Ke Au Hou, Volume II, Number 10, 8 March 1911 — He Moolelo Walohia No Evalina Minela KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA-KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA-KA MANA O KE ALOHA [ARTICLE]

He Moolelo Walohia No Evalina Minela

KA UI NOHEA I ALANA IA MAWAENA O NA ALOHA ELUA-KE ALOHA O KA IPO AME KE ALOHA O KA MAKUA-KA MANA O KE ALOHA

MOKUNAII E Kuu MAKUAHmE, ua Ike Oeua Aloha Auia Ob, ka Puhaka Nana i Haakohi maila'u e Ike i ko Keia Ao Mau Inea Me ka maopopo mua ole i ua Barona wahine nei keia keehina alcana kaikamahine i molia ai i koua kino na ke kanaka a kona makuahine i hoowahawaha loa ai; pela iho la no i paa mau aku ai na noonoo makee keiki iloko oka puuwai oua Barona wahine la/ He manao maoli no kona ua alo-ha maoli o Evalina i keia kanaka me kofia puuwai hemolele, peila iho la i lilo ai keia hana a kana kaikamahine i mea nana e haawi maoli ai no i kona manao hoowahawaha keiki, aka, i kahi wa e kaomi la mai ana no e na kipona a ke aloha. I kekahi mau la loihi ma ia hope mai, i ka loaa ana oka wa kaa wale i ka Barona kane, ua hele holoholo aku la oia, a oiai oia ma ia huakai i halawai aku ai oia me kekahi o kona mau hoaloha. Oiai laua e luana maikai ana ma kekahi wahi, oia no ka wa a ua hoaloha nei ona i ninau mai ai me ke ano pahaohao i ka pololei ame ka ole o kana i lohe nui ai ike kamailio ia e kekahi poe. *'Ea. Heaha ke ano o keia mea a'u e lohe nui nei ike kamailio ia e kekahi poe, ame kekahi o ko kaua mau hoaloha ?" "Heaha iamea?" wahi a ua Barona nei. "Auwe! Elua malama i hala ae nei, ua laulaha ae ka lono a puni ke kulanakauhale nei, e mare aku ana ka o Evalina me ka'u keiki. I keia mau la hoi, ke lohe hqu nei au e mare aku ana i ke Kauna de Birene, kekahi o ko kakou mau kanaka koikoi o loko o keia kulanakauhale nei/' "Oia kau e hoike mai nei," wahi a ka Barona, "alaila* aole no oe i lohe iki i keia meamamua?" "Uaiohe nohoi au, aka, aole nae e hiki ia'u He hooiaio, oiai ua maopopo loa ko'u lohe mua, e

mare aku ana oia ika'u keiki, a pela hoi au i ninau aku la ia oe ina paha he lono oiaio maoli hoi keia?" **E kala mai oe ia'u, he lono oiaio maoli ia au e lohe la ike kamailio hele ia ma na pipa alanui o ke kulanakauhale nei, e mare id aku ana o Evalina i ke. Kauna de Birene." Pane hou mai la ua hoaloha nei oka Barona: "Ua hai mai ia'u ka Loio o ua Kauna nei, i keia ahiahi e kakau inoa ia ai ka aelike mare mawaeaa o olua na makua o Evalina, ka wahine ame ia ao hoi> He keu keia aka mea kupanaha maoli i ko'ij noonoo, aole no au i mahui iki no keia mea e boolala ia nei, oiai ua paa ho ko'u manao elike no mp ka'u i lohe mua ai, e mare ana o Evalina ia George Leone ka'u keiki hoi, aole i maopopo iki, a pehea hoi i pauaka ae la. *'Nui maoli no ke aloha no ka'u keiki, aka, o ka mea oi loa aku o ke koikoi i ka nana aku, ehia ka hoi mea aloha oka makuahine ke lohe maopopo aku." Oiai ua paa maoli no kona manao, o Evalina ana kana hunona, a ua lilo maoli no i mea nui i ka manao o ua makuahine la o laua, aka, pehea ana la ke lohe aku i keia lono ano hou. Aneane elua hebedoma i halawai leta ole ai o Lamabareta me ka Barona Maraceli mai ka haalelc ana iho o ke keiki, aole nohoi i hele iki aku \ ka Ba-. rona. Oki loa aku nohoi na makua o Evalina, aole i hai iki aku i na mea e pili ana i keia mare, e pili ana i ka laua kaikamahine, oiai ua hoomaopopo no laua, he hoehaeha wale ana aku no ia i ko laua noonoo. Nolaila, iua la nei aua hoaloha nei o Lamabereta i lohe ai i keia moolelo, ua lilo maoli no ia i mea e hookaumaha ia ai oia, no na mea a pau loa ana i lohe ai mai a ia mai. A i ka hala ana ae o kekahi mau mitfutc o ko laua ku ana 3 me kona mau noonoo e lumilumi ia

ana i hull hoi pololei aku ai oia no kona hale. laia e hot la ma kona alahele kc nalu wale la no oia iaia iho, he keu maoH no keia a ka mea kupanaha nui wale. Pehea ana la ka manao o ka'u wahine no keia mea. Oiai oia i hiki aku ai i ka hale, uaholke aku la dial na mea a pau loa ana i lohe ai mai ka Barona mai f imua o kana wahine; Eia hoi J ka lohe ana o kana wahine i na mea a pau loa mai kana kane aka, hooho ae la oia me ka pihoihoi: "He keu maoli keia a ka lono lapuwale, i Hi iho maluna o kaua ina he oiaio. Aka nae, i mea e pau ai o ko kaua pohihihi, ehelekino aku ana aue ike i ka Barona wahine Maraceli, a malia o oili mai ka oiaio a pau mai a ia mai." Nolaila, roahope iho o keia hui kamailid ana a laua, i hoea aku ai o Madame Lamabereta nei i ka hale ponoi oka Barona Maraceli. laia i hiki aku ai i ka hale oka Barona, aole no oia i hoopau manawa wale, aka, ua ku aku oia elike me ke kulana oka mea i piha i ka huhu, a komo loa aku la no oia iloko oka hale, ma ke ano me he la oia ponoi no ka ona hale. Pela iho fa i ike mai ai ka Barona wahine ike anoe oka helehelena o ua Madame Lamabereta nei, a oia ka wa i oili mai ai o na manao pioo i ua Barona wahine ala, a mamu? oka hiki ana i ua Barona wahine nei e kamailio aku, kaa e mai la no i ua Madame Lamabereta ala na huaolelo mua oka hoolauna: 4 *E Adela, o ko'u lohe ana mai la no ia e mare aku ana ka o Evalina ike Kauna de Birene. He oiaio and ia lono?" Pane aku la ka Barona: "E kuu losepine, ke hai aku nei au ia oe, he lono oiaio maoli no ia f " wahi a ua Adela nei, me ke kaumaha o kona helehelena. Me ka piha huhu maoli o ua losepine nei, i panai hou aku ai oia; "Pehea? Ke ae mai nei anei oe imua o'u, he oiaio no anei keia mea a'u i lohe iho nei? A ke hooiaio mai nei anei oe imua ponoi oka makuahine o George Leone ?" ITa pane mai la ka Barona wahine: "Anoe no ka hoi keia mau mea a pau a'u e hoomaopcpo nei." Olelo mai la o Madame Lamabereta: "Alalia, heaha iho la ko oukou ano?" . M E Adela. E Adela hoi," i hooho ae ai ua Madame Lamabereta nei, "e hoomanao iho oe, he mea keiki nohoi au elike me oe, aole anei oe i ike i ka hopena oka oukou i hana ai. 0 oe ame kaukane?" Hapai a« la oia {kona Ho a Celtic \ "Ke pc«

pehl nei olua i kuu kdki, ae, ke ptpthi lo oel olua isritu" "E kuu Akua 112 E kuu Akua! 1" wahi a Adela i booho ae ai, "o kaumau huaolelo chacha ehoopuka mai nei ialu e kuu hoaloha, me be la ua piha loa ae la ke kiaha awahia o kuU ehaeha." "Oh my poor George. Aloha ino nohoi kuu keiki," i hooho ae ai 6 Madame Lamabereta. "He mea oiaio, ua nui maoli no kona aloha no Evalina, a o Evalina nohoi iaia, nolaila, ma ko'fc manao, nau, a i ole ia, na kau kane i hookiktna e mare o Evalina me keia Kauna." , "Aole e kuu losepine aloha, aole loa na'uo Evalina i koi aku e mare me ke Kautia. Oiai, he mare keia na'u i hoowahawaha loa ai, a oka f u kane nohoi kekahi i hoihoi ole i keia mare ana, ae hoomanaono oeekuu losepine aloha, aole no o'u hoahewa ia oe no kou noonoo ana ae me ka walohia no kau keiki, aka, e aloha mai nohoi oe ia'u. "Ua hana au me kuu ikaika a 4>au e hooko oleia keia mare, aka, aole nae*e hiki ia'u ke akeakea aku i ka hoea ana aku oia hana i ka hooko ia aku. He noke mau au ika uwe ame ka huhu ana nohoi iaia—ae—ia Evalitia,—a oka mea i loaa mai ia'u, oia no ka hiki ole ana i kona noonoo ke hoonaueue ia ae. "He lehulehu ko'umau manawa i kamailio aku ai no George, me ke kaukaujpu aku ua aloha o George iaia, a pela nohoi oia no George me ko laua mau naau a pau, a o kana i pane mai ai imua o'u, penei: "E mama, he oiaio no ua aloha aku au ia George elike me ke aloha ana a ke kaikuahioe i kona kaikunane. A ua hoike pono mai no hoi oia imua o'u, o keia Kauna Bipcne kana meat aloha ai." "Penea? Pehea oe i olelo mai la? Ua hai mai oia ua aloha oia ike Kauna?" "Ae. A i mea hoi e hoopau ia ai o kou kuhihewaekuu hoaloha-e, e losepine,—e hele aku oeehuipu akumeia ? ae ninau pono aku nohoi oe iaia," "Aole, aole loa pela. Aka, e hookuu aku no au 1 ko kaikamahine, e noho ana me ka pula kaumaka me ka hauoli nui no ka pomaikai nui e loaa mai ana iaia no keia mare ana. He mea maikai ole kou hele ana aku e ike iaia, a ke ike nei au iko u hewa loa no ko'u hele ana mai nei. Goodbye," eu ae la oia a huli hoi aku la. okawano ia oka Barooa wahioe i kahea akuai makekua, oiai keia ua hoea aku la i ka pukai ea 9 1Io«tpia« f m»l huleU

oe ia'u elike me keia. Ua nele la au i ka mea ole e kamailio aku ai ia o€. ;r Hoohd ae la ka Barona wahine: "Auwe I He hookahi no o'u hoaldha maopopo i koe, a eia nae oia ke haalele mai neiia'u/V la wa huli mai la o Madame Lamabereta a nana mai la i kona hoaloha me na maka i piha i kealoha, alaila, hoi hou mai la ia a honi mai la i ka Barona wahine, me ka olelo ana mai; "Ke mau nei no ko'u aloha nou e Adela, ,, a o kona wa iho la no ia i haalele iho ai i ka rumi kahi a laua e adhoana. A he umi paha minute ihala ae, komomai la o Evalina lloko oka rumi o kona makuahine a olelo mai la: ;■ "E mama, lohe mai nei au, ianei iho nei o Madame Lamabereta. He oiaioia? No keaha la hoi kou mea i kahea pie ae nei ia'u, oiai ua makemake loa au e ike iaia? ,, *'Aofe ona makemake iki e halawai pu me oe, me he la, i ka'u hoomaopopo aku nei, he wa maikai ole keia nona e ike mai ai ia oe, oiai e lilo loa aiia oe i ka noonoo ana no mea e pili ana no kou mare ana aku ike kane." "I ko*u manao, aole no ia he hana pilikia no'u, kona hele ana mai e ike. Pehea la, ua hai mai nei no nae paha oia ia oe e hele hou mai ana no oia e ike ia'u?" "Ma ka'u hoomaopopo aku net ike ano o kana olelo, me he la, o kona ike hope loa ia ana mai la ia i £0 kakou nei wahi."--I ka wa i pa aku ai o keia mau huaolelo i ko Evalina mau pepeiao, ua like ia me kekahi mau pua pana i oili mai kekahi kaula kakaka aku a ku pono i ka puuwai o ua Evalina 'la, a hoopulu ia iho la kona mau lihilihi e na kulu waimaka e hiolo ana i ka papahele. A i ka ike ana aku hoi o kona makuahine i keia waimaka helelei o ke kaikamahine pane aku la oia: "E Evalina, ka'u keiki, aole i hala ka wa pono, e hai mai oe ia'u e kuu keiki, ina aole ou makemake e mare aku i keia kanaka lapuwale, ua hiki loa i kou mama nei ke hoopau koke i keia mare." Ua holoi ae la o Evalina i na waimaka i kiheahea iho ma kona mau papalina, a hoi ae la kona ano a ko ka wa mamua, a kamailio mai la oia i kona makuahine no na makana i loaa mai iaia mai Ife Kauna mai. "EkuuAkua," wahi a ka Barona wahine i hooho ae at iloko iho no ona, "heaha la hoi ke ano o keia kaikamahine a ke kupaianaha nut wale, Hcaha la na mea e hoohana ia nei iloko 0 ka

puuwai o fceia kaikamahine 1 nei wa, oiai nae he puuwai kela i hiki ia'u ke heluhelu a ke ike aku i nameai hana ia ma ia wahi, a i nei wa ka hoi pahua, oiai ua pani ia na ipuka o kela puuwai ia'u i nei wa?" Nblaila, rna ia ahiahi iho, ua kakauinoa ia iho la ka aelike mare mawaena o ke Kauna Birene ame Evalina imua o kekahi anaina o na maka hanohario he nui o Parisa. Malaila pu ae nohoi na hoaloha lehulehu o ua Kauna de Birene la, ka poe hoi i paina pu me ia ma kela ahiahi poina ole, a he hookahi o lakou i hiki ole mai oia no o Robata de Malatere. Wahi ana ipuana ae ai: "Aole loa au e lilo i hoike no kekahi hana lapuwale loa i hanaia ma Parisa nei, uavoi loa aku ko'u hoihol ke ike aku ua lilo keia Kauna de Birene i enemi no'u, mamua oko'u haalele ana aku i ko'u noho hoaloha ana no George Leone." I kekahi kakahiaka ae hoi, loaa mai la ia Evalina kekahi palapala mai kona makuahine bapatema mai, oia hoi o Madame Hardy, a i ka loaa ana mai, hoi aku la oia a loko o kona rumi heluhelu iho la oia, a penei ka manao : "E kuu kaikamahine ma ka uhane, ua hookaumaha loa ia au no ko'u hiki kino ole aku i kou la e mare ia ai ike kane. He ma'i ko'u e waiho nei i keia wa, a ua hai mai ko'u kauka ia'u he rumatika ko'u. He nui no ko'u noonoo ana no ka'u wahi makana e haawj aku ai ia oe, make ano he makana mare. "Oi noonoo, a aole he wahi mea a loaa iki, nolaila, aohe a'u wahi makana oia ano ia oe e kuu kaikamahine. Aka nae, iloko o keia palapjila e loaa ana ia oe he wahi apana pepa ua hiki nae ia oe ke hoolilo i ua wahi pepa la i dala % a i ole i gula paha elike me kou makemake, a o ke dala e loaa mai ana ia oe ua hiki no ia oe ke kuai aku i na mea au i makemake ai. "A no ka mea hoi e pili ana i kou mare ana, e hai aku au ia oe, oka ui i loaa ia oe, he mea ia e loaa ai ia oe he kane ioi aku oka maemae imua o keia Kauna de Birene. Mai olelo ole aku no au ia oe e kuu kaikamahine, ina nohoi he opiopio o Kauna de Birene, aole nohoi oia wale, aka, he kanaka maa loa oia i na hana pili waiwai, ka inu rama, ame na hana maikai ole e aku he nui* * € E kuu Evalina, e hai aku au ia oe, ua ike pono kela lapuwale nui i kana mea e hana net, mamuli oka mare ana ia oe, aole oia i poina iki i kekahi mau olelo malu a'u i hai aku ai iaia i kahi wa i kaa hope loa ae nei.