Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 21, 3 June 1937 — PII PALENA OLE NA AUHAU; HOPENA O NA KANAWAI AUHAU REPUBALIKA [ARTICLE]

PII PALENA OLE NA AUHAU; HOPENA O NA KANAWAI AUHAU REPUBALIKA

Akahi no a hoomaka ia aku ka homaopopo ia o na auhau Repubalika i- hoholo ia iho nei maloko o keia kau ahaolelo, hoike a Puuku W. C. McGonagle o ke keena ohi auhau kino ame waiwai ponoi a puni ke Teritore o Hawaii, ke ano paha hoi o na aujiau i maopopo lea mua ole ia iioko o na la i hala. Elike me ka mea i papa ia aku ai e ka poe elike me Senatoa William 11. Heen, Charles A. Rice aiue William A. Kimi, oia.hoi i ka wa e hookomo ia ai o keia mau biia kanawai a hooholo ia he mea maopopo loa e pii palena ole ae ana na auhau a hiki i ke kiekie loa. 0 ka hooia ana mai i keia mahele ua hiki mai la ia ma ka mea a Puuku McGonagle i hoike mai ai i kona houluulu ana'e i na uku auhau hou maluna o na waiwai ponoi no hookahi ona kalana eha. 0 keia hoopii ona auhau waiwai ponoi—oia hoi na mea kalepa e kakau ana maiuna ona papa mea liilii——e kau a i ole ia e haule mai ana ia maluna o ka poe kuai aku ia mau mea a o ,ka hopena e ike ia ana e pii ae ana ke ano o ka noho ana ma Hawaii eei. Penei ka mea i hoonohonoho ia e pili ana i na auhau maiuna o na waiwai ponoi: Oahu—s32.33, i ana ae me $25.50 iloko o ka makahiki 1936, he pii'na «r $.6.83 no $1,000 o k* hoonohonoho waiwaL Maui—s26.44, i ka hoohalike ana'e me $25.50 iloko |o ka makahiki 1936 he pii'na o $.94 no $1,000 o :nohonoho waiwai. hoonohonoho waiwai. _ . . w ~ Kauai—s29.o7, i ka hoohalike ana'e m«» o ka makahiki 1936 he pii'na o $3.57 no $1,000 o ka hoo- . nohonoho waiwaL „ Ua Papa Mua la 1 kulike me keia mau hoopiipii'na i na auhau e pa ai kela ame keia mea maloko o ka Teirtore o Hawaii mea nona ka auna laula o ka aha Senate i paio ai-r-e ike auanei kakou i keia, i ka wa i hoolauna ia aku ai keia bila kanawai no ka noonoo ana, kuhi aku la ka auna uuku i keia mahele: "He oiaio, i keia wa ke ike i& nei na hale kaiepa ame ka poe kalepa ke ku nei he alo he afo me na auhau kiekie loa jtnaluna o ko lakou mau waiwai—-oia hoi na waiwai e kakau ana maluna o kahi waiho i na mea kuai— he mea maopopo loa e lilo ana keia kanawai auhau i nana e hoopii hou ae ai i na o na kalepa e kuai ia ai e kela ame keia mea e manao ana e kuai—a o ka hopena e ike ia ana e kau mai ana ia mau luuluu apau maluna o na poohiwi o kela ame keia mea e kuai īa. mau mea——oia hoi o ke kanaka ilihune aku ana ka lua'hi o keia mau auhau hou. Aole oia ke kauīike* aole i kupono. "Ina ua ike lea ke Kalana o Hawaii eia lakou Uoko o ka pilikia, na kumu ua hoike ia ia e k& auna aoao hoihope o ka ahaolelo, elike me ka lakou ma ka hooponopono hou aima ae i na auhau a 1 ole ia hoopiipii hou ae paha, a makou e hoike nei ke hana mai nei la lakou pela—pehea hoi, ina e auhau piha ole ia na kanaka o ka Mokupuni maluna o ka mea ai a lakou e ai ai, ka loie a iakou e aahu ai, aoie anei he mea pono e auhau ia na M&hiko o ia mokupuni elike me ka mea e hiki ai lakou ke auhau ia? "O ka waiwai averike o ka aina niahiko a ia mokupuni, no ka auhau ana aia i na hua helu lulii loa o $71.06 o ka eka hokahi | ma ICauai he $ 134.63 o ka eka hookahi m* Maui he $134.63 o ka eka hookahi ame Oahu he $170.45 o ka eka. " O keia iho la ka pane no ko Hawaii mau pihkia tiala —oia hoi e hoopii ue ika waiwai hoouohs>uoho auhau o na mahiko i ka iliwai like o ua maliiko e ae o aa mokupimi e ae. a mai noho a kau wale aku i ke koikoi ame k& luuluu maluna o ka poohiwi q na kanaka iiiiiune. Ua maopopo lea i ke Akua ke uku pa}eua ole nei ka poe iiihitfie i ka auliau me ia e ike ia nei i keia lā; aolo waie oia aka he kiekie ke aiio o koiia hooiiio e ae no ke ola iuia o keia mau la. Mana Palena Ole ' Malaio o ke kuniu o keia hila e kau mai ana ka ahaoieio i ka mana kiekie a palena ole i ka papa lunakiai, e hoopu ae i ka auhau waiw&i—ka auhau maiuna o ke kauaka ihhun^ —e hapai ae paha a hiki ika lewa. Ika wa o ka bila ma ka Senate, ua hooholo aku la o Senatoa Rioe ame Harry H, Hoit e pakui i keia Mla kanawal i mea e pakeie mai ai o Maui ame Kauai no ka mea aole pilikia i ike ia ma keia mau mokupuni no ka mahele e kom-> mai ai bila kaiiawai no ka hooholo pono aua ia laua iloko na mahele haua. , » Ma ka hoomaopopu aua aku i k* • lik« m« ka

mea i ike ia oia hoi no ka mokupuni o Maui he $.94 no ka hoonohonoho waiwai ame Kauai he $3.57 no $1,000 hoonohonoho waiwai—o laua nei ka haahaa loa m& kahi 0 ka hoopii auhau ia ana'e—ma kekahi ano o ka ike aku me he ala ua maopopo mua no i keia mau kanaka a elua* Ika iaua mea oke kamailio a hooholo ana. Oka mea I ike ia ua pepehi ia mai ia keia olelo hooholo a lau a m&ke maloko o ka aha Senate. He mea kupaianaha ke hoomanao ae i ka mea a Puuku McGonagle i hoike mai e pili ana i keia hoopii ia ae o na auhau, tda hoi ma ka mahele ua hooko pono ia elike me ka wanana a ka auna ikaika o ka ahaolelo i ai. ——oOo————