Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 4, 25 January 1902 — Page 4

KE ALOHA AINA

POANONO, JANUARI 25, 1902

 

Ke Aloha Aina

@ @@

@ o ka lakulehu, a he nupepa na ka Lahui Hawaii

 

EDWARD L. LIKE. Lunahoononopono. JOSEPH K. LIKE Luna Hoopuka ALEX NAWAHI, Luna Hoohana EMMA A, NAWAHI Puuku o KE ALOHA AINA

 

PUKA PULE, E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poanono a pau.

 

No ka Makahiki          $2.00

No ka Eono Mahina    $1.00

 

KEENA HANA

            Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.

 

HONOLULU               JAN. 25, 1902

 

            Ke hoolala mai la kekahi poe Hawaii ponoi aloha aina a aloha lahui o na mokupuni, no ka hoala a kukulu ana i ke kahua o ka aoao kalaiaina Demokarata, ma luna o ka pohaku kihi i haalele wale ia e ka poe hana hale i ke kau i hala.

 

            Ma ka Ventura o ka la 22 iho nei i loaa mai ai ia makou kekahi lono mai Wasinetona loa mai.  O kekahi kumu nui ka o ko Hakuwela anee loa ilaila, no ka hooikai ka ana e hoonele i na kanaka Hawaii i ka pono koho balota.  Lapuwale mau maoli no paha ka manao o ka haole ia kakou i kanaka

 

            He nui wale na moa maikai a ka aoao Demokarata e hanai kalopaa aku ai i kona mau hoa paio ma keia mua aku.  E lawe mai ana lakou a hoikeike maoli aku imua o ka lahui i na mea oialo i ike maka ia a i hoomaopopo maoli ia no hoi e ka lahui.  Aole ma ke ano hoino kumu ole wale aku i kekahi mau aoao e ae.  Aka, i ka mea pololei ao.

 

            O Ka bila lepera kekahi o na mea hoowahawaha loa ia e kekahi poe o na aoao kalaiaina li ke ole.  Ma ko makou lohe wale mai i kahi mea, he mau hana Hoonakeaka wale no ka ia i hana ia ai, na kekahi poe hoa o loko o @a Ahaolelo, ma ke ano e hoao lakou i ko ka Elele manao makee paha i kona lahui a me, kona aina, me ka olelo aku ka o kahi oia poe, e kokua no makou i kau mau @la e ka Elele Hawaii ina oe e lawe i keia “b@lalepera” e hoihoi ia ko makou poe mai lepera a pau o Amerika nei i Hawaii e hoahu ai ma kekahi moku puni o oukou, oiai, ua lohe makou aia oe Punalaau ma ka inoa o Molokai, he poe mai lepers wale no ka ma ia wahi.  A i ka wai lawe io ia ai ia bila e ka Elele, ua lilo ka ia he mea ua keia poe ekolu i aka ai.  Ke oiaio hoi keia wahi lohe o makou.

 

KA MOIWAHINE LILIUOKALANI

            Ma ka mokou leta i loaa mai nei mai Wasinetona mai, he ma@kai ke ola o ko kakou makuahi@e alii ka Moiwahine Liliuokalani noho mai ia, a pela pu hoi me na aialo opio o Kona aloahi.  Ua hoike pu ia mai ia leta ko ka Elele kulapa pawaliwali he puu iloko o ka opu, a luaiakoko maoli aku la, aia oia iloko o ke kulana pohihi.  He elua mau kaaka nana e kiai ala laia a me ke kakauolelo no hoi a me kana wahine, ha nui ko lana ahonoi m,a ka malama a kiai ana ma ka aoao o ka moe mai o ka Elele Hawaii. Ke lana nei ko makou manao, e loaa hou mai na lono io kakou nei no kona palekana ae mai ia pilikia i loaa iaia.  E ola mau oe e Kalani na leo kanae nae e KE ALOHA AINA.  Aloha no ka alo hoomanawanui ana i ka hau anu o Maleka.

 

E PILIKIA ANA O KAULA I KA HOOKE A NA MANU

 

            Oia aku ana paha ananei ke ano o na hiona a makou e kilo aku nei i na elemakule o ka Papa Hooko o ka Home Rula.  Repubalika i keia mau la e nee nei.  Ke ike ia aku nei ke hele loa aku e piha ia komite me na hoa opiopio hou mai na aoao kalaiaina like ole mai, he poe Repubalika oiaio a hapa Repubalika kekahi, a ne poe Demokarata.  O ka opa pu ia aku koe o na poe elemakule puni wale nei i na “alakai pauaka o lakou” a pilii ka paia o Poka HYolo.  Aloha no ua poe la nana i alo ka na me ka la, ke anu me ke koekoe, ka poe nana i hoomanawanui me ke kupaa no ke aloha i ka aina i na kau i hala ae.  Ia oukou e hoomanawanui ana i ka h@ ne ame ka nele, i neia poe opio e uhao ana i na pomaikai o ka hoopilimeaai a piha na pakeke; ia oukou e hakanu ana no ke aloha a me ka makee i ka aina hanan, ia lakou nei e laiwale ana me ka hauoli, aohe mea a ko lakou naau e kaumaha ai.  Eia wale no, e hoohuli ana i ka waha o ka lakou mau pakeke ma kahi o na pomaikai e kahe maiana.  Nolaila, ke u i loa aku nei i@ko  o keia Papa Hooko, a he mea maopopo na lakou e hana ana na hana ano nui a pau ma kieia hope ake; a oia ka makou i hoomaoe wale ae la no, e pilikia aua o Kaula i ka hooke a na manu.  E hoihoi ia paha auanei ua poe elemakule nei a na noho i hope loa, hoonohoia ilalo.  Aloha uo nae.

 

 

KAMAKI KALAKA O NA WAIEHA

 

Ka Pers@dena a Alakai o ka Aoao Lahui “Aloha Aina Demokarata” e Pono ai.

 

            E Maui e! kilna ia mai ka hana a hana ia.  Aohe kanaka o ka aina hikina.  Ua hala no ko laila kanaka i hilinai nui ia, a aohe ona lua i koe.  Ua pau ae la no hoi kuhihewa i ko ka mokupuui o Oahu o Kakuhihewa nei.  Nolaila, o ko Maui wa keia e eumai ai e lawelawe i ka hana, i kaulana mau ai kela moto “ O Maui no ka oi.”  E ka lahui e hoao i ke Demokarata, na ike iho nei no kakou i na hana hua ole a ka aoa Home Rula i Repubalika ae la, a heaha ka waiwai e hoopaakiki hou aku ai ilaila.  O ka hopena e poino loa ana kakou.  E hoike amu aku ana no makou i na mea a pau e pili ana i ua hana o keia mua aku.

 

KEKAHI MAU KUMU I HOINO NUI IA AI

 

KA AOAO DEMKARATA MA KA WA I HALA.

 

            O @ keia:  No ka huhu hoi o kanaka (ka poe Home Rula no nae) ia Keoni Kolopaua ma, a ia Wile Kini ma, no ka mea, he poe Repubalika hoi keia.  I koho ole ia ke Keikialii Kawananakoa, no ke mea, o Kolopana ka kona kahu waiwai.

            Eia hoi ka makou mea kupanaha o na kupaianaha e ike ia aku nei.  O wai ke kahu waiwai o ke Keikiall Kalanianaole O Kolopana no, a na Kolopana no kela keik C. A. Long a me na kakauolelo pu uo a pau o loko o ke keena o na keikialii a Kolopana e noho agena nei, na pau aku nei ilaila.  A ehia hoi poe Repubalika iloko o ua Home Rula Repubalika nei i kiea wa? Anwe! nui ino.  Nolaila, ke nanahu nei lakou i na lehelehe ponoi o lakou i keia mau la.  Ua hoi aku na kumu hoino a lakou i ka aoao Demokarata a maluna ponoi o ko lakou mau poo iho i keia wa.

            He nui na poe haole i hoea aku imua o ka oihana makai a noi aku la i ka Makai Nui Baraunu e ae ia aku lakou e lawe i ua pu panapana i ka po, oiai, ka powa ke lawelaaawe mau ia nei maluna o na alanui o ke kulanakauhale nei mahope @ ka poeleele ana, e hoop likia ana hoi i ke ola o ka poe e hele ana i ka po, iwaena o lakou he mau kauka kekahi.  Ua hoole mai ka Makai Nui i keia mau noi.

 

AOAO ALOHA AI NA DEMOKARATA

 

            E hoala a kukulu io la aku ana no ia ma keia mua koke iho e kekahi mau Hawaii aloha aina oiaio o kekahi mau mokupuni aku nei o kakou, me ka nana ole a kaukai ole, aia a na ke Keikiahi Kawananakoa a i ole na oa haole paha e hapai ae oa ka poe waiwai, a me ka poe naauao, alaika hiki.  Aole nana i kela.  Ke olelo nei kekahi poe, ke pau loa aku nei ka poe naauo i ke komo @ake o keia mau aoao kalaiaina elua, Repubalika a me Home Rula Repubalika.  Pela io paha, aohe o makou pana no ia poe naauao i liko aku ma ia aoao.  Heaha ka waiwai oia naauao ina aole ka hoopono iloko o kahi oia poe.

            Ke ike ia aku nei ka holomoku ana o kekahi poe opio naauao mai kekahi mau aoao kalaiaina aku o kakou a iloko o ka aoao Home Rula Repubalika.  Aole nae no ko lakou mahalo ia aoao kalaiaina, aka, no ka manao holo balota wale no ke kumu nui o keia holomoku ana aku ilaila, ua ike lakou aia ma ia aoao ka hapaani o ka poe koho balota.  E kuhi ana nae e mau ana ke ohohia a me ka lokahi o ka lahui i ua aoao nei e like me ia i ike ia ma ke kau koho i hala.  Ke hoole nei makou me ka hoohewahewa ole, aole loa e loaa hou ana kela lokahi o ka wa i hala.  Ua hala ia mamuli o ka pomaikai ole i loaa i ka lahui, a me ka hoololi a pakui hou ia ana mai o ka inoa Home Rula i “Repubalika” ma kona huelo (a oia ka mea nana i ume aku nei i kahi poe Repubalika iloko oia aoao, a aole e hiki ke peku ia mai lakou), a oia maoii no ke kumu i wahawaha ai kekahi poe i ua aoao lanakila waiwai ole nei o na kau i hala.

            Ke hoomaopopo maoli nei no KE ALOHA AINA, o ka aoao Demokarata, oia no ka aoao kupono na ka lahui i keia wa a kakou e noho nei malalo o ka hoohui.  No ka pono oia aoao kalaiaina, e kakoo anba KE ALOHA AINA i ka hana a ia poe aloha aina a aloha lahui oiaio ma keia mua aku.  Aole no nui ka liko a ku kekahua oia aoao, ina he poe Hawaii manaoio hana ka poe nana e hapai a me ka loaa oa he kakoo ikaikauaua e hele kiuo iwaena o ka lahui.  Ke manaoio nei no makou no ka holopono oia aoao kalaiaina ma keia kau ae, oiai, o ka home o na Hawaii, ua humama kona mau ipuka no ke kanaka Hawaii a me ka piepiela ole ia me ke @ala, a me ia mau ano e emi no na liio kaahele @ puai oa mokupuni.