Ke Aloha Aina, Volume XVII, Number 13, 5 April 1913 — Pipiahiu ina Maka o ke Ahi [ARTICLE]

Pipiahiu ina Maka o ke Ahi

IK»f.a K;nu.il';>ni;ikua (v l'ijii a me .'a'. 'ki.. Maka'u o Aikakē f & līoo]i:!ii oko Ku'i ka ltmo ' pe- ' i na liana ;i'nvanva a l'ipi. * 0 1 «lualu ua ua. Pipi Hiena nei pā mau wuhi Pipi ahiu nei a aui |a ae 1:1 tai ]■), ;v lie Sni 3o;i no ho 1 'ka hoonaukiuki maoli, 110 ka mea, ia o «a i)!;ni v,a'ii i"ipj a kalii <>, hnli mai la nana ia |pi; rae ke kau oko laua ma'i &n i una. alaila, wili iho la ko laua Dau poo ilalo, owala ac la ko laaa naii hope iluna, mo ko kih.elu ae o :0 laua niau «awae hoj->« i ka lēwa, Be kit laua manao o hoonaukiuki |au aku i-> Pipi kaumana. A ia Pnii no a kokoko aku, oka D9oki' īho la no ia oua mau waiii lo iluna ttic ka pi o 11:1 pnka ihu, »>• * * * , īnake loa iho la u Pij>i nei i ka inaiiia,, nie ka uwi na niho. nmkawehi hoi olun e na kn hana nia.n wmu' a ua mau &lOhi īii' Pipi Hiena e haa-vi pio ka tu 'a.ua piha loa.'oia'me ka inina no ka hmm h(X>!uhi a kt>ia iau Wiiiii l'ipi i ko Pīpi Hiena kino

Ipaumium. }io ka mo:i, iko Pipi Hiona iVo aku Ina ni;m wnlvi Pipi nei i |:ahi m inl m ]o.<. noho iho la oia i hooHlil?!:*., }l 11 1 ll!il na w:mnak;i o kmia m il. pukn i'm. Pftne ihn !;i o Pipi'HuM i i;ua iho: "laolua c p awu wahi P;pi • 1.-pnwale kole liew» imn fco u raau.W4Wiie " Nann aku la oui i ua mau wulii Pipi nei i §Nf ku mai :luna o ka ahua puu o jfcei]ono, knhi ana i iioke ai i ko punlu iua num walii Pipi na, A ke ike mai la no iaia n'ei i ka noho iluna o ka puu pohaku. Pane ao la un Pipi l?iona n-M, ina §pha u kv kolo :ina o koia mau waWas i kn nnhiii la a e Imn n-|').i;vipa 1).!' .-1 V:l hii. Tna 'a j gOk i ' > < i 'i Pipi nei a nui-1 maik-u. l'.uu* uō la ua Pipi j :... "lTo!ō ia.o!ua :no ka m'o a ; 1 ta;ir?:itu r.ii' ' k i'u onii hoj;e.' : - Xoo ī> > i i» : manao : o iho U e loii iii-, no 11 ■ keia man w; hi (j|j>t !i omi: h; : ,na npiki. l'a pfu ĪBai a ko ' " > i' pi :ma iaia nei, a lo k > ) 11 'i iv i i ka nana ihilo |lea nui'iiu. o-ai i<» l:r:a mau opu ua Halu mai i ka nok>' ia i ka luihai, |a heie :n>h ii < he ikc kaiaulu kakani i)l[ .<»\ "> i> i.

ICe nwii l:i n ka lielo al iiiavu t o uh inau w;tHi j>ipi nei, nie ka ana aku- hoi ma kokahia->aoo wahi ahua noi , oia n» kona wa i mnkii'ku ai n-ika )hmo me kokolo liolo n«> ua wlnia nei, ka n.oa, !u> Kuln ku|H'»no ko kau j » hiki ju r io i;iin nr! mamua| iel no h i a ikt* ua mau %vahi l mu h>aa ko a ::uu o kau īo ana i ua Pipiniona no . A o' i mt o ia Pipihiona, ; i:uu:i, :• iia ! īpinioua noi j i nei ni ka o<> nui. | ii p»l" 'o i>> k i kiuuan.a : kawo!.; * P.IO \ • . 'o'o ' ' 1 pip'F hit a i •> 1 ■ i " v 1 > >on ,i---t|Eft no no t i , . \ » p'p. noī o j īwuok. pi l k ' I kl W at* la j laouoiu I / <. t lt ki k;tUl:t j n kv n \ j mi ,k 1 > k> o no iu | Juik\. i, ! •• P'. k • • ' ' j P' > , uhrt ! fSiU.4. I W ' . ■ » . 'A.' •' fjtpi n,! ik»:o. o.a ]..,a k . .■ • '.ana. * m t»a '-•> « u - l'ipiiuenaj ; Wm • iA.' A < i w\*».» • 51 ' ,

I I k,: jvni ana no o ke-ui niau o'olo a nn. Pipihiena nei, o kona hookaa wale ne la 110 ia i ua nian walii'pip nei niai ka anamo ae, .hookahi pipi ma knhi lim;v a hookuhi }: ; p' m;i i kahi limn, o.kp kuiee mni Ja no ia i ti:i Pi[>i!ii..'ii.'i n<;i, ;i h'ili hoi akn ■a i kn-ha!e/o kona haku hale, e noho imnea n;;ii la ine ka' inanao ola ae i ka ]x>ino o na. wah' pip' ana. Oka loihi o keia walii a na P pi' nei e kuiee nei i ko kin > o u:t inau waiii 'pipi n i, me he H'a'ui nuolo mama -ala, he hapaha 'mai kalii ahna mai a hiki iko Ai oka hei j no iioi ia o ua Pipihiena nei a hoSa mawuho o ka pa pohaku aka hale o Aikake, akahi uo oia a hooituu i)io i kana uk;ma o ke kniee ana mni, a ike mai Ia no iioi o Aikake i e» Pi])iliiena noi, oi-ii, oia e iioho ana niawaho o ka ianai. 0 leona wa no ia i nai ai me ka leo olnoln o ke an° hoomaauea no ka ike mai i ua Pi'jmhien.i ne ; , ua hele a nonono ka ulii o ke kanaka ui i na papalina anie ka maka paki .liilii ka lion ma o-a maanei. • l'a loaa mai nei na wahi pipi a kaua? t l'lo ke > aku kela, a. n& wnli . ; pipi lioohoka nui' wa!e. He manao pipi no ka ka'ii ou, wahi a ua p;pi net ine ke ano oka. ]aka!a. Oia hoi. ua loa.i m.ii nei na wahi pipi a kaua. wa!n hou no a Aikake, no' ka nioa. nolo e Inki i:i Aikake ke ike m;u ike kino make ona wahi pipi ana, he kiekie ka pa pohakn aia i na' poohiwi o l ipi--I)iena. Aohe pipi i ko\ ua m.-ike mai nei ia'u, i lohe oe,, wahi aua Pipi nei me ka leo kuoo. A Aikake hōi. i hoomaopopo hoa mai ai. Healia ia mea 6 Tipi? Aole ka lioi ou lohe ua make nnii nei na wahi pipi a kauaia'u. Heaha hoi ka mea o ka make ana mai la o ka h<iloholona? wahi a Aikake, i kamai'io mai ai me ka leo minamina i kana wahi pipi hoo• ; , unauna.

A o make no 1 a:in a c pm i, nS> ka laua nnui hana hoohoka»ia'n, I iu no hoi i ike ae nei, wahi a ua Pipi nei nie ke kanalua ole iho. A Aikako hoi i kamailio mai ai'i ua Pipi nei m<? kona m:\nao no ua :uake :iku la ua mau wahi pipi nei ana, a ua liaaieie ia no e kona kana ka h<*na : -i ke kula, Aia aku nei ihea oe i haak'le aku oei? Eianohoilal Okn Aikake pnka mai la iwaho i kahi ;i u;i aiwaiwa hookalakupua nei eku aku ana mawaho o k;■ pa p-.ihaku. ' | ' Ja 'ike aua uo oua Aikake nei i! ka waiho aku ona wa' i pyVt an■ne ka he'e a lewa'ewa na alelo • waho, he n».-a e ka uui o koila mi \ .ime ka iuaina no ua Pi]>i .. Vu <na me ka ekeni.i ole nii' i juiipopoole hoi ina inea i n nu Pipi, u» ka mea, ua punia i oa la oia me ka inaina, ana hoi i 'uai niai ai i keia ni.ni olelo me ka !eo nui kalaka!a k<> olelo mai no ia'u e hakihak na kania i o knumau wahi pipi oaa i:i oe, o kou hooko io aku la no ia. Aohe uo hoi opu ko momona a e loaa oe aka awnhua nui wale. A raake iho la kn\i mau wahi 'pipi ia oe ka mea e hiki ai o ka palau, a iīiki iho la ia oe ka palau ke huki e

keia laepaa. j Heaha anoi hoi ke kaumaha oia mea he huki »o hoi palia ka'u e j l.ko me ka huki ana a ko mau wahi j pipi, wahi a ua hookalakupua nei | me ka ieo oluoiu. ! Makehw o Aikake i ka inaina no j keia mau oielo hoopohala, i ka nia j nao o Aikakeme lea paue ana .mai I ine ke kakana: Ahe! Hiki iho la ka mlau ia oe e koia kauwa makawela Inopia, a i I hki oio ia oe ka palau, o oe hoi >v.i vi i> kena ja. x E helo aku no hoi kaua i ike oe i , .iw a-u iiookanakamakua o Pipihi--leua. Pipia'ūu Inamakaokeahi. j Aoho no nao he p;me maio Aika- j ■ *;ike no k*ia iikui oleio, aka, he • io.>kahi wale uo j K waiho iho kena ua lakou nei ; e iia-na ao, a e hele ae kuu^ j kaj mahakea e palau ai. O ka h.u>ko io aua no keia o Ai-j <'k. e hoounaunaia Pipi e hukiij «.;» iM.au, «o ka mea, heie a ua j knhu ka ena o ka inanina iloko oj Aikake. Aohe iiwie o ua Pspi uoi. i ko hiua noi hele iho la no ia a hiki i ka mahakoa a ua Pipi mn i oaiau ai. o ka huli tuai la lio la o \-k.iko 'iei e kamaiīio uu m <■ > ana inai hoi i ka un ī 1 o paii ana iloko o koha lima nmmna o ua kae.iea nei, uaua e l ookau A■ •. : k;! inki ana o ka pa« <

lAo'ie p.ine o ua I'ipl n-a, o kona hana iho la no ia a paa ke kaula iinamua o ka palau laau amana Ja pftfi keia mau me • a dhu, hookonio -ela ua aiwaiwa nei i k vna |m.i'i linn j> ik«>u ik(MVi mi k,\'v |ao.i>a ufi kalu a<M') o ka amHi«i llaau, me ka houpili a a imi ho: ! maliope o kon'i ku i, a huli ae la. « kam ilio ia Aikake ;n ka. 100 ol'> ohi me ka īninoalea pu aua. iho hoi. Oia .poa ia ke kiiau o ka paiau a kaua. Aohe no he hookaiilu-i iho o Ai-ka.ke-.-no- - kono n. f ipi, no ka niea. o kona mauao no. ia o ka hoounauna ia a Pipi a-hiki.ole kapalau oia k*»n.a wa e haawi ai i"na .ai * n'ahie, i uku wahi pipi am, me koua ike no t .,a mea a n Pipi i hana mai :ū imua o ; kona alo a-uie kona mau male.i ponoi, " , E hoomanao nae« o'u niau hoa | heluhelu. 0 keia ka wa i hoomaka inua ai o kona iwikaui oolaa, e ! like mo k;ma olelo, a i kulike ai me na hoakaka ma leeia uiokuna o ka kaua aiwaiwa. Nolaila, o ko Aikake hopu 'a no ia i ke kuau oka pa!>uv, a oka hoomaka aku i» no.ia- o ūa: liooka* Ukupu a noi p huki i ka p&lau, ē 'ikeiue ka hiki maikai i ka jxia miula hookalii ke liuki i ke kea ukana nu kalii lanmania o ke ala nui. A AikfUte hoi e kalelo pau n'ei i kona ikaika a paif maluna o ke ku.m o ka palau, pela iho la ka ikaika o ua Pipi nei e huki nei i ka palau, ioi pipal-ui aku hoi i ka hnki aua a ka pipi, no ka- mea, he lohi ka hele ana a ka pipi. 0 ka hele ia o laua noi a pae ma kaiii aoao, aohe liooinaiia iho o ua pipi nei, holi no kahea ia Aikake koua haku. Oia liookomoia iho ka palau a kaua, paa ia mai no hei a paa o Hina oe. 4 . ; Aohu paue o Aikake, no'ka mea, komo mai Ui ke anu maeele o ka' uiaka'u iaia ame ka weliweli,. no keia ikomaka ona i ka ikaika o Pipihiena i !;a huki i keia palau kaiuuaha, iyai,. ke kalolo pau a!a

ioia i kona ikaika a pau niaiuna o "ka paian, ln; liio Io;i ia i mea ole,. oiai lioi, i Ica ua :■ hwkai pa aku ai oka ihu oka p:iiuu me ka.okumukumu knkam <!e, he le'e pu ua Ai 1 kake nei ilnna uie ko ku;iu oka pahui, ao':e wa a 1 1ina iho iluna oj k;i np-i;\i'•;>;), a o ka ua Pipi uei walt>! no e kamaiiio ae ai i ua Aikake nei J me kona lioomau no ika huki aaa 1 ka palau. Paaia a pia ke kuau o ka palau a kaaa, o hina oe iluna oka ;ijxia lepo. Aohe iio ho phue a na [ nei, pne ana !;ma nei nia kahi aouo ' > ka iiuli mo ia no ia o ua Pipi nei > in\: h.i ī ka jn!:ui a huia, o kani j>r. i Ch;i l.,\>ko:n >iii i:iu ka pahm „r. kiKi;i, ;-.;a >u iu;u iii) a jmu .o hinn auanoi oe a hoo'uhi !um mai oo ia'u i ka hapai aku īa oo ekuu liaku a hoea i kanhale, a oiai ho . nalawa au nie keia wahi li;ma au e hoouua una nei. A.ih' 1 p;u\e o ua Aikako nei, o kona hookomo ih.o la no iai ka palau. Oko laua nei hele aku la no ia a hapahia like o ka miihakea, haalele okoa aku nei ua Aika ke nei i ka palau me ka ike ole o ua Pipiiiieaa nei, ua .haaleU? ia ka palau e kona hakuhana. Hoi aku nei ua Aikake noi a kn.-i-

j UV I. .1 tvua- J |una, huli mai la a kahea i kaua j j pipi hoounauna, ma ka huki ana i j jkapalau. j Ē Pipi—e! E hoi kaua, ua lawa iho la ka hana o keia la. 0 ka huli mai la no la o ua Pipi j nei me na maka oluolu, ī nana ma, ka hana e ku aku ana o Aikake i kuauna, a kani iho la ka akA a ua Kpi nei, me ka pane aua mai j kona haku: Ka 1 Hoaha hoi ka mea o ka i ' l °i aohe hoi i lavi-a aku ka • Ui, o ka hoi e iho lano ka hoi ia uo j k:vuhalo. 0 ka p;vu ae no h«.»i kos o I ka maiiakoa a kaua, wikiwiki e no |oe i ka hoi? I A pehea iho ia hoi ke kuau o ka [ paiau a kaua, aoiie hoi heuioa naua Hohoi m&i kaua e hooiua- i | nawauui ae a p:m ka mahakea a kaua, a na'u ho'i ia o onoonou aku ' i ka mea kanu, ua pau ae la hoi j i ke ka? , j Aohe no he hol mai o ua Aikake ! nei, aka, pano mai la uao kola i ka 1 \ ana mai; Iloi mai kaua, ua aikna ke kanuka/ua woliwoii.au iaoe? , 1 ""keia aiau olelo ao a Aīkake, \ Ua n ih\> la ko n-hu a ua Pipihioua nei, nie ka olelo walo ilw uo iloko on:i. i-'i' Aik*ia k iu-ua. • «v-i ihl'i 't'U{ {i »>V i.Jj

hoi aii « noho liou ana me Aikake, ke^oh'■ aku la au i ka liua o ka niake |#e , ka ia'u 110 ka iinakii'li k-i, he maka'u lioi i ke ahe aka oka nuiknni. Aloha 110 ka. hoi o i'ipi, Keaha la hoi, aohe hoi o Ueiu ua 'iahi aku. 1 Nana aku ] atia 15 hoi au a imua aku ! o kpii hakti'ian;i, e 1 he ai i na olelo. I 0 kiia mau houpuupu a ua Pipi nei a l|ima lia pololei, no ka mea, P%u n<j olelo a Aikake, o ka hn? aku lu no i:i hoi, a mahope : aku m| hui,LU rip'TiēT(Tka hoi anaj iaia noia komo i ka hale, aohe ikuu i iho kaiiia'e oia hoi ana mai, a ua hoekaiakupaa nei. ! Mai ka lani no a ku ana i ka lionua, o ko Ai"kake puka mai la no ia a olelo i nei me ka feo haa Juta dica"ft¥>a i piha i ka maka'uj ■n.j ..t ■ • " i AuhM oe o Pipi, ua lawa iho la kou nohpliaua aua me a'u, a imi; aku oeīī'hana okoa nou, no ka mea, | ua hel#' t)oi la au a maka'u ia oe i j s:eia wi, |tn .a loa. aka paha a amaa- j 4t.u ka'u mau lioounauna! iuiā, «ku iit pe, o kou onou altu no I ia ia?u oka lepo i hulikaio i nau e;kuu l-ipi, aol« ka hoi ia o.| wa , : f"fcapapau e nae au he helē! uleulS Jia ka mak-ani nui, aohe otola J£oe,ltkiV, ke minamina nui ne; nae 3ti ia oe e kuu Pipi hoopono no I kfia , lcua. 1 lst!i nojpaha ia oe, Ina ua maka'u j oa ia.'o, tna ka ka'u i liana ai no kou pouc> jna keia la, o kou kuleaua ia, wajin. ua Pipi nei īue ka leo oiu>lu n t Ae, ua pau ae la no, no lja mea, h«2afevt| vke kanaka, ' aohe hoa 'ej like ai,|aa ka huki hoom.au ana i | ka ka ikaika lua ole i hiki 'i ole i fcv"'n poe e ae, aka, ia oe j wa'e ifo. . ! Pau neleeia mau olelo a Aikake,' okat Wa iho la no ia oka uku o, ua Pipi n'ii o ka nolio hana ana : iloko ajia mahina ekolu. Aohe kamailift hou ana. I hakalia„no a I : o.ia mau wahi kenikeni, o ke kii aka; no ia i kona mau wahi awelu,'o§p?ope iho la a paa, kau i ke kua, oka huli iho la no ia hoi no k-j. ft!o o kona makuakane e hoo nanea mai la i ka olu o Kaunalewa 1 ke kaha ho= o Mana, anai moeuha ne mua ole ai e hoea hou aku pma j imaa o i jua 410, Juhi nei ana i | luhi ai, i A na Aikake hoi i hoomaikeike lao i ka ikaika 0 ua Pipi nei imua o j kona ohaia, a na ua ahaua nei lioi , jona i hoolaalaha loa aku i ka moo- ; jlelo aiwaiwa a hookupaianaha oua I Pipi noi i ka Wainla liahi oWai-j mea a -ne ka Waikea o Makawo'li a pnni. 1 1 kei 1 hoea ana aku oua Plp*, nei i Ke <aha a iko mai la no lioi. ka makuakane aku oke ( keiki 111« kahi opoope maliope o ke, kua. _ j A hooa no hoi ke keiki |a hui alo: ha ka makua ame ke keiki, a ni n m m:vi la me ka leo oluolu" 0 ka ni:)kaa i ke keiki: Hwiha ka mea o ka hoi an.a mai j !a a haalele ia aku la ka liana i' loaa? j Pau ih> hoi ka Aikalie hana, ko'u hoi mai nei 110 ia, a'u no hoi ( e hele h m aku ai e huli i hana hou ! na ? u, a i o'e, aia no hoi paha ka'uj hana i maa oka mahiai a me ka lawaia. He nele hana anei hoi ia j ia e ka makua. \ T a jv>no he mau hana wale 110 ia ua kamaaina is\ oe, wahi a kona luaui makuakane. Aole nb hoi ua Pipiliiena nei i| hoike aku i koua mākuaieaoe no i ltana m:ui haua aiwaiwa i hana aku ; ai ia Aikak , ua huna oia ia n\ea i kona nvnkuakane nie kona manao 0 ■ naio ana, eia ka e huaiia ao ana i ] ke akea. j (E kakau luni mai e Gootge K. . Kaue i ka pipi a kakou.) ; ' ' - 1