Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 34, 24 August 1912 — HALAWAI MAKAAINANA DE MAKALAKA ULUMAHIEHEI. Hoike Mai na Elele i Hele ai i Balatimoa i ka Waiwai o ka Lakou Hana LANA NA MANAO OHOHIA NO KA LANA KILA O WOODROW WILSON ME T. R. MARSHALL. AOHE HAUKAE HAILIKU POLI TIKA A NA POE HAIOLELO MA IA PO. [ARTICLE]

HALAWAI MAKAAINANA DE MAKALAKA ULUMAHIEHEI.

Hoike Mai na Elele i Hele ai i Balatimoa i ka Waiwai o ka Lakou Hana

LANA NA MANAO OHOHIA NO KA LANA KILA O WOODROW WILSON ME T. R. MARSHALL.

AOHE HAUKAE HAILIKU POLI TIKA A NA POE HAIOLELO MA IA PO.

i I'e ah:ahi ni;.:ii in .'.kai a o!u:>l:i ! M I liiono, 17, fl~ lll.'l ih ' i n -ikf* ai i \ k.i ine » i ho ••- i ri-.ii, i iii .lama w a- ka illt i M ikaainaiu P.inokylaka k > an:i i i \ u,'.hi J\r< - \n.ftn-aiM Mursnail, a p»-la i n v E : tk- I. aiv.ii him-kona : i'.i.wai. • •* ; l a hoomwaliiwaia -ka halefohai ! ~!>*; nrf na.hae Ann-nka m<? H.'Wnii, ao.H' na kn o "\\ «kim.'kon-<. . WiU'">!: ome Bryao, k:i kaolelo k-ui ; lana o ka aina luauu n>. iu> o Nei>ar.tk.!. Manuili <> uu oitulu o ka M. : n ;rt.o *n-. iuoakiai. ua ltot a re ka H.uia Pohi Ohe malaio o ke ;.ia i k;.i aua a \lr. K. N ) u i i Hf ;;inma kanai i i ui i \ t' t n i o na kane nme na wahiue ka i akm- | koa.ae malaila, | Koiioia o- \ f ei:i Fc:vn i lunalioma- . lu no hahiwai, A o t?. K. Kaloa,- ; ka niea i iioolaa i ka puie» pewiile ; oa m:iks \V:-h»'ia a 1 . i- i t > n i i i.a }>oo haioU-10. aiue na p«c--i kouoin, liuna l.ikou o Ka hale p--.h; i • ua hoea ae ka lVpa limiem ' UU.niai»n>hie M -iu:«loiIa, e aiakaiia ana e Mr. ame Mrs. K«!ēik-*a okanin, i 1 >o l'oka-i i ka ol« o Waianse. i > ~pe ii.o o i-a hoakaka ar.a tji:ii ;; Mr. P.-.oii- oo • -:=m i unuhiia ej .»:r.-K«awehr.ku n > ro . r«0 o ka hat| iaw:ii. ua kai)f-a ka luiiahoonniln iaj I.inoninia K!i\v.i, Ua haiolelomai] oia ma ka u!t !o Ilawaii, a mahope: ma ka olelo 1> r'tania. E ike ia no! ke ano nui o kaua hniolelo ma keka hi wahi o Kk Ai.oha Aisa okeia la.j I ka pau ena o kana, he n:au kauj la kani 0 Uwehene, me na leo melodia himeni maoli kai kuupauia ae e*ka Papa Himtni Ulumahiehie, a kahea ka lunahoounlu ia Mr. G. J. Wal3er ka lunahoomalu o ua e!ele Hawaii, i hoio ai i ka Ahaelele Lahui ma 1. :latimoa. 0 ka ponopono o k-eia pepa kana Ma!>.e!ooleio. A eis iho ka ono nui o kana :uau olelo hiaai rne ka waiwai iiui i hoike. n;ai »> me k,v nui o i;i i'iui ap«n piA ia ahiahi, ana oleio honhou po!itrka. aole ak«, o kana mau :-hTo,.Sia pili pono ia i na !iaiia i !an-e!.i\veia e lakou mā ka Ahiu'l?!e Lahui. He lanakila pookela loa keia no ka Aono Pemokalaka nia ke kulana ! ma ka !ialawai makāainana o keia ano. Mr. l.nnahoomalu, na !.eae ame na K-.ouimt\uā: " -------- (> ka hanohano a o\ikon i hooili nuu ai nialuni tvo. kooo ana inai ia'u e huioleio uku iniua o ouko« i keia ahīahi; ua mahalo nui 4U ia poloai iu aiw :nai, akanae, «a jke ;U', he uukn I >a ka'n wahi m« a pa'eni aku ai i na hana 0 ka Ahaeleie Pemokahika i malamaia ai ma Iklaīimoa, e hko me ia i hoonnaia mai ai e ka Papa-pa'i Huiia ; a i hoolahaia nu.loko o ua mn>epa o ke ao nei, Ho mea makehowa la ia'o, a he oioa •hooliilii wale akn ftO p&ha i<i ia oukou. i ko'u kalele loihi ana iho mahuia o na hana ano nui ame keia anama nui «i ku kakou ma« iioa inakaHiuaioi, nohula, e hoop«v iolei mu i ka u ui.;u oUlo ti?a ka hana i keino ai au a i !awt !awe o k ' o' ko,> i'oe K h'. oiea muke'iew." no I oi k* liom» «k«

i |,a O'ikoo, !).• •i)ian;r.va hana mii uiao «,ii.k;;i !oitu ī ko oukou p'>e elole hia - R.l.it;o;oa, Ma.loko mai.ona hoii (ke i: na i,upej>a, ua ike oukoq. o ka | Aii:;e!eie i haln aku !a, oia kekahi o •'.]r)a Ahi.eh-Ie koikoi a iknk;i loi o 11 i'aliana i lawelawe :a, a-i ka lu-hiheln i .H,a .nawaena ona lalt£ji o!e!o, e j!nki («aahhi. • ana-ia ookou ke lioo- ! i j UiīiOi.upo ih o, na. komo |«ku ko ouIkuapoe eU !e il .ko o V.i hahana o i jon i hakuko ana i keui ame keia : < innu.ie (via maiiawa. Ma m> olelo ! n i i 11«, tla i k Mi i oho 'aoa. kela anm keia naoa, ua alikai' !in U3»k< n mamnii wale no o ka i>n}; :«na i>i« ka manao paa, « lona mai; ; kii aoao De;nosahika kanluna mai! :i. a nomaikai e pono m o Il;:\van i ! r.. i, »- I.ke nee ka mea e hik» nna i i-nna ke ne mai. Ua holopono, n, I ; hoio H' O ok i)aha ka makou maii j houikaiKa an.i, ke waiho aku nei; : makou la mea na ko oukou noonoo! : e hooholo. ! AoL!" I kl'Pim N\ FI FIF Ma ka manawa \ kohoia ai koon-; koa poo elele no k« hele am\ aku 1.1 k:v Ah:ie!e;e, ua h»v.)ivloia e helei , lakon me k:\ ho.ipia o!e ia. A ma; ikekahi ole.o nna. ua haawna la la"! k<u he Konnaina hoohaiki ole īa no; j ka hele ana nku i B »latimoa, a hana j l.oi tu> ka pomaikai oi aku no Ha-1 ; waii uei. Ua ulu mai keia manao i ) m unuli n ka' hoomaopopo ia ana, < 'aohe i īko maopopo lea iaakn na | !mta- e aia mai ana ma feeia muaj aku, ame ka manao arta, na oi aku • ka pono e hoopaa ole ia r.a elole i i hiki ai ia lakou ke hakoko nku me ' na mea e hoea mai ana iinna o la-1 kou, ina ioi e kuu laelaeiā lakou. 1 HOOKOHO KOMTTE MA KA: AHAELELĒ, . 1 Ua ike no paha oukou, ua kohoia an i Luuahoonialu no ko makou j punlu e!<r!e, a.,ua ikeia no hoi au nm ' loko o ka «ihaolele, m>\ ko'n kulana ' Komite ī.ahui, oia? o ka man.awa no i:\ hana, e pau ana la ms ka wa r 4u>oku«ia ai ka Ahaelelr. Ma ko'n kuiana lunflhooo>alu no ko makou puulu elele, ua koho akn i na hba 'mai Hawaii aKu nei ma keia mao KomHe: KomHe ona Palapala— jobniEfffingfcr— Komite Kahuahana iīarry Irwin —Komite o na Ru!a a nie m Oielo Hooholo—M C. Paeheeo—Koojite no ka AhaoleM—'a. J. Wallei —Komite no ka Hoike ana akil i ka waei>\ ana o k:v nioho Pere?»<lena m<> f?<>pe PereBitleos'vE. M. \Yaston a;ne Mr. Glover, PAL\PALA MKMOKIALA A NA " WAHINK. okā Palapala Mimonala e nohoi ana e hookomeia tnoloVo o ke Kahuahana, « hoomaopopo anaM ka Pono Koh i B.;lota o nā Wahine, i laweia ai e makon mal Honolulu > aku ua waihoia aku nn ia imua| o ke Komite Kahi:aha!uina, n pelaj no Uoi me na palapala hoopii oīa I .ino mai na wahine mai $jWu o ka| aina. Mahope iho nae oka noonoo '■ |h>uo iA an.a o keia noi, na mnnao | ke Komite, he oi loa aka ka pono e \v\;ho no i keia kumnhsna p>'li ij kft pono koho Wota o na rrah'nf 5; na poe koho halo-la o kela :\me keia: amo na. Toritore, #, flole | 'hoi e heōlilo ia nwa \ J ! hhni. v " : ■ | f . - ■. --v,. * « * *

"' kio kl'.mi"ljaxa duki; kopaa : Alaila., hap-iiia mni li ke Kuniu(hana anonni hoi hoōko- ! »:t> ' Pauku ft hoopaa ann i ke ■ <UU« innUnia . o ke kopaa uialoko o | kefĒ»l>aahanA Lahūi,' ita- ! h»y. foa; iw>ūl\?ulu mal !a j.-p outtt)Q ! Kotrlte I lto lak.-.u il*a'>ka ifte ka m« Ua ik(»ia h . \ kn ] oV«kca Komlie !tfi pn j i.a Eii-le m:-.i na Molcu,vf>:i kann ko iii u, (i kf.nu ko | h6t, no ke kaeana akn i k'imiī hi»a,.a he isgea oiaiu, fta lan.ihilu iri keia hotth«! ana a mnknu, a ua raak£ kanu kein 'pKē maphoxifi au, ē iukolii pu 6)4? ana no i oukou n.i' a : u, o kekahi o n« i jhr.na ano nui luh i e kol j «uikou p t> eU'lo. Tī;' nni ka nah* J ! l'ua no Mr. Httrry Jrwir, no ka i jhnna tnaikfii'i..hanaia. ■> ! j KULANA AUPUNI HOOI'ŌNO i ; PONO KULOKO * j , Aia he kueuuhana maloko o kej_ j.k3liuahaaa, a'u e luanao-lea nei, i upono I;iulaha ia ana ia i dfe.i, <h. uui !.<>! ktia, e auu j na, ui poe i nuho jp Bd j ho h jtnc. maoli -mah.ko ōi.kekahi |Trr t-.re o Amerika iinippli, o ]«. !kvu ka p if i kup ih - uoh r j ma q i j(nlwn;i nufuui ma ia -TiTiH>re-. Ē | i'sf i.io au.mei {>u»o ī k 'xi n n'i i we loh i k i waiwiii i waiLnei,jt kp,.u»-an-> uti «v wtan.i n > na Ifo.uu RuU e i ki'ia.mauao. • «; $>' * N.i. AINA AUPI'NI^ No ka mea « pili aon i ni k»nnw«i iiina, i»« kaoawai k<>!UO ; -kuholio.au Uw ai na n<K»|īo<Q »na :) oa kanaka o kt ut t «kl<> ».u, u ka uiauao o nu •) ko K!otnits kahuiuuioa, o yn iws?v utaikeikti ia nna niakiko o kn&ia, ln-;ua o im k»in?j\vai Am;v liiiipuia, tn. hw n > kijv'Jju/ritjpili i ua kemunii 0 ie Tt r.ti)i'e, a u;> lilohoi ia i hoi>ianoha aoao, i ka wa «.. hoea ako' l.inau aina o k;i, Ahaselo Lahui, e lawe.la.w6 ia aua «»<•' .ka mea i «uhikuhi i» o.ua k«,huahuna »I*. ; " ' -. KKfA T)a loau i kekauio keia ««keainn'a lVntore, he hot«e na ka Ahaelelo. a ui loaa ia'n ka hunoliajno o ka paa ana ia kuleiH ma ka Aoao o H iwaii nei. A no ka hiki ole un» ia Mr Allau Herbert ke help - loa ī Dalti«iore, mamoli p kona an» «4 mahope ih*s hele auaa hoes i ke kula'nakauhule o. Paakai, nolaila. ua hooponnpouo la* £ PW o .MrJoim H. Wiison. _ ko + , kakou, Komite liiimi iua kooa a o Mr Watsou hoi e lawelawa. ma ko| Air W.A. Kim, ka uiea a Mr Ewa- ( iiko i ha&wi nku ai i komi palapaia : uookohu paai. ■_■■-■■ | Ma ke koho ana, ua * "ke Kouiile ialakou iho mawaeua o] Wjlsoa, C.']ark ame UmWrffpod. nai aīakai ekolu e nlualu.Aaa Q0 k& vfae! ia aua i molu» reiesidt i ua > a tna- j hope lo:i, ua iuuwi ua apau i j ko lakou ikaika holookoa aiaiuna p ] o \yiison, a pela makou i hoi uiai ia! «ie ka tuoho ianakila- ' . KAKOO 1A UNKKON.^KLIWAI! A inaa-nei e ae Jxßai ia'u;.© hoiEe! akiiimua o oukou, $ hooikaika ka-' kou apau no Linekona Ēliwai, ka j kakou moho elele lahm i ki Aha* i olelo. E puka aiai' anft usa Au>e-! nka raa keia k»n koho ae, be IVre-1 sidena Demokaratrt, ek hoii Va Aoao Demokarata ka hapaaiui loa o ua hoa o loko o kn Hal® o na Lun«makaainana, tv e oi loa aka ana tf« n«i o na hoa I)atHokarata t> ana ma ia hale, s h<iipu ae me ka , lila ana o ka hapauui o na hoa o loko o ka Aha Sen&t« t he haoponop •- «lbpo A«f uui I>mok«»la ko keia J mua aku iaa Amwika Huipuia. A uia ka lanakila ana o Lin<ekona Ki wai i eMe ma Hawaii wi, a'n hoi e k»»koo nei, n peU m*' onkou, os like n likt- Jka iHvjffti o ko| Hnw«itinM, knl.»n-v sve W AiwHka Ru»J\uia, T ? t nin«u niaiotftv. Wil-! ia'o, h k** nalainā no| ka loas ana h»-> ĪV»iokarsta! mmi H*waii #ku sku ■ *a. H« tnaik*i ko'lna. wa- 1 hi a'n i iwo? aku &5. A I Tuwb>-" tw WWai *»w ka a| iia Pe- 5 fhokarnt!» f- WunA-iwii IKR AT.AV\*V?H MP ' NTo ka pofcoV o ' < H' i\a f hwkipH'' iho au >a P mahoffo J h-- ■

j kok.' iho no o ka hoepanee aoa u I ka Ahaelelene Kalih'kai, Nu Jer<-se |a., «w4ai ka elele mua loa n\-*i ks i Ah«esele aku oßaltimore, e pahola ! ]aka i ka'u man honmaikai ana ma •ka aoao o Ha wafr i ka Pt>rpsi<ipna hoa o Ahierika Huipōia, Woo<Jj*jw Wilaon, Ua «po mai o Kinninn Wilson ia'u m« k'nloln ame ks hauoli, Oiai ua hoeu aku au i koi <ia h<js*je i ke u ua loaa } j ia'u he wh ioihi « kniea olti-i pu «i j -aie ia, i,oi lou aku mauiuii o ka'uj i mamo.«i. . mai oia h'u i»e ka olvi Ij n i .1; na kiimi)Slio ann mai no na mea e p li ana ia Haw«ii 1 aei. ike »{,o h au, anie loa o : a e ija ua «le m»ii nna no ko kakou pono. jh i ko'u haaleh* ana nku iaia, ua j «>u»We aku au i ua kanakn kaui&na iaia u.e ka manao io, he kanf>k;i oi.i j 1 i cuak.ee i .kona. _"kulana a he piha i hoi, & ma ia ario, e holo- j i pono ana na nana n ka lahui Aun - j īElka maioko o kona maulima. " | j Hoi mra la au i B;utimore, a ma-j rkem-ke au p 01-h uc, ua loaa _ ifc! 'Hawaii iiei hfi-hootaha ak<?a ia afta t ko mnkf,n man Ihna, Ua hui 1 niakoy me na!sen&toa, na Kiaaina 1 !>fut? -nt Lana?tiftst»nin ina mai nī» w slii mai spuH o Amerik-t |!iitpui« m«ri," hv' mea iftAkehewa kn o!eI-> ana aku-ua hooik&ika no makou i <nea e lau'ana nuLn: ko kakou pa< lIUh r»c-i, * " K.AKOO |A J.H WĪLBON i A }nrtanei, e,ii>\t:,ui ehoike 1 n, 'penei; Ua l\h§ ~na i'leie i a i>i. ahaqVJt» Teri_tor. _ I i -no.hu ai ma ke K P.' < f Hall a k»fhgia o J. H. \VHson' i Htomīte U- j pui 150 H;itf;iii iK'i, Ia \v t ua hmi.i jiiku «n i;jjua o hikou e h'ooikaika rm> nū oie kUu ikaika 'ap iu, e lotta ! '*? apono ana' aka Ahaelele luhui! !«» Bastimtlr'Ja*lffr W«teon i Ēorui-j [ialnhui. t Hke ma ke koho ana a kn l r h«pa-mu o:na;fcVe)e. T7i- h<*&o r>o! au 1 lcvla Na r u_ ponoi no i 1 i kakay j ko'WHaon ino% ma ka pt-pa' o na Komīle lahul o wali ' j oaa pa.moku;una am& «a T» -' | r \tt '.| ££ KULANA, PSEE3IDKXA>IA i - .: *, , _ J ka n,aak fl.oa i ke r ko-J }w IVc?s)4 :na »ajt ke.. kulifta akea a' i-piū iaiiui, keoklo ae nei au uio J\ej , kaualua I>le, ke naoa aku nei au ia tM.r uioho e lauiikihil nia ke koho oal ta e Uiki mai! [*>na. 0 keia ka mnnao ona poe he! aui «a ka hikiua, om o a o. o ka| o Amerika a lioc-aJoaj mai i-namokuai..a komoh»oa ka j oiaiiio pu au m<j ua Repubalika uja { oa,wahvhe leh«>Whu o kaaiusi, a ua -l»i oi4M lakou ia'u, paa ko lakeu mauao e. koiio ia Mr Wilsoa, Aia t oiuhupe o Mr_ Wil&iu, ka t moLo i wae ai i pia hae UQ kakou,. I he aoao kalaiama. i ku jme ka .uma-1 I uma lokahi wal k» makahikUSo2i ( mai ashu pu aaa uie kela ikaika J I e kakoo ia *ua e na poe koholl>aL'ta jiehulehu %mai uaeUeu uiai <ilc.a |o ka iioao Rebq,palak«i. " ! j ola uiuuao kopa *iuaotopo U-a. j jo Wilaoii, oia ana ka Peresid*:na j j lu>u o Amerika Huipuia. EUke no ; <ne ka'u i olelo mua e loaa j aua he Aha Senat-3 Demokarata a| pel* uo hoi he Hale no n& I una-' anakaainan:\ IKnnokanU. E rula ana na loioa a'akai aupnni Demo-' : k»rata, at» rnla hou auu ka iahui ij jko hkou anpuni. 11- mau mahiua ■ no ktn\ a poha tuai! Ika malamalaiiU ,o kota p hou e j . n?e m.u nei. Noho 4 aH| hoo ka j niAUa o ka U'hukhu uuluna oki j «ina. Oka'u t> komo aku nēViaj oukou «psu, e haua oukou elike uie i ka na Elole o Hawiui 1 haua ai a:!. ,BaUhuore» «■ kan maluna o ko kaa, j oka ikv puht ol\e, a hookaKi ke komo pu ana me ka moho lanakHa- ( manao kekalu a ka euea hai- f iolfhvi helehehi m.n ai*mailoko nni ; ! ftUpVpa v, The Commouer ■' aMr j I Rry*n. H.% manao k«>ia M kek&hi; I lanakanawai ok o Mr \VtBtvStU* {hoak*ka sna i ko Mf Wi!son ihiLiii*: lanawao, n-.nka'u oh\ wiwo ok l , hoo-' ! a i»)» w,\lo aku, Ma? ai AHan ' ! H*rd*rt mai M* " I J N «hō o 3 UW* 1 ik* luoahownalu ia Mr Paolu'-eo, ke ' ikahi ho* LV2<Umor« o Ct.Kl i Keaw«Uak« ; kanauuuiu a .m^lul., s oUlo, P*u John Efī,^r v kt kat. hi i kono ia p kaluniht)&juilc, a'a ! |la, t> f P, J&mkoi ka'h^*' i loa o ltahriel K, 40! ( ka MeU iw ' jua ka.'u\ai\ti, * j