Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 25, 23 June 1900 — Page 4

Page PDF (625.76 KB)

This text was transcribed by:  Alika Olsen
This work is dedicated to:  Kamehameha Class of '59

KE ALOHA AINA

6                                  KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 28, 1900

 

AIA NO KE HAKAKA LA

HOOUKA HOU IA HE MAU KAUA HAHANA.

 

Loaa hou ia Haku Robata ka Lanakila Hoauhee ia na Boa Malalo o Kenerala De Wit.

            Ladana, Iune 14, hora 3:40 a. m.  Mahope o ka hala ana he pule o ka noho hamau ana, ua loaa hou mai la na kukai ana mai ia Haku Robata mai mahope hoi o ka hooponopono hou ia ana o ka laina telegarapa, e hoike mai ana i ka lanakila i loaa i na Kenerala Methuen a me Kitchener mainua o Kenerala De Wit ma ka muliwai Rhenost ma ka Poalua nei.  Ua lawe pio ia kahi hoolulu o na Boa me ka hookauliilii ia aku o na Boa ma na wahi a pau.  O Haku Robata i ka wa i hoikeia aku ai no ke oki ia ana o kona laina kukai, ua hoouna awiwi aku la oia ia Kenerala Kitchener no ka huipu ana me Kenerala Methuen.  Ma ka la 11 o Iune, ua lele kaua aku la o Haku Robata maluna o Kenerala Botha a me kona mau kanaka nui hewahewa, he 15 mile ma ka hikina hema aku o Pretoria.  Mahope o kekahi hakaka hahana, ua lilo mai la i na Beritania he kahua nui o na Boa, aka, aole no nae i hoopio ia aku o Kenerala Botha a hiki i ka wa a Haku Robata i haalele aku ai i ke kahua kaua.

            He maluhia ke kulana ma Pretoria a me Johannesburg, a ua olelo ae o Haku Robata, aole he hopohopo ana o ke aupuni no ka mea e pili ana i ka onipaa o na koa ma Aferika Hema, oiai, aole e loihi ka manawa no ka lapaau ana i na hoopilikia ia ana mai a me ka hooponopono ana i ke alahao.

            O ka hopena o ke kaua mawaena o Haku Robata a me Kenerala Botha, eia ia ke kali ia nei me ka hiaai nui; aka, ua manaoia ua emihope ke alihikaua o na Boa aka, eia no nae kekahi poe ke manaolana nei e hiki ana ia Haku Robata ke hoopuni iaia.

            Ua komo aku la o Kenerala Bula i Volkrust, ma ka Poakolu nei, me ka nee aku no Charleston a hoomoana iho la ma kahi kokoke i Laing's Nek.  O na koa nee mua o Kenerala Bula, ua ike aku lakou i na Boa ma kahi he eha mile mai a lakou aku ma ka ia i nehinei.
            O ka nui o na poino o Kenerala Bula, ma ka la 10 o Iune he 26 koa i make, 126 i hoehaia a me elua i nalowale.

            Elike me na lono i loaa mai la mai Lawenzo, Marques mai, aia o Peresidena Krueg, ke malama la he kauahi i walu ka make, i hoopaaia aku ke kaa o kona mau luna hooko o kona aupuni e akoakoa ana, ua olelo ia ae he manao kona e haalele ia Macbadodorp e like me ka hikiwawe e loaa ana me ke kukulu ana i ke kapitala o Transvaal ma Nel Spirit, iloko o na mauna, he kahua maikai no ke pale ana i na enemi.

 

KA HUAKAI HOPE LOA A KA MARIPOSA.

 

            O keia aku la ka huakai hope a ka Mariposa no na Panalaau o ka Hema, a i kona wa e huli Loi mai ai, ua makaukau ka mokuahi hou Sierra, i hoolanaia mai la ma Cramps Yard, no ka lawe ana ae i kona wahi, a ia wa e hooholo ia aku ai ka Mariposa a me ka Auseteralia no Tahiti.

            Aole i huli ia aku ka ukana o na ohua o ka Mariposa no ka opiuma a i ole no na waiwai dute e like me na la i kaa hope aku la, ka wa hoi a na kanawai o Hawaii e noho mana ana, i ko lakou wa i lele mai ai iuka nei o ka aina.

 

EONO MILIONA E KOKUA IA LA.

 

            Simla, Iune 14.  Maluna aku o eono miliona kanaka e kokua ia nei.  Ua pii mahuahua ae ia ma Bomabe ma kela pule aku nei he 200,000, mamuli o ka huli hoi hou ana o na poe pilikia i haalele iho i ua hana no ka makau i ka ma'i kolera.

 

NA LAKO GULA HOU LOA.

 

            I hoea mai nei maluna o na mokuahi mai Kapalakiko mai.

            Ma ko'u Halekuai malaila e hana ia ai na Pine, Kom@ Kupee Lima, Uwati, a pela aku.

 

H. G. BIART.

Alanui Papu, Helu 404j

 

Kauka I. Katsuki.

 

            Keena hana a me kahi noho, ananui Vinia, mawaena o ke alanui Nuuanu a me Muliwai.

                        Na Hora Hana:  9 a ka 11 a. m.  7 a ka 8 p. m.

 

HE KAAO KAILI PUUWAI

NO KA

UI MINEWA

A ME NA

Kaikunane Eiwa

(Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia)

Kakauia no KE ALOHA AINA.

 

            A na lilo iho la ka malamamalama o na lapalapa ehi e pii pa umi ana i ka lewa i mea ole, a i keia wa hoi a ka pouli e aaki paa nei, ua hoea loa aku ia no na palena mawaho a uhi pu aku la maluna o ko lakou mau enemi e hookokoke mai la i ka mokupuni.

            I keia wa a ka pouli i uhi iho ai maluna o na kamahele, ua hoohiki lele ia ae la ke koa opio, a ninau ae la ua Boliona nei i kona hoaloha aoo.

            E kuu hoaloha maikai, he aaki paa o ka pouli ka'u e ike nei, a ua nalo aku la na malamalama ahi a'u i ike iho nei i na sekona i kaahope aku la.  Nolaila, e oluolu anei oe e hoike mai heaha ke ano o keia pouli e uhipaa nei, nana i huna pu i ka malamalama o na hoku o ka poai lana?

            E kuu hoaloha opio, he mea oiaio ua ikeia mai la ko kana ualo honua ana, a mamuli oia kumu i hoopuliuli ia mai la ko kaua alahele, a ia wa i hai ai hou ae ai na kanaka ano nei i kana ohe ho@e i ike no ka mokupuni a ko laua mau enemi a hookepue mai ana.

            Aka, o ka ulea kupaianaha nae i ike ia, aole he ike aku o Lolita i kahi makupuni, no ka mea, ua hao mai la ka mana o kahi popo a ka luahine kilokilo nalowale na mea a pau.

            A na keia hoopahua ia ana o ka mana o ka ohenana a ua Lolita nei i hoopiha mai i kona puuwai me ka inaina a koehi iho la kona mau kapuai ma ka piha inaina me ka hooho ana ae ma ka weliweli ani nana a hooniueue ae i na pae opua.

            Ae, ua lanakila ka pouli maluna o kuu ohenana, ake, aole nae maluna o kuu kookoo punahele, a me ka hookaulua ole iho lalau iho la oia i kana kookoo kupua a unuhi ae la me ka haawi pu iho i keia mau leo kauoha ikaika.

            E i olina, kuu kookoo punahele ano, ua hoea mai ka wa no'u e hoohana aku ai ia oe no ke kue ana aku i ko kakou mau enemi.

            O ka'u e makemake nei ia oe e hooko aku e like me ka mea e hiki ana ia oe e luai mai i na kikiao makani no ka hookaawale ana aku i keia pouli nui e alai nei i ko mana alahele.

            A ia wa no i poha ae ai ka lei o ua kookoo nei i ka i ana ae.  O kou makemake wale no e ko makou haku ka makou e hooko aku ai no ke ola me ka make.

            I ka hooki ana iho o ka leo i poha ae la mailoko ae o ke kookoo, oia no ka wa o ua Lolita nei i hapai ae ai i ua kookoo la me ka o ana aku iaia mamua o ko laua alahele.     

            He olana ana no ka uwila mailoko mai o ke kookoo, aia hoi, ua lohe ia aku la kekahi halulu nui i ae i ku na waikahe he nui a i ole na ale huhu o ka moana e popoi ana i kumupahi, ua oili koke mai la na kikiao makaui puahiohio ma loko mai o ke kookoo Lolita, me ke puhi hele ana aku i ka pouli panopano e alai ana i ke alahele o na kamahele alo anu.

            A he mea oiaio, aole i o i loihi ka ulupa ana aku a na kikiao makani puahiohio ua pili pu aku la ka mana o kahi popo i na kukulu a pau o ka lewa me ka hiki ole iaia ke kue aku i kona enemi.

            Mamuli o ka hoohoka ia ana mai la o ka mana o na wahi popo la e na kikino makani ua hoopiha ia oia e na manao hilahila, a hiolo iho la kona waimaka, me kahi ikaika uuku i koe i huihui hou mai ai oia i kona kino i ka liilii aku ma o a maanei a akoakoa, haule aku la oia no mua o ke alo o ka luahine kilokilo.

            I ka ike ana o ke kilokilo Ronio ua hiki ole i keia popo ke ku aku me kona mana kupuu imua o kona mau enemi, na hoopiha la iho la oia me ka inaina no ka popo, a me na lihia e haka haalulu ana laau iho ia oia i kaua kauwa a hapai ae la me na kui e naki poo ana pono ino la oia me ka puuwai i hoono, oia m ke aloha.

            Ano, e Rouila ua hiki iho @ ke hoomanawanui aku i kau mau hana hohewale, a nolaila, o ka uku hoopai kupono nou e hoolilo aku ana au ia he i pulelehua e makilo ana ma na kihapai pua o ao keia honua.

            A i ka hooki ai a iho o ua luahine moi i kana hoopai, oia kona wa i paki aku ai i ka popo no lalo o ka honua, a lilo i ko me la oia, palolo @ a hele aku la o @ ana i ka kupai a i a kaka.

 

E Wehe Ana ka Halekuai

O KA

HUI AMERIKA KUAI LOLE

MA KA

HEIAU O NA PAIKINI.

Poaono, Iune 16, 1900.

 

            He heluna nui o na waiwai hou, ke waiho ia aku ana no ke kuai, oia hoi, lipine o na ano apau, na lilina, na keokeo, kalakoa, a pela aku.  O keia mau waiwai a pau, e hoolilo ia aku ana no na kumukuai emi iho malalo o na kumulilo.

            Na Keokeo uhi pakaukau lilina.

            He helana nui o na Aikala no ka 5 keneta pakahi.

            Na Koloka o na Keiki, Lole ame Paleili.

            Na Paiki o na poe kaahele ma ke kumulilo.

            E kuai aku aku ana makou i na Waiwai Kahiko malalo iho o ke kumulilo.

HUI AMERIKA KUAI LOLE.

HONOLULU, ALANUI PAPU.