Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 16, 16 August 1928 — KA OLELO A KE AKUA [ARTICLE]

KA OLELO A KE AKUA

l!OI»ENA 0 KA lIONI A Ma ka ke Aku£t k<v»paoiia nue, o ka poe a m <• mhuiho mau uei t na wa m pau <> lftkon n@J ka poe « Joaa ole al la mea he uw<», o lakou ke oleloia nei o iakl mal ana ka 1& e uwe ai iukou, aole 0 ka uwe aka, o aoa pu anp, Ukou no na enaeha e kau mai ana maluna n lakou. ī ka wa hea, e uwe tii keia poewaiiwai? I ka wa hoi e ukuia ai kela ame keia kanaka " like me kana hana ana, lfotkeana 22.12 Na ke aha hoi ka mea e loaa ! ai i keia poe waiwai keia kukina 1 hoikeia, ma keia olelo a ke ! Akua? S heluhelu Jho i ka pauku j 4; Aia hoi, o ka uku o ka poe [hana nana i hoiliiii fhana a i mahi:i ai ma ko oukou mau mahiuaai i paa hewaia e oukou. Hei aha ka keia poe waiwal liana 1 e hana ai a « kau ia mal ai ka eha 5 e uwe ai l&kou? O ka paa hewa | hoi i ka uku o ka poe na lakou | i hooikaika t ka hana I ka wela ame ke koekoe ma na niahiko, mahl hala»» nf. halo oihana a pela aku, oia hoi aole i Imawiia ka uku kupono no ia poe hana. noiaila e kau mai ai ka y hoopal a ke Akua maluna o lakou a uwe lakou a aoa no na ehaeha e kau imai ana maluna o lakou. i He nui na poe waiwai o ka hojnua nei i haawi i na kokua nu- | nui i na hana pono, aka f aole e | lilo ia mau hana maikai a laj kou i m«a e pakele ae ai lakou inai" ka hoopai e kau mai ana . maluna o lakou, no ka mea. ua j paa hewa, oia hoi, ua haawl la--1 kou ī na uku uuku loa i ka poe ī hana mai no lakou, a o lakou ' ī e ke hiki e haawi i na kokua ] nui i kaulana i ko lakou mau ! inoa, a o ka poe na lakou 1 hana I ko lakou waiwai, o kahi uku i wale no e loaa al ia lakou ke ola ! i ole lakou e make i ka pololi, j oia ke haawi ia ia iakou, a no |ia uuku no hot o ia mau uku, t hiki ole ia iakou ke hāawl i na | lulukokua aha i na hana kuj pono o kokua la iloko o ka ainā: | Oiai no nae keia poe waiwai e haawi nui ana i na kokua mao j a maanei, olelo ae ia ka hapa j hope o ka pauku, Ua hoiliili la- ; kou no na lae mahope. He alakai hewa ka unuhna ana o keia i hapa o ka pauku 3, Oka'pololei 1 loa, Dn paila e like me ka paila i ia ana o na puu lanahu ma na ! uwapo o Honolulu nei mamua : ka e hoohana nul ia ana ka | lanahu e na mokuahi ame na j hana e ae, pela ka manao pololei ] ue hoahu a ku na puu nunui | pela ka manao o ka olelo Hebera | i unuhiia mai ai ka Baibala ilo- ! ko oka olelo Lakina, a o ka olele j Lalcma mai hoi a ka olelo haole | mau no ,ia manao, a i ka olele Hawaii mai nei hou, loli ae la : i ka hoiliili. O ka manao o ka i hoiluli, he malama i ua mea lli- ; lii i loaa ka mahuahua, eia nae ' o ka manao maoli o ka olelo, oia ; ka paila o na poe waīwai i ke i lakou mau waiwai a nui hewa|hewa e lfke me na puu lanahu a ; puu papa paha o na pa kuai ; No rr.ar.avva hea keir ' e olelo nei ka olelo, no nft hoi i mahope, oia hoi na la hope o ka j honua nei. no Xa mea no ia mau j la keia mau olelo « like me ka j olelo o ka pauku 1 a pela hoi ka ! olelo o ka hapa hop« o ka pav,j ku 3, j Ua ike mua hol kakou i kekahi ] olelo wanana i palapala ma Paj nlela 12:4 e pili ana i ka maj huahua o ka naauao me ka nui |o ka poe e holo aha 1 o a i« nei | i na la mahope, aka he nop.o no \ paha e heluhelu hou ia pauku j maanei 1 mau no ka paaiv.ftu. a ; e"hoike mai ana na mea a kakou e ike maka nei, i ka hookoia o na elelo o ia pauku, « e pu mai ana hoi ia kakou, kakou i na !a hope o ka hor.\ui nel. Pela pu -hoi me na olelo i palaia m'a Nnhuma' 2:3; 3:9; Luka 17-26-30, a-pela aku. f AuUea nuii kakou e na haVu't i oiai ka hanu ola iloko o ko kai kou niau puka ihu, a oiai hol ka ! olelo a ke Akua me kakou, e huU | nui kakou ia n e hoopaa ma ka j papa o ko kakou mau naau. no ka n.ea e hiki mai ana ka ma- , nuwu e loaa hou ole ai keia ol' lo I mai o kakou aku, a e huU ruk- > ia kakou. i: kaiUia aku ana la . mai o k«kcu aku a e hull auai nei ko ke ao i\e\ mao a maa- ! nei, aole loa ia t s 'oaa, [ K manao mai aua āuanel paha . o "\.U houloha, he ol.ilau a lv ano'opulepule keia Melo -i'u o aku nei, aoie >ela aka na kaAlakua I anl r.o wa.lw ir.a- u\Jo"elo ' aia n\u \mosa S U o .|?enei ka mei i x alapHlo ! a mal^> :;: A'.i Uo! e , .ai an,a »a Ki, nah' 4h ( '■> 1 4' H.iku e lawe nai a". nu ka »mahma o ka i'.i!'" t ka «i ao!e o ea m«ke hiu t ka wai, aka o ka ohe i ka nW.' a Jfhov» a e nvi-

jwana lakou mai ke Ictil a hJkl ! ; l;c kal % tnal ko- k«k\Uu akn,u a ka hlkltta, e holo lakou ma n a * ma n, c lml ana 1 ka ol<»lo a īn- ! hova, fto!e n loaa, ! Aia Ja ka oJelo a ko Ma.'kua lanl. Aole aml kakou e hl- ! llnal ī kana mau olelo? Aole. l |)7ikl mal k«Ja itiru Ja, aka c hHei (mal ana; 1 ko kakou au paha a 1 ole'ma kela mua koke iho paha, aole kakou l maopopo, aka, o ':-v mea pono a kakou o hana al, ola ka hoomakaukau ma ko kakou I aoao; hoopaanaau i kana olelo a waiho iloko o ko kakou naau, 1 ! hikl mal no la o keia mau fa wi j J olelo ia ae la a loaa ole ka olelo ! a ke Akua ia kakou, ua pau mua j t ka huna ia IloWo o ka naau, | aole mea nana e kaili aku la ! mal ia kakou aku. S malia paha o olelo m&l kekahl, ipehea hoi e nele al kakou f ka olelo a ke Akua.oiai uā pki ia j hoi iloko o na Baibala he mau j miiiona a me kakou mau aha la j mau Uaihaia a e pai mau la ana | no hoi na Balt>ala i na a pau. I Pela io no f aka aole kakgu i ikft i i ka nee ana-aku o keia mui aku. aka hookahi a'u mea nul, 'oia ,ko'u hilinai e hōoko ana o le~ hova i na olelo. a pau ana 1 01610 ai e hana ana oia i kela a i ole i keia mea. Nolaila i hoaa ole kakou i kana olelo, o ka huna iloko o ka naaū kā peno. Oia ka Pavi4a ma Ualelu 119:11. Ua jhuna no au 1 kau olelo iloko 0 I ko'u naau, i ole &u e hana hewa | aku ia oe. Aia.kekahi waiwai o ka huna ana i ka kg Akua olelo iloko o ko kakou na'au oia hoi i ole kakou e hana hewa aku ia īehova, a i ko kakou hoa kanaka no ka mea i ka jpaanaau ana 0 kana olelo iloko o kakou, e maopopo ana ia kakou kona mau makemake, kona mau lula ame kona mau kanawai. He oiaio na paha, aole he wahi hiohiona e ike ia aku nei e nalowaie aku ana ka ke Akua olelo mai 0 kakou aku, aka e hoomanao kakou ia J3abulona. I kona wa « ku haaheo ana, aole loa he kanaka ; ike i ka nani 0 ia kulanakauhale ame ka ikaika'o la aupuni, oiai oia ke aupuni e lula ana i ka honua -hoiookoa ia wa, i iiookipa iloko o kona naau i ka manao, e hiki mai ana ka la e nalohia loa aku ai ia kulanakau- | hale nani lua 'ole ame ia aupuni ikaika launa ole mai ka papalina aku 0 ka honua nel Aka, heaha ka mea i ike ia ma kona moolelo, e like me ka lehova i olelo ai ma leremia 25:12 pela io i no, penoi: j A hiki i ka manawa e pau ae j ai na, makahikl he kanahiku, ' alaila, e hoopai aku au i ke alii ! o Babuiona ame ia lahuikanaka, I wahi ,a lehova no ko lakou hewa, j a i ka ainā hoi 0 ko Kaleeiea, a j e hoolilo no au ia wahi, i neoneo mau loa. I Pela hol me na olelo ma īsaia f 13:14-22; O Babulona ' ka mea | nani 0 na aupuni, ka mea e rhanohano al, a e kaena ai hoi o ' Kalcdea, e like auahei ia me So--1 doma ame Gomora, na mea a ke ! Akua i hookahu.ll ai. E kanaka ' ole ana ia mai la- wa, aku, aole e hoho hou ia nnai ia hanauna a ' ia hanauna aku; aole e kukulu [ hou ka Arabia 1 kona halelewa ; malailft; a mal&ila hoi, aole e hoomoe hou • na kahuhipa i ka ■ lakou hipa. Ma'.aila no e moe ai na holoholonia o ka waonahele; a e piha hoi Re lakou hāle i na aoa; e noho no m&laila na lana, a e haa wale na kao hihlu malaila. E hae no fta iliohae ma ko lakou hale. alii, ame na Uiohihiu ma ko lakou halelewa, Ua kokoke mal no kona manawn, aole hoi e hooloihi la kona mau la. He kanalua ole 1 ka olelo ae. he nui ka poe i lohe a i heluhelu i keia mau olelo l kela mau la i hilinai ole i keia mau olelo a i ninau Iho lloko o ko lakou mau naau. pehea la e hiki ai lte hookola keia mau olelo, oiai, he aupuni ikaika loa 0 Babulona,' able wale i ka wa 0 Net>ukanm ( ' nka i ka wa pu no 0 na ain ma-; hop© mai am« ko lakou mau nu-' puni, ola hoi ke Kalertea, ka Me-' 4ia ame Peresia, ame ke aupuni > Roma mal no hol, aka heaha ka | kakon i lohe a i ike ai no : keia Babuionß ka nani ame ka | ikaika? Aole oia? Vīi hoo- i ia na olelo a ke Akua maiuna ' ona, He mea ole ka nani a ke kanaka 1 haoa ai a he mea ole ' ka ikaika a ke kanaka i kukulu j al, ke ole ko ke Akua kokua n\ai ' Pela ana no me keia ole'.o e 1 pili ana me ka wi ka olelo n kr' Ākun Aoie kakou i ike \ kwv' *a e hoko ia ai, no ka mea. aole kela i hai mai I ka n'annwa ta ! k*k<nr ka hiki <■* wa ' i kekahi manawa ola ana ■ keia honua. oia kana 1 Ha< n**o- : popii mai ?ru kana ia ka « 0 kakou han* p^rf*

ma ko kakou aoao, oia ka hi!S-! nai piha ia olelo ana. a o huna ;i;« ; wuu oielo iloko o ko K»kou mau iis±au i ole kakoa e ke hikl aku ia manaw» a wiwl ko kakou mau uhano, Aku iiialia o hoike no l keiu mauawa i kona poe naka f h<4c kakou" l maopopo/alea"

ua ol<īlo mal oia ma Ampsa ;3:7; Mf> ka moa, aole c hana mtil o īrhova ka Haku i koko.hi ke hoJk* ole mal in l kona mea huna l k-ma mau icatwa 1 na ksu,ila. E{a ka nlelo paipal malka* no kakau o kola wa ma 2 Petero 1:10; Nolaila. ea, e? na hoahanau, e hooikaika loa oukou, i hooialo la ko oukou hea ia mai, a mn ko oukou kohoia āna; lio lea mea, ina e hana oukou i keia mau mea, aole loa oukou e haule. Ua hookut mai kekahi me ka 1 mai, aolo ona manao e pau ana ka honua nei, no ka mea. ua 3lcloia ma Halelu 93:1, hapa hop« penei: Ua hookumu paa loa Ja ke ao nei, aole ia e, hoonaueueia Pololei no kola olelo, aka o ka manao o keia olelo, aoie ho mano e ae nana <J hoonaueue 1 ko ae noi, aole nae o ia manao. aoU a hiki l ke Akua ke hoonaueu< i ka honua ke oia. C ka mana mawaho ae o kons mana keia e oleloia nei, aole e ke hoonaueue i ka honus nei.- Aole anel e hikl 1 ke Akue ke hoonaueue a 1 ole hoohiok paha 1 kana māu mea 1 hana ai' īna he mana kona e hana a ki a paa, aole anol he mana pi kona e hiki ai ke hoohiolo I kan? mau mea i hana ai? Hana ne oia I ke kanaka, a no ka nul < ka hewa o ke kanaka, 'nolailE hoouna mai oia i ke leai $ K&hinalii e lukn i ko ka honua ne a koe aku o Noa ame na mea t pau me 5a iloko o ka halelana H?' nul no na pauku Baibal£ e ae e ole!o ana i ka oia mau ( ka honna; ka paa mau o kk honua; aka, oia manao hookah no, oia hoi, e ku ma\t ana Yi honua e ltke rae ko ke Akm makemake a hiki i kana wa ( hoopau ai iala a hana hou ola honua hou no kona poe maemat e ftoho mau loa ai. Ua lawa paha keia mau hoomaikeike ana e pili ana i keie haawina ma keia alaheie, a j hele kakōu maluna o ka moeuhane a Nebukaneza i palapalais ma ka mokuna 2 o Daniela, i oia aku ka kakou haawina ( keia mau hebedoma aku, ile haawlna nūi no keia/ a mi keia haawina hou no hoi e mao popo ai no ia kakou, eia io ka kou ke kokoke loa aku nei I ki hopena o ko kakou ola ana m: ka honua nei. Ia oukou e na haipule, malif eia aku no paha kekahi o kaleoi ke noho mai nol me ka Ike a loh< ole, eia ke pai hou ia nei he nu pepa Hawaii, a malia ua lohe n< paha i&kou, eia ke puka nei h< nupepa Hawaii, aka aole i maopopo ia iakou eia ka olelo a Akua ke hoopukaia aku nei mi keia wahaolelo a ka lehulehu ina peia e oluolu e hoolahp. a*t i keia loh#, i ai pu hoi kakou m< lakou la i ka olelo a ke Akua, i hookahi hoi ka maona pu an; o ko kakou mau uh&ne. Ao?e i£ o oukou wale no e maona. nei ka olelo a ke Akua ma keia ma\ hoomaikoike aka o kakoi pu no, no ka.mea, me ka hul nui no iioi e hiki ai ke loaa mau wahi mea iiilii a'u e htx>!baj aku nei ia oukou, § ia'u e hui ana no ka waiho aku ia oukou e ioa®, pu ana no hoi i ko*u wah uhane ka pomaikai. He iini nui hoi ko'u e loaa kei< : mau haawhia i na poe Hawai a lahui e w paha i Wki ke iielu i ka oielo Hawaii. TJa wale iā kakou ( e hawi wa'? ak\ lioi kakou, a <? kahi $?.50 auha\ niakahiki, he wahi o ia o ka po< huUii, a;r.e na hoolilo e ae o keu hana nul. » (Aoie i pau>