Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 32, 5 December 1929 — HE MOOLEI O WALOHIA NO NA ONAMI LIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA [ARTICLE]

HE MOOLEI O WALOHIA NO NA ONAMI LIONA I LAWE A HUNA MALUIA I KA AINA MEHAMEHA

MOKUNA XH. MALUNA O NA ALE AHIU OKAMOANA. "la Heseka," wahi a Morton i pane maj al me ke ano kahaha. "Aohe e holopono ana," wahi a Kent me ke ano kuoo, a e hoike maoli mai ana aohe e holomua ana ka lakou hoolala, 'Ua pupūle o Heseka I keia, manawa e līke nie ka uwaki pakeke holo pupule a kekahi wahine, a ma oe e kamailio aku āna i kēia mea iaia e mai ana E hoolohe mai oukou ia'u, aohe ko kakou manao e holopono ana Ina e hanaia ana e like me keia. He mea pono paha ka hoao ana ia Kapena Wata. E hoao _akuoukou e kipe iaia me keia huina dala ma ko kakou lima i keia manawa, eia nae, ma kp'u n|ianao ponoi iho, aohe oia e lawe ana ina e papaumi ia iho keia huina. O ka'u e kamailio aku nei ia oukou, ela kakou ma kahi huakai holompana a kau aku ma kekahi alna." ' ī ka lohe ana o Penee i ka manao o Kent, ua auwe ae ia ola a lalau aku la i kana huina o 11 keneat mai loko mai 6 ka puu dala e waiho ana maluna o ke pakaukau. "Aole wau i maopopo loa i ko Heseka ano," wahi a Mortlon. "He makemake no kona i ke dala e like'me na kanaka e ae, Maiia paha he mau haria hookamani walē iho no keia a Heseka i manao ia aku ua pupule oia. Ina kakoti e haawi aku ana iaia i elua miliona dala no ka hookuu ana mai ia kakou, ke manao' nei wau e pau koke no kona pupule. Heaha kou manao no kela e Mr. Eoekwell?"

"Aohe he holopono ko'u m*. nao," wahl a Mr. Po.-.1-:'welL "ina* no nae e holopono ko kakou noonoo maluna o keia kumuhana, o ka'u wale no e inakemake nei e hoonui ae i keia huina, E hookomo no wau me ka hauoli i elua miliona dala no ka hulna o elima milioha," "Ua oi aku kau haawi mamua o kou kea," wahi a Morton. "Ke manao nei wau e kakoo i kau hoopii i kā huina i ka elima miliona, a na'u e hookomo ka t.apalua ,o keia huina." Ua ku-e ka hapanui o keia poe j a koe wale no o Penee. Ua kahakaha iho la oia i kekahi mau huahelu maluna o kekahi pepa a olelo mai la aohe he hiki isiia ke hookomo a oi aku maluna o ka $25,000 iloko o kekahi waihona. Ua olelō mai ia oia he e:ni loa ke ola o ke dala i keia mana-

wa a aohe he puka pono o ka waiwai io o kana dala. "Aia ka huina o eha mllioia aala ma ko'u inoa e waiho n ai nei ma ka banako me ka loia ole o kekahi keneta uku-panee ! " wahi a Penpe i hooho ae ai rae ka leo nui. ' "Nui loa ko'u polio me keia hana! He mea oialo aohe he hiki ia'u ke hoolilo a oi aku maluna o $25,000 no k<ia kumuhana, A o ka noonoo ae aohe oe e ike hou aaa i keia hnina elala. Aohe wahi e hiki ai fee hoihoi hou ia mai keia puu dalaj nui!" . >,

"E loaa hou ana no," wahi a Kent. Ua aelike iho la lakou e uku I ka hulna o elima tausani a hoi opaaklki mai la o Morton nana e uku ka huina o hookahi miliona īiine elima haneri lausani; Eoekwell, hOOkahi milionn. <ime elua haneri kanalima tausani; Carmody, ehiku haneri ame kanallma tausani; Kent, ehiku haneri ame kanalima tailsani; Havcn, ehiku haneri ame iwakalua kumamalima tausani, a o Penee, iwakalua.kumamalima tausani. Ua kohoia aku o Morton ka mea e hele aku ai e hui me Heseka a ina e ko ole, e hoao aku lakou ia Kapena Wata, ina nae aohē a iakou kumuhana e ae e hemō ae ai mai keia pilikia'ae, Mahope o ko lakou kamakamailio ana maluna o ke kumuhana, ua hookaawale ae ia a hoi aku la no ko iakou mau lumi pakahi, a hoomaka iho la e uhi ka maluhia maluna o ka "Mano." E hoio ana oia he 20 mile kai oka hora. Ma ke noi a Haven ua ae keia poe apau aole lakou e hoao e hana i kekahi mau hana īimanui inaluna o Heseka, a aole no hoi e hoike akea ae i ko iakou manao ku-e iaia. "He oi loa aku ka maikai e uumi i ko kakou manao ku-e nona," wahi a Mr. Haven. "He mea makehewa. ko kakou hoao ana e hoopiiikia aku iaia. Ina kakou e noho ano hoopalaleha, e manao mai ana oia ke manao nei kakou aia kakou malalo o kona mana, a malia paha he mea keia nana e hooakakuu ai ri kana nana ana ia kakou. O ko'u manao pilikino maoii he makemake loa ko'u e hahaki i kona kania-i, aka nae,.he oi aku ka m&ikai o ka noho malie ana hiki i ka wa kupono, ina ho he ko kakou noonoo ana e uumi maiie." Ua hui kamailio o Hamona me Heseka a hiki waie no i ke kuluaumoe me ke ko oie o kona manao hoohulihuii ia Heaeka. No keia holopono ole o ke kumuhana, ua manae iho ia oia e kaii a hiki i kekahi manawa okoa aku, me ka "nana ana no nae heaha aku ana la ka Heseka mau hana 0 keia mua aku. 0 Vincent hoi, ua. hele holoholo aku ia oia ma na wahi like ole , o ka moku, ua iioao oia e kama. 1 ilio me ke kapena, eia nae, aohe ; he kamailio -mai o ke kapena. No ka holopono ole o kana mau hoao ana e kamailio me na sela o ka moku, ua hoi aku la oia no loko o ka lumiaina e ai ai i na mea ai i hoomakaukauia e Bobe. 1 ke kokoke ana aku i ka waenakonu po, ua pii mai kona ano poluea, a i kona lioao ana e hoi no kona lumi, ua hikl aku lā oia me ka- nui o ka hana, a puiwa mai kona hiamoe ae a ike Iho la kiekie ka la. He la maiaeiae maikai keia Aia ka la ma ka aoao akau o ka moku a ua hoomaopopo ia iho la aia ko lakou ihu no ka hikina akau. Ua maopopo Iho la aia 110 lakou mawaho ae o na aekai o na mokuaina o Nu Enelani, a aole hoi ke holo nei ka moku no kekahi o na mokupuni o ke kaij hema. He mea oiaio anei ua mihi o Heseka i keia hana ana, a

leia oia ke hoihoi nel i keia poe j no ko lakou mau home? j O Kent ka mea i hikl mua loa (iloko o ka luml hoonanea. Ua jukali mai ia o Haten mahope (ona a he mau minute mahope liho ua akoakoa mai ]a ka poe a"Aloha kakahlaka, e na keonimana." I ko lakou huli ana ae, e ku mai aiia o Heseka. a e aāhu ptha mai ani oia 1 ka aahu hoiomoana o ka hui holomoku lēātea o Nu lokii, a he maikai hoi kona kulnna i ka nana aku, kuUHii hoomalkai mai la ola l im kt.\>nli»ana. & haawi mai la i ko-!->.a lima a iwluilma ao la me na poo apau (|'loko o ka lumi. Ua haawi ma ;u> hoi keia poe 1 ko lakou rmiu iima iaia a ma ka [nana he mau mahao 'moino rn;Vfc\tena o lakou apau. • 1 mc nur.:jo r.ei w:va malkai' kc oūkou hiamoe ana 1 ka t-V r.<M " vv;l?>i « Hrseka. TJa ae aku lu n.i poo t \pau a koe o Pence. ua olelo ae la oia i kon% ma-

ikemake ole i keia mea o ka holo rii£ku. ; "O, e pau no kou pilikla ina oe einaa aku," wahl a Heseka i panje hou mai ai. A, ela ae o Sidane, Oude moni oe e Sldane, he la maikai keia. Aia i hea o Mr. Vincent? E hoouna aku i kekahi o na keiki e kahea iaia. Aole paha oukou i hookamaaina ia Mr. Vincent?. Na'u oukou e hookamaaina aku iaia i ka wa o ka ainakakahiaka. He mea maopopo ua hiki mai oia me ke kono oie ia, eia nae, aia oia maanei/ a he,mea pono e hui pu kakou a e hooklpa mai iaia me ka oluolu a e hookomo mai iaia 1 hoa no kakou." No ka hoihoi malkai o ka He■aeka mau kamailio ana, ua mai. kai ae ia ka noonoo o ka hapa-nul-o ke anaina a hoomaka ae ia lakou e kamailio, a poina ae la i ko lakou kulana paa plo, No keia mea, ua hookahahaia ko Sidane menao, a ma kona nana aku i kona mau helehelena e kamailio ana iakou me he mea la e hele holoholo ana lakou. ''Mahope o ko kakou ainakakaj hiaka," wahi a Heseka, e komo oukou i ko oukou mau lole holomoana i hoomakaukauia mamua 0 ko kakou holo ana mai nei. He nui na paa lole, a na oukou no ia e wae ae i na paa e ku ana ia oukou pakahi. E hoomaopopo oiukou ua hoomakaukau mua au 1 na mea apau no ko oukou po- ► no. Eia ae o Mr. Vincent. E ae mai ia'u e hoolauna aku wau iaia ia oukou apau," Ua hoolauna pakahi aku la o iaia i keia poe onamiliona. Ua hoi aku la laua e ai i ke iaua alnakakahlaka me ka hau- - -oUr hauoli a ua nui keina kamaiiio. Ua koi aku oia ia Carmody e hui kamallio me Vincent a o Vincent hoi ua uiu ae Ia ka manao hauolj iloko ona no ka hui ana me keia poe walwai o ka aina, a moeuhane iho la i kona wa e ai ana he kanaka waiwal aku ana oia ma keia mua aku. ; I ka pau ana o ka laua ai aha i ka ainakakahiaka, iia komo aku ia o Carmody ame Heseka maioko o ka lumi hookipa o ka moku a hoike mai la i kona keena buke. MOKUNA XIII. 1 KE KAMAHELE ATJ MOANA. I ko lakou waiho ana aku i ka lUmiaina, ua hele aku o Kent, Haven ame Penee no ka aoao akau o ka moku a noho iho la ma na noho, a hoomaka ae la'e kamailio i ka maikai o ka ea ame ka maiie o ia kakahiaka. "Aole no hoi i ino loa keia," wahi a Kent i olelo ae ai, "ua nui ko'u manawa i manao ai e heie hoomaha, a akahi no hoi a loaa la'u." Nana iho ia oia i kana uwaki pakeke. "Elima minute i koe kani ka hora umii" wahi ana,'i kamailio ae ai me ka hana ana mai ia Haven, "Aohe paha lakou i manao ae eia kakou ma ka moana i keiE wa. E nui ana kā lealea ma ka hale kudala ina e maopopo ae ua nalowaie kakou." ,f O, he nui ko'u makemake e kuai hooliio aku i ko'u mau kea kopaa i koe iho ma ko'u lima," wahi a Penee, "a heaha no hoi la ko'u mea o ka ae ana e heie mai maluna o keia inoku a laweia me ka maiu no ka'u wahi i makemake ole ai." "'Aia io no oe iloko o ke kulana poino," wahi a Kent. I ke kakahiaka i oleloia ae nei, ua noi aku la o Morton ia Heseka he makemake kona e hui ka_ maiiio laua, a ua ae mai la o Heseka. XJa komo iaua maloko o ka iumi moe e kamaillo al. "E, Mr. Heseka," wahi- a Morton, mahope o kona noho mujmjale ana no kekahi mau sekona, j"ej hppmaopopo iho ,qe o na kanaka e noho nei ma ke anp he pcje maliiiini, he poe lakou i hoolllo i ka manawa i mea waiwai io&, a e pilikia no hf i ka iakou m|iu hookele hana ana ina e loihi ko lakou ana mai ka lakou mau oiiiai a mal Ua n |iop<_p<- no ia oe he ko makou e hol aku no hope k makou e hoi aku no hope! ko makou mau home. ; M<jii ka niua o ka maopopo ana. o k&u hana maluna o makou a ( luki i keia mana>va h ua hoole, mtja oe 1 ko m&kou huli hoi an& He ala no anei, kekahi e hiki &i ia | kakou ke hooponoixuio no j ke|a mea?" ■Aohe au i maopopo i kekalil j āia okoa e hiki ole ai ke wawa-1 hii{a ka\i m&u hooiala," wahi a ' Ueaeka. "Eia oukou ke noho nei' au| ka maikai. Heaha hou ae| ka mea e hiki ai la\i ke hana a-1 kU| no oukou?" i j AOLK I Pm '