Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 41, 13 October 1900 — Page 8

Page PDF (671.50 KB)

This text was transcribed by:  Mahealani Chang
This work is dedicated to:  Lelepali

KE ALOHA AINA

 

8          KE ALOHA AINA, POAONO, OKATOBA 13, 1900.

 

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

 

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kaikamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

 

            Ua pololei na olelo a Kuahailo ia oe, no ka mea, oia kona ike kilo a mana hoi nou, mai waiho i kou ike kou mana ihiihi a kapu hoi aole e hiki ke pii ia ia kapu o oe hookahi wale no. He oiaio a kaawale ana maua, a na ka mana kaulike e hoohui a lilo i hookahi no ke kumuhana i manao ia e hana ia aku ana, wahi a Lonokaiolohia.

            Pane o Keaniniulaokalani no na olelo a Kuahailo no Hainakolo a me kana keiki a moopuna hoi no ia kumuhana.

            I ka pau ana o keia mau olelo a Kuahailo no Hainakolo, aia hoi, he pouli nui, a i ka ma o ana ae ua nalo aku la o Kuahailo me kana moopuna no ko laua aupuni.

            A he mau la mahope iho o ke kaawale ana o Kuahailo a me Lonokaiolohia, ua hapai ia mai ke kumuhana ano nui imua o lakou ekolu.

            Akahi. Ua hui na kupua o ka lewa e luku ia Keaniniulaokalani me kona ohana.

            Alua. A pela hoi ka papaku o lalo no ka luku pau loa a nalo keia inoa e weli ia nei, koe na aupuni i lilo ia Leimakani.

            Ma ke kumuhana mua no ka luku ana ia oe a me kou ohana. He oiaio, ua lokahi na kupua ma ia ano no ka hoopai ana mai ia kakou me ka weliweli nui. Aka, ma keia kumuhana, ua aa au e paio wahine ina no ka make a ola paha, no ka mea, ua makaukau au no ka hoopai weliweli ana ia lakou no ka make mau loa.

            A no ke kumuhana elua hoi. Ua like no keia mau mea elua i ko 'u manao i na e hui ana na mana kupua o ka lewa a me ka papaku o lalo i hookahi wa no ko lakou alu ana mai ia'u, aole au e emihope mai a hiki i ko lakou nalo ana, ina e hiki io mai ana ia mau hana imua o'u e hooko no au elike me ka'u i hoohiki ai i na no ka make a ola paha, wahi a Hainakolo.

            Pane mai o Leimakani i kona makuahine, e akahele kakou ma keia hana, no ka mea, he hana hiki ole i ka mea hookahi.

            Pane hou mai o Hainakolo imua o kana keiki. Ina e hiki io mai ana keia kaua mai ka lewa a hiki aku i ka papaku o lalo i ka manawa hookahi, aole au e hoi hope a hiki i ka nalo ana oia poe kipi ia kakou.

            Olelo mai o Keaniniulaokalani i kana keiki, e noho kaua pela, e waiho ka hana ma ka lima o ko akua makuahine, no ka mea, ua piha oia i ka mana a me ka piha i ka ike kilo, nolaila, ma kahi o kona kapu ihiihi aole kaua e launa aku, oia @hi au i haawi ai no ko makuahine.

            Maanei ua hookuu ia ka launa ana o Leimakani me kona mau makua, ua huli hoi laua no Keaoolino no ko laua aupuni me ka maluhia me ke kali ana no ka hana i kuka ia e lakou.

            Ua loihi ka manawa o ke kali ana aohe no he mau hoailona i ikeia no keia kaua huliamahi o ka lewa a me ka papaku o lalo, no ka mea, ke noho hamau nei lakou no ka imi ana i kahi e hooko ia ai o ko lakou iini maluna o Keaniniulaokalani a me kona ohana.

            A maanei hoi e ike ana kakou i ka hana hookalakupua a k@ hanai a Kuahailo.

            Ua pane o Lonokaiolohia imua o kona kahu hanai, oia o Kuahailo, ua loihi na la o ke kali ana no ke kumuhana i kuka ia e kakou aohe he maopopo ia'u, nolaila, ke noi nei au ia oe, e hookuu mai ia'u e hele e makaikai i na kupua o ka lewa a maluna aku, a pela hoi i na kupua o ka papaku o lalo a malalo aku, wahi a Lonokaiolohia.

            Pane mai o Kuahailo ia Lonokaiolohia, e kuu akua a haku hoi he huakai paakiki keia a pohihihi no hoi, a o kou kino ka luahi he make.

            Pane mai o Lonokaiolohia ia Kuahailo me ka malie a oluolu hoi, e hoao paha i pau kuhihewa no keia huakai.

            A no ka hiki ole ia Kuahailo ke paa i kana moopuna ua hookuu oia, aole nae me kona manao kaumaha no kona pilikia.

            Ua hooko o Lonokaiolohia i kana huakai makaikai ma ka lewa aohe ana mea i ike, he meha pu wale no a maluna aku oia wahi he like wale no aohe ana mea i ike, nolaila, ua hoohuli ae oia i kona alahele no ka papaku o lalo a malalo aku olaila.

            Akahi no a loaa iaia he papa leo me ka ui, ka nani oi oia aupuni malihini ana i ike ole ai mamua, nolaila, ua pane mai ka moiwahine oia aupuni ia Lonokaiolohia, e ka ui a'u e ike nei a me ka nani.

            Heaha ka huakai a ka ui a'u e ike nei, ina no ka makaikai i ko'u aupuni a me ko'u lahui, ua akea ke alanui nou, aohe mea nana e keakea aku ia oe.

            Aka, ina no ke kaua mai ia'u a me ko'u mau makaainana, malaila no oe e ku ai a hoi aku.

            Pane aku o Lonokaiolohia imua o ka moiwahine o ka papaku o lalo.

            E ka nani a'u e ike nei me ko'u mau maka, aole au i hele mai nei no ke kaua ia oe a me kou lahui, he huakai makaikai ka'u i hele mai nei.

            O ke aloha no kou a me kou lahui, i ka pau o keia mau olelo a Lonokaiolohia, ua nalo aku la oia.

            I ka nalo ana aku me ka ike ole o ka moiwahine ia Lonokaiolohia, Pane aku la ka moiwahine i kona puuku, aia hoi mahea ka nani i kamailio iho nei me kakou. Pane mai ka puuku aole au i ike.

            Huli ae la ka moiwahine a pane aku la i kona puuku, e noho oe e malama i ke aupuni a hoi mai au, ina e loaa ana ia'u ua ui nei hoi mai au, aka, ina loaa ole ia'u ma keia alanui, aole au e hoi mai a loaa ka ui a'u e iini nei.

            A maanei ua hooko no ka moiwahine i ka huli ana i kana mea i aloha ai, ua loaa o Lonokaiolohia a ua pane aku ka moiwahine e hoi kaua no ko'u aupuni a pau ka'u hana, alaila, hookuu mai au ia oe no kau huakai makaikai. Ua ae o Lonokaiolohia ia leo.

            Aole au i kii aku nei ia oe i kane hoao oe na'u elike me kou kulana nani a'u hoi e ike nei, a punihei hoi i kou kilakila, nolaila, e ka malihini maikai he mau ninau ka'u imua o kou hanohano a kiekie.

            Akahi. He huakai makaikai io anei kau i na aupuni o ka lewa a maluna aku.

            Alua. A mai ka honua mai a ka papaku a malalo aku nei o keia wahi, a i ole he kiu paha oe no kekahi hana nui e hiki mai ana, wahi a ka moiwahine.

            Ae, he huakai makaikai ka'u mai ka lewa a hiki mai i kou aupuni nei a malalo aku.

            Aole i maa ke aupuni ikaika a mana hoi e hoouna i elele nona, aole loa, no ka mea, he mea hilahila i ke aupuni ikaika ke hana pela, wahi a Lonokaiolohia.

            A no keia mau olelo a Lonokaiolohia imua o ka moiwahine, aole oia i pane koke mai i na olelo a me na kumu ana i ninau mai ai, no ka mea, ua haule oia ma ia mau ninau.

            Ua oiaio anei kau mau olelo aole oe i hele mai nei ma ke ano he kiu ia makou?

 

KA ILINA HOU.

 

            Mahope o ka noonoo akahele ana o ke aupuni i kahi kupono e hoolilo ai i ilina kupapau no ke kanu ana i na kino make ma keia hope aku, ua lawe ae la ia i ke kahua akea e waiho nei malalo o Ewa nona ka ili aina he 142 eka.

            Ua hooouna ia aku la he puulu limahana nui no ka hoomaemae ana i keia kahua malalo o ka hooponopono ana a Harry Evans, a ua manao ia maloko o hookahi pule e pau ai na hemahema a pau.

            E mahelehele ia ana keia kahua no na hoomana Katolika, Kalawina, Iudaio a me na hoomana e ae. He $1.00 ka uku o na kino make, a he 50 keneta ka uku o @a poe e komo ana i ka hoolewa no ka hele ana a hoi ana mai maluna o ke kaaahi.

 

Papa Inoa o na Moho ma ka Aoao Demokarata.

 

Senatoa:

            Hon. D. P. R. Isenberg Jr.,

                        (Paulo Isenberg Opio.)

            Col. John D. Holt Jr.,

                        (Keoni Holo Opio)

            Abraham Fernandes Esq.,

                        (Aberahama Fernandes)

            Hon. Edward K. Lilikalani,

            Hon. Joseph O. Carter,

                        (Keo Kaaka.)

            Francisco J. Testa,

                        (Hoke.)

 

Lunamakaainana, Apana Eha:

            Charles W. Booth Esq.,

                        (Kale Keopu,)

            Major J. M. Camara.

            S. William Spencer.

            Hon. E. C. Macfarlane,

                        (Makapolena )

            John H. Wise Esq.,

                        (Keoni Waika.)

            Hon. John E. Bush,

                        (Ailuene Buki.)

 

Lunamakaainana, Apana Elima:

            Hon. Samuel M. Damon,

                        (Kamu Kaimana.)

            H. J. Mossman Esq.,

                        (Mokimana)

            Hon. Frank Brown,

                        (Palanike Baraunu.)

            Frank Harvey Esq.,

                        (Palanike Have.)

            Hon Samuel K. Pua.

            Jesse P. Makainai,

                        (Ieke Makainai.)

 

E HOOLIMALIMA IA ANA.

 

            He aina i mahele ole ia e waiho nei ma Keauhou, Kona, Hawaii, i hoakaka ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 6842, kuleana Helu 5903 a me 10,734 nona ka huina ekolu apana o ehiku me ka hapa eka. No ka uku hoolimalima e hui ae me

            JOSEPH O. CARTER.

            Kahu Malama Waiwai.

            Honolulu, Sept. 26, 1900. 1m

 

HOOLAHA HOOKOHU HOPE.

 

            Oiai au ua oo ! keia manawa, aole hoi i mare kane, nolaila, ke hoonoho nei au ia Kalili (k) kuu kaikunane i hope no'u. He mana piha kona e hana ai no ko'u mau waiwai paa e waiho nei ma Waipio, Hamakua, Hawaii.

            KAIEWE K@OLUA.

            Sepatemaba 24, 1900.

 

UA NALOWALE.

 

            He pine umauma i okomo ia me ke daimana iwaena o ka lau gula a me k@ pine omau i hoopaa ia. He kanaka i ikeia ua loaa iaia keia pine mamua iho o ka Hale @na o W@ ma ke alanui Moi kokoke i ke alanui Papu, ma ka hora 2 o ka auina la Poaono nei. E oluolu e hoihoi ae ma ka Halekuai Lole o Whitney & Marsh ma alanui Papu Honolulu, a e loaa no ka uku makana kupono.

 

OLELO HOOLAHA.

 

            E wehe ia ana ma ka la 1 o Okatoba 1900, he keena oihana o K. Ono a me James H. Hakuole, ma ka Rumi 11 o ka Halepohaku Magoon, kihi o na Alanui Kalepa a me Alakea, mauka iho o ka Hale Telepona.

            Ua makaukau laua e hana i na palapala kuai, hoolimalima, a pela aku, na wehwehe olelo ana ma na olelo Iapana a me Hawaii. He pomaikai nui keia no na Hawaii i makaukau ole i ka olelo Iapana ma na k@ p@ oihana. Nolaila, e kipa ae a ua hiki no ia laua ke haawi mai i na kokua ana nou e ke kanaka Hawaii.