Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 2, 10 May 1928 — KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO-HE WA PALUPALU O KA NAAU. [ARTICLE]

KA HANA PONO A NA MAKUA MEA KEIKI

KA HOOPOLOLEI ANA OI OPIOPIO-HE WA PALUPALU O KA NAAU.

. Ua olejo &e o Kauka Gesel. Jie ! nul wale o na poē { makapo, a ■ hookAhl * r>n p<jt I piI lUela na Wz o k* 1 - klno, loie, a j pela a hapaha o na : pōno o> rna Y.h </>>'■*>-> ana, ma- : muli o «.no o jjo lakou mala ana ! "=-'i mua : ō ko lakou ola ana, uia. hoi ua hemahema r>a Aole v-'ale j o na kino ke aka o na j uhane pu no kekahi Ua olelo ia o na aaoano i la Uoko o j ke keikl mamua o ka piiia ana o ] eono makahlkl, e uiu ana ia mau anoano a hookupono i ke kanaka a I ole hookupono ole i ke ,kanaka I kona kanaka makua | ana, e like ano o na ano- | ano i kanu la Hoko oriā, O ka hookuu «nu l na pepe e ! u*t ka hooimam,-), aiiā i ke oino I nn manan nna lima, ka hoao ana e hooloh" nai na keiki paa- ka hoomaka'u'K-ii'u ana, ke ki.thi 'ana 5 ka. mana'-me'ke kumu kupono ole a olelo aku "ua olelo &u ia oe pene'» a penei ae, ka manao ana he mea lii2U na kamalii a hoao aku e uhai i kona mak?rnske me ke kaisaUio malle ole ak« a ao aku me ke aloha. ka hoopunipuni ana aku ia lakou, ame na mea like e ae, he mau mea pono ole a kakOu na makua e hana ai 1 ka kakou mau keik , E akahele loa, mai lawe i na keiki I kekahi m'ahi ina he mea ma'i ko laila, no ka mea he nawaliwali na keiki a he hiki'wawe ks loaa i na nai, a olai aia ka hapanui o na anoano mal iloko o ke ea. nōlafts he* mea pono e hookaawa'e i 'ia kēiki mal na | wahl'e ni poe mi. j Aoīe hUsi ke.hana ia 1 mau .kanawai e hGojiio ai. i na makua i poe makua ike i ka malama a ao pono ana i ka lakou mau keiki t aka he hiki ke \ hoao e ao ia lakpu a ina mai liu. mai, hauoii kakou. | O.ko kakou mau makua ame j na kupuna o kakou o kela au kahiko, ma ka nana ana i ko lakou moolelo, o lakou kekahi | pee makaukau a naauao loa ma { ke ~ ao ana a malama ana i na | keiki, Aole no paha kakou na j makua o keia au i naaupo a hemahema i ka malama ame ke |ao aaa i ka kakou mau kēiki, aka ua loli ae ke au o ka manawa, ke ano o ko kakou ola ana, aa hale neho, na mea ai, na kapa komo, ke ea a kakou' e hanu ai aine kekahi mau mea. e ae e laa na hola hiamoe o ka po a peia aku. Ua hooia ia mai ka naauao ame ka makaukau o na kupuna o kakou i ka maiama ame ke ao ana i aa keiki ma o ka heluna 0 na kanaka Hawaīi i "ka wa l ioaa ai o keia pae aina ia Kaf~pena Kuke i kona wa i pae ai ma Kaawaloa. Ua hoike ia he 400,000 ka nui o na kanaka Hawaii ia wa. aka i keia wa ua emi ioa mai a ke hui ia na Hawaii ponoi me na hapa, he wahi 01 wale ae no ko kakou heluna i ke 40,000 a ua like ia me umi pakaneia o na kanaka Hawaii 1 ka wa o Kapena Kuke 1 hehl ai ia Hawaii nei, a ke emi mau, ■ nei na Hawaii ponoi a o na hapa j ke pii iki ae nei. O ka male aku ; o na Hawaii i na lahui e kekahi kumu nana e hoemi nei i na Hawaii ponoi a pii hoi hapa. aka o ka make no nae | ke kumu nui o ka emi d ka Is- | hui. Pela ka holke a ka papa ola. ' ; He hikiwawe ioa na pepe i ka aapo ame ka hoopiii i na mea a lakou e ike &i, n§ ia mea ua hiki ia lakou ke hoopili mai oi&i | UAē aoie ,i;o i Lke i ka oleio. i ' Ekolu mau mea ano nui iloko o ke kelki a pepe. Akahi, ka maka'u, alua, ka huhu; akoiu, j ke aioha, a e hoike mai no ia l , kela mau aiw ma kona helehele- j na. Aia % m uwe mak&'u, he uwe' I'iui'iii a he uwe aloha iloko o ke kelki. Ke hlki ioa i ka makua! ke ike he uwe aha la ko ke keiki I e uwe mai nei ma ke ano o ka l leo ame ka heleheleaa, & ma ka ■ Mhu ana i oie ma ke{ apono ana aku pah* & kā ma- | ItH3V.r.e ! ani e fce keiki ks :ves r he mana ' . * kejk'Mii no 1 u*-' j W i| | Au he „>vo a.a hoi he' aka haueli ko laua mau hio- ■ h;cna k? h h.e pono ( hei i w aaUi : .k« koke i ( hc;a r.;au iuisna i hlki koiee i&:a J ke ike i itar»a n;ea pono e hana ' aku ai. . | Ina ne maknu ko keiki pepe | Ve ike- ik.. : '-.p-kah'. a'.aUa .ehu. a I ī&si. i.'le h;ki .& u kt (

10 ka hana pono Ika makua oia I Ika hoao ana e pair ka maka'u io ka pepe ia me~ me ke akai heie. Ina he maka'u i ka mali- | hini me ka uwe koke oie nae, j aiaiia e pono ka makuahine e I paa i kana pepe a heie aku lmua i o ka mea malihini me ke ano j maka'u oie a hopohopo ole o uwe iae Jta pepe me ka* makaala nae i o uwe io ae ka pepe, a ina e j hoomaka ae ka pepe e uwe alaij la e hoohuli koke ae i ka maj nao o ka pepe mamua o kona j uwe ana no ka makali. Ina hoi j e iaka ana ka pepe i kekahi i mailhlni hookahi, alaiia e hooj maamaa i ka hH ia e kekahi mau i mea maiihini e ae i pau loa konā ('maka'u ana i na maiihini. Me I ke akahele ioa nae e hana ai j i keia hana, no ka meauina aole i e pau ka maka'u o ka pepe 1 na 1 mahhini he mea hoonawahwali imai ia iaia mahope a hoplele |mau i kona hauli i na wa a pau ) e ike at i ka malihini. He pono j ke hoomaa e lawe iloko 0 ka i iumi i piha ia me na kanaka me j ka lawe koke ftae iāia iwaho i i ka wa e ike ia ai ua maka'u oia j i ka lehulehu. Pela mau e hana ai a hiki wale i kona Wa e laj?a j ai. E - akaheie loa o loaa i ke j keiki ka puiwa a maka'u i na j mahina mua o kona ola ana, no j ka mea he mea pau ole it mai ke keiki aku, a ina no oia e kanaka makua ae e awēawe āna no ka maka'u iloko ona. Nolaila he mea pono e hoao ikaika ka makua e pau ka makau'u o ke keik». He mea pono pu i ka makua me ke keiki i kona mau la ma na ano a pau. He mea maa no i na makua ka hana i kela mea, a e hookomo ia ana hoi ke aloha makua iloko o ke keiki, a e hool ia ae ana nae keia kuiana eiike me ka maalea 0 ka makua ma ka hana ana 1 na mea e hoalohaloha ai i ke | keiki. He mea nui kela no ka hookupono ana i ke kiiio, ka noonoo ame ka naau o ke keikl, a e akahele lōa ka makua aole e komo iloko o ka huhu imua o ke keiki. Ina e pii ka huhu o ka makua no kekahi keiki a mea e ae paha, e pono oia e hookaaj waie mua i ka pepe i ole e lohe i i na oleio huhu. 1 - '