Ke Aloha Aina, Volume XXII, Number 8, 23 February 1917 — HE NANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio [ARTICLE]

HE NANEA HOONIUA PUUWA Kavalia Mafia A ME Ka Hololio Kamahao O Ke Kuluaumoe A I OLE KE ALOHA I KA WELELAU O KA MAKAKILA A ME KA Powa Kanabe ka weli o na Mauna A O KA Ahahui Puuwai Lokahi o na Kanaka Opio

Ka H&na o ta Ta Elua—Keīii Puuwai Lokahi a ke — Elua Mokō o ke KVikana~-1&' Koenn o na Hana, _ He oiaio! M'ā keia kaicaJ»alcā i lioikeia ae a, a mawna ae Imw <o ka o aiie inai 0' na '&ukuEa mvfn J 1o& 'tS ka La, oa haalele i&o Ta ka Aifa i kona lialelole mala?» o pōheq>oo na o ka Naita Ragnīiā, thfe' kona mav paalilo tio lakou tfa luna o 64 kanaka i leWa ? kw(> aaa i wa mea kaß&. AV& t»4e/ aik no ka Ka« fto?ke o Ira Nafta A¥tn ke kilopalepa niai la maīunā 'o ka" hwini n kona pahuhae c ku Ana nfsf ke piko o kona halepe 7 a. Aia ptf rio ioi ma Vft aoae o ka o U£" halepe'a uei kahi t ka ai o kAāM pahuhae loiW 1' Hke aloi no ka piko o oē hale pe*a la. 3?e 'kile-' -palepa la h<ri «ia kona limĀi lft' hae Hui o ekolu waihooluu, keo, «laula ame uliuli.' Aiā ea htia mawaenakoM. " ' E kau ana ka 'waifc©>lifa jfcßokreō" o kela h&e e k«u la. m£&na "6 'fcfr 4 huini o ua Bpabahae'tiei tosVi£en&~ konu, a, maluna 'o kela keōkeo i kahakaliaia ih& āi na īroa;Halapala. ! Altf ; hoi <q|3b!o' tltf> if w tna« hpapalapala nei lloko o ailona Apo o ke KuikaM e kau ana mau huaoielo tatina ma I® stno o ke kiao maolL ' I ka huakai o ka Moi Henen 6 Narar& i komo loa mai ai & hoea ma kahi « ka aleo ī hoomaka'ukan ia »o ka iokipa ana mai iaia amo ko»a iaau ukalL A.olfs loa he hoomiWMiO ia o fela mahele o hojie loa_ 0 ka iiuakai alii e ka ahakanaka ma ka lebule.hu o ka ahakanaka e noho ana maluna o waleiawo ns 1S ame nai^kai&ai'. np- kela mau makaiiia'a i kamailio ir»ua ia, ae Eaalēle ,ji.p _la oia i kahaa mokoa aato aku iloko oka liui|iati ka ;to.£to;pōpo ole i kona maii hoa kana vaM o ka hele ana, hooāanaoia; o kela inaii "ma-kahia-a i haalele koke iho la' i kfi kahua >nokoinoko } o ia no kji !N*aita .o Helene e hele ana e liakilo 1 kaiii a jp*uululio nui oka mah&le hope & ka liuakai alii a ka %foi" Jāeneri o \N"o ka mea ; ua* ike a hoouiaopopo aVu la no tia tft flelene pei i kela puuW'o me ka /ftna ilio.iaia iho: -. "Arha.- } Eia na elelo manamana ; Afajj9poowalu lte hapapa hele '"PU$ "'Pei ja"& kahi e hīki a! ke koino : i kupaluia iloko o konfi t pilia mo na elelu hefe ana ma ke 0 ja&t» j'āp a niho" Hooyiahg «o kokahi mau ana i koua iaa^TO§ c wyki; "ī'ka maha ana, oW': "E kii txm mekie Loa, e kauwa nei n<>; niioanauielia "la oia «o-

kp o ka liH&a«. ,f - ; "7. Aj 0 keia haalo'le, ank,if«o la a ¥ar Xaita H«lcftc i mo&ōmok#tiole ia msj Waoli kahaa (• malani'a va &Tn konioko. ipailoko {? ka haleīole o ka Jfaīta LvA ae jCsP vate ma ke kaliua olohe o »a mea kaua malpna o b? kahua mokomoko, ō ia Jioi ka io- 1 ao komohana o ka Paka Kota Baie. Mamua nae o kona lja«]eV aiīā iho, ua kamailio mua aku ]ft oiain' Loi me keia uian o lelft ' * "E oukou iue ka loa a e lioolohe pololei loa 1 tia leo kauoha, Aia au lo heīo w> e M- - kilo i ke ano o kfi lo!? an«i o Voia "ehaaa ineli kiko. T t hōti? «« * «£,=• i ' .IUM® =% *

'i kuu man >#. ĪMs lv>i ike ''Ifclc£' i mobo ame Farakiko, a 3sala aku Jfr oiaV ' Oiaī, uu haaiele aku ita ZSTait» tfvU'h<: nei ia Kai-akiku, sru»i ke Xaiii *hy« mflhopf RV\i _o t V«. mokomoko: a, hē ah6iKiP'!ī93 IwiSn k« jj.Bh.a-j mi»i kp kahua māoH" alft. 0 aa. haua h«)kaki!i a ina;»nia &"kn ni, Ke k»W noJp'i' iunhm» ia i»i na la aku la i \xalt. kn jiiuL*Tnā kahu''. ii'.-lookoa a i īkoia o ka "Pake ĪTa hoea aky lakou maluna o kela mgRL OM kes|lit taintste kak;€fi: » kt'la kakahiaka, mamuli no o ASfc %l a fe>. _ ks f konk T?a !>'t»otdtio!ō melie **• koua halepoa, nia* kona hoi s»a aumoe $10 rnaliO|fe iffo ? o"lit>"na maojJopo 'ana"J 'ti'fl 'a & luena omokoWl^n t lk i Sā.n%l». , ' v ' Oj ' ia kā' ua fe 'ASff%ei'i' ae*ai 1 feiai*«mr "• '"Ke iiē a ke hoomfib^ aa «io, aole lo'a he alahele e āe e , Jb>okoi4. ai. iela jpapa>,ija a kela jjuu3u o aa nalokiko. He hookaln īJk> o ia ko lakou komo jf ji.A aaa nuil ma ke ano e liooliaJm„ lve liana Ha--16» ififl ko'u aoao ka noho |iooj>*l&leli& ana ma keia po. Q ja4» «e }a k»kahi o kaoa rnau #iejki i aku ai imua o kona oiai lakou i akoakoa ae y t> kekahi o na halelole e ai ka hoonolipia oke - jgAg. kUi kela ame keia - a mawaho o ko lakou hoomoana. Aole nae mala•Ī& mk aka, ua puni itfaoli no k» i&Uia maloko a mawaho e -ka Paka. jS"ota Dame. . hek aon aku a ua Aifa 4tcd kft -Nsita Heīeue, u& loa'a aku' % ifija ka punana a ua.nalokiko e ®ia 4 ,ai ao ia ma k&hi "he «Opa haireri iwilei ka mamao ma ka akau ae mai k€ kata .Heiene nei ia Lui ame ka Naita Jifa n& i ku ai, I kona hiui ana 4ka,nie Kolomoho ke Kavalia Sepania, ame ka Naita Farakiko Da&sea iona koko^ua; na.nina-p feky la keia i ka iaua mea hoa i ike a» kela kakKhiakn mahopo iho o kono haallei» ena aku ia laim a hiki i kela manawa a lakou i bui b<m ae la. O ia ka ke Kavaiia Bepania i hoike tffar w e Kke me keia: ' *S£' t>s«i(f e W 'Hōahanau Aifa/' wllit f a ua Separiifi nei i kela r ātj "i 'haalele mai' ai ia m'anā, "a e he aneanē e piha "ka hapa ltta Wa ma* ia hope mai, ua "haa'īele iho'la inaua i keia wāhi no ka 'feW'kaapurd ana i ka ptSca nei ma ke an*> haHlo." la mana tiae i hofeā aku fti ma ka'ehen akau o ka Paka' nel, M halewai m&i la 'me l£a lena ike o £o maua mau mis(ka W elua mau hoohololio' i kahikoia me 'na aahn naita o ka MaluWa e hde mai ana ma kahi koko'ke i ke kiahoōman£S" o ka 'Anela o ke Ahonui* e"ku 'nB ma" ka aoao akau o' ka pnkapn tiūfeii *o ka ti hoopakele w ! Hoomaha ibo la ke Katalia Kolomobo a kaa aku lā bft ana a laua ma ko farakiko I)alegea aoao'i ka i ana mai: ■ " '■■ * '■' T "* ; ' "Ae', he naue malie loa ka heīe ana a ko laua mau lio iloko o' kele manawa a laua e hele mai la, e e hele arie hoi laua raai ka heraa feo- T mohana a i ka' akau liikina, Oiai no hoi, aol« laua i ike'iiiai 5.a maaa' a o mau hoi k« i ike aku ia laua. ua enli ae la maua a ku' niaßope o ke kumulaau Sida mii e ku nei ma ke alo mai o kou a hooI māhA iho Ia ua PaMkiko nei. *'ī& maua e k'u ana ma kela "waM**me"ka hakilo mnu'Kna aku la?

- &»i,%a L ike aku la an i ke kmla* a«a Ikpkalu cTVua i ko:ia pa|ftrfSs lewa,"a me ka hikiwnwe '®0(i ai i 136 papale la iho f !sr i]qn9 t> %mia'p66.- i o' fS" aaHM lela i k<siiaj P&. % 1? w*p)<pafp r>f>l eia S c hĒv!e to& &kti TiSfia" i"Wa , #i itiaijīa £a^J&ai- ? &o fe«n ano^O^SOsi*o fekslit'ilo o'^la^la^^i^oklko. ho^^lOol^ 5 kt> imnk ia U<?ay r īī/keia VaM ! snson«i mai ai ua Parakil. «ir"keia mau olelo: " v f ! i..., *iU J

moA »861 i&e maopo^ "fca efc £t Rti o kekaki o Aole Ho 1 loihi ioa ko maua ku ann mālaila e kiai ai i ko Ro« i ā lsßka | ||fcyjuT unā atfti m*T{sna ok< ia ū'a iVe aku U {A«u* i V- Imh. lat>hl stiH mai i kt> lakon mau hal«mj|UU e mai..3« h* mau kutau!sau nf-uea l'a, ĪXe .tine - e piha ka_hora ko laua >;Ssrm&iriua ae o io laua hia^e'ana iaai.* ? " T ke' apa iEo 'no' o na* olelo hoike a Dalegea ke Kauna opiy nu s mea"Co«' kakahialea jiio ka iuftn«wa/e» lakou i lohe .4*4i i| o-Ie & pi<īlifa IU bea bna ma?Ja !&kf>u a uau no k{j komo rffia aku iloio r> ke ?Tolaila, me ka ttriwfkkou i ai i wahi a hoi aku la kahua hoī> iaonna. hooljtle M Z . Ia lakou nei naej Hoko k| kjshus hōomo&aa iia olol}c o'na mea,k%u% e noho thaj. ana np ko'Mou mau noa!" Āk'a nae' s 1 e a^i^no] S & % j|ai ta « ka īuele »jfta i. m je. ,o ka kahi kokoke eli% ī'iika la o ks^fo|u W U. Oiai iīo iiee ana 4 ua lohei'ā aku la \a leo kaliea o ;o-k* a ke ole i ke kahea ana mai } *na |uo)bp lanakUa, o iila hookuku 3 Hala aku no ka akoakoa ana aky nia o "īe kahua mokomoko iloko o kela m&na- ■- ~ » «■« - _ - ->-e wa. ua hele la ka tu axne.k&_KaTalia Rcj)ania no ke kahua mokomoko ame ko laua m&u hoa jf»aonioni ola la, Ta wa hookahi no hoi i huii eku ai o L«i do LaVsle a mekona kokoolua a herle aku no kahi o ka laua hana i kauohala aku īa: " : I jka akoakōa ana ak'u o na moho 0 ka la īualuna o ke kahua ua haawi mai la, ka llamuleu he xriaji ole-, lo hoolana i na moho'hoōkiiku o ka la laamua ae o ka hoomaka ana.o na hana. I ua R«4elifft nei i haawi aiai ai i kana olelo hoolana, ua olqlo mai la oia: , "ltt oukou o ua i akoakoa.mai nei i>o ka Ana i na bana hope i hoolmawnle iu no ka la U&uau 0 ka Mm Kiek'io ks Mo') II eneri" o E hoolaea i ko oukou manao, a e lawe ae i m maii'aokoa 'ame ka maka'ala iloko o ko 6ukou mau houpo. "fi hoouaanāo e na Loahauau I Ms ka la aku la i neiinei ua hoolalia fjlli aupuni ia mai la na makane 1 hookaawaīe no kela ame keia loalea o keia mau la hookuku mawāena o aa olohe o na* x»ea kaua i komo mai ma na hana o keia xnau la a koe aku ka la hope. No ka raeu, o ka hana 'wale no ī lioo-' kawala ia no ia la haawiia Aku o na makana mai k;a lima aku o kekahi o n alii^ahine hanau o* ko kakou aina nei/ " . "0 na makana i liookaawale ia no na lealea o keia mau Iā o ia keia: Ao ka la nma; ' ,i faana' m m«i loko mai r o ke kila iaaemae lo_a, a i hana ia kuau me ke gnla me "po&a\u rubfTi wnoliinohiia ma ke kuau. "Eo kfi la elua: helaauilie raela i na pohaku ha eia ltona rina o waēnakonu, .; " lSro ka la ekolu, he i kinohinohiia ame ka pahikaua' l lia-" naia iue ke kila ma&ai loa me ke kuau dala". ■ ..;.■' ~So ka la eha, he liokaua me na lako hoohoiolio apau o ka oHiaoa kaua. ?s T o ka la ka li.ma o ke

3Ēfetesila v Hava, | "Kolaila, ena keoniiuana, e manei no ua hana o keia la e ilawe i ka .luakaala a .aui, e liaawi |i ku onkou mu ik< 3 ame'k*: akauiai|apr>U no k& laiiakila aua umluna | iO na moa apaū uia luna o keia k£hua. O'ka Mea Maau Loa ko oukou Alakai. Mv kua mau olelo pokole. e welie ia ai na han& o keia ma o ka Xaii!i Kdo--5a ku<' ia Aifa ka Xa;i:i Ht?leiīe'. 'Omi Tia hana o keia 'a o ok no Ttn ho<ikuku «hkii inaluua o \ip»?aiia'a nai> t ?«'ftrla\u' ia i'uko 6*jis?la hftokuku eha i l.ala akii īs 'mn kA ?a i nehiiiei o ko ; ohia' ujaTiawft k?ia/' a huli Au ].« L oia a aku la W hoHilona < //r*- - . .

£ ke kaiuika puKiok.' I ka ike aua mai o ke kanaka puMob i ka hoailona i liaawiia akn uoiia, ua puīii koke msi 1a oia i k&a& o'ie <? kanoha ana i na molio o lu» U bop*> inaluua kc "kahua ukea oku Eaiiie, tlr leo mete hoolnk'lal» 1 k-iii i hh ko« i ka hop loa 0 ka hōeiHui ana o kekahi kaua nsao Kiu fi n i nwe Ppniaia, Aiwoturūi, um k«* LiK wai nkan o ka muli-M-ui Rar*u*. kula palalialaha akea kela wahi i hooiUĪE ai kela ka.ua a lc»a& ia Farnni ka lanaklla iaaheo iioko o ia a .u Pela oia i haawi mai ai i kela leo hoolalelaTe 1 ua moho o ia mana'wa. J ke kuu Hiia iho o ka leo maokioki o ka u-li, jiifi na moho kf kii la wg kn umkiiuk«tt si)fl ko lann mau jtakiihi ko ka hui Bna ao ma ka oniu niin i ?«« '»"a muu pahikau?i. No ka o>a ka ' fl ur mnu kauoha in «f tt? no Vis hoohiuaa a;Ba aku. I kf' kanihou nna Ū leo kuokuolo o ka ole a| iho o ia ho ka manawa a na a i elua i hui ae ai i kahi hooke lohe ia 1a ke koekoele o ka" īaua mau pahikaua me kā lele ; liilli aua o na huua ahi mai ka ; gahikaua mai. ..ī/leeia ananawa a ka Naita Hele7xte ka Naila' ua hiki ole loa J jc$ y uui jame ka lehul-ehu ona ma_kaii;&i e .nonoho ana malnna o ka makaikai k« hoomaopopo ko laua mea e kaihi ae ana i r ka haawin» haaheo o ka lanakila. oa lioi i waena o n& olohe a lfleu]a o jia metalakaua ke ike aku a )ig>hg iho Oin(-K a o nK;ft o hiua lli kn laVe ae. ana i ka hanohano o keia hakaka jue ria pahikaua ]oloa i ka|»aia eka poe i ike lehia ika lawelawe &m j na ;»f'S kaua he "Seba*\ tp na hoomaikeike ame na hoakaka no |eia mea kaua he ! 0 keia mea kaua, he pahikaua loloa eo ia e lawe uiau ia af e na ali-; hikaua ame na pualikoa kaulio. O keia na iaea kaua a keia mau olohe o na i Iwe mua ae la e like me ke kauoha i h&awi ia mai e ka. Ilamykli. nui o na lealea o na la eliiiia i.liookaawale ia, a koe aku ka la^Haawiia ai na makana i īīookaawaleia" e kekahi o na kainaliiwahine kiekie o k aina i hoike ole ia kona inoa, aka nae na ia Ia makakauaka uui uae ia e hoike ae i ka puaua a ka luoe. Qi*i ka lehuiehu o na makaikai, «me ka hapaeui o na olohe' on!u" pahikaua e nana naai ana f ua mau moho hakaka nei rnft ka Īeleīe niau" 0 ko lakou mau oili A ua hooi Ta ae la. ke kapalili a. ko lakou anau Eoupo, a 'i iiuipuia mai ho.i ine ke pakaohao ma o io iakou mai 1 ka K«ita oKiaKiaka o Alehipna e boi ana no kona halelole me ka nēle i ka pahikaua ma kotia lim aa maluna hoi o'leoiaa lio, Ile oiaio !. Iloko o ke pahaohaol ame ka pioo o _ke Jtobgfeoa uo keia nalowaJe Jao»SU% ana afca la Q ka pahikaua s<jua a ka 2faiia lamaka e hoi la no koat hfilepesif ua hoōpau kōke ta āe la"ko Tafeou māu mauao' pioo o ko aaa. ae i, J aw*i ««a, *j« $aita. xm-& ke komo aoa mai o kan& pahpiaua ifeko © ke apōknau o ua >ahi la a *T?"aifa 'K'olaila, me' ke \alf liqu o„ke anauui iwlpokoa i i m leo xi& leo Jbuxo j: heopaāakuli aoa i ua kahua. mokomoko la- 'no kēkahi mau minute lōi antfalie e pxßa ka "W. p & i e lsug. uia ke j£&--k§le $na, ame iia ,aiiuutt;. keu he 25 ke huipuia me 'na miaute j >4oohalaia Tsjjnaina uia na hvoho hauoli aha ame' WoV&nifcani pīhe an» ma la huro.