Ke Alakai o Hawaii, Volume II, Number 50, 10 April 1930 — HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA HE NAAUAO OLE A HE ALOHA MAKUA ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA [ARTICLE]

HE MOOLELO KUPANAHA LOA NO WILAMAIKI

HE KEIKI I HANAU KUPANAHA IA

HE NAA UAO OLE A HE ALOHA MAKUA

ME KE KEIKIMAHINE O KA PUNAWAI KUPANAHA

i ke knkoke ana o ka wahlhe } v 0 Wilamaiki hale, aia hoi kipn - ku la oia malalla a. noai nimi ?.p la i ka halē no e!ua n-anawa. Pau ka lua o ka puni. ku ik! iho la oia mawaho o lana; a hnli nona aku la, 1

ka puka komo. Elua paha ana >iimuke o ke ku maiie ana malaila me hc mea la e nooiioo ana ?na paha aia no o Wilamaikl iloko kahi i moe ai aole paha'. Mahope. holf ]a oia ma ka puka aniani me he mea lā e hooI lohe ana i ka nui mai paha o kf hanu o ka mea e moe mai ana 'iloko a i 010 e ake ana ;paha e Uohe aku 1 ka nonolo mai o na pukaihu o Wilamaikl. laia e hana ana i kana mau hana hoolono ma- ko Wilamaiki hale,, eia mo.o Wilamaiki ke hoolono aku nei iaia maloko mai o ka mala pua e kokoke loa ana i kela hale.

No ka iov/a ole paha o ka mawahine moo i ke | kaapuni i ko Wiīamaiki haīe a 'io k;■ !>?<•» '.if« paha hoi o kona kanalua ina paha o WUamaiki iU& mor* mai la iloko o ka hale paha. nolaila, kaapuni hou •h(.i iā no-oia i ka haie no elua mannwa hnn A pau ka puni e'Uh hout. ku iiou iho la no ua walnne mr'o nei mawaho o ka [ puk t o ko Wilamaiki puka komo. in, luUlull iho la i ke poo. I kona HiHluli ana i kona poo, hoomaoiopo iho la o Wilamaiki, ua mai'ipopo aku la i ka wahine moo aole he oloko o ka hale e imoe mai ia. a pii ae la ko Wilamaiki nranao. Nana pono loa aku ia oia i ka mea a ka moo e liana ana, aia !ioi wehe ae la oia i kekah? huihui ki mailoko ae o kona eke paa lima a hookomo aikn la i kekahi o na ki ma ka puka ki o ka puka komo a hemo nna k-; ,> inKama Ho~a i ke kuk .e T K*le a ahu

waie aku ia oloko o ka lumi moe pku la no hoi o Wilamaiki

i ke komo hele ana o ka wahim ■ 000 lloko o na lumi apau o kona Imle.l.ka- loaa ole ana iaia o kek 1 i kanaka maloko o ka hak ji k i awiwi mai la ua wahine moo nei iwafto a ku ilio la ma k lanai a nana aku la i kah! i a i hele mai iai me he mea la c noonoo ana ina paha aia akn nei o Wilamaiki ilaila. A hala he mau minuke elua o kana nana pololei ana i ke alanui o kahi ana i hele.mai ai, huli aku la oia e nana ma kekahi aoao. me hg mea la e noonoo ana oia e heJe i kahi o na keikimahine e moe al, a malia paha e noonoo pu ana oia malia aia aku nei paha 0 Wilamaiki ilaila kahi i noho ai me na kamaliiwahine. Oiai no ua hala ka manawa ae ia-e ho-a i na kukui, aka, ua hiki no 1 lha kamalii wahine ke ala nc nie ke kukui ole e nanea ai me ka lakou mea i makemake ai, a oiai he ano hookiekie no na keikimahine iaia, nolaila, manao iho la no oia, oiai akahi no a 'iu i kekahi kane i ko lakou wa--1 me'he'mea la, ua hala aku ri naha_.o Wilamaiki i o lakou a u. Mehe mea la i pahuia mai u;i w.'hine myo nei mahope 0 :ke kua a :u\;aa ana i ka holo uo kahi o na keikimahine e noho :ii- laia a hala no kana huakai, hooholo iho la o Wilaniaiki e hoomau no oia i ka hahai ana ;r.aho:H- !-. wahine moo, 'aka, .) ka m« a pakela loa 'ku (• kc; «la a holo j kona, 1 oiai hoi aole ona makemake e keia mai, nolaila. aole no e hiki ,ala ki ]iolo , loln-u mai auaK:i ke pahupahu o kona mau . < H( U . lu.i. a la 'vi

* Mo kun.i IoK aka i k(' ;<p .h". i' i l l k ,pu:>; ka wan' ...v i n i u !>• ia 'lnki ■ k.v pau ,J ..n.i H kor:i A-lK' aua .'k« i .v 'l \l |'...UI T \ I.oli v .ilo -i I; no ia e ana ,aia īho i ka \i\i,\ po ,r,ai'ri a .n>maikai o!e pālia o ;-la!;olo. A L..U ;u... i v vlr.ukr hr ī./u 0 a!r. . liolo .vni\. aia iu3 i«a aka ia .*io. n'.o ka .. t"a lu'i lohp }\ o'.a '■ k.. ii.iUv \laa.t inai o r v> kik'.lu o na kelkl.o "n.* " nioa la o huhu o.> , '... kok.nia- , .. ... V,\iaaiaik!.. c ... sj..ii «iin. 1»»*

nē aole lakou i ike aia la 'ihea o Wilamaiki kahi 1 hele ai. I koi nei kokoke k>a ana aku. lohe poho loa aku Ia keia i ka nunui mai o np leo o kela poe. Lohe āku la keia i na keikimaiiln& e kipaku- mai ana i ka wahine moo e hoi I kona wahi no ka mea he makemake nui ko iakou e hiamoe, aka, e paakiki mai ana ka wahine moo he makemake kona e huli ia loko o ko lakou hale. No ka ae ole o ka wahine moo e hoi, ae mai la na kēikimahine iaia e hele e huli iloko o ko lakou hale ia Wilamaiki. . ' ■ ■■■•■

I Pau na wahi apau o ka* hale o na keikimahlne i ka huliia e ka Wahine moo ia Wilamaiki e noke ana 1 ka aka mawaho mai o kana wahi e pee ana. A halā he manawa loihi a ka wahine moo o ka huli ana ia loko o ka hale o na keikimahine no Wilamaiki a luaa ole, kukule wale.iho la no oia i na keiklmahine hoi e nuku mai ana iaia i ka hele aku i ko lakou wahi e hoala ai i ko lakou hiamoe.

I keia wa ike iho la o Wilamaiki he wa hoi wale aku no no ka wahine moo i kona wahi, nolaila, awiwi, aku la oia e hoi, me ka manao rio e hoi no kona hale, aka, manao iho la oia o heie hou mai no paha auanei ka w - • hine nioo ilaila e nana ai ina ua 'hoi mai oia aole paha, nolaila, hoololi ae la oia i kona mahao, ma kahi o ka lioi i kona hale, ē hele oia i kahi o ka wahine moo e kali ai iaia aole ma ka aoao ana i pee ai, aka, mk ka aoao ana i lohe ai i ka nakeke mai © na lau nalielehele a puka mai ai ka, wahīne moo iwaho, a malia paha hoi o hooholo oia i kana mea e hana aku ai i ka moo, e ho?wi 'paha e hjopu i4ia me ka iima ikaika a i ole e hoao paha e hoohoaloha me ia.

Hele awiwl aku la o Wilamaiki ahiki i kahi o ka moo a hele loā aku la, no hoi a kahi ana i iohe ai i k.a nakeke a puka loa ae ai ka moo iwaho. I kona hiki ana malaila, aia hoi poholo ana kona mau wawae iloko o kekahi kiowai, a e ano pakika loa aku ana oia i ka hohonu a hapapa ae la kona mau lima a paa kekahi mau lau nahele iaia a pakele oia mai ke poholo loa ana aku i ka hohonu ana i maopopo ole ai pehea la ka hohonu o ia wahi. Na keia mea i hookau loa mai ka weli iaia a hooholo iho la oia aole kela he wahi maikai nona e hoonahoa aku ai e hakaka a i ole e Utna nui paha i ka wahlne moo, a malia o lanakiia ole. oia maluna o ka wahine moo a o kona hoopoholoia aku no paha auanei ia iloko o ka hohonu 6 kela wai ana i pakika ai a mai pōino i ka mi w, ana i kahi o ka: wahine moo. . 1

Na keiā mea i hoololi mai i kona noohoo a ma kahi o kona noho ma kela wahi, hooholb iho !a oia* e pee ma ke alanui ma kahi o kekahi malapua e piii kokoke ana i ke alaiiui, a i ka huli hoi ana mai o ka moo, e hoao no oia e hopu i'aia me knna mau lima a malia hoi o lanakila oia maluna o ka wahine moo a 0 ka pau no hoi ia o ka pilikiake maliu mai no nae hoi 6ia i ko ia nei manao. Ho> aku la oia •ma ke alanui e hele aha i kona home a pee iho la ma kekahi malapua kōkoke loa i kona hale 1 hiki ai no iaia ke ike maopopo j loa aku i kona hale ame ka poe j e maalo ae ana ina he poe koka- j

hi e nmalo ae ana. laia nel a hookuene pono iho ka noho ana ma kah! ana i manao ai oia kahi maikai loa ana e noho ai e kali i ka wahine moo, aia hoi oili a«a no ua wahine moo nei ma ke alanui. O kona hele no ia n komo hou no i ka hale o Wilamaiki. Mike no me kana wt«ho hamama ana iho ī ka hale, pela no ia i ioaa hou mai ai laia e hamama ana no. Komo awiwi aku la oia iloko o ka hale a hele no hoi ma na lumi apau, a no ka loaa oie no iaia he kanaka maloko, puka' mai la oia a mawalio ma ka lanai lulihili hou no i ke poo. Aoie i iiuliu o kona kaha mai la no ia hele no ke alanui o h iki al i kona wahi. Eia no hoi o Wihunaiki ke hoopu mai nei

iloko o ka malapua. A i haknlia no i ke kokoko :iua inai o ka wahino 11100 ma kana walii e po-e ana, o ko WiUun:r,kS Iplp koko ao nla no i,i iwaho mo ka eleu nui a •paa ar.a kn moo taia nw ; ka ai. T kupaka :\o ka haiia oua wahlr.o uuxi nri, ho ole kn maki--11 ae o na lin\:i punahele o ko kakou koīi ī k.i ikr ann o kfia iwahine inoo ao'e oU\ e laii%kilß i i\n:\ mahma o o.kona wa no ia i ae ai iai.a iho i moo. a m®jvuli > ka p:\kik:\ o kor.n kino htf! ole i ka ik;ūka o iima pumhele > Wilnmaiki ko pat>;' N U ihf iaia \ o kontv pako\ij|| noi la a 'iolo mia no .?-.|®Pt;ouu' , f a ku 'ioaa il;o la kU,! 00. koa nse ke ka};alui 'iui o kl naau.