Ke Alahou, Volume I, Number 6, 1 May 1980 — Ka Mo'olelo No Keaomelemele [ARTICLE]

Ka Mo'olelo No Keaomelemele

Ma na palapala 'imi aa'auao ua kekahi mau po'e noi'i a *ike hana o ke au kahiko i ho'opuka 'auo, u$ ha'i mai 110 ke kumu o ke ka'awaie a kulaua la o na po'e. kahiko i papa kulana a ua ho'omaka a ho'uiu lolohi paha ma kaJ\LH. 575. Ua ha'awi i ka mana'o uie kekahi mau wehewehe 'oiko'a iio ke kumu o keia. Ua 'ike kekahi i ka ho'ulu lahui, ho'ulu 'ai, ka ho'ea mai 'o na po*e kahiko a pela aku.no. Ua 'apono lakou ma ka M.H. 1500, ua ho'ololi lploa ka papa kulana i papa alH, kahuna a pela no ho% A 'olelo 'ia he au no ka pi'i alH a ho'omau i ke kulanaiiU'i a he mea nui o na ali'i kahiko. i / A aia paha mamua ka jnai»wa i haku mo'olelo no Keaomelemele. A 'oia ktj:ka}ji o na mo'olelo no ka~ hana a ke aloha o na ali'i kupua (romantic) a 'o ka .mva nui o ua uiau mo'olelu nei, ke aloI\a ame ka ' " | t 1 *■ V

ho'ao kane ame waJine alaila e hanau 'ia ana ke keiki ali'i.

Eia no na'e, 'o ka nui o ua mau mo'olelo nei, no na po'e Pele a 'o ka a na akua* he hana kokua wale no, 'A'ole he mea nui iloko o ka mo'olelo e like me mamao loa. Noke po'e ali'i, ua halike p.u me na akua no ka lakou male kaikuanae me kaikuahine. Aka, 'o ka hopupu ka i 'oi aku i ka hoihoi a nane'a ona po'ei ho'olohe; ka hana aloha, ka lili, ka pa'i a pāna'i, ke kupa'a aloha 'ole, ke malama o ka ke kaikamahine puupa'a ame ka hana a ke keikikane i ho'ohuli a lilo i kanaka. A 'o na meahana i ha'i 'ia, he maumea alil: 'o ia ke kiiu, ke kaua, kahula, ke oli ame ka hana kalakupua. A eia no na'e, 'o na wahi ma ka mo'olelo, he 'aina paha ma Kahiki a i 'ole ma ka lewa la. A pela paha i poina me ka nalowale i ka ho'omana'o o na kanaka haku mele. Malk paha, he mau mo olelo kalakupua no ka ho'onuii ka hanana o ke au kahiko, ko na ali'i nohona ame ko lakou hopupu. E ho'omana'o kakou.i keia; aia he mau mo'olelo no na alil kahiko i ho'olohe ai a na ka haku mo olelo o na alo ali'i i haku paha ai. A heaha ke kumu no ka haku 'ia 'ana? No ka ho'olohe 'ana o na po'e apau o ke aio ali'i ame na keiki ali'i a e ho'omau a ho'omaika'i i ka nohona ali i. Nolaila. e ho'opuka i ka mo'olelo no Keamelemele ma na helu e a'e. Ua 'unuhi f ia e Tutu Mary Kaw.ena Pukui mai ka mo olelo 1 ha'i hou a ho'opaa a Mose Manu, kekahi haku mo'oklo kaulana ma ka Nupepa Ku'oko'a, A e mahalo makou i na po e uka Hale Ho'ike'ike o Kamehameha no ka lakou apouo mai no keia ho opuka 'ana, No ka mea* mauiake makou e ho'opaipai ia oukou, e na mea heluhelu, e 'ike hou i na mo'olelo nalowaie a 'ike 'ole a e hoomana'o ma keia ao nei. A e mahalo ia Tutu Pukui ame na po'e kanaka i 'uuuhi a ho'opa'a i na uw olelo no na pua nei. A e ha'awi i ke aloha ia Cynthia Timberlake, ke kahu malama waihoaa puke iio ka Hale Ho'iek'ike no kana kokua mai 'sfna a ia Polopeka Alfons Koni no ho'i 110 kana kako'o mau 'aua, A me ke aloha no ka ohana o Tutu Pukui ame Mrs. Patieuce Bacon no ka lakou pomaika'i. Me ke aloha uol