Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 36, 6 September 1902 — Page 3

Page PDF (682.91 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Colin Ramage; Univesity of Hawaii/Manoa and North Carolina

KE ALOHA AINA

 

KE  ALOHA  AINA, POAONO,  SEPATEMABA  6,  1902        3

 

KE  KEIKIALII  KALANIANAOLE  KA  MOHO

ELELE  A  NA  REPUBALIKA.

 

  Imua o ka halawai a ka Aha Elele a na Repubalika ma ke kakahiaka Poaloa nei i wae la ae ai ke Keikialii Jonah Kalanianaole i moho na ka aoao Repubalika no ka holo kue ana i ka Elele R W Wilikoki ma kela kau koho balota e hiki mai ana, iloko o na leo huro o na Repubalika e hoonako lokoio ana i na paia pohaku o Progress Hale.

  Aole i malama koke ia ka hale wai a kaahaelele a ka aoao Repu balika ma ia kakahiaka a hiki i ka hora 11, a o ke kumu noi o kela kali oia ka hoea koke ole mai o Alika Robikana, ka lua o na moho elele imua i noonoo ia e na Repubalika mawaho ae o ke Keikialii Kalanianaole, I ka ho ea ana mai o Robikana, ua hoike ae oia i kona manao hoole i ka lawe ana i ke kulana moho elele i hapai ia ae nona e kona mau hoaloha. Nolaila, ua koe iho la he hookahi no elele imoa o ka halawai oia ka inoa o ke Keiki alii Kalanianaole.

  Na H. P. Balauwina i lawe mai i ka inoa o ke Keikialii e wae ia i moho elele na ka aoao Repubalika no Wasinetona i kokuaia e J. L  Kaulukou, na nui na hoa i ku ae a hoike i ko lakou manao kakoo no ke Keialalii i Elele i Wasinetona. Ua noi ia aku ke Keikialii e haawi mai i mau olelo pokole mai iaia mai a ua hooko aku oia i keia leo kono, wahi ana:

  E na hoa Repubalika, aole au he mea kamailio, aka, he Repubalika au mai luna a lalo. He manaolana ko'u me ka oukou mau kokua amna e loaa ana ka lanakila i na Repubalika. He manaolana ko'u ma keia aoao e loaa ai na mea maikai ma Wasinetona. He mau hoa ko'u, a ke manaolana nei au e ike aku ana oukou ia lakou. Ua hoike aku au i ko'u poe kanaka, he hookahi wale no aoao mana nui e hiki ai ke hana ma Wasinetona, a ma ke kokua ana a na Repubalika, ua manao au e hooko ia no ka'u mau mea i olelo ai.

  Ua ku mai o Keoki Kaaka a ninau i ka manao o ke Keikialii no kahua hana a ka aoao Repubalika. O kana pane.

  E na keonimana, ua hoike ia mai ia'u ua kahua hana, aole au i komo aku ma ke ano kamalii, ua komo aku au no ko'u manaoio i ka pono o kuu lahui a me ka alua.

  I ka maopopo ana ina Repuba lika ka manao o ke Keikialii, ua haawi ae la lakou i ka lakou koho lokahi ana i ke Keikialii Kalanianaole i elele na lakou no Wasinetona ma ka haawi ana i na leo huro.

ALOHA  NA  HOA  I  HAALELE

IA  I  KE  ANU.

  O na hoike i loaa aku no keia pau poo pau hiu ana aku la o ke Keikialii iloko o ka aoao Repubalika ma ke keena o ka aoao Kuokoa e noho alakai ia ana e ua alii ala, aole ia i apo ia mai me na helehelena ohohia e kona mau hoa aloalo o ka inea o na la i hala, i hooikaika no ka holomua o ka aoao a lakou i kukulu ae nei, Aka, e like me ka maka o ke kuikele i hou ia aku iloko o ko lakou puuwai, pela iho la ka walania o keia lono i lawe ia aku ia lakou. A i ka hoea ana aku o ke Keikialii imua o kona mau hoa na nui na papa leo i hauaia, no ka mea, ua hana aku ke alii me kona manao ponoi iho me ka ui ole mai i kona mau hoa. O ka ho pena i ikeia na ku ae la kekahi mau hoa a haalele aku la i ko lakou alakai, me na manao piha inaina a me na waimaka e haloiloi mai ana ma ko lakou mau lihilihi. Aloha no ia mau hoa luhi i haalele ia iho la e ko lakou alakai i ke anu.

 

E  HOOKUU AKEA  IA  ANA  I

KA  LEHULEHU.

 

  Ua loaa mai nei i ka hui o Hakafila ma he hoike mai ka agena nui mai o ka hui mokuahi Pakipika Maila ma Kapalakiko, e hai mai ana ia lakou e hookuu akea ia ka lehulehu o Honolulu nei, e kipa a e ike makaikai i ka moku ahi Korea i kona mau hora e ku ana ma keia awa me ke keakea ole ia. E hiki aku ana ka bana aupuni i ka uwapo i ka wa a ke Korea e hookomo mai ai no ka haawi ana aku i na leo ohaoha no ka malihini hou, ka mahimahi nana e hehihehiku aku ana na ale hanupanupa o ka moana Pakipika nei. O ua mokuahi a pau maloko nei o ke awa ua make make ia lakou e haawi i ko lakou mau hookipa aloha me ka leo o ko lakou mau oeoe O ka mokuahi Korea oia ka moku ahi lawe ohua nui loa i ike ole ia kona lua e keia kulanakauhale.

  Aia maluna o keia mokuahi i npu ia ai e hoea mai ai ua Komisina Amerika no ka imi a ma ka noii pono ana i ke kulana hooponopono aupuni o Hawaii a me na pono o ka Moiwahine i kailiku la ae mai laia aku e lakou ma ae nei, a me kekahi mau kamaaina he nui i kaawale aka i na aina mamao.

 

EIA  KA  AIHUE  KE

PAHOLA  NEI.

 

  He nui na wahi like ole o ke aianui Papu i komo kolohe ia ae ma ka po Poaono nei, a ua lilo aku he mau uwati a me ke dala. O ka hale hoolimalima o Mrs. J. F. Scott e ku nei ma ke kihi o alanui Wai@a a me Papu, ua ko mo ia ae ia ma na hora koliuliu o ia po, a na lilo aku la i ke kolohe ka uwati a ka ona hale. O Lon Agnew o ka oihana makai e noho ana ma ia hale hoolimalima kekahi i aihue ia aku ka uwati.

  O ka hale noho o J  W  Spring ton e ku ana mauka iho o kahi o Mrs. Scott kekahi i komo aihue ia ia po hookahi a lilo aku la he elua uwati a me $10. Ua haawi ia aku ka huli ana i ka mea nana keia mau hana aihue iloko o ka lima o Makaikiu Kaapa.

  Ma ia po hookahi no ua lilo he $111 mai kekahi Iapana aku nona ka inoa o Matao. Ua kipa aku oia ma kekahi hale auau Iapana e ku nei ma ke alanui Liliha no ka auau aoa, a iaia malaila na komo aku la he eono Iapana e auau. Ua pau e nae ka auau ana a kekahi o lakou mamua o Matao, a i ka pau ana o kona auau ana ua lil aku oia i kona lole a ike iho la na lilo kana mau dala. Ke huli nei na makaikiu o ke aupuni no kela Iapana i haalele mua aku i ke keenba auau. E makaala e na Hawaii i ko oukou mau ipuka, oiai, ela ka aihue ke pa hola hou mai nei.

 

HE  KALAI  WA  KAA WAHINE.

 

  Aiua ma taona o Nelson, ma Nu Kilani ua lawe ae la he wa hine i ka oihana kalaiwa kaa i alahele hui waiwai nona. Ua kuai aku oia he lio a me ke kaa a hoomaka iho la e aumeume i na dala me na kalaina kaa kane. Ua hoopii ia keia wahine no ka loaa ole o kona laikini kalawa aka, he wahi pilikia unku wale no ia. I kela wa eia ola ke ohi nui nei i na dala me ka hookupilikii i kona mau hoa kalaiwa kaa kane. Eleu no ka hoi keia wahine.

 

WEHE  IA  KA  HOOPAA  INOA

KOHO  BALOTA.

 

  Ma keia kakahiaka Poalua nei i wehe ae ai ka Papa Hoopaa Inoa Koho Balota o ka mokupuni o Oahu nei ma Honolulu Hale, e ku nei ma Waikiki iho o ka Hale Leta. O na lala o keia papa oia no o Lorrin Andrews, Lunahoomalu; M. A. Gonsalves a me W. J. Coelho. E noho ana keia papa no kanaha wale no la. nolaila, e na Hawaii a pau o ka inoa no keia kau koho balota e hiki mai ana i loaa ka pono koho.

 

LOAA  AKU  UA  MAKE

 

  Ma ka Mikahala i haalele aku ia Nawiliwili, Kauai, i ka hora 5 o ahiahi Poaono nei i loaa mai ni na lono no ka nalowale ana o F  T  Merry ke kakauolelo a Lunakanawai Hardy o Kauai ma ka auina la Poalima.

  He bila kikoo aupuni o $1000 me ia i kona wa i nalowale ai, a na koho wale ia na halawai oia me kona hopena malokoo na lima o kekahi poe lokoino. Aka, aole nae pela ka oiaio, no ka mea, ma ka hoea ana mai la a ka mokuahi Keauhou mai Kauai mai, ua lawe pu mai la oia me na hoike no ka loaa ana aku o ke kino make o Merry e waiho ana maloko o ka nahele o Ahukini i ke ahiahi Poaono.

  Maluna o ka uha o ke kino make e waiho ana kakahi pu panapana, a ma kona waha e kau ana na alina a ka poka i kapoo aku ai. Ua hoihoi ia mai ke kino make no Lihue. a mahope o ka noho ana o kekahi aha koronero a nan@ i kona kumu i make ai, ua kanu ia kona kino make ma ke kakahiaka La Pule. O ka olelo hooholo a ka ahi koronero i haawi mai ai, na make no oia ma kona lima ponoi iho.

  Aole he maikai o ke ola o keia haole i na la mamua iho o kona ki ana iho la iaia i ka pu, a me he ia, oia no ke kumu nui o kona lawe ana i kona oia i wahi e pau koke ai kona ike ana i ka ehaeha. He haole keia i kamaaina n@i i ko Honolulu nei, a i noho hana ma ke keena loio o Atkinson & Judd mamua o kona hookohu ia ana he kakauolelo no ka aha hookolokolo ma Kauai.

 

AOLE  KA  KUOKOA  HOME

RULA  I  IKE

 

  Ua hoole loa mai ka nupepa Kuokoa Home rula o keia Poaono aku nei i ka oiaio o ka KE ALOHA AINA i hoike aku ai i ka Lahui Hawaii, eia na alakai o ka aoao Home Rula ke manao nei e hoohui me ka aoao Demokarata. O ka makou pane pokole no na olelo a ka Kuokoa Home Rula, oia keia, aole oia i ike a me kona lunahooponopono i keia mau hana i lawelawe ia e kona mau alakai, aka, o na makahiaa o KE ALOHA AINA @ mea i ike ia mau hana i lawelawe ia. E hiki mai ana ka la aole i mamao loa e ike iho ai oia. he oiaio ka ka hoike a ka ALOHA AINA. O ka oiaio oia ke kahua o ke ALOHA AINA i kukulu ia ai, a e hoike ana i kona mau tausani poe heluhelu i na mea oiaio e nee ana me ke au o ka manawa.

 

  HE oia mau no ke kulana @hohia ia o ka Nupepa KE ALOHA AINA i keia mau la e nee nei.