Ke Au Hou, Volume II, Number 8, 22 February 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA—KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA—KA MANA O KE ALOHA

MOKUNA II E Kūu Makuahine, ua. Ike Ob ua Aloha Au ia Oe, ka Puhaka Nana i Haakohi mai la'u e Ike I ko Keia Ao Mau Inea Noho hamau loa iho la ua Evalina nei me ka puai leo ole, a oia ka wa a ka makuakane i hou maiai: "Ke hoomaopopo mai la no anei oe i ka'u e kamailio aku la ia oe e Evaliaa, ku«Jsaikamahine maikai? Oia hoi, ua hele mai nei ia nei, a nonoi mai nei ia'u, eae aku au e_mare oe me ia; a wahi ana i hai mai nei ia'u, nau no ka i kauoha iaia e hele mai e nonoi ia'u nou?" "E papa," wahi a Evalina, "ke ae aku hei au ia qc, aa'u io no i olelo «.ku iaia e hele mai e nonoi ia oe. v "Alaila," wahi a ua Barona nei, "ua hoopoina loa ia ka paha o George Leone e oe?" "Ke hai aku nei au ia oe e kuu makuakane, aole loa au i poina nopa," wahi a Evalina me ka leo piha haalulu a ano "Pela io no kuu manao, ke nana aku i ke ano oko olua pili ana, ua aloha maoli no oe iaia, a ua ike na poe apau o Parisa nei ia mea. O ka'u nae hoi e ike nei, he mea kupanaha loa no kekahi kaikamahine noonoo maikai, kou kiola wale ana i ka berita i hoopaaia mawaena ou ame ia, a okaaelike hoi a'u a me ko makuahine i apono ai." "E papa, eia no ke mau nei ko'u aloha no Leone; aka, he aloha nae ko'u iaia elike me ke aloha ana o ke kaikuahine i kona kaikunane, oia iho la ke ane o ko'u aloha no ka'u mea i aloha ai." "Pela io no paha; aka, aole naeoia ano aloha ka'u ame kou luaui makuahine i hoomaopopo ai mawaena o olua, he aloha hoeha ia i ka iwihilo a kaomi malie i ka puuwai, a me he la, oia anoaloha no paha ka Leone i apo mai ai ia oe, e hHei ole ai ia ee ke alo ae. A ina he mea oiaio kau i kamailio mai U, alaila, no ko Keoki Leone kulanaopiopio i kan«ka ui mai no keU, a pela iho U i nloha al r»t inia me h? k4ikunan9 »1« r»\|i

"A ke nana aku hoi ma kekahi aoao, he oi loa aku ka lu'alu'a o na makahiki o Kauna de Birene mamua Leone, alaila, ina pela; 'alaila ua aloha aka oe ia Kauna de Birene ma ke ano he makuakane|a nou, a i ole, he kupunakane paha? Aole anei hoi pela ka mea pololei?" I hoomau aku ai ua Barona nei i ke kamailiō ana i ua kaikamahine ala ana. Noho tia|jSau loa iho la nae o Evalina, aohe puai leo, ua hō-aa oia i kana mea e kamailio āi nO ke kumu hoohalike pilipono loa a ka makuakanei hoike mai la. " Hoomau la no ua Baroba iiei i ke kama» ilio ana i kanaieaikamahlne, me ka pane ana mai, "ma ko'u manao, aole no paha e oi aku ana kfc hauōli o kou mau la o ke ola ana iloko o ke apo o ka mare, ina o Kauna de Birene kaukane, mamua 0 ka mea e loaa ana ia oe iloko oia nohona laahia, ina e mare ana ōe me Keoki Leone, ka opio kanaka ui a oluolu?" Haka pono mai la na onohimaka noii o ua Evalina nei i kona makuakane me na waimaka e haloiloi ana, a pane mai la: "E papa, ke hoomanao nei au i kekahi wa i ke ano o ka olua olelo, ma kou wa i mare ai oe me ko'u makuahine, ua oi akukou mau makahiki 1 kona, eia nae, ua hana aku oe i na mea apau e hauoli ai kuu makuahine,a e pili paa ai kona aloha ia oe." » "Pela io no e kuu kaikamahine, eia nae, ua hana aku au koū makuakane nei i na mea apau loa a'u i manao ai, he mau mea ia e loaa aika hauoli ams ka noho oluolu ana i kou makuahine, m« ka olino mau ana hoi o ke aloha oiai ma kona mau helehelena.'' " Alaila, e kuu papa maikai a aloha nohoi, ma« muli o keia mau hana au, ua pili paa maoli ko ma* aloha ia oe, aole anei pelaP" "Pela no," wahi» k« Kauoa Mareceli i pant aku r! ( me H ni|t mioll 9 kon» aloh» no kaw»k«b .. , , , • , |

kamahiae, a no ia ano ona i pane aku ai oia, "E Evalina, e hai aku ana au i ko'u manao maoli ia oe, a e hoolohe mai oe: "Eia ua manao ala o'u, ina no oe e makemake ana e mare i ke Kauna me ka nana ole i kona aoo a elemakule, aka, o ke aloha iloko ou ame ka pono oka noho ana ka mea nui, aiano.ia ia oe; aka, no'u nei, ua oi loa aku ko'u makemake e mare oe me Leone, eia nae ke maopopo aku la ia'u kou manao e kuu Evalina, he okoa loa; nolaila, aole a'u mea e olelo hou aku ai ia oe." Ia wa honi aku la ua Barona nei i nā papalina 0 kana kaikamahine a haloiloi ae la me-ka walohia *a waimaka ma na maka o ua Barona ala, oiai kana kaikamahine e uwe ana, a puana ae la oia i keia mau huaolelo: "Papa, dear papa! O! my poor, poor mother. Ke aloha o kuu makuahine, ame ke aloha oka mea a'u i aloha ai." A ikekahi kakahiaka ae mahope iho o ka pau ana o ko lakou aina kakahiaka, ua huli hoi koke aku la o Evalina no kona rumi, a noho kokoolua wale iho la no ka Barona kane ame kana wahine • laua wale no. No kekahi wa loihi i hakoko pu ae ai na noonoo kupilikii ana i ua Barona nei, ma mua o ka hiki ana iaia ke pane mai imua o kana wahine. A hoomaka ae la ka weheia ana o ka laua kukai kamailio ana mai ka Barona kane mai, me keia mau olelo o ka hoolauna, "e kuu Adela aloha, he wahi mea ka'u e hai aku ai ia oe, a e hoopahaohaoia ai paha o kou noonoo. "O kou lohe ana aku ia mea, oia auanei ka mea e konoia mai ai au e hoomakaukau ia'u iho, i mahuahua ole ai na hoee ana mai a ia mau ouli hoopahaohao." Alaila, pane aku la ua Barona nei i ka wahine: "Ua nonoi mai nei ke Kauna de Birene ia'u 1 ka lima o Evalina, no ke ku ana imua oke kuahu o ka Materemonio." Oni ino ae la ka Barona wahine maluna o kona noho, ame na onohi maka e haka pono anamaluna o kana kane, a pane aku la: "Pehea? Ua noi mai nei oia ia Evalina i wahine nana? Heaha kau pane? Aole anei oe i aka pahenehene aku nei iaia, no ke olalau o kona noonoo?" "Ua manao loa no au e hana pela, aka, he okoa loa nae hoi ka mea a'u i hana aku nei imua oua," "Ke ole au e kuhihewa o kau pane imua ona, u« o)ilo akuee lil», wa hfhen» ia oia»m ap\ilc-

"Aole no pela. E hai aku ia oe mamua o kou niele loa ana mai no ka'u pane, ua hai mai oiaia'u na Evalina ponoi no i kauoha ak'u iaia e hele mai ia e nonoi mai ia'u, e ae aku au i ko laua mare ia ana." . "Pehea oe i olelo mai la, na Evalina ponoi no i olelo aku iaia e hele mai imua ou, a e hoike mai i kekahi manao hehena nui wale? Ea, he keu kela a ke kanaka wahahee nui wale.'' • "Auhea oe e kuu wahine, ua kuhihewa loa ia oe ma ia manao au e hoopuka mai la, oiai mahope iho o ka haalele ana mai o ua Kauna ala ia'u, ua kauoha aku la au i kekahi kauwa e kii aku i ke kaikamahine e hele mai imua o'u. I kona hoea ana mai.ua hai mai oia ia'u i ka oiaio apau elike me ka ke Kauna i hoike mai ai imua o'u." "Alaila, e kuu kane," i pane mai ai ka Barona wahine, "Heaha iho la ke ano o keia hana? Ua huipu aku anei ka kaua kaikamahine me keia Kauna lapuwale £ hoopilikia loa maiikuu noonoo? "O! O! Alaila, aole ana e hiki ia'u ke hoopakele ia'u, mai na hoopilikiaia ana e hoopuni mai nei ia'u," a «we iho la ua Bardaa wahine ala me na waimaka walohia e helelei ana mai kona mau onohi maka iho. Me ke ano pioo a kaumaha nohoi, kamailio mai la kana kane iaia, e hoopau oia i kona uwe ana, oiai, he hana hoopilikia wale iho no ia I ka noonoo, a o ka hana kupono ia laua o ke ku-ka i ka mea pono a laua e hana aku ai me ka oluolu no ka laua kaikamahine. "Auhea mai oe e kuu kane, aole loa au e hoahewa aku ana ia oe ma ke ano, o oe kekahi i komo pu iloko o keia hana au i hoike mai nei ia'u, aka nae, pehea la e hiki ai ia'u ke au'a iho i keia mau waimaka mai ko lakou hiolo ana iho, a hoohanini aku mawaho o na apo poai o kena mau palena. "A oiai hoi au e ike aku nei, o ka luhi a'a i luhi ai mē ka hoomanawanui, mai kona maa la omaka mua mai, a ua nui hoi oia, a o ka mare wale aku no koe i ke kane a malama mai, i ka mea nae hoi i apono like ia e kakou apau loa, e loaa aku ai kona makua o keia noho ana aku, a e hii moopuna aku ai paha au mai iaia mai, iloko o na la kanikoo o kuu ola ana, aka, ke hookaumaha ia nei kuu puuwai i ka hoomanao ana ae no kuu Jei poina ole he keiki. "Ke manao nei no au," wahi ana i hoomau aku ai i ke kamailio ana, oia aku ima koaa makua o kein nohii ana'ku, b ke maiuio p\> mi au • ta«wi

a'u i makemake ole loa ai, alaila, o kana kane ia. "Nolaila ; e kua makua, o keia mea au i hoike mai nei ia'u, ua lawa loa ia i laau e hoopupule ai i ko'u noonoo maikai," a ua pane ia ae keia mau olelo e ua Barona wahine nei me ka uluahewa o kona nanaina. 0 " , - - I ka pau ana o keia mau huaolelo i ka pane ia» oia no kona wa i ku koke ae aii luna, haalele ihola i kona noho, a me na kapuai mama i oili aku ai oia mai loko aku o ka rumi palapala o kana kane, a hele pololei aku la oia no rami o kana kaikamahine, ame ka haalulu nui i ku aka ai oia imua o kana kaikamahine. "E mama," wahi a Evalina i pane mai aiimua o kona makuahine me ka hikilele, a hoomau mai la oia ike kamailio ana. "Heaha hoi keia ou?" "Heaha hoi keia. Aole anei oe e hiki e hoomanao iho i ke kumu o ko'u hoea ana mai la imua ou elike iho la me keia au e ike mai nei ia'u? Ua maopopo anei ia oe e Evalina na mea a kou makuakane i hai mai nei ia'u e pili ana nou ?" "Ae. Ua hele mai o Kauna Birene a nonoi mai nei iaia no kou lima ma ke kuahu o ka mare, aua ae hoi oe e mare iaia! He lono oiaio anei ia? *'Ke noi nei au ia oe-e hai mai oe ia'u e Evalina me ka huna ole I" Nana maila ua Evalina nei me ke ano pii ana ae o ka ula, oiai, oia i ike mai ai i ka ulupuni o ka mkkuahine i ka inaina, a ia wa no hoi i kulou iho ai ke poo o ua Evalina nei me ka pane leo ole. "Pehea hoi, aole ka oe e pane mai ana ia'u, i kou makuahine? Ea, e pane koke mai oe e keia kaikamahine!" E hoomanao oe, e ka mea heluhelu ma keia, ua kapae loa ae la ka makuahine i kona kulana paa rula apau, a eia oia ke lawe nei i keia wa i ka hana a ka makua i ike ole ia meā he rula o ka poe maikai, aka nae, e hooma«popo iho nae hoi oe, o ka wa e lalapa ia ai o ka puuwai o kekahi wahine e ka ulupuni ia e ka inaina ano uluahewa, e haalele maopopoia no auanei ia mea he paa rula, alaila hookokoke akula ua Banora wahine nei ma kahi a kana.kaikamahine e noho ana, kau la i kona lima ma kona mau kipoohiwi, a olelo aku la: "E Evalina, e nana pono mai oe ia'u; ano, e hai mai oe ia'u me ka oiaio loa, oiai, ua maopopo loa ia'n ua hui a ua kuka pu oe me kela kanaka, nolaila, e hai mai oe ia'u, Heaha la kana mau olelo ia pe? Ke ake nui loa nei au e lohe ika mea oialo mai a oe mai!" "E mama.aoleanamM i leamallio mai al ia'u," «oli io» o'a wahlkanaiua IKl.ua k«m&i)iq m\ Kil« Mnaka i mw?' 1

"Me ka oiaio apau, e kuu makuahine, aole he mea a kela kanaka i kamailio mai ai ia'u. O ka oiaio keia a'pau a'u e hai aku nei ia oe." "Alaila, ua makemake iho la no oe o kau. k*ne no ia e mare ai?" "Pela no ko'u manao," wahi a Evalina. "Heaha kou ano e keia kaikamahine?" InkūMi aku ai ka makuahine me ka piha ika huhu. £bomaha iho la ia a liuliu; alaila, hooholo ae la om t kona lima, ma kona lae, a kamailio hou aku la i kana kaikamahine: <( E hoomanao oe e Evalina, aolo au kou nfta> kuahine nei, i pupule ia, aka nae, ke hai mai nei oe ia'u ua makaukau oe e mare me keia Kauna a'u i hoowahawaha ai. Pehea )a, ua mare anei oe i kela kanaka mamuli o ke aloha, e Evalina? E pane mai oe ia'u. He aloha io no anei oe i kela kanaka?" ' "Ua alohaio no au iaia," wahi a Evahna i pane mai ai me kahi leo nawaliwali. I keia wa i puili ae ai ua 6arona wahine nei i kona mau lima mamua pono o kona alo, olapa mai la hoi ka inaina ma kona mau onohi maka, a pane ae la: »• "Aole! Aolel Aole he oiaio o kau olelo e Evalina, ua maopopo loa ia'u ua pau kou manao maikai, a o aloha ana iaia, aole h'e oia:o oia mea, pehea la? E aloha anei oe i kekahi kanaka uhauha, a piliwaiwai elike me keia kanaka, aole hoi oia wale no, aka he kanaka elemakule, puuwai nahesa kelal" E koowwmia ah* ona. —• Ma ka noho. ana o ka halawai a na poe e paa nei ina kuleana oka Buke Kk Ac Hqc ma ka Poalima, Feb. 3, ua hooholoia o nahookaa dala ana a pela hoi me na kauoha Buke, e hoouna pololei mai ma ka inoa o K. M. Koahou ke Kakauolelo i koho ponoia, aole ma kekahi inoa e ae, a mai iaia aku e loaa ai na Likiki hookaa. Mamuli keia o ka nui ona hana m» ka lima oko makou Puuku no ka Buke ame kana mau hana ponoi, pela i haawiia ai ka ohi ana i na dala ma ka lima oke Kakauolelo. Ke haawi nei ka Lunahoohaoa i ka hoomaikai nui i ka Puuku no ka holomua ame kona hoopono ma ka hana i haawiia aku. No na manao ame na palapala pane no ka hoolaha ana, e hoouna pololei mai nia ka iooa o ka Luaahooponopono. ke Kauoha, „ H, WIBA