Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 23, 4 October 1928 — KE TAIGA AME KA OHE PUHI [ARTICLE]

KE TAIGA AME KA OHE PUHI

E noho ana o Gunga maluna o ka pohaka paepae e hoopunl ana i kekahi 3oko i'a iwaena o I ka znala pua. E nanea ana ot& i ] nana i na i'a kula e hoio aha ma © a maanei me bo mea la e paani ana maliUo ae o Ka lau Ille, - H's wahi nani keia ke nana | aku, ka maia pua me kona mau l:umu laau joloa me ha lau uliuii maikai oluaa o k'o lakou mau iala, na mea kanu lau uiiuli e peahi ia ana e ka makani aheahe e pa ro&IIe ana ; me na pua xjtani 110 lakou ke ala mapuana et pa mai ana ma ko ia nei mau puka ihu. - maiksi a pau e hoopuni ana 1 maik&i a pau e hoopuni ana iā Gunga, uhi ilio la no ke ao omamaiu maluna ona nana e hookaumaha ana i kona noonoo, E nir.au ana oia iaia iho pehea la ka lolīii mm liio oia i kannka makua oiai he opiopio loa oia i keia wa. TJa kaumaha kona noonoo 1 keia ia holookoa. I kakahiaka nui, i ka wehe ana ae no o kaiaō pau loa aku Ia na kane o ka ; aina i ka hele e hahai taiga. Ua hooweliweliia ka 'aina a puni o ko lakou nei wahi e ke taiga ai kanaka, a ua piha na kanaka me ka maka u. a ua noi mai lakou i ka haole oia hol ko Gunga ma e hele e pepehi i kela taiga, a i ke la heie ia haku o ' Gunga me na Kane a pau o ka aina e huli i keia taiga, a hoonolioia oia nei i ka hale me na wahine. He uuku loa oia ke hele pu me lakou la e imi i kela holoholena, a he ake'ake'a wale no oia i ka lakou hana ke hele pu oia me lakou. Noiaila ua lilo kela la i la palaualelo loa no Gunga. O kona hoa paani, ua loaa i ka nalulu 0 ke pBo, hiki oīe la laua ke paani e hoohala manawa ai. Aole oia wale, aka, no ka mal o kona hoa paani hookahi i koe iho, no-. iaila, makemake ia e maluhia ka home,Oial no ua haawi makana ia mai ia Gunga he ohe puhl, aole nae ona makemake e puhī ohe 1 keia la. Ua ao ia oia a hikl ke puhi i kekahi maū mele maikal me keia ohe. A moiehulehu iki ia la noonoo ae la oia 1 kana ohe (Flute), nolaila ku aku <ila i ua ohe nei ana a hele aifu la i k& hale o ka halfu. I kona «ookokoke loa ana aku \ ka lanai ike nku la oia 1 kekahi haku taiga, a o keia no ke taiga ai kanaka a kona papa ame na kane a pau i he'.e āi e hiili iloko o ka waonahele. Ē haka pono ana maka o ke ,taig'i i kekahi mea t iloko o ka lumi, a oia noaeahl kaa o ka pep» a ka ln\ki»l ko ia nei kiei ana iloko ma kjpuka an'.anl i;u\ ka-hakala o k&h&le ike aku la oU i ' pepēs ani mal ana na Ikna Vaiga ine ka olelo mai, nfre dogi." (Ilio il'o ma&aii me ka mauau iuiha o J *ohl he Uio nul kcU\, *> ka makuahine e kuuna ma' kah! o ke kaa o k» peix> t »po aiiA kom m«u

lima ma ke ano e hoopal?ele 1 ka pepe m&i ke taiga mai oial ua ike mal la oia i ke taiga, a hookahi manao iloko ona, he wa wale no no ke taiga e lele mai ai ma ka pukaaniani o ka lanai a pau ;aua i ka al ia. Hapaiia ae la na manao koa a wt'.vo ole a pau iloko o Gunga, Ike iho la oia he wa w%le no no ke taiga e lele al maluna o ka mama ame ka pepe, a he pono iaia e hoao e hoopakele ia laua. E moiia oia iaia iho no kela mm ola e'ua. O kona manao e hakaka me ke taiga me kona mau wahi lima liilii. Nolalla pinana awiwi aku la eia ma kana puka aniani e kiel ana iioko a hoio kiki aku mawaena o ke taiga ame ka makuahine me ka pepe. Ia wa haalele aku lā ke talga i ka nana ana ia laua la a lilo mal ta kona " maka e nana iaia «el, Baae to>ke p&L la Jta wahhie me ka leo nahenahe: "Ko ohe, ko ohe, M Hoomanao koke ae la o Gimga ! kekahi wa mamua atoi I kona ike ana f kekahi moonihoawa iloko o ka malā pua a holo mamuli o ke kani o kana ohe, a me ke ka-ni o ke ohe ola i uhai ai i keia moo a hlkl I koni nalowale loa &na aku mai ko lakou waht aku, Manao th? ' la ola. pela ana nopaha keia holoholona. la wa hapai koke ae 2a ota i k&na ohe Ihma a hoomaka aku la e hookani me ka ikaikn lua oie. Ku ae la ke tAi|a V.um ia wa me huhu nui. n okakata ae īa koha huhi. Aka hoomau aku 3a no o Gunga i ke puhl ana i ka ' ohe me ka haka pono ana o kona Imau maka i ka holoholona.. KuUmi iku la ke taiga hookahl ka- | puai a kikoo mai 'a o Gunga IhookAhi kanuai Imua o ka ho~ lohohma. Emi hou Bkn U ke ta--Ig* hookahi kapu.i'., a'nee hou aku i« no o Oungft hook*ht kAlike mf k^a r rel« ka r.\\'> an* o ke Uiga a h:\la k ; \ nn'li pwk\. Aole h* malei eoV t ia w e

pua a puka loa iwaho o lsa pa a! hala ma kela aoao o ke a,lanui, , ie hikl aku ai. I ka ulu maaako.j | O Gimga hoi ala no oia ke haliai j hele mai la no i ite taiga me ka : hookanl ana no i k&na ohe.. X na wa a pau & ke taiga e nee ai hookahi kapuai i hope, e nee | mua ana no hoi o Qunga. j . O ka hiki aku. no koe o laua i ( ka Uiu laau, a maopopo ole ia | Gunc. r a kana mea e hana ai. Ke { maloeloe mal la kona walu I ke ■ puhi hoomau i ka ohe a ua ma- ' I 100 hoi kona puu. He manawa . poko'e wale no paha koe pau ka i hiki ana iaia ke puhi hou i ka • ! oKe. Maopopo iaia ke hooki oia ] ! i iana puhi ana 1 ka ohe, e kle |mai taiga i:\aluna ona a , f pau oia i ka ai ia. He oiaio he ■ | pomalkai ka pakele o Gunga mai ] | keia hoioholona mai. Aka ua I j hauoii riae oia ua pakeie ka ha- ] ! ku wahine me kana pepe, j ■ | I keia wa ua hiki aku la laua ' , i nei iloko o ka ulu laau. Aiieane, ! hiki ia Gunsa ke' pulii: ] hou i hookalii huamele hou aku . ; a hoopulwaia oia i ka lohe ana j I k<? kanl kupinai a na pu laipela t ■ | malulia ae o kona pooliiwi a uwa j 'jana ke taiga a lele ana i k&: i iewa a haule pahu iho Ia i ka : honua nia kahi kokoke i na wa~ j wa« o Qunga ua make loa. : •; O , Gunga pu kekahi i haule , j iiaio .0 ka honua a pau ka ike a | ; pau ka iohe. I kona maha ana t ; j ike &e la oia, i na kanaka apau, S e ma kona mau aoao, J ■ a lohe aku la eia i ka leo' o ka . hak'.i kane i ka pane x\im inai, j*o Ounga ke koa! o Qunsa ke ] , koa! XJa make anH oia?" ] : Aole i make o Ounga. aka, e . ola ena no ola a noU 4 ho? 1 <?h&. . X t a maule waW no oU vo &a leihi) ;laa n kana pv.h! .\r:a i ka a ' ■ mo ka s I.?; kAiil ana a na s p« 'AUh I '.' ] ae la U snnu mika r mino *u.,u la I&kou j lī'. 'l'.e» U ,\ku 'a i haU\ t r.i *,* a - u\ai, ! <■> *\\ 'b-s la o Oun&a 1 kelU

] punaaele loa i na me» a, pau o j kela wahi. I Na ke keiki me ka ohe 1 kipai ku i ke talga mai ka hoopiiikia j ana i ka haku wahlne me kana tpepe Oial na kanaka e huli ana lifee t&igk i kahi mamao aku» ieia m ka oia imua o ke alo. j Haawina no kakou: Mai kuhij hewa kakou aia ko kakou enemi ti kaki e, aoie, aka, eia iho no i kaua o ke aio. maka&la ia, a 1 iioomau i ke kipaku iaia eiike t lae keia keiki opiopio loa i klpai ku ai i kona enemi, ke taSga, a i aoie nana i pepehi. aka na ke- | kalii poe e aku. Peia no me ka- - j-kou, o ke kipaku ka kakou i ke i 2>iaixao a o ke Akua ka me& l naua oia e hoopio ioa.