Ke Aloha Aina, Volume XXI, Number 46, 25 August 1916 — HE KAAO HOONANEA —NO— ADELINE RUEF KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI —ME— Wm. Wainamina [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA —NO— ADELINE RUEF KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI —ME— Wm. Wainamina

MOKONA XXXIII A k« ike la bo ua Haka Opio nei, i ke kumu nui nana i ioala mai i na helehelena inaikai ōlē malūna 0 kona luaui makuakane, iaalia ua hoike aku kona lu&ui makuahine no na mea e pllī ana i kana aloha' nana e nowelo ala \ kona puuwai i ka halia Ha no ka eha lima ole o ke aloha. Aka, aole nao ia h« ma« moa nana i hookomo aku iloko o ua Haku Opio nei i ka wiwo rio kona maknakane, ina no oia o kipāku mai ana iaia mailoko mai o ke Kakela o kona mau kupuna, e like hoi me kana \ lohe wale ai mai kona luaui makuahine mai. I ka hiki ana aku o ua Haku Opio nei ma ke kahua o kana hana a e like no me kona kaulana ohaoha a hauoli mau, pela no ola i haawi aku ai i kona aloha i kona mau hoapaahana o loko o ka hinako, rn« kona nana ole a6 no kona kulana, a pe?a no hoi oia i lilo ai i mea ohohio 3oft ia e kona mau hoa paahana, mamuH o kona oluolu a no kona makuakane, he kulana uahoa kona. •" No kekahi wa pokole ka noho ana o ua Haku Opio nei m&IOko o ka hanako ma ka nana ana i kana māū bnke, a i ka pono ana o na mea a pau, ua haaleīē ho la oia ia loko a hele aku la no loko o na pa papa no ka haawi ana aku i kana mau kauoha no ka lawe ana no kahi pupupuhale o kāna aloha e kaīi m*i Ja i iaia o kona hoea hou aku nd ka ike āna iaia. , Ma ka wa i pau ai kana hana me ka Luna "SFui o ka pa papa no ke kapili ana i kekahi hale ualoko o ka ululaau, malia oia aku ana kahi ana e hoohala ai i kona mau la hope, a ua loaa mua kahi nana e hooinalumalu iaia a me kona ohana, a pda oia e liuliu e nei mamua ae o ka manawa e hoeā mai ai ka ino. No ka mea, aohe no he hewa o kona liuliu mua ana i ola honua, e like me ka olelo a kahiko, iluna no ka ua, waele e ke pulu olalo, a pela j>aha keia Haku e liuliu e nei nona iho. Mā kna wa i hoea aku ai ma ka banako, aole ana mau mea i ike, a lie maikai hoi na mea a pau a hiki wale i ka pau ana o ka hana ma ia ahiahi. * A ma kekahi la ae no, aole no he mau ao hāku makuma i ike iA maloko o ke Kakela, aka, o na helehelena hauoli wale no maluna o koim mau makua. I ka hala ana he mau pule ma ia hope iho, ua noi hou aku la oia i 'kona luaui makuahine uo ka hookuu ana mai'iaia no ka pii ana ma ke kuahiwi, a ua ae mai la no kbna luaūi makuahine i kela noi, no ka mea, ua maopopo i ua Haku Opib nei, ma o kona luaui makuahine wale ala no e hooleo ia ai kona mau makemake apau. HTa ia ahiahi iho, ua hala aku la «a Haku Opio nei a me kana kauwa hoopono Kimo, no tia kuahiwi. no kahi no a laua i hele mua ai, n o kahi hoi ana i hookipa ia ai me k® maikai, e na kamaaina oia uka ui anoano, a na laau loloa e uhi pu ana maluna o \ aina, no ka ike ana no i kana 'aloha, nana i hoala mau ' kona po, a i hoohia-a hoi i kona mau maka. 1 ko laua hoea ana aku 110 ka hōīne o"kana aloha, ua mahamaha mai la no hoi kela me na heloholona minoaka ma kou» mnu papalina, e hoike ma* i kona pil\s hauoli «o kona ike ana mai i V;ms aloha i kn hoea ana aku, Ka keia komo ana aku a ua Haku Opīo nei, ua ukali pu aku ke kauwa "Kimō, «o ka mea, t«

laua ma ke alanui, ua hoike aku oia i oa mea a pau no ko lakou hookipa ia ana e na kamaaina o na wahi pupupuhale nei, a pela laua iike aku ai, a aole hoi e like lue ka laua hele mua ana aku kona koonohoia iwaho i ke anu. j:8«. oia i hoike aku i kei« iiiau uii-u a ua Kīmo nei i ike ai uiu m auwma ia, aka, ua peepoli iho no 'oia nona iho a pela hoi me kona mau hoa kauwa> aole loa kekalu o iakou e hoike i ka Haku Hoaia no ka lakou inau mea i ike ai. Pajicfi 1,4 rnui la lio noho no ua Huku iiuaiu uei a pela no hoi me ( kana kauwa, a noho iho la laua' maluna o na noho i panee ia mai ' la e na kamaaina,_.a ua kukal ia j hoi he mau olelo mawaeua o lakou i ihe me kā j»iha hauoli, a o ka oi !ou aku iio o iia opio no ke aloha I

muvvo iaua iho, no ke kali ana no ko laua hoohui ia aku ma ka beri(a maemae o ka ana oia mua aku.

| Ua hoolala pu iho la ua Haku Opio nei a me ka luaui makuakane o kana aloha no na mea e pili mare ma kekahi mau ]a e hoea inai : ai.a i ke kuk'ulu ana aku \ ko lakou wahi haiau hou.

A no ka ui hoi o ka ululāau, aia no oia ke kuikui lima pu la me kana aloha ma na wahi a pau a ka Haku Opio Hoeia e hele ana me kona luaui inakuakaj(ie, a aia ma kona mau papalina he mau hiohiona minoaka mau i ka wa e halawai ae ko laua mau helehelena i kahi hookahi.

I ka hala ana he elua hora ma ia hope iho ua huU hoi hou aku la ua Haku Opio nei a me kana kauw& Kimo &o ko lakou Kakela iloko o ka ulumahiehie o na manao hauoli o ua Opio kona ike hou ana i kana aloha ma ia ahiahi liia kona hoiue ululaau.

ī ko laua hoea ana aku no ke Kakela ua hoihoi loa aku la ke kauwa Kimo i ko laua mau lio no ka halelio, a hoi loa aku la hoi ka Haku Opio Hoaia no kona rumi, a iaia, no nae i komo aku ai no ka rumi hookipa o ke Kakela, loaa aku la no_ iaia kona luaui makuahine, a heahea.mai la hoi oia, o ke kulana makee maoli o ka makua i kana keiki ,me keia mau ninau o ke ohaoha īnau:

"E kuu kwki, ihea aku nei la oe e kiiu lfci, a o ktt h'-i kaimaua hol o kuu umauma, a o ka hora ēhia ue īiei Ja keia?"

"E kala mai e kuu raama, a no ka mea,- me ka huna ole, ke hoike aku nei au ia oe } i hele aku nei no au e ike i kuu wahihe hoopalau, ka ui nohea mua loa hoi nana i kaitalako aku i kuu puuwai me ia, a nolaila aku nei ka'u huakai o ka hele ana a"ku nei o keia ahiahi me ka'u kauwa hoopono."

"A e hoolohe hou mai oe e kuu luaui makuahiōe, ua hoopaa mai nel kuu kauwa hoopono Kimo, ina au e haalele iho ana i keia wahi ma keia mua aku, oia pu kekahi e ukali ana mahope o'u no ko'u home hou, me kona nana ole ae no ka uku e loaa ana iaia o ka mahilla, mamuli o ka nui o kona aloha ia'u.

"Oiai, oia 110 a me kana aliiwahine ka mea nana i luhi ia'u mai kou mau la opio a hiki wale no ko'u kanakamakua ana, a o kana mau ohana keiki hoi ko'u mau hoa paan; i kela a keia la, a nunui wale no makou."

"A mamuli nohoi o kou lokomaikai e kuu luaui makuahine, pela lakou (kana mau keiki) i hookomo ift ai iloko o na kula kiekie a hoonaauao kiekie ia, e like me na keiki a na poe kiekie, a eia hoi kekahi o lakou ke lawelawe hana

mai nei i keaa wa mei au, a oia no hoi ko'u hope aku ma ka hana maloko o ka hanako, a oia no hoi kekahi o na kanaka op"io hoopono ma ka hana e lawelawe mai nei.

"A ua like la oia me he heahanau ponoi loā la no'u ma ka hanau ana, a ua Hke hoi maua ma na inea apau, a oia no hoi kekahi o ua opio s ko'u luaui makuahine i mahalo loa ai i ka hpopono me ka nalowalo ole o kekahi mea, a oia no lioi kekahi o na opio i haawi mai i kana mau kokua ana ia'u ina ko'u wa i huli āi i na waiwai poho o anakala, eia ka, o kela poe kai hāwahawa na lima, mamuli o ka makee mai i ke <Jala no ko lakou waiwai koke." "Aka, aole nae pela na hooponopono ana a Akua malv\na o lflkou, no ka* mea, ua hanwi mai ke Ākna \ k« ukx\ kupono no «a kan»ks kolohe i ko hfti waiwai, e like me ka olelo a ka Būke, '0 ka waiwai loaa howa, aole ia he mea nou e waiwai ai. M (Aolo i pau.)