Ke Aloha Aina, Volume IX, Number 3, 17 January 1903 — KA HOIKE PIHA A KE KOMISINA AMERIKA I KA AHAOLELO. Hoole ia ke kuleana o ka Moiwahine Liliuokalani i na Aina Lei Alii. [ARTICLE]

KA HOIKE PIHA A KE KOMISINA AMERIKA I KA AHAOLELO.

Hoole ia ke kuleana o ka Moiwahine Liliuokalani i na Aina Lei Alii.

Ma ka boea ana Ia a ka moknahi isono©a, tift Kaai la oia be kope o ka * ke Komiaina Senata Amerika ! kipa mai ai I Hawaii nei ma kela man mab!na aka net no lakon na inoa; Senatoa Mitcbell, !Lnnaboo maln o ke KomHe, Borton a me Foster. 0 ka hapanni o keia lioike na hauala e Mitobell me ke komo pn ole akn 6 oa Senatoa Bnrton a me FoBt«r, aka, ma kahi 0 ka nioan limahana na liaawi akn o Bnrton i kana kakoo Ikaika ana, e hookomoia na limahana Pake. O ka kope o keia hoike na bala' mna mai ia ma ke ekeleta mamna p ka waibo ia ana»akn i ka Ahaolelo. A&o ka pomaikai o ko makon uaan ke lawe mai oei makon i kela a me keia paōk'n o aa hoike ala ma ke ano nai, a penei ko lakoa heln-, helnana. fW ; I, I ka wa e hiki ole Ahaolelo Koloko o e no-.| J *+ 1 ī*iĒF&* ho toai ana iloko o hana i kanawai K»l.n«, !F*ona, a i ole v»to !a paha Kiaaioa, e aponoia kl.ī^p^i? B ! ke kanawai knma, a e hoaU ko|e, i» ke Anpnni Kalaaa &akanbaie a i ole e np ke Anpnni Teritori e hansi i kefo &anawal. 2. > E lawe ko|e ae ka Ahaolelo tafk keehma e hoopan mana o ke aopooi Hawail o ka ( hooko ho& an» ika haoa lima a i ole man hoolimalima o i na ainā m&Wai a | ole i ole la o ke | 3. oka man» Upoponopooo n ■ Ēoōīilo ina aina aoponi o 11« - , u hoihoiia afeu ! * ' ; aiu» o Amen^a 4 kttkrluift r

[i Keena Ana Aina $Taf no ke Teri |tort Hawail. O keia Ana Ai&a 'Noi e kohoia e ka Peresldena o !Amerfka Holpoia'me la apono ana akn o ke Senat;e, e loaa īaia ka mana piha e like me ke Ana Ama Noi'o ke Terftori o Mekiko a e loaa iala ia nkn makahiki hookahi, o kona keena ma Hono!nln, mokopnni o Oaha. 5. I elna maheile aina e hana !a ma Hawaii, me 'elna keena e knknlnia, a o na Inna ola man keena e kohoia e ka Peresidena me ka nkn mafeahl ki o $3,000 pakahi, Hookahi o ia mahele alna i oleloia oia ka moknpnni holo* okoa o Hawal! me koDa keena . ■ s-> ma Hl!d. O ka elna ona mabele aina oīa na m4knpnni."e ae a pan o ke Terltori ke 'keena «na Honolnla, mokaponī o Oah'u. >6. E bookaa#ale "kekiii hnina o $i5,000 # mailb mo no ana ina lilo o keia'kaotelo*KataiafDa kalinli pono aae 'āk'n i na kao ke Teritori B*WiiUe pUi in& anpuni, jne pono *na ina aina ī knal ia, h'aawi h&ōlinaalima ia a me kekahl 'anō i&ooliio e ae i hanaia, a pela* hoi me ke Kakanolelo Mahiai, no ka nana ana ina mea e pili ana 1 na ajna mahiai ame njnlaaa 4 a me na alanm anpnni o |ke Teritori, a o keia nmto Inna anjptini e waiho »ka U& I ka lana toan hoike i & jftfiwclona, ">* a<na i ikeia o Pao#ial<Uke noub»i;i oai na hoolimalima ako, iae baawi!a akn o ka pouo kuai i ua poe e paa nei welawa i na . ... La aiua, a e hoo ,■ . '.an »a n% knma J ' ' ; » 1 j,Keena kakialna, ' . ! . :.. . _

8, Oia bauH hookahi e lawela j weia aks ma na aina o Puowaiia, , e loaa ia Podo like iDft poe e soho aoa ms kel» mahele aioa i ikeia o t iowalotrffiur I 9. E hoololii» ke komtikaD6wai i wahi e hoopania ai ke aeo e ikeia nei o l a hoopiha ana f ea hak&haka o na lunakaiiawai o ka Aha Hookolokolo Kiekie o ke T«fitori ; 10 E hoololiia ke kanawai knmo, a e ae ia na hoopii ma o ka olelo hoohelo a ka Aha Ksb* kie o ke Teritorl, e laweia i ka Aha Hookolokolo Kiekie o Ame* rika Hnipoia i na o ka hoina walwailo he $5,000 a i ole maln* na akn, ina he hihia Ameīika fa & aole paha. 11. E hooholoia ka bila 2210 I waihoīa mai eSenatoa Eorsker me na hoololi i kela kan akn nei e pili ana oo na dala Hawaii. 12. E lawe ae ke Anpnni Ame rika i ka mana o na awa knmokn a me ea hai© ipnknkni iike ol& o ke Terifcori, a e anamo hoi oia i ke koikoi o ka nkn ana ina hoolilo o ke knknln a me ka malama ia ana o na hala ipnknkni a me na boe eo ka pono o ka oihana kalepa ma' Hawaii/ 13. E lawe ae ke anpnni Ame rika i ka mana a me ka hoopono pono an» ina awaknmokn like ole maloko o ke!a man moknpnnl me ka haawi i iiahaawina knpono e hana hon i na &wa o Honolnln, Pnnloa, Hīlo a me inaii awa liilii e ae o na moknptini, 14 E hookaawaleia kekahi haa*wina eo ka eli a me ka hoakea ana i ke kowa e komo akn ai i ke awa o Honolnln. 15. E hoolako akn ka Ahaolelo no ke ana a me ka imi ana i ka hnina hooUlo o ke knknlo ana i ka palekai mai ka moāna akn ma ke knaan Blonde no ka moknpnni o Moknola, no ka malama ana i ke awa o Hilo, Ha« waii, a e hookaawale ae ka Aha olelo i ka haawina e like me ka hoike a ka mea aoa a me imi hoo lilo uo ke koknloia ana oia pale kai no ka malama ana ia awa, 16. E hookaawale «ka Ahaolelo i haawina no ke knknln ana ī hale anpeni ma Honolnla, i hiki ke hoolawaia me na keena no ka Aha Hookolokolo Amenka, hale leta, hale dote a me ke Keena o ka Loio Kohina Amerika, Lona Obi Acoerika, Ana Aina Amenka, n& lpna o ke Keena Ama, Ilamnku Aoienka.a me kekahi man Lnna Am&Hka e ae. 171 E hookaawale fea Absolelo i kek&hi haamua aole e e»i

iho maliilo o $100,000 no"'ke knkulu ana i Hale Anponi A*nerik» ma HiJo do ka Ahahookolokolo Amenka, hale dnte, hale leta a j ene na keeDa Armerrka~ir ae ma j ailo, mokpnni o Hawali, 18. E hooKaawale.ka Ahaolelo ī haawina o $75,000 no ka hana hoa ana i ke kahna hoomala ma f i e kokoke ana i HonolttlU7Tr e knkala pn ia i kahna hoomalu ma'i ma Hilo mokapnni o Hawaii. 19. E hooholoia ka bila Poho Pan Ahi no na waiwai I hoopoino ia ma ke kinai ia ana o ka ma') bnbonika ma ke Teritori i ka 1899, a me 1900» a e hoomanaia ka Teritori o Hawaii, e hoopoka ina bona no ka nkn ana i ke koena koi e like me ka hoīke a ke Sanetoa Forker, Lnnahoomaln u ke Komite Pakipika a me Porto EiAOi i waiho aka ai ī keSenate i ka la 1 o Iniai, 1902. 4 20. E hooholoia ka Biia Wai 0 Kohala. 21. O ka hooponopono, hoomala a me ka hoolilo o ke kahna ma'i o Molokai ma ke kanawai, e hoihoiia i»af ia e ke anpnni Te?itori i ke anpnni o Ameriks Hnlpnia, me ka waihoia akn maka mana o ke Keena Waiwai me ka hoomala ana o ka kipi'la Marine< 22. O ke Tfc>ritori e nohoia nei ma ke ano he kahaa ma'i le--1 pera ma ka moknpnni o Molokai I e knkalaia he kahna ma'i lepe^a no ka malama, hoomaln a me ke ola ana ona ma'i iepera mai ke Teritori o Hawaii a mai ke aa*. pnni makaa akn o Amerika Hnipoia; 23. E noonoo ia e kaahaolelo ke koi & ka Moīwahine Lilinoka* lani, he makaai&ana no Amerika Hnipoia, a e hana ia kekahi haawina kopono nona, ma o kekahi haawina mailoko mai o ka Walhona Lahai. 24. He nko kaolele o eha ke-

ceta no ns paona kope a pan i hoonla ia ma ke Teritori ke ūkn ia i ka mea kano kope no oa ms- - he nmi--25. O ka panka 80 o ke ka nawai knmn e hoololi ia i hiki ai i ke Kiaaina ke kapae aka i na lona aapnni a pan e lawelawe ana i na hana kolohe i ma ko lakon man keena v me ke ■ kankai ole akn i ka ae mai o ke ' Benate, ika wa e noho hou mai ai | oU Kao Senate aka e noonoo ia ai ka pololei a me ka pololei ole [ o keia kapae ana, e koho oit* i | kaaaka oo ka lioopiha ana 1 keia | keeoa no ka mj&nawa a hiki i ka ; wa e holopoao ai aa haua o ka | hookaawale ioa auii i kekahi luna | aapuiii i kapaei ia. ! 26. E hoekaawale īa kokahi 1 . . k : r t -

haawinu e ka A.haolelo co | laiua ara i kekaM k„ nka kanalaan ' ~ākftmārmīrfre j oaanawa kopono i biai ai īaia ke ' htJĪptJ ako me ke _anpnß_ī. _Tert l

tori, no ka hoale a me ke kukulu ana i ke aoo Eoopooopouo ana no k* malama aaa I na uīulaan o Hawaii. 27. E bana ka Abaoi©lo i kaeawal no ka hookohu aua F Ko; m?aina o ekoiu la!» o ka papa ioio, he hookahi o lakou he mea i noho loihi xn& ke Teritori Hawaii no ekolu makahiki, no ka haoponopo&o boa aa& i && kana-j wai, ki?ila a oio boopai # o ke Teritori; me ka hoomakaakau ana I buke kanawai kiy;la a me kara> ima eo ke Teritori o Hawaii, a e bookan7a!e ia ona haawiua o $12,000 no keia hana. KĒ KOI A KA MOIWAHINE L[I LIUOKALANI! O kekahi mea ano nui iloko o ka hoike ake Komite oia ke £oi a ka Moiwah'ne Liliuokalani e pili ana ina Ama Leialii. Wahi ake Komite,mahope o ke kaupaona ana ī na paio he nui i hanaia, ua hooho* lo ke Komite o ka mea kuleana ina Ama Leialil o!a no na Moi, aole no ka meg hookahi, a o ka mea e noho ana iiuna o ka nohoalii be kuleana kona i kona wa e o]a ana e ohi ina pomaikai o na A'ma Leialii, A i ka wa e make ai ka moi, aole i ili aku ia maa Aina Leiaiii i kona mau aka, i ka moj e noho ae ana ī ka nohoalii. Ua manaoio ia aole he kulea na o k& Moiwahine i na Aina Leialii. Oiai. keia mau Aina Leiahi a pao. be m»hele lakoia no na Aina Aupuni o Anaenka, o ke koi a ka Moiwahine no keia mau aina a i ole o kahi hapa, aole ia e hiki ke noooooia. He apono ke Komite . ma ke ano kaulike a me ke aioha e noonoo ke Senate ■ i ke koi aka Moiwahine Liliuokalani me ka haawi ia o kekahi haawina kupono nona. Oka Moiwakine ua ī&eia aku oia he wahine Kar;st:ano me ka piha naauao, 0 ka manao lokahi o na kanaka a pau o ke Teritori e loaa i ka Moiwahine kekahi haawi na, a he alahele hoi e hookuikahi ia ai na manao oka mokupuai. Oka haawina dala o ka Moiwahine na ke Senate e noonoō mai.

Eia ke malamaia nei he kaai hoopoho no oa walwai panahi e L B Kerr ma ke kihi o na alanai Papo me Moiwahiue. G& waiho ako la o B. P. Dole i kona noho Loio Kuhin» aupani V e pan aiia oia i ka 1a hope o keia mahina. Ia Amerika e nwē mai UJ keia ia I ke ftoo eia no o E&wap nei me kona kul»ua mehaua i jga wa : a pati, Nanl no ke aloha o ke Akoa o ka hookaawale ana £aai ia ! j kakou ma'ī keia oaau popihkia e j | ke la ala e kahi mau aupnai nui i ) o ka honna nef.