Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 24, 24 June 1937 — Hookahi Hana A Ka Luna Aupuni Demokalaka Maluna O Na Hui Aila [ARTICLE]

Hookahi Hana A Ka Luna Aupuni Demokalaka Maluna O Na Hui Aila

Eiike me ka mea i maa iloko o na wa i hala ma kahi o ka lawe ukupau ana aku o na hui aila i kekahi hana no ka hoolawa ana mai i ka Teritore ame na keena hana aupuni i aila no ka makahiki e nee āna ua ike ia ma kahi o ka haawi ia ana aku o ka ukupau e koho ia mai ai e laikou ua kaulike mai lakou na hui aila a eha o Hawaii nei ina hua helu dala kau like loa. Oia ae la ua manao aku kekahi luna aupuni Demokalaka e wa-hi aku i keia mau hana i hana ia a e lilo aku ke koho ana ma ke ano ;hoopaio ma ka la 28 o lune, i mea e hiki ai ke hoolawa [pono ia mai ka papa me ka aila no ka nee ana aku o keia |makahiki nona ka heluna dala hoolawa o $25,000. ■ Nona makahiki he nui a lehulehu i ka wa i haawi ia ai o kekahi koho o keia ano ua ike ia ua kau mai na hui aila a eha ina hua helu dala ma ke ano like. Oia keia mau hui, Standard Oil, Shell, Union ame Associated. I kela makahiki i hala aku nei he |1.32 o ka barela hookahi. 0 ka hopena o keia koho kaulike i na huahelu dala a na hui aila e hool# mai 'nei i keia manawa, ma kahi o ko lakou koho ana ua ike ia ua hana lakou i kekahi mau hana ma kahi o ke koho ana elike me ke kiola ae i ke kenikeni paha iluna a o ka mea i koho i ka aoao o ke kenikeni e huli ana iluna lilo aku la ka hoolawa ana aku o ka aila no ke Aupuni iaia. 1 ka ike nui ia ana o keia mau hana ano like iho la elike me ia ame ka hopena i puka mai mai keia mau hana ana, kukulu mai la o Louis Cain luhanui Demokalaka o ka Public Works ame kekahi lala kahiko hoi o ka Papa Wai—aole ma ka wae ana a Meia Wright, i keia mahele 0 ka hana ana ma kahi o ke kiola kenikeni ana'e iluna he hana piliwaiwai ia. Kue o Cain I Ka Piliwaiwai Noonoo oia nona iho he hana hewa loa keia a na Hui Aila pau pu me na lala o ka Papa Wai no ke komo ana aku iloko o kekahi hanā o keia ano, kahi o ka puu dala nona ka heluna o $25,500 ku i ke kulana hana, ,o ka oi aku o ka paa mai nei o ka poe i ka hopuhopu ia e ke Poo Makai o ka Hui Makai ame kona mau lala no kekahi mau hana aole 1 koikoi loa elike me keia. O ka mea i ike ia, i ka wa i ae ia aku ai no ke koho dala ana no ka makahiki 1936-1937, hoike mai la ka lunanui Cain e hana ia kekahi mau hana ma ke ano maalahi loa e Ulo ole ai ia mau mea he mau mea e haihai ana i na kanawaL Oia hoi ina ike koho ana a*e o keia mau hui a e »jHūful ka mea e lilo a«Ma Ma na mea nui i hookaulike mai ai o kona luna ike hala. Aia hou ikawa e lilo ai oka hana ī kekahi o keia mau hui he mea'pono e Koomau Ia aku ia hui no ka hoolawa ana mai i ke aupuni me ka aila no ka wa omua e hoea mai ana, ina e mau ana ke kaulike o na huahelu dala a neia mau hui a eha e hana mau mai ai. Me he ala ua maalo ae ka ike ia o keia wahi mahele pilikia ole i ka maka o ka poe koho dala o na hui a eha, a i o!e ia €makaala ana paha kekahi e ike e lilo aku i kopa Hui ka aoao o ke kemkeni e lilo ai hoi o ka hana iaia, ka aeiike o ka makahiki 1936 ame 1937 a mau aku ina e mau ana ke kaulike ana o n'a hua helu dala. Puka ka Hui Uniona t O na hua helu dala no na koho i koho ia no na mak&hiki 1936-1937 ua kaulike ia mai ma kahi o $1.32 o ka |barela. Lilo aku la ika mea koho oka Hui Uniona ka [aoao lanakila o ke kenikeni i ka wa i hoolei ia aku ai iluna. Oka mea i ike ia, lilo ae la kahi mea ano ole a Louis Cain i hoolauna mai ai i mea-ano nui maoli. a liolomua. I ka wa i kau ia mai ai na koho ana no ka makahiki 19371938, hoolauna hou aku la o Cain e hana hou ia pela. O E. D. Cornell, ka mea koho o ka Hui Uniona, ka Hui hoi nona ka mau aku o nft aelike ma kahi o ka hoolawa ana mai i ka aila no na makahiki o mua, ina e nlau mai ana ke kaulike ia o na hua helu dala koho, hoike mai la oia i keia mahele, ua mahalo loa oia ī keia a Louis Caiu i hana &i. Mahope mai o ka aelike ana ae o na mea koho o keia mau hui aila, Standard, §hell ame Hui Uniona i kela makahiki i kaahope aku nei—a i ka wa i loaa ol«? ai o ka Unakila ma kahi o ke kiola kenikeni ana—kue palena ole mai la laua. He hana pono ole keia i hana ia iho la. Aole ku ina ioīna hana Amelika, Ku ole ike kulaua oihaua E Pa« Kei* Papahana Pe!a M&hope o keia hoopaa aha hooholo ae na lala o ka pap'a ehoomau ia aku no keia mea a t.ouis Caip i hoomakaukau ai-—o ka oi aku oko lakou manao ana'e e hooTnsTii i a aku pe!a mamuli no ia o ko lakou makau i ko lakou hana ana aku i kekahi hana e lilo ai ia i mea ku i ke ano piliwaiwai e paa ana auanei lakou i ka hopn ia e ke poo o ka Hui Makai amo kona mau lala. Anoai ina e kau ia mai ana na hnahelu dala ma ke ano kaulike ma ka la 23 o Tune e na hui aila a eha, e mau aku ana no ka hoolawa ana mai o ka hni \miona i ka aila no ka papa malama wai o ke kalana no ka makahiki e hoea mai ana. Aia hou, e papani ia aku ana ka hiki ana i na hni aila a ekolu i ka hoolawa ana mai i ka aila i ka papa ma !ama wai ina e mau ana lakon ma ka hoomau ana ruu i ke kau ana i na h%a helu dala ma ke ano kaul f ke, a i ole ia ma ko lakou kau ana mai paha i na hua helu da!a i haahaa iho malalo o na hua helu <la!a a ka hui aila union-a. ina e holo ana ka mahele hope oia hoi ma ke koho haahaa ana mai o kekahi o keia mau iho o ka hui Uniona alaila o ka papa malama wai ana kh n ea puka ma k«!a mahele, ka mea e «wl ma? ans ka e loaa ana ia lakoii mamnli o ke koho haahaa ana a*e a kekahi o keia mau h«1 E haehae ia ae ana paha kekahi o keia mau hui ma ka !a 23 o hme e hoea mai ana ma kekahi o keia mau hana i hoolauna ia mai nei a i ole paha i ka wa e wehe ia ae ai o ke koho ana no ka makahiki he n>ahele ia o ke ano kohokoho nui wale ana. O keia hana a l oni* Oain e han* nei o kekahl keiA o na nanaina e hoik<» mai ana i ke ano mao!t o'a o!c!o-, keho

paio lanakila, no na pono ame na pomaikai o na maheīe , hana o ke aupuni. 0 kekahi mahele hou aku e ike ia ai o ka hoolawa po--110 ana mai i ka manao o keia olelo oia no ka wa a Kakauolelo L. Ickes o ke Keena Kuloko ma kona kulana he hoahoohana no ka PWA. Ua hea aku keia ahahui no kekahi koho paio lanakila maluna o kekahi hao kila he nui no ke kukulu ana i uwapo nui ma ke kulanakauhale oNu loka. Ikawa i wehe ia aku ai no ke koho ana o ka mea i ike m .ua kau ia mai la na hua helu dala ma ke ano kaulike apau. Oiai mamuli o kela ano hoohuoi no ona, honi aku la oia i ka iole, a i ole ia o kahi nika iloko o ka pmla wahīe Hoole aku la oia i na hui i koho mai a huīi hou aku la i mau hui hou no keia hana. - Pela no i ka hiki ana mai o na hui i ka manawa eluaUa like no a like m,e ka hapa mua. Ma ia hana ana lawe mai la o!ckes i ka palapala aina 0 Amelika Huipuia a kaha iho la maluna o keia paiapala 1 na hui no lakou na poe koho i hele mai ai e koho ame ko lakou wahi no lakou ke kau hua helu dala kaulike. Aia hou aole oia he kanaka hilinai ia mea o ke ki<sla kenikeni iluna—a i ole ia o ka piliwaiwai ana aku me na dala aka lehulehu—i mea e hooloaa ia mai o na koho kaulike. No ia mea ohi aku Ja o Ickes i kekahi o na hui hana no kekahi wahi mamao loa aku mai Nu loka aku a haawi aku Ia ia hui i ka hana, me keia manao ina i manao keia poe hui e paani aku ana lakou me ia alaila e hele ana oia e-imi i wahi mea nana e hoolealea ai iaia. 'Kekahi keia o na poe lapuwale loa o ka poe Demokala—Aole o lakou makemake e paani wale me ka dala a ka lehulehu!