Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 21, 26 May 1900 — Page 8

Page PDF (644.56 KB)

This text was transcribed by:  Britny Ching
This work is dedicated to:  Nakeikiinalowale

KE ALOHA AINA

 HE KAAO HAWAII

NO

HAINAKOLO

 

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kaikamahine Nana i Wawahi i na @@@@@a o Kuuikelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

 

            O ka'u pane pokole a huli hoi ae, e hooko no au me ka oiaio aole ao e pale i keia mau olelo.

            Maanei o keia moolelo ua hoea io mai no o Leimakani a me kona mau hoahele i Hawaii nei, a ua hui me Hainakolo kona makuahine.

            Ua ninau aku o Leimakani iaia no Luukia, ua pane aku kona makuahine aia no i kona hale.

            Ia wa no i kauoha ae ai ola ia Alenui, e kii oe ia Luukia no ka hele ana mai i anei, a i ka hiki ana aku o Alenio, ua ae koke mai la o Luukia, a noho ana ma kahi i olelo ia nona, aka, aole nae pela ko Leimakani manao ua lalau mai la oia i kana wahine a hoonoho iho la iaia maluna o kona uha me ka uwe pu ana.

            A i ka mao ana ae o ka ike malihini ua pane aku la o Luukia imua o Hainakolo.

            Kuu haku a me na malihini a kuu haku, e oluolu oukou e hookuu mai no keia wa a hoi mai maua.

            Olelo aku o Hainakolo a me na malihini, ua ae aku makou ia noi, a wa i kamailio hou aku ai o Hainakolo, mamua o ke kaawale ana o Leimakani a me Luukia, he mau ninau kana i kana keiki.

            Akahi. Ua hoi mai anei oe me ka lanakila e like me kau olelo ia'u a ke ninau hou aku nei au ia oe no ka make o Luuukia e hookolo ia ana anei e oe no ke keiki i make?

            Ma keia ninau aole i pane aku kana keiki no ka wa loihi, aka, mahope oia wa ua hoike aku kana keiki.

            He oiaio, ua pane au ia oe ia mea ina e hoi ola mai ana au no ka make oia nei. He oiaio ia au, aka ua hala ia puu make oia nei mai a'u aku, no ka mea, ua iho mai ka haku a akua hui o kaua i kona ike ana mai ia'u, hoomake iho ana au e kukukli , ia wa i lohe aka ai au i kekahi leo i ka pae ana mai. E ke alii o na alii, ua oki mai kukuli mai oe ia'u, alaila ike oe i ka na ku o kaua, a no ka make no Luukia ia  ka@@ aole e ko a@a, nolaila, e hoi oe a hooponopono a hoi mai.

            A na keia leo o kana keiki i hoopau i kana ninou ana no ia kumu.

            Elua. Ua loaa a@@ ia oe he alanui maopopo i ka wa e pau ai kau hina maanei o p@@@ pai oe me na huaolelo in@k@@ i hiki ia'u ke nana e like me k@@ @ @@ mai nei no Luukia kau wahine.

            Ae, he ninau ano nui keia a ia'u @o@@ la, @@ @@@ aku nei @@@ @@@ ka oiaio  o na @ana i koe a Kane  maanei, no na kupuna i koe maanei ola Kenamu, Kenawa, e hoopau ia lakou mai kuu lima aku.

            Elua. E hoomaemae ia na paemoku o Hawaii o Kuaiuli mai na @umii ana a Kane i ole oia e huli hoi hou mai ihope nei no ka wa mau loa.

            Ekolu. O ke alanui au i noi mai nei i ka wa e pau ai ka'u hana maanei ke hai nei au ia oe ma ka oiaio, ho pohihihi no ka mea ekolu wale no makou ma ia kumuhana, nolaila, na waiho ia na'u e ko@o.

            Eha. E hooko ana au ia hana me ke puhihihi, a na ka hana e a'o mai ia'u, @laila, loaa keia ninau, no ka @e@@, o ka alahele e hiki aku ai ilaila e kuu makuahine aloha o ka oi maluna o ka mea i haawi ia mai ia'u no ka mea, aole au i ike i ke alanui e hiki ai, aole ma kekahi kumu e ae.

            Elima. O ko'u manao mamua o ko'u huli ana i keia mea, oia keia, o ke koena o na mana kupua o Kane e waiho mai nei mai Hawaii a Kauai, oia ka mea i olelo ia ina aole e pau ana kela mau mea liilii i ka ulaala e ulu hou a lilo i mea nui mahope aku.

            Eono. E kuukeiki akahi no a loaa ka nane huna a ka haku o kaua ia oe, nolaila, mai wiki oe i ka hoi o ka hana o ka hana a maemae keia ino nui e waiho mai nei.

            I ka pau ana o na olelo a Hainakolo imua o kana keiki@n@e k@ oiaio, ua pane aku o Leimakani me ka hoolalo ana imua o kona makuahine, a oia auanei ka'u kumuhana e hooko aku ai ma keia hope aku.

            Ia wa he malu ana no ka la he kui ana no ka hekili a @@@o @e lohe ia aku la he leo mai ka aina mamao mai. E hana ia ua hana a pau a@ i noonoo hookahi ai, aoe he elua i kokua ia e kou makuahine, ka ninau ana loaa io ka oi, hookahi @ i koe pau ka hana.

            Ma keia wahi o ka moolelo, ua ike oia @@a ke ano o kana keiki he manao @@a, aole mea @@ki ke kulaike ke oia he pono, nolaila, ua minamian oia i keia mau paemoku, a o kona manao maoli e lu@u p@@ ia na kupu a Kane, maanei aaole he hookahi i koe, alaila, kou h@k@@ lahuikanake ponoi a me keia mau paemoku o Hawaii o Kuaul@@.

            O keia leo i pae mai ia, a ole ia no kekahi mea okoa aku, aka no Keauin@ul@@kala!!@@ ia i kapa keiki.

            He oiaio ua luku ia no o Leimakani @@@ kona mau hoa ola o Alenui, A@ki, Manukiu, a me Manuahiahi i na enemi mai a Hawaii a hiki i Kauai.

            I a loaa aku na kupua a Kane e ho@k@ @@ mai ana i na p@@@ me ka @@@ ole ae @@ ko lakou pu i@@ke ke hahai nei mahope o lakou oia hoi, ka menehune ka poe i oleloia aole lakou e lawa i ka i'a maoli, no ka mea, aole lakou e hiki ke helu ia no ka nui maoli no, a na ia mea i hookaawale ia lakou mai k@ hoi ana me Kane ma no Ku@ulua kahiki, a o ko lakou aina i hoonoho ia ai e Kane ma na Kuapa loko, oia ko lakou aina, ua pau lakou i la lukuia a koe ka opae huna.

            O Kenamu a me Kenawa, he mau kupua no ia na Kane, ua hoonohoia ma na poopoo pohaku a me na wahi wai opilopilo a me na punawai, koe ka wai ua pau no lakou i ka lukuia, aole @hai ono ma ia h@n@, ua hookili no oia me ke kun@kunu ole me kona mau hoa.

            Ua hoike aku o Kuahailo ia Keaniniulaokalani o ka hana a ko keiki e noho mai la o Hawaii o Kuauii, ke haohao nei au no ka ninai a kona makuahine ia Leimakani e loaa ana paha aole paha. Ina aole e loaa ana na meheu i ko keiki e like ana ka hopena me na p@emo ku ana i luku iho nei maanei.

            Ua pane aku o Keaniniulaokalani ia Kuahailo o na mea au i haohao no keia ninau a kona makuahine ia Leimakani, na kela ninau me ka maikai, ua pau ke pohihihi, a ua ae aku kona makuahine i na haina a Leimakani.

            Akahi. He ninau pohihihi keia.

            Elua. Ma ka hana e loaa ai ka haina.

            He oia a aia oia ke luku ia i na kupua i kou ma k@aina, ma na kahawai me kona mau hou, nolaila, ua haawi aku oia i ka mana kaulike i ole lakou e kue kekahi i kekahi, a pokole na hana.

            Ke holu nei na hana imua, wah a Keniniulaokalani i pane aku ai ia Kuahailo.

            O na kukai olelo mawaena o Kuahailo a me Keaniniulaokalani dno na mea e pili ana i na hana a Leimakani, mamuli no ia o ko Kuahailo mana kona mau kona mau kupuna mai, ka ike oia e hoopahua nei i ka mana o Kaniniulaokalani kana @@@pona punahele.

            Aole @alo ia Keaniniulaokalani ia mau hoopahaohao. Maanei o ka moolelo na olelo o Kuahailo ina e mau ana ko Hainakolo noho poo aua ma na ninau e pili ana i na hana a@ kaua keiki, alaila, hookahi alanui maopopo ma keia hope aku a lilo ana oe i aku @@@ e hoomana ia ana : @e, a oia k@ wana@@ a Kuahailo no Hainakolo.

            Ma keia wanana aole a Kaniniulaokalani pane, a maanei no hoi kakou e ike ai i na @ana ana i h@na ai no ka luku ana i @@ kup@na a @@@ ma keia mau p@@@oki @@ ka hoomaemae ana i ka aina @ @@ @@  @@@@@ a me @@ kaau kupono i ke @@@@@@ no ka hoo@@@@ i na @@@@ oia na mea i hook@@ oia no na m@@ o  @@ mau hoa ma Hawaii a hiki i Kauai.

            Aka, ua pau ka hana ana a Leimakani a me kona mau hoa no keia hana me ka ma@lahia no ka mea aole lakou i @@ kekahi i kekahi, a he mea oluolu a hauoli nui ia Hainakolo i ka hookoia ona mea a pau ana i hoonoo ai a ua pau ia puumake i ka hapa ia me ka holopono no ia kumuhana a kaua i hana ai, nolaila, o kou hoi ana mai me kou mau hoa me ka lo@@hi e like me ka'u noi i oe no ka lakou nei ole.

            Maanei e kuu keiki ua pau kau hana i haawi ia mai nau e hana, nolaila, i hookahi  a'u ninau ia oe e kuu keiki ina e loaa ana e hiki no ke hanaia a ina aole e hiki ua oi aku ka pono ke noho no ka mea, ua maemae ka aina, ua nani ka lahuikanaka, aohe luhi ana, aole he komo hou ana i na inea.

            Akahi. Heaha ka hana i oi ae a pehea i loaa ai ka @@?

            E kuu makuahine aloha oiaio e pane au i kau mai ninau ma kahi ano okoa ae, oia hoi keia, ua ahona kuu make aua i ka moana mamua o ko'u lohe ana i keia ninau au e like me na olelo o Kana @@@@@na o kuu makuakane o ka lua ia e kanu ia ai, nolaila, ua lele oi loa kau @inau imua o kaua, no ka mea, he mau kino kanaka, ko kaua aohe mana kupua mai ou mau kupuna mai loaa mai au kai keiki. O ka'u pane elua imua ou ekuu makuahine, he oiaio o ka hana io no keia a'u i koe e auam@ ai no ke ola a me ka make, no ka mea, aole au i ike i ke alanui maopopo e hiki ai, ua pani ia mai o mua, aole e hiki ia'u ke hana me ka pupuahulu.

 

            Ua hoopuka ae la o Peresidena Dole he hoolaha e hoike ana e paa ana na keena aupuni a pau ma ka la 11 o iune. A e lilo i la kulaia aupuni.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Ke hoik@ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau h@ mau ke@@u a i ole he k@leawe ka lakou na makaukau au @o ke kuai ana. E haawi no au i @ ke@ta a ka @k@n@t@@ ka paona o ke k@p@u ai @ ke el@ no ka paona o k@ @@@@w@@@. E lima no au ma kahi kokoe i ka hale pepehi @@@ @@@ Iwiliei.

                        AH NUI.

                        Iwilei, Honolulu, Mei 24, 1900.

 

UA NALOWALE.

 

             Ua nalowale mai kuu@@ aku ma Wailupe, ma ka po o ka la @@ Mei  1900 he keiki kani hao ku@i @apuailio ma ka @@ hema hope. E haawi ia no ke uku makana o Elima Dala $5.00 i ka mea e loaa ai a hoihoi ae mai i kahi mahi laili Sam SIng Ka@@@@@a

                        @H HUI.

                        Honolulu, Mei 17, 1900.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            Owau o ka mea @@a ka ino malalo iho nei, ke papa loa aku nei au i na mea a pau mai h@ale mai oukou i kuu wahine m@@ ia Mrs. Kaulia Kos. no ka mea, ua haalele @@@ oia i ko mana wahi moe. Ua kii aku au iaia, a ua hool@ lea m@@ oia. nolaila, ina hoolohe ole oukou maluna iho no o oukou k oukou poho.

 

                        @@@ @@ me ka oiaio,

                        KOA KAWIKA.

                        Honokohau, Maui, Mei @, 1900