Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 9, 15 December 1916 — HE KAAO HOONANEA -NO- ADELINE RUEF KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- Wm. Wainamin [ARTICLE]

HE KAAO HOONANEA -NO- ADELINE RUEF KA U'I NOHEA O KA PALEUHIMAKA LAHILAHI -ME- Wm. Wainamin

MOXUMA XXXIII

, . ... —mt i . • ■ ' I aa mati mea nei j apo iho ai 3. _ae \ ke kaiuika opio ; oia ka •fta o ka powa i lqa\_aku kona. -impiu pepeiao i kekahi piiumaliAuahana loa a waiLo ana īlato a no kh ?nn hoi na hoolniu iho i kiiiiu Hiiolo a ImH rnai la e piuu jij»- k<> kajjaka opio Sekoūa, aka, ua loaa mua aku ia nae oia i kekahi puupnu mahanahana loa tifa kojjīt wia. a klkiwi aku a pahn •»rra'~tklo a loaa hou aku lo i kekahi peku hoki a pau ka oni ana, a no ka lua.o fce kanaka ua ala hou mai la oia a paio hoy me ke kanaka opio Sekotia, a loaa lihi mai la! oia, a hoomaopopo iho la oiā he k'a-| uaka ikaika maoli keia, No ka r«ea, ina oia j, loaa pono mai i ka puupuu a ke kaoaka powa, ina om hoolana i ka wai, aka, ua hala hu aku la oia mawaLo'o ka ma-ka i makemake ia." eia c nae, Tie hanā paakiki na ke kanaka opio :§ekotia ka lanakili ana maluna o ke kanaka powa, ina aole e loafe koke ana iaia Bo mau leokua. Holu hou mai la us kanaka powa nei i kann puiipuu i oi aku ka wela, aka, un foaa e mai la oia i kekahi puupuu mahope ona a walawala ana ilalo a loaa koke mai la uo i ke peku a ke kanaka opio Sekotia a pau ka hana, a ka nie'a nana i-ku'i msi mahope, oia no ke keiki a ke Kanikela Pelekane, oiai, ua hemo ae la oia mailoko o ke kihei, aao ka irahine osio hoi, jp'aiho maule aku īa oia no keia mau hana pow«, ?namuli o keia m&u hana powa hilahila ole o ka po ? a no kejBnkamahine muli hoi, aia oia la me ka holo ana no loko o ka hale hulahula me ka hpoho ana ; "ile powaiki powa 1" a ana keia imua o na makua, me he la o kuaa&a kela i powa ia.mai nei e kela inau kanaka, He manawa ole ua pihakui aku la. ua wahi nei, a e hapai ia maLftna ka wahine opio e ke keiki a ke Kao.ikela, a o ke"kanaka opio Sekotia hoi, ua hele aku la oia ma kahi q ka powa e waihō ana } a i ko»a hoohuli ana ae," a haha iho la nra ka (aoauma ,e lianu ana no, a i koua nana j)ono ana ihO ike koke iho la no oia, o ke kalkamahine no a ka elemakule, nana i hoopuiwa loa mai mii im ria manaio ano e, no ka ikatka inaoli i loaa i kela a pela Jb.oi n» oa man&o a-a a" wiwo ole i loaa i kela kaikamahine e hatia i kela mau haua powa Uaahaa loa. >■ . *

A no ka hia boi o ka powa, o ke Wikikane 110 a ka elemakiile, a oia •n«e o laua ka mea i ane pipilikia' loa, mamuli o ka loaa pono aua i! keb peku ma kona opi a ma-! aio ana ivq he kauwa a kena koke! aku la keia e hapai koko iaia uo ka hale !iie ka hakalia ole, m*jnua o ka piha ana mni oia wahi i ka !«'huh'Jm © haawaia ia ai ka moa o ko lakou Hakn. ina e ike ift a<? ana o ka lehulehu, a no ua Sekotia nei hoi, ua hopu aku la oia a hii ae la i ka wahino ōpio a ukaii aku la o ke kanwa, a no ke keiki hoi « Kanikela, me kana puolo no hoi. I M»mua o ka aweie ana aku o ua

kanalea opfd nei e hofhof i kana puoio īloko, ua piha koke ae la ia waLi 1 ka leiiulehu, me ka ninau ana, 1 110 »a kanakā 'powa, Lookah' no linina i loaa aku uo Boft akti !aua no' ko laua pakfle me ka niaopopo ofe! 0 ka WHhi o ka holo ann akn,! - 1 l' |i/V, ota TuT kuu hoakula~pu ue!, ā~ mauiuli o kona, ike ana i pakēie mai ai inaua. Komo aku la laua nei no 10kq..0 ka rumi hulahula, a hoea*" ae la £oi ka eleoaakule a liaawi mai la i kana s!;au i<*o •.v-I*» iio ka Lilahila ! loaa laia uo keia raau huua powa, n. m« ho mea 1% na kana mau kauwn no keia haujt j>owo 'hilahila ole. A »o ke k»gaka. Sekolla hoi, aia oia ke hoowhe pono qla &Tka pau aoa, ua hūlahola pakahi ae la utu <uu jiu (■ pa.a iiiiii ma kona lima, lie hauoli hoi i na pioo o ka lehulehu, a mamuli o ka nui o kana mau hana hoomakeaka, ua hu ae la ka aka a ka lehulehu, iue ka poina koke ana ae o na hana powa i hala koke aku ma na minute 1 hala aku a.haawi koke aku la oia i kekaki hoailpna i na poe hookani piin uo ka iiookam ana mai i kekahi 4nQie pokole on na a kii *ku ua opio nei i kona Eoakula. oia kona hoa hula, a pela no hoi keia ī kunou inai ai, oiai o laua wal? no i|jr inaloko o ka Wiekula.

. At.no ko iaua hoomaka ana i kinohi ■ a iu|u i ka ua nui loaka mahalo « ke anaina me ka halWi ana i ner mahalo i na kanaka opio me ka laua mau ha«a hooniakeaka he mii, a ua loa hoi na haawina hoopuiwa inaniua iho i mea hoopoina loa ia. ■ I ka ike ana o ke kanaka opio Sekoiia, ua lai na mea a pau. ua kii aku la oia i ke kanaka elemakūle hakuhale, a pela no hoi ke kanikela Pelekane a pela hoi me ka malihiiw, a pela no hoi ine ipna .hoakula |:ine koua hoa hula, a pela no hoi me ikona hoa kula, a kono aku la ia la|kou no ko lakouNikoakoa ana aku maloko o kekahi rumi mehameha no kona hoike ana aku i kona mau iinaniw. - j A i ko Inkou akoakfla ana ae o ; lakou wale no, ua hoike aku la ua kanaka opio _S«k»tia nei, me keiu mau olelo: • ' "Mahope iho o ka pau ana o ka hulahula ma keia po, he makemake au e hoike aku iwaena o oukou i ke-kahi mau m,ea ano nui loa, no na i na mea e hiki mai ana i ka la apopo, a o keia iho la ke kumu nui a'u i kono %ku neU'a ouk6a, ā o ka lawa h'oi keiā o ko'u mau manāo," a hookuu ae. la.

I ko lakou komo ana aku iloko o ka ruuii hulahula, ua hoomaka koke no ka hula, o laua,nei no hoi_ me ko laua mau pakana, a pela no ho« kn lehulehu,' a ke ha'oha'o la nae ka elemakule no kona ike ole i kana keikij a no 1-4 ha'oha'o' ona,'aa ninau aku la.oia no ka laua kajkfwahine, a hoike aku 'la no hoi oia, ua ; noi mai ka laua kaikamahine, no ka hookuu aria aku iaia, mamuli o kekahi wafii poniuniu i loaa i kona pioo, a pela au i h'ookuu aku nei, a paū wale ae la no i pau wale aī ka manao hoohuoi 0 ua nei 0 kana mau k.eiki no ua powa na keia mau hana, ua pololei kana niau hoohuōi ana, e like hoi me ka kaua e na 'makamaka heluhelu i ike ae nei ma ka helu i hala.

I ka hoea ana aku i ka hora 'l o ia. wsnaao, akahi no a iiookuu ia ke anaina hulahula, a nia ia hope aku ua pahola ia mai la he mau papaaiim mama no ka lēhulehu, a hele no hoi a hoea i na hora pili o ke ao, ua hookuu loa ia ka lehiilehu a koe iho la ke Kanikela Pelekane, na malihini ame na kamaaina nona fla hale.

"i ko lak9« koe wale ana iho no 0 lakou wale 110, oia ka wa j. ku ae ai ua. kanaka opio Sekotia nei iluna a» mai la i na mea oiaio, e pili ana na ka powa, oia uo ke keiki,ame jie kaikamahiue a ua elenei, aohe he īnau moa okoa ; 'ku, aka, 0 no ua mea pololoi uana kela mau hana karaima i hoao aku 0 omuo i ke ola makamae 0 ke keiki a ke Kanikela, a poJa hoi me ke ola 0 ke kaikamahine inalihini;, ka malihmi ka oua hale, a ua j.ioea mai keia mau hana mamuli 0 ka lili. *

<r N"oluila, ua hooholo iliu au a me kuu hoa nei 0 huikala aku no ia Wa me ka laua loa 0 ko maua manao, aole paha. e ulu liou mai aua keia mau hana mai a laua m»i, 110 ka me,& ua loaa aku la he mau haaw;iua a 0 uiaikui uo laua, e hoao ole ai laua i kekahi mau haua 0 kfia

afto powa o 7ro lau'n mau puu-wai. ua !oaa abtl '! k«ti Vei>ikane ii lioa Tiflna hoi o*u maloko o kou banalro ; a ma ko'u ano kamuaiiin iain, oia kokīn o nā'lhnnkn opio oluoli] Tob, a-aole t»o ii'oi maun i noIn. i-in-31ji a Imkaka mnlukn o ka Ll'!• Ii '.i, .< -•■!!( knknhi o rifi k«naka opio maikai'lōā; a"Be piāepine ko maua heīe like ana maloko o na hale ■ hooikaika kino, a 'ua ike au 1 kona ikaika } a aole loā nae he hookahi wa o maua i aj a noho paha, a e hoi'iokooīua ana niana i ka hapanui o %& manawa i ica po ina na alanui mehameha, aole nae hp mea i hana' i*Z h lna P a h ft oia i nmopopō n i ole, o wau iuia, mnmu.lf 'o paa o kona helehelena i ka uhitarirku ana kona pepeino ia'n i a no kau kuikamaliine, oia kai aa mai e paio me a'u, a ua/ lo«aymia kii nae oia ia'u i ka walawala ana, a mamuli o ke ano pouliuli loa o feW t vrahi ; mamuli no oka hpopī& j ßjyjfoli ia ana o kekahi mau kuKui no/ a pela paha. i hoh powPai ka laua uiau hooīala ana. ff Aolfi no liifo'u io lie manao maoli aka, mamuli wale no na hana, hpokokono a i hana ai oia i kela i wahi e hooko ia ai' kā' o kona kaikualiinē lokoiB<k/jggf Wmuli oia hana »w3R»u aku hej pilikia kukonukonu^^^maluna o' kau keikikane, j a au! hana naau];)o ana lili o' kona " I

kule nel i kei akii keia mau ;

keia i. ike W&ĒĒUĒ&oke a .maua mau juea, uā pakele m.ai i&amuli o keia pn Aka, i hai aktf' me ka oiaio, ina i naaiiine mai a loa a'u mau huikala ke noi nei au mawaeDfcM|fet n» 0 kakou keia mau ka hoolaulaha ole ia aūpHlpik <5 ke akea, "& pela rio nei i ko'u mau ana i ke kanaka opio' kana mau hana mahine ij|ai na mai kau māu keiki, aole oia, he inea ukana' hmluu ka ftiaua e m i ka aina hanau, a au e [olelo ae nei, o kekahi lahui ka mea nana i kaikamalūne, nolaila, he w*Kpnnnn j a kakou ka hele anā alrt?Jpk£ i leau tuau keiki. a keTioi Koi au i ke kainaaina e hoopauilpniīiu 110 kana mau lei, a Eooki ifp la oia i kana mau olelo aua. 1 Nolaila, eu like &e la a hele aku la uo ka rumi 0 keiki uei, a loaa aku la ia lajg)u aei eV iuoe-na nq maluna 0 nyiu

mcxj m© ua kas,wiiia e..kauj aua uialuna o laua, & o kjpj;eikikanv c uwc\aua oia mo ta eh&eLa ua ka olia i loaa iaia ma koua &o&o, a aia Uoi kokahi o kowa mau £<> p u _ liki la malaila. - iaia i ike rua,i ai .i uei koiuo aua aku, ( ua ,%) Jn lf oua uiau luaka mo ka wiwu jsua kōua niau Lolelieleua me uo &a iioike ia ac o ka uulu kana imua o ke akea p> ka,|M»fi bi|akiU 010, a ua liko keia e iie iiei i uiea i**u* i aku iaiu, oiai nu kona mak*i i pili ilio ai, i ko|»a w* ia.

" ' / ♦ '' • : ] niua ke Kauna I)alcgoi ame kana' Ukou e komo aku ana 110 kajia\va-l hi e moe ana. 'i I ko koiuo ana aku o ko kamaai-| u4 o alakui aua i ua iual\liini no ku-j lii' o ka powii, uuiliopo aku uo lioi U-i kou. noi, a uu paa lioi. kalii o kona cks i ka wa-lii ia i krt wo!u..ma kom\| aoao a pek i\o hoī mo koiva f>oo. Nana iUo la ka Eleoiakuk Kolemania no kana e waiho ae aua imua ona, ko koiki puna]ioV? loa iaia t a oia no hoi kona lhnaakau ma ka liaua aua \Tiilinai loa aL uo ka īmwmao o kona uian Kma { i aki\, i k<iii miuuto aia oia ko luxv , kouw U i na msu«o hoowalia- . \v#ha tu> Wa m«y Imna o,koia po. l i.Aok» i jjau.)