Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 9, 2 March 1901 — Page 4

4                                  KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 2, 1901

 

KE ALOHA AINA

HOOKUMUIA no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a e Nupepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

HOGAN E. KALUNA

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI.

Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

PUKA PULE.

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

 

No ka Makahiki ..........$2.00

No ka ono Mahina ........1.00

No ke Kope Hookahi...... .50

 

KEENA HANA.

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi.

 

HONOLULU......MAR. 2, 1901

 

  Ma na lono hope loa i lohe ia mai nei no ka hihia o ka Elele a ka lahui Wilikoki. Aohe manaolana no ke ko o na hana a ka enemi maluna ona, oiai, ua hooholo lokahi ka hapanui o na hoa o ka Hale, aole ia he mau kumu ano nui e hiki ai oia ke kipakuia mai kona noho aku. Hala ae la ia puu make o ka Elele. Heaha hou aku ana la ua mea hou a lakou nei ma e none hou aku ai i o ia Papa Ita.

 

  OEHUEHU ka hana a na Home Rula i keia mau la e ike ia nei. Wela ka hao, lapuu ka aiana puehu liilii o Kupa me kana wahi “pakaukau kupua,” lele liilii ka lehu o kapuahi, aohe nao ai i ka papaa. Owai hou ae ua mea a oukou e peku ai i keia mau la? Nana no a ka ulu i pa-ki kepau, malaila no e lou ai. O ka hana ana ia i ka Home Rula, ola kakou ia oukou.

 

WELA KA HAO I KA HOME RULA.

  Ua lilo i mea nune nui ia i keia mau lua e nee nei ke kipaku ia ana o ke kakauolelo o ke Teritori mai kona noho ana maloko o ka Ahaolelo e kakau i na hoike e pili ana i na hana e lawelawe ia ana e ka Ahaolelo ma o ka olelo hooholo i lawe ia mai e Fred W. Beckley kekahi Lunamakaainana Home Rula o Maui. He mea oiaio, mahope o elua la o ka paio ia ana o keia olelo hooholo, na hoea mai la he hopena lanakila ma ka aoao o na hoa Home Rula.

  Ua lilo keia he mea a hoohauoli ana i ka manao o na poe noonoo papaau, aka, i na poe noonoo akahele a naauao, aole keia he mea e hiki ke hauoli koke aku, oiai, aole i make ka moo aka aia no ke oni mai la ilalo, ke hopohopo nei makou e hoea mai ana @@ he @a e ola @@@ mai ana oia a paio aku me kona mau enemi.

  No ka mea, aole i kip@k@ ia aku o Kepa ma ke ano kulana oihana aupuni wale no, aka, na hoonele pu ia aku oia me kona kuleana makaainana i ke komo hou ana maloko oia Hale malalo o kela ninau a Kupa i waiho aku ai penei:

  “Ke hoomaopopo nei au o ka olelo hooholo e pulumi aku ana ia’u ma na ano a pau, a e hoole ana hoi i ko’u kuleana maaneil.”

  A o ka pane a Akina ka Lunawalaau Home Rula, ke hoomaopopo nei au oia ka manao.

  No keia mau hana a ua hoa o ka Home Rula i halahu aku mawaho o ka mea kupono ua manao ia e lawe mai ana o Kupa i keia hihia e hoolohe ia e na Luna Aupuni Amerika maanei. He mea oiaio, aole io no paha o Kupa kuleana e kakau ai i ka moolelo o ka hale ma ke ano pili aupuni, aka, he kuleana no nae ko Kupa e noho ai maloko o ka Hale a kakau nona ponoi iho ina oia e makemake ana, e like me ka hookuu akea ia o na poe kakau nupepa maloko oia Hale.

  O ko Amerika manao no keia mau hana naauao a i ole hawawa paha a keia Ahaolelo oia ka mea nui e kaliia aku ana, oiai, ua kue loa ia aku ka agena o ka Peresidena Amerika mai kona ae ia ana aku e hoolohe a i ole e ike aku i na hana e lawelawe ia ana maloko o ka Hale. Aka, o ka mea kou nae e upu nei, aole e lawe aku o Amerika i keia hana hoohaahaa a na hoa o ka Ahaolelo i hookau aku ai mal@@a o kona kanaka i mea nana e noonoo nui ai.

  He mea pono i na hoa o ka Hale e noonoo akahele i na mea a pau a lakou i makemake ai e hapai mai mamua o ko lakau lawe ana mai imua o ka Hale, no ka mea, eia iloko o ko lakou mau poholima ka hanu o ka lahui i keia mau la, a o ka pono o ka lakou mau hana o ke ola ia o ka lahui. A o ka hewa o ka lakou hana o ka poino ia o kakou a pau.

 

NA HOOPUOHO O KA PO

   Hoopuoho ia mai ana hoi, ua pau aku la ka na wahi hulilau a kahi kakauolelo o ka aoao o ko makou makamak nupepa Home Rula e kakou nei, i ka piko pau Iole, oi noke iho nei i ka huli i keia mau la, a e ole ka hookolo ia ana e Io i ka nui mano, loaa pono ai ke kolohe, mea ia mai nae hoi, ua kau ia aku i ke ana iliwai a hoi hou ae la no ka a like, mai hoolaka no paha i ka mea ino eia iho no ke ola nei o Uwahi, ka mea nona na lima kaulana, “Hao na lima o Uwahi koe aole.” He uwahi mao, he makole maanei Kuailo ia mai?

 

HE PAINA HOOLUANA.

 

  Ma ke ahiahi Poaono nei Feb 23 ua haawi ae o Mr. a me Mrs. F. R. Hawe ma ko laua home noho ma Kalihi, he paina hooluana no kekahi o ko laua mau hoaloha mai Hilo mai, Mr a me Mrs. W. B Nailima, Mr. a me Mrs J. T. Brown a me kahi mau hoaloha kakahikahi e ae i kono pu ia, a maloko o ko laua rami aina akea i hohola ia ai he papa aina nani i luluu i na ono like ole a ka Hawaii e hiki ole ai ke helu papa ia.

  Ua ai na poe a pau i kono ia a lawa, a ua ina ka kena i ka lokomaikai oia mau mak@m ka puuwai hamama. Malaila ae o Solomona Hairama ke keiki kileo kani kohakoha me kana puali himeni me na mea kani kahi i hoonanea ai i keia papaaina. Ua hoohala ia ka manawa me na hauoli maikai a hiki i na hora poniponi o ke aumoe, i hookuu ia ai na hauoli oia po lea o Halalii.

 

PAINA LUAU MA KA HOME HOOHANAU.

 

  Eia ke hoonee mua ia nei na hoomakaukau ana no ka haawi ana aku i kekahi paina luau a aha fea nui ma ka home hoohanau Kapiolani, ma ka la 16 o Maraki e hiki mai ana. Ma ka lokomaikai o na hui mokuahi holo pili aina ua ae mai la lakou e lawe waie mai i na ukana e hoouna ia mai ana mai na mokupuni like ole mai no ke kokua ana i keia luau a me ka fea, elike me ka puaa, moa, uala a me kekahi mau mea oko e ae.

  Ua manao ia iloko o ia mau la e haawi ia ai ka luau oia ka wa e piha mai ai o keia kulanakauhale me na poe malihini o kekahi ahahui malu e hiki mai ana i anei. Ua haawi ia keia

hana nui iloko o na lima o na lede o Honolulu nei, a ke ike ia aku nei na hiohiona holomua o keia mau ia @ nee nei.

 

MOKU LAWEKOA SHERIDAN.

 

  Ma ke kakahiaka o ka Poakahi nei i hoea mai ai ka moku lawekoa Sheridan mai Kapalakiko mai. Nui ka ino o ka moana kona kumu i ulolohi loa ai. E lawe ana ka Sheridan he hookahi bataliona o ka regimana 26 a me 27 no @ana ka nui o na kanaka ma kahi he 596 pakahi, he 135 koa no ka hoopiha i na hakahaka o na regimana, a me kekahi mau ohua e ae. Aia maluna pu ona na poe akeakamai loa o Amerika e holo nei no ke kilo ana i ka pouli o ka la e ike ia ana ma Sumatra. E haalele iho ana oia ia nei i kona wa e piha ai me ka nanahu.

 

HE HALAWAI HAIPULE

 

  E malama ia ana he halawai haipule ma ka hale pohaku o Mele Poka e ku nei ma ke alanui Nuuanu na na Senatoa a me na Lunamakaainana o ka aoao Kuokoa Home Rula, i na auina la La Pule hora 2 p. m. a pau o ke kau ahaolelo.

  Na ke kahu o ka ekalesia o ka Hoomana Karistiano Naauao Rev. I. Kekipi e malama mau i na halawai haipule me ka papa himeni oia hoomana pu e alakai ia ana e Samuel K. Kamakaia.

  I ka la Sabati i hala i bala ka hoomaka ia ana oia hana maikai. E noi ana i na mana lani e alakai ia na hana o ka ahaolelo me ka pono a me ka pololei, a pela pu hoi me ke ola o ka elele o ka lahui e noho mai ia i Wasinetona. Mahalo

  Aole no he hewa i na haipule a pau o ka aoao Kuokoa Home Rula e noho ana mai Hawaii a Niihau, e malama paa ia hora 2 p. m. o na auina la Sabati a pau no ka hooholomua ana i ka pono o na hana a na Senatoa a me na Lunamakaainana, a me ka pono o na hana a ko kakou elele e noho mai la i Wasinetona, a ke manao nei makou he hana hanaohano helu ekahi keia e hana ia ai.

Mahalo a nui loa.

 

ILI A NAHAHA KA MOKUKUNA SURPRISE.

 

  Ma ka hoea ana mai nei a ka mokuahi Maki mai Kauai mai, ua lawe mai la oia he mau hoike no ka ili ana o ka mokukuna Surprise ma na kuaau o Koloa, Kauai, ma kela auina la Poalima aku nei i ka wa a kekahi makani ikaika e pa ana mai ke kukulu komohana hema mai nana hoi i hoalaala pu mai i na ale ahiu o ka moana.

  Ua halawai ka Surprise me keia makani ikaika i kona wa e hooloei ana i kona ukana papa, a hoao koke ae la kona kapena e hookaawale aku iaia no waho moana, oiai, na ike iho la oia i ke kulana kupilikii o kona moku. Ma ka hora 4 o ua auina la Poalima la, ua hoomaka aku la oia e la e i kona moku no waho, aka, ua ikaika mai ia @ae ka pa ana a na kikiao makani a ma ka hora 6 ponoi na kau aku la oia ilune o na puu pohaku a ia wa no i hoomaka aku ai ke kai i kona mana e ulupa ana iaia me ka ikaika a iloko hoi o ka manawa pokole loa ua ike ia iho la ua naha oia. Ua

hoomaka koke ia ka hookuu ana i na waapa no ka hoopakele ana i ke ola o kona mau luina. Ua laki no nae aole he ola i poino. He moku oia i inisua piha ia, nolaila, aole he nui o na poho i loaa i kona mau iuina.