Ke Alakai o Hawaii, Volume I, Number 39, 24 January 1929 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA A HE ALOHA MAKUAHE NAAUAO LUA OLE ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

A HE ALOHA MAKUAHE NAAUAO LUA OLE

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

'li(a;u ]>. r.M pillKi.i' 1 Kr.l ī»ak(i'U r, ill' 11 J Hi maa au : k.i n j<ju < 5 kokur. i r,,i poe i komo iloko o ke k-aut«jaK.t ame ka lu«lutuo"»i >•« pule kau han* ' i ? ka hc,i Auie no o'u pjhkia roao'V n i pai.e aku ai o Wilainaīkī, "uka ne aloha nui lo'a ko 'i 1 ktu iuaui makuakaMt- a n'.akuahu i liaalele aku la maheni' oiai c Uua wale aku la'no ko ko rnakou iiale, a ua kainko Ijo3 ke . iaua mau makahiki. a k»- moino nei ko u noonotj no iaua, no ka mea, aole mea kokua h> lauu oiai ua haīa m&: v, & > h o'Ai-. i no hoi kekahi m'-9 ko'h.i.-, tiuj i ko'u makuakn? ' k.i mt],ini pu ana me ia Hoko o Kh mako.i mahinaai, I keia hc3e ana mai 3a o'u, e liana hookaiii ana oia No ke-ia fm-a a rne ko u aluiia no liqj »a laua, u< ia;īa pomj o>. ko'u wahī manao, • "■Ae, ie luJa mau keiki aioha i- ka maieua, aka o na keiki manao nui oie i na makua, he hauoh ioa lakou i ka heie me kitu _e liele j)<j ka inea, manao iho la :ia ano keiki, ua hiki nia; ka wa e boss ai iakou ia iakou )ho, fi ina hoi • e noho pu rne na makua, a I ole heie pu paha m* lakou, he hoihoi ole ia ano keiki la kulana Hauoh loa au i ko.'u hui ana me oe, no ka mes, kakaikahi loa na keiki alolia nui i ka makua « like me oe a'u e ike aku nei, 0 ke kanawai elmia ia o ke Akua e malama oe i kou makuakane a me kou makuahme i loihi ai na la o kou noho a.'.a maiunu o k--i aina a lehova kou Akua i 3>aav/i mai ai ia o< Hiki anei ia'u ke noho ma koia noho m& ku aoao o kou nolio?" "Hauoil loa au ke noho mal oe maanei, a inalia iioi o !oaa m»i kekahi ma>! ule'o hoolana i? u mai ia or mai. a mahu )*■>)> ko'u noonoo." Ia wa noho iho la ke kahunapule ilalo.ma ka noho e ptli ana 1 ko ia nei nohe> O laua nei wale no na kane o loko o keia kaa, a ho v,ahine ka hapanui, ei'a nae he ma/nao aku no 3akou m?.i o isua nei aku. Ua pau aku la ka n-ui o na kane iloko o ka lumi puhi paka, a o laua nei hoi, no ko laua puhi paka ole no, nolaiia, aele o laua hele 1 ke kaa o ka poe puhi paka. Ua nanea no hoi na wahine o luna o ke kaa i ke kamailio i ka lakou mau mey e kama'"o ana, ia puuiu v--ahin«.- ae i< puuli: wahine ae, nelaila 3iolo;jnjo ki laua nei mau kanM ar,> ao3e mea nana e kaham-ha maj A noho ke kahunapuie ilalo o ka noho, huli maī 3a oia a ninau ipal la ia Wilamu-k! ' Owai kou 'mon?" "O Wiiamaik': ko'u inoa." "O Wilamaiki? Me he mea la. ua lohe iki paha wau i Kou 5;:ok. O oe anei ka haurr.ana 1 puka pono mai mai ke kula apana o Palani hema i oleīo ia ai ma na nupepa, oia ka mea i loaa ka haneli pa keneka o na haawina a he mea lioi i loaa ole i na haumana a pau i puka mai mai keia kula miu?" "Ae, owaa no hoi ia haumana " Pah-.^<ha' > hoi au i kou ano hooio ole." ī pane mai ai ke kahunapule. "Aole au i a'o ia e ko u mau makua e hooio a l ole e hookano, aka, he mau anoano okoa >o;j ka laua i kanu ;u i:oko o kol: naau, a oia no hoi kekahi kumu nui o ka pili loa o ko'u naau :ne laua. Ua a'o laua ia*u o h<ioh:> - haa a e hoopono. He h'iopaiiua ]oa laua ia mau inea he hooki.no ame ka apiki. He mau n:akua ■hoopono loa ko'u; a ao!c hoi o •laua hookano, aka no ka ilihune no nae paha ko makou kumu i hookano ole ai." "Aole pela," wahi a ke kahunapule- '3sc ihhune no hoi ko kekalil poe, he keu aku nae o ka hookano uui wale. Aole o u manao he ilihune oukou, no ka mea, o keia kula au e liele nel, aoīe ia he kula.o ka poe iiihuno." "Pela io no paha ' i p.u,t aku aī o Wi!am; 4 iki MaLa pa< a iie kula keia n>i js.t po«' v, a ulakolako. al.. 3,e uilnn > ni.iopopo ko'u nimi mnkua <i f ole kanaka i \ml" :n.»i ia makou a oia no hot ke iūuika nana i lit>-)ha!u l tw s kou iiiikuahine a hanau mai au m nia iii> au i kaul.ale kahi ) niiln.u me kuu makuak>nv ti >]i;i" "Alaila, na kela kauk i >e uku nel

ī kou m,.r hooiilo e hdc nei I i-M'i Ku!;. ' Ao. a iie pōmaīkai ..Ui kf.a u u i ka loaa o ka'aiea a'fr.a v/aU' mai. a kokua ia'u rra ka !mi ana ika naauao. Aoie no o'u manao nui e hele i ke kula hou ae, no ka mea enle ō,u makemake īki e kaawale mai ko'u mau makua mai.' 1 "O, mai haaupo oe, o ka naauae aku koii makua o keia mua aku E heīe ana kou mau makua ma kr alaheie o na mea a pau, a koe iho oe e hoe nou Sho, O kou makua ma ke kino, no ka manawa wa!c no laua, aka, o ka naauao e loaa ana īa oe, he makua pih mau ia me oe a hiki i kot3 h-"<f.:uolu ana i ka opu o ka honua." "Alalla, he mea waiwal nu! !oa fea naauao nui?" *'Auw{ r kai no hoi, oia ke kahua o na mea aj)avj Ina aok- ka naauao, aok kakou e ike i na mea ano hou a k.xk/)u e ike nei i hana ia e kf nkam'- ■ kT,ak& Malia paha f- I:!m aku ana oe i kanaka : iC tajao loa ma keia liope aku oiai : ke hoomaka e nei no ka ike ia o ;a kuiana .malunii.ou nolaila, hookafii walo no mea pono au e hana ai oiai ua loaa ka mea _nana e kokua 1 ka uku ana. i kou n;au honlilo, oia ka hele aiia i na kula a pua ou e hoouna ia ana o ka naauao e ]ona' ana ia or- )<e makua aku -u u nou f< n r r,,i rnau makua pu kp r:okf ol«_ mai laua i kfi % ola <• i i ' la laua nei no e. n&uea ana i ke kamaiiio, kani ana ka pele ai o ke kaa, a i mai 3a ke kahunapule; "E heīe paha kaua e ai, no ka mea ke kani mai kst pelrauia?" "Hooie aku ]a o Wilamaīki me lsa i aku, ua lawe mai no oia i mau wahi mea ai .nana aia iioko o kona wahi paiki. Hele aku ia ke kahunapule e ai iloko p lia iumi ai o ke kaa, a nono iho la aole e ai, aka, e noonoo i na oielo a ke kahunapuie e pili ana i ka lilo aku o ka naauao i makua nona ma keia hope aku. Aole oia wale, aka, aole ono mai o koaa puu i ka ai, no ka noonoo nui loa i na makua. Hoao iho ia oia e heluhelu i kekahi o na puke a ke kauka i haawi mai ai i mea heluhelu nana ma ke alahele, aole no nae he komo iki o kana mau mea e heluheiu ana iioko o kona ppo. No ia mea. kapae aku la oia i na puke ana ma kahi e a noho mo ia no e noonoo ia hope o k'} iakou home ame na makua. Ho hapalua hola paha a oi, noj mai ana ke kahunapule mai ka iunii aīna mai, a noho iho la no hoi ma ko ia nei aoa<>, a ninau mai ia ina paha: ua'-ai ino o Wiiamaiki, a heoie mai la hoi o Wilamaī&ī, ae ka oieio ana niai, āoie ona poloii, aka, e nali no oia g poioli, alaiia oia ai. Nniau maī Ia ke kahunapule la Wilamaiki: "Ehia keiki iloko o ko oukou ohana?"' Hai mai la no hoi o Wiiamaiki, "Owau wale no iloko o ko'u ohana, a me ko'u mau makua no hoi, akoiu wale no makou o ko makou home." He oaana uuku loa no ka ko ouklou," Ninau mai ia o Wiiamaiki, no ka manawa mua loa, no ka mea. akahi uo oia a haawi nīnau i kekahi mea, mai kahaaiele ana o ke kaaahi i ko iakou haie hooiulu a hiki i kela minuke. "Ehia hoi oukou o ko oukou onana?" 'O, he ohana nui ko makou, he umikumawalu keiki a ko u mau makua, a owau no hoi ka hope loa. Ua lawe a*ku no hoi ka make a kae mai n ik.ru i keia wa he umikumaiua, Owau wale no nae ke kahunapule uhkn 0 ko makou ohana keiki. He nipa eleeie ka hapanui ilolio o ko u mau.hanau mua. Iloko no noi o ka hooikaika o ko makou mau makua ) ke a'o ia makou' me ka maikai. o ka lalau aku la no hoi ia o keiki Ninnn mai !a ke kahunapule ia Wilamalki "Heaha kau "hana makemake ke pa v t kou hele ana 1 ke kula?" Pane niai la o Wiiamniku "Aolo au i noonoo no ia. mea, aka aia no paha a ka hana e loaa ana i ka wa e pau ai ka lu'lp ;uia i ke kula?" "Ka, kai no o ka mua ka pono, i hiki n kr k ; a no ia kulaiu». a hana l'u i makemake ai, aole c> Ka hnokuu waie no ia oe e lawe t ke au o ka manawa, n Aole i pau