tu* k* kr ut n«D« i i»*ktnM? * %w$ ' w\ ftu*»tort..r.« l r<?\ W tike' I.»*J na Inkoi! e no\ o Vkf ru*] *uīJ & t » > kt*a w.iS 5 -t?Io U !\Mu o K»#ui V Kint 4 » 1 f -

ilio ln o Kuhliuniln i kiuiu Ua lcti n.a: la o ftane me kn ina - inn nui nauene na ljapu o | X«!,:heiani m t ka o o na maka i'ka huhu. 5 ' i Owai kt: kifi nui nana 1 'kul:.! ' .li'•£" A ' 3 leuu onpuni a me' kuu lahui ~ [, ■ kn.nßkaj no ka nie; j ,, o ka eheml'a'u " ! ī ir:?iin.K lna «i, eia ka olēlo e kip.aku mXi mea nnua na . imua o kuu inana, uo n& e pili niia i iik u? ekolu nona ka oīelo ana p.na.na PnVola o Kaeri|np Kune. Akah'- lr.a i;a kipi i ka oielo a*u i ol«]o.ai ka ui o na mea aohp lohi ana. ( E]ua. Ke {)e iiei au mai o k'iu poo a hiki i kuu oiau ij«j.>uai oole au e noho liou m* keia, mau paeuioku. Ekolu. Eia mai ko'u. hopkoha ijift7(a mai a oe mai, J , Asawa he kui ana na ka i he tiei aiia na ke olui, olapa ka I uwila pio ke anueuuo īke ka ; lehu- , Ithu ike aklo o Kuahaiio, kuu I īho U oia uo pahu : hopu. _ j Ika liaia &aa aku o ua | olelo aku Ia o Kaßaloa ame j mnna iuiua o Kane, ke īke a e - euaua ji ko kukna e liie aie jju olej lo a Kuahailo e haule &joa o Moina j wainuikeoe. Kuumealaui a m<> Kej ao!ohi]ani & me K.uJhei»ui uei, a e hlo ana i ole uiooiiuuu ; haku o kakou. ua ka olelo a ka Uk„j o Ukou ua koaiu io eo □ 9 Ku*« u]i i]nko o n» paleua kahi J i m«.i ke r a ua j.hew* raaua Ki toaua i!io. j Eih 0 r.-.ii>apa 31* ke kuiii haemi IHM ? u.* kakii eouo paa 1 \e $1 00. O ti« kaiakoa 30 ia oki h&le« li. B. £err, he uani io& i ko aa w«hi e ae. ,j