Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 21, 24 May 1902 — Page 3

Page PDF (737.39 KB)

This text was transcribed by:  Phyllis O'dea
This work is dedicated to:  To the founders of this project: Mahalo for letting me participate in this wonderful project.

KE ALOHA AINA

POAONO, MEI 24, 1902

 

HE 40,000 KA NUI O NA OLA I MAKE I KA PELE

            Maluna o ka mokuahi Alameda i loaa hou mai ai na hoike makamaka hou o kela luku weliweli a ka pele i hana aku ai maluna o ka mokupuni o Martinique.  Aole wale o na kanaka maloko o ke kulanakauhale o San Pierre kai hoopono ia e keia pele, aka, ua palahalaha aku kana luku ana ma na kauhale a pau e pili ko koke ana i keia mauna, a ua hoomaopopo ia o ka nui o na ola i make ma ia mau wahi aole ia i emi iho malalo o ke 40,000.

            Oleko o kela heluna he 25,000 o ke kulanakauhale o Sana Pierre ua manaoia aole i piha he 40 mau ola i pakele mahunehune mai.  O ka hapanui o lakou e kau ana alina maewaewa a ke ahi pele.  Ke hoomaopopoia nei aohe luai pele i oi aku ka weliweli o kana luku ana e like iho la me keia i ike ia ma ke Kakahiaka Poaha, Mei 8.

            O ke ahi nana i luku aku i keia heluna kanaka nui hewahewa i hoike ia ae nei mailuna mai no ia o kekahi luapele nui maluna o Mauna Pelee, e oni haaheo ana ma ka aoao akao o Sana Pierre nona ke kiekie o 4,428 kapuai, a nona hoi ka mamao ma kahi he 4 mile mai ke kulanakauhale aku, No kekahi mau makahiki he 40 i hala ae nei ua manaoia ua pio loa ka a aua o na poe waiwai a aneane kokoke loa no i ke kae o ua luapele ala. A iloko o ko lakou moeuhane mua ole ua kokoke mai ko lakou hopena o keia ola ana, aia hoi, ua oili ae la ka uwahi a me ke ahi, he pahu a he naka haalulu ana no ka honua i oi aku kona kani i kekahi pukuniahi i ki ia, na ike ia aku la na pohaku wela, na lepo enaena a me ke ahi e lele ana no na tau sani kapuai ke kiekie iloko o ka lewa a haule pololei iho la maluna o Sana Pierre me ka loaa ole he wa no kona mau tausani kanaka e hoopakele ai i ko lakou mau ola.  Ua uhi koke ia ke kuianakauhale holookoa e na pohaku a me na lepo enaena a iloko o na sekona pokole loa ua puoho ae la ke ahi a anai aku la i ua kulanakauhale hoolokoa ala mai na mea ulu, na holoholona, na hale nani, a hoea loa aku i na ola uhane.  O na moku a pau e ku ana iloko o ke awa ia wa, ua a ia lakou e ke ahi mai na pohaku ula enaena i haule aku maluna o lakou mamua o ka hiki aua ia lakou ke hoopakele aku ia lakou iho, a iloko o na minute pokole wale no o ko lakou ulupa ia ana e keia ahi weliweli ua hoi aku la lakou no lalo o ka hohonu, a mai luna mai o keia mau moku poino i hoopakele ia mai ai na ola he 30 aole hoi no ke kulanakauhale ponoi mai.

            Ua lilo keia luku weliweli ana a ka luai pele maluna o ke kulanakauhale o Sana Pierre i mea ano nui iwaena o na lahui kanaka naauao a pau o ka honua nei ma ka hoomaopopo ana iho he ku maoli no i ka mainoino keia hoopai a Iehova, ke Akua Kiekie Loa i hookau aku la maluna o Sana Pierre.  O keia malalo iho nei na hoike ano nui e pili ana no keia luai pele mai na poe i ike kumaka:

 

HOIKE A KE KAPENA O KA MOKUKAUA SUCHET

            St Thomas, Mei, 9, hora 9:35 a.m.  Ua hoea mai la ka mokukana Farani Suchet mai la ka mokukana Farani Suchet ma Point a Petre, mokupuni o Guadalupe, ma keia Kakahiaka me ka lawe pu ana mai he mau ola i hoopakele ia e ua mokukaua ala.  Ua hooiaio mai ola ua ulupa ia a lilo i puu lehu ke kulanakauhale o Sana Pierre, Martinique, ma ke hora 8 o ke Kakahiaka Poaha, e ka pele.  O ka heluna lahui o ke kulanakauhale o Sana Pierre he 25,000 ua manaola ua pau loa i ka make.  Ma ka hora 1 o ia auina ia, he ahi wale no ma ua wahi a pau o ke kulanakauhale o Sana Pierre.  Ua haawi koke aku ua kokukaua ala i na kokua ana i na poe pilikia, a he kanakolu wale no i pakele mai no luna mai o ua moku poino.  Ua holo aku kona mau aliimoku ma na waapa no ka hoao ana e hoopakele ina ola o ke kulanakauhale, aka, ua hiki ole nae ia lakou ke hookokoke aku mamuli o ka wela loa, a maluna o na uwapo ua hiki ia lakou ke ike moakaka aku i ke ahua mai o na kino make e ahu mokaki ana iloko o na lapalapa ahi.

            St Thomas, Mei 9 Ke kohe ia nei o ka nui o na poe i make i ka pele ua hiki aku no ia i ke 40,000 mai Sana Pierre, na apana e pili kokoke ana malaila a me kekahi mau mokupuni e ae o Inia Komohana.

            Fort de France, Mei 9.  O ka heluna lahui o 25,000 o loko o Sana Pierre ua manao ia aole he hookahi ola i pakele.  He Umi kumamawalu ka nui o ua moku e ku ana maloko o ke awa a ua pau lakou i ke ahi a piholo me ko lakou mau kanaka, a koe he kanakolu wale no i pakele mai.  O. M. L. Monttel, ke Kiaatua o Matinique i kipa aku ma Sana Pierre ma kela la aku nei me kona ukali a me ka wahine ua make.  O Senatoa Knight Peresidena o ka Aha Kuka, ua manao ia ua make oia, a pela pu hoi me Kanikela Amerika T T Prentis a me kekahi mau kanikela e ae. 

            O ka pulumi pau la ana o ke kulanakauhale na hanaia ia iloko o na minute pokole wale no.  Mahope o kekahi pokole wale no.  Mahope o kekahi pule o ka hoonakulukulu ana o ka pele iloko o kona lua ua pahu ae la ia ma ka hora 8 o ke kekahiaka a ulupa aku la ia Sana Pierre a me kona mau kanaka me he la iloko o ka imo ana a ka maka.  O na Poe i ike i keia luai pele mai ke kai aku, me he la ua haule mai ke ahi mai ka lani mai a holapu koke ai la i ke kulanakauhale.

            Oiai, o ke kaawale o ke kulanakauhale o Sana Pierre he 15 wale no mile mai Fort de France aku nei, aka, ua hiki ole nae ia ke hele aku maluna o ka aina, ma o ke akeakea ia ana mai e na lehu wela.  Ma ka hoike a ke kapena o ka mokukaua Farani, ua ike oia i ke pahu ana o ka pele, nolaila, ua hoopilipili aku oia i kona moku i ka aina me ka haawi aku i na kokua e hiki ana.  He kauakolu wale no ola i hoopakele ia, a no luna hoi lakou o na moku i poino i ke ahi pele.

            Iwaena o lakou aole he hookahi i pakele mai na alina ma a ka pele, a he lehulehu wale o lakou i kukonukonu loa ka wela maluna o ko lakou mau kino mai na pohaku pele enaena i haule mai maiuna o lakou.   

            Ma ka manaoio o ke kapena o keia mokukaua aole loa he ola o San Pierre i pakele mai, aka, ua luku ia ke kulanakauhale holookoa a pela hoi me na kauhale mawaho aku.  O ka moku hooponopono uwea teregarapa Grappler kekahi o na moku mua loa i hoi aku no lalo o ka papaku o ke kaikuono.  Ua hoouna aku la na mokupuni o Sana Thomas, Lana Lucia a me Sana Juan Porto Rico i na kokua i ka moku puni poino, a pela pu hoi me ka mokukaua Farani ua lawe pu aku oia i na lako ai.

 

HAAWI O AMERIKA I NA KOKUA.

            Wasinetona, Mei 10.  Ua hooholo iho la ke Senate i kekahi haawina dala o $100,000 no ka manawalea ana aku i napoe i hoopoino ia o Martinuque. 

            O Martinique he wahi mokupuni oia e waiho ana ma ke Kai Carribbean ma ka akau o Amerika Hema, a nona hoi ka heluna lahui kanaka o 165,000.

 

KE HOOWELIWELI ALA KA PELE IA SANA VINCENT

            Ladana, Mei 10.  He lono kai loaa mai la mai ka mokupuni Vincent mai, e elelo ana:  Aia ka Inapele ma ka aoao komohana akau ke liuliu ala no kekahi luai pele @.  He mau la ka hooweliweli ana a ka pele.  Ma ke ka Hah@ Poaha nei ua ike la aku na kolamu kolamu uwahi eleele e oili mai ana mai ua luapele ia, a mai loko mai o keia mau kelamu uwahi ua helelei mai la na lehu pele me ka hoopoino aua he nui hewahewa o na waiwai.  O ka manoanoa o ka lehu pele ma Chatean Blair he elua ka puai ma na alanui.  He kanakolu ola I hoike ia mai ua make I keia mau lehu pele, aia na kanaka o keia mokupuni iloko o ka weliweli.  Ua uhi ia aku ka mokupuni o Bai@ d@ nona ka mamao he 100 mile mai ka mokupuni o ka Sana Vincent aku e ka lehu mai ka luapele aku o keia mokupuni.

           

MAKE I KA WA E AI ANA.

            Ma ka hora 7:30 o ke ahiahi Poalua nei, oiai o Frank Robello he Pukiki, e paina ana i koaa aina ahiahi maloko o kekahi hale aina e ku nei ma ke alanui Moi, kokoke i ke alanui Nuuanu, ua make hikiwawe iho la oia.  Ua holo aku na pake e hoike i ka makai, aka, ma ia wahi koke no o Kapena Paka.  Ua telepona koke aku oia i ke kaa makai a lawe ia aku la ke kino make no ka halewai, a mai laila aku no ka hale kaha kanaka.  Aia mauka o Pauoa ka home o keia Pukiki, a o ka nui o kona mau makahiki ma kahi no ia o ke 60, na manao ia he ma’i puuwai kona kumu i make ai.

 

Palapala Hooia Hoahu

Elike me ia i Hoopukaia e ka

HUI HAWAIIAN REALIY A ME

MATURITY KAUPALENAIA

Hoahu Maraki 30, 1901.

            Huina Waiwai $50,000

5,000 MAHELE; $10.00 PAKAHI;

UKU PAU IA

 

Heaha na Kumu?

            1.         Aole makou e hoi aku ana ia oe e uhaai i kau dala.

            2.         E haawi ana makou I kekahi ala hele palekana e hiki ai ke hoopuka puka a loaa ke dala mamuli o ka hoohui i ua huina liilii i kela a me keia mahina, a mamuli o ia mea, e koe ana he huina dala mai ka hoolilo ia ma kekahi ano e ae, a e loaa ole ana ia oe kekahi wahi pomaikai mai loko mai oia mea.

            3.         O ka nui o na makahiki a me ka oihana a hana a ka mea hoahu, aole loa ia he kumu hoanoe a hoololi, no ka mea, ua hiki i na kane, na wahine a me na keiki ke lilo i poe hoahu.

 

Hooia Hoahu

            4.         Na makou e kukulu i mau home no oukou a e hoopuka no he makou i Huina Hoahu Hoopukapuka e hookaa la iloko o 75 mahina, me eha (4) Palapala (Coupons) Hooia o $50 paka@ i hoopilipuia oka averika no ka puanaue iloko 19 mahina, a e ohi ana makou $150, a e loaa ana ia oe $200.  O kou puka $33.33 no keia a me keia dala pakahi i hoahu ia e loaa ana ia oe he 33-1-3 keneta puka.

            5.         No ka mea aole oihana hoopukapuka i ikeia i oi aku ka pomaikai ma mua o keia.  E kakau mai i na hoa kaka piha.  E hauoli mau ana ka Hui e hoike a e hoakaka piha aku i na mea a pau a me na laweiawe ana ko makemake ia, ke kakau ia mai ma ka leta a ke ninau kino ia mai.

 

HUI HAWAIIAN REALTY A ME

MATURITY KAU@ALENAIA.

            McIntyre Hale kihi o na Alanui Pai @ a me Moi.  Rumi 3 a me @, Paha Let. 962

L.R. KENEWELA,

Peresidena.