Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 31, 3 August 1901 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele! Ka Makaikiu Kupaianaha! [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOKUNA XV. ke nmi tnvinooKA r axī XahOWALK iUMO O SA tiAXLIt O -N"U JQKA —KA IMO OKkLkKM.k 0 IA OIH4KA UMLkī, He kui&n» aoa no H makn'kīu Belemt;haai« f he anuu an* o k® walawnla, aia oīh a* haule aku ī.ft Ualo o kekaLi holowaa <pabu, a na ka ikaika o keia hauk «na i kaili ko&e ae i kona ik«iea a waiho make iloko o ke poniumu, a i koba puoho ana ae mailoko ae o ka waiho toake a&a. ike iho ia ia eia īa iloko o k#kahi hale ana i ike mua ole ai, Wahi a aa luakaikiu uei i «amunamu •e ai. Eia ia wau ihea, a o k;. hotele hea la keia a'u e noho nei. 0 keia amao a ua makaikiu ala, ua loheia mai la la e kekahi aoea, • 0 ia ka ua noea ala i pane mai ai. Aele keia he hote!e, eia oe iloko nei ,o ka haukipiia, a o ka ekolu kela o iou mau la o ka waiho ana īloko nei, ua maeao loa na kauka ua ma.ke loa oe & aole k»a hoi oe e ala hou mai oiailoko mai o kela kulana ku.pilikii ou i iawe ia mai ai, nolaila, e hoomama i kou mau manao, a e «haawi hoi i kou kioo i na hoolaolu ,ana e loaa hou ai ia oe ka palekana. Alaila, pehea aii i lawe la mai ai iaeei, aoie anei au i ka hotele kahi 1 noho ai? Ae e ge kanaka opio poino, aka, sia lawe la mai oe ianei me ka maaaolana ole e loaa ana ia oe ka tū«ha, a ke hauoli nei au no kou pale* kana ana» aka, e hala ana nae ia oe he mau la loihi maloko nei maxnua o kou puka laelae ana aku mailoko akii o keia pilikia nui ou'. Ma keia mau olelo a ka wahine lawelawe, hoike mai la oia i ks moolelo o fcona (Beleinehama) lawe la aea aku oae kela peino i loaa maluna o kona kino, a ia wai ala mai ai na hoomanao ana iloko ona no kona haule aoa wa kela po a ka makaikiu hapa Sekotia i ho o ai e powa i kona ola, a inaiua iho la kona nuau meka piha lili no ua makaikiu nei, me ka pule naau ana e hoohalawai hou ia laua ma ia mua aku, a hooko i ka oiaio hoopaapaa ole i* o kela lili e kali ala me ka ikiiki iloko o ka naau. 1 kela la a me koia la, e pii mau ae ana ka oluolu o # ka makaikiu Beleiuefaaoja, a no ekolu mahma a oi, ua hookuu ia mai la oia maiioko mai o ka haukipila, me ka palapala hoike e hooia ana mai na kauka mui he kanhka lanakila oia mai na puiajpu i lo<ut «ku \&i» f ak», o kai u;ea

wale no o kona kulana nie.!'hini ia Nu loka, a o ka huti a imi j ana aku mahope o ka ro<?heu o knna ihea uku 3a oia e uuwan* ? *U j Mai keln uku n iloko r. j ka o Nu loko, he me» paakik; | no uft mafcftikiu opio riei ka olelo ' ana ae aia be ma6a<?!anH ana | noaa maloko o ua kulanakauhale j ala. Aoke hoaloha, aohe makamaka, aohe hoi kamaaina ma na aoo a pau, Auwe! Desth to me forever, > <wahi a tio mukaikiu »ifti ī«īn i"h >, oi | ai, oia e ku ana ma kekahi kihl alanui a nana aku ]a i na hale kiekie e kiei baabeo iho aDa mahina ons. Q ka loaa laia he e noho ai a hooko ī hapohano o kana hana oia kana 1 hoolauna aku ai īaia īho imua o makai ku huina a!anui aniele i napaha he hiki iau ke haawi mai 1 na alakai ana e ioaa ai iaia he hotele « noho aī, a o ka pane pakike a ua makai ala, hele aku e ninau j ka ona hotele a kali no fee pekn 9i lo»a mai ana i kou elemu. Ua hoowela koke ia ka«naina o ka makaikiu opio no keia paqe pakike ma ka aoao o ka makai huin», a oia hou kana I Kimwlio aku ai me ka niha hoonaukiuki, Alaila, aole o*-« oluoluana e kuhikuhl oiar ia'u i kahi e loaa ai ia'u l\e hale hotele ea? Wela. ioa he makee oe i kau oihana a me kena hanohano, aole lo« oe e aa ana e hoopuka mai i na olelo pakike ehke me ke»a. Aka, e hoike aku ana ftu 1 koa keena oihana a lipoka hoi i kou alii kiekie, me ka huīi anft ae o ua Beleinehama nei ft hele me ka nana hou ole v 1 īhope, oiai, Kela makai ku huina ua kn iho la a haawi mai la i kana nana pololei ana maluna o ke kanaka opio a noonoo no na olelo hope a ua opio ala i pane aku ai iais, me ka namunamu ana īho. Buft anei, e lipoaa aku ana oift ia'o imua o ko'u poo ma ka oihana? a e hoolohe ia mai ana anei kana mau olelo ? O ua kanaka hudalama » pau a pau elike me la ke ano, aole loa ia e hoolohe ia mai ana. Ha, ho, ba, Mr. Hudu, aole hiki īa oe ke fula mai ia'u. * Ua hoomau aku ka makaikiu i kana hele ana imua a hiki i kona hoea ana ma kekahi kihi alanui hou a malaila, ua halawai hou mai la me ia be makai, a elike me kana 1 ninau mua akū ai 1 kela kihi alnnui ī hala, pela no oia i keja, a na ka leo oluolu o keia makai i kamailio mai ai i hoike mai i ka opio. aole keia kanaka inalama maluhia I loaa me na haawina o ka ua'iiOa a me ka hoofciekie. O ka pane oluolu a ua makßi aU i £amāilio mai ai. He malihini aoei oe ia Nu loka nei? j Ae e ke kiai iaaljhiH s a o k<i tua- J kauma loa hoi o ko'u hoea ana ia Nu loka nei. Maloko nei 110 au o ' Nu loka nei no na uianawa 1 huo- j maopopo ia e a*u, alailu, hoike aku i 1» u& makaikiu ala j kona oioolelo o'

TiīUl »«HTihsnf *rn» »Ihj ?h Nn a I/i« lia loaa ana iafa o nn. pr.!no, IfODa pftfee!<» ona *a mc kw& hī)h fi hoofi nei. Alaila, • k« Opio poino, «!a oe ma -30*- - f kfk«bi ao»o o Nu loka net t a ! na iloko o ke kikowaena o Nn Toka kou wahi o ka lioaa malīhini nna, alnila, « lioike aku' no' l wan fa oe raē iia lio.'ipunipuni.ole, aolo loa o« e hemo hou mawaho o kona oiau paa bīkl i ke keoKeo ana o lrbu maulauoho, nolaila, o kou makenuake aaa e loaa ona hoiola a ! mai mahope o'o, no ka mea, ī«a keia j wahi o ke kulanakaiuhak) nei | loa hfl ho'u€le, he hale no k aka, he j puna«a nae ia no na hana ino a me na hana liaihai katiawaJ. Ēia anei oe malalo o kekahi hooleo kauoh'a a maj ka aorjio hea mai oe o Amenka* Ē Jike gig ka oluolu a me ka maikai 0 na olelo a keia maijfu e hiiei ni 4 loaa »a hihDaji ia $qa he kanaka oia aole e wale na oleio huna mai kona tcau lehelehe mai e ]ia mana koi o na olelo hookikma', noua bojke akn la ua makaikiu Belein#bama nei i ka moolelo o kana hunkai i hoea aku ai i Amenka e e hoike ana hoi aole oia he Ameriko s aka, he Pelekanp, a ua hoolohe mai ua noakai la me ke akahele oiai laua e hoomnu ana no i ka hele, a ua hoopiha ia hoi ka puuwai o ua ma« kai la rae ke k*baha a pahaohao do keia kanaka opio malihim i aa e hoea aku maiuna o ke akea o Amenka a huli i kana lawehala iloko o kona naele wahi a ua makai nei i pane maiai. He hihia pohihihi loa keia o ke kupaianaha a me ke pahoahao a he manaolana no anēi kou e loaa ana no ift 6e lean lawehala ? E« ae' a kokua mai na lani, he man*olanako'u e loaa ana no, ina aole ma Amerika ne?, alail£, ma kekahi wsbi okoa aku no o keia poepoe honua. Kaa ahiy! i nui ae ā! ka leo o ka makai i ke kuhea no ekolu manawa a ia wa i holo mai āi kekahi kaa a oia ka ua makai la ipane mai ai i | ka opio: E haawi aku i kau mau i kauoha ī ke kalaiwa a nana no e !a-1 we ia oe no kahi au ī makemake ai. ] Hoea mai la ke kaa kau aku ta ■ ka opio makai kiu a me na kunou | poo ana, me na *ni penhl lima an* j no kona hoaloha makni, holo aku !a ke kaa me ka puahi, oini, ua !oaa akt» la i ke kalaiwa ka huao!el' , . ' kauoh» no ka lawe ana ? kekahi ' hoiele. ! He mau mile mamao ka hale hotele mai keia wahi r.ku, wahi a ke kalaiwa. heaha 1« ta n.am iO i ka hnio puahiohio a ka l'o a njē ka I papalua e fee kiekie i haawi | ī» e olelo aehke. Hooks)hi h('ra rao ki hnpa o keia akuta la'ia no ka hotsle, a ]tTe aku [ Jf 4 4 Ia kl oeio i\o ka he!e ana e hootim%- . liiaaai i rumi nona, ola^kekalaiwa^

ua Luli /iof no ,koia* mr t»t ī ak« hf. |:ota iioioU I,fob© gpal aI )t% fcfu Bel«i»eij*ttia ela ola ke m#u loa mftt 0 kō!a Jb pi©!e elua I Doho\i t a he mMe ho| hotefe a hīk] i kaii]B|t , t kaaali!, a o aUlielo kui e !bo«a aku &i i k*]* a mt kei* wahi % .. . v ,n imūa lj,ptele ; Aku f>ia (B(}tJaefcaaiai feaa.Hil* imKahia&a, a alm po fcela hapa rrtam&o ? p, Jpjfca,. $ hooponopooo waena ofia t> we ka pnaj|yt|l« r an# 1 noho aj, a fee p.au ia mao pohiliihi alafla, 6 hu]i hoi hou mai ana eo oia a hoohala i m«u la «ialaiia, ,(> keia mau olelo a fea kiu osio ua hooko ia kona hopeoa oia ke . - kaKanlaaa, a maka auina la o ur la t»oi i haalele iho ai i ka iiotele. aia - . 'P^ * «■ kona kaaam ua hoea aku la no ka nale hoolulu, kaa ma ke kaa lio no ~f * V# -ft±e\ -x&t "■ - ka hotele "M," alanui B ka pahu hopu. Makemake ao e ike i ka ona hotele me ka awiwi, a e loaa hoi i' mau ranoi no'u e noho ai. Kou lnoa no ka hoopaa ana tnaloko 6 ka bake o ka boteU nei e ke keommana opio,-wahi a ka olelo mua a ka toea malaina bukf> me ka nanee aaa toal i"ka buke a ua lalaa ; akn !a nohoikaopio ahoopaaiho I ia i kona inoa aole hoi oae kela moa | o Henen Auwana, aka, na hua | palapala moakaka o Henei'i iieleinehama mai Enelani naai. Mahope o k& pau ana o kana kakaa a heopaa ana i kona inoa, ua lawe ia aftu la oia no luma rumi, a maioko olaila ,i hoooaakaukau iho ai oia iaia iho no ka Uui a halawai pu aoa oae ka ooa hot«le e like me k*n*i kanoha awiwi aī. Be ekola a eli» paha minute i hala ae ua iioea eaa holele nei a haawi n* olelo ssftt}a aka hoolauna ma k<T alolka Mu lima ana. aoei oe ,e ike ia'u, j alaiia, ia'u a'u e, j hana aku ai w|hi aka ona hoj teie |e hoohaaha* aea l + | Maialo 9 k|^M;;k.u wijhana aoo | aui ua «akemake kau mau \ WM 0 k» hooia ana. ejp£i > loa^ I iH3 Mwke oiaio in* houei kahi i noho ai x .q k.ekaiu I Kauna F«rani he mauam i Jb%U ae f** 7 , - v *.> | K * t u " a F .' lH ai : .ajb,e i iisla ae fie! piuuuo ?a au he\lsplu ae * uij ha!ii a i \eia wa ,a> la oia^ Kii.iuaPaiaui u.e , kauaka k&u, , e ninau ua ka mea. t e ae i noho . nes oi a waie no. , loa na 'a i hala j iU*i ao ko 1-uou \vaīu A^.a f iiQ,ap i in' x unva a'k