Ke Alakai o Hawaii, Volume X, Number 27, 15 July 1937 — KA HANA EPA A NA REPUBALIKA [ARTICLE]

KA HANA EPA A NA REPUBALIKA

Ua iho aku la o lunamakaainana Hamilion Fish, Repuhalika mai ka mokuaina mai o Nu loka, ilalo iloko o ka auwaha ame ka lua o ka lepo—elike no me ka na Repūba]ika i hāna ai iloko o ke kai hele haiolelo o ke kau Peresidena oka makahiki 1936—n0 ka ohi ana \vahi ana no ka hooloaa ana mai i na kumu like ole ana i manao ai he kumu hoahewa kupono loa e kue ana ia Peresidena Franklin D. Roosevelt. Aka o. Lunamakaainana Fish e kukaliki mai nei he kanaka oia i puka mai ke Kula Nui mai o Harvard a he mamo hoi na kekahi o na ohana i hiki mua mai i Amelika maluna o ka moku Mayflower, ā nolaila hoi ua loaa laia ka ike ma'o aku o ka mea i loaa i kekahi mea hou ae, ua hele aku la ia iloko o leāna mau olelo hoino piha loa i ka lepo o na ano apau mamua o ka Repubalika huhu loa o na alakai Repubalika i ike mua ia a i hoao aku e hoohana iloko o ka makahiki 1936. No Lunamakaainana Fish, aia hoi iaia na kulana lapuwale loa o na ano apau i haawi ia iaia e kona inoa ohana ina e lilo ae ana keia mau hopuna olelo o ke ino a i ole ia o ka nui mamua ae o kona inoa, ua aa aku la oia e ku a e hoike aku i ka lehulehu, mamuli o Eleanor Roosevelt, ka wahine a ka Peresidena, o kona uhai ana aku i ke auhau aupuni Federala., no ka mea ua huli aku oia i kekahi o kona mau ahahui kokua a manawalea pa* ha, ~Ke Komlte Oihana Hoaloha Amelika maloko o ka mokuaina o Philadelphia— apau apau na loaa iaia mai na haiolelo radio ana i haiolelo ai iloko o ka makahiki 1935, no ka pono o ka hookele ana aku i keia Ahahui. I mea e hooia aku ai i kana mea i olelo ai, hoikeike aku la o Lunamakaainalia Fish i kekahi mau kii ana i pai ai o ka aelike a Mr,s. Roosevelt i kakauinoa ai no 10 manawa o ka hoolele ana īloko o ka makahiki 1935, e hoike ana o ka poe e lawe āna ia Mrs. Roosevelt oia hoi na hui Radio, e uku lakou i ka Ahahui Hoaloha i ka dala o $3,000 mahope koke mai o ka pau ana ae o kana haiolelo ana. Ma kekahi olelo ana'e aok i ike iki o Mrs. Roosevelt i keia heluna dala o $30,444 i uku ia no kona hoolele ana aku i kona leo maluna o ka lewa—ua hoi- ! hoi koke ia aku keia mau dala i ka Ahahui. j Ma kahi o kona hoopau ana aku i kona imua, : j 0 Wakinekona e pil.l ana i na hana-lokoihaikai" a Mrs.' J Roosevelt i hana aku ai i keia ahahui, hoopuka mai Ia oia i keia mau olelo. Ina i hiki iaia ke aloalo aku i na kipuka kaula o kela ame keia ano alaila ua kuleana pu no na poe ,o Ame- : lika apau e hana ia mau mea elike me kana i hana ai. J Ke waiho aku nei au i keia aelike a'u e heluhelu nei no i na haiolelo i hoolele ia ma ka lewa e ka wahine a ka j Peresidena no na na dala i loaa iaia. Ua kuhikuhi aku oia i kahi e lawe ia ai.o keia mau dala a o ka hookele ana aku aia wale no ia malalo ona. : No kekahi mahele o ka maalea ame ka hoopunipuni e pili ana i ka oiaio o keia mau mea a Lunakaainana Fish 1 hoike ai ua lilo ia ia nei ka mea ono. Malia paha o Mrs. Roosevelt oia kekahi o na wahine paa loa i ka hana a puni ke ao holookoa i ka wa ano, ua oluolu waie oia i ka haawi ana mai i kona manawa no ka haawi ana aku i umi mau haiolelo ma ka ipu hoolele leo—-he hana hoi aole o ka maalahi elike me ka kekahi poe i manao ai, Ua hooikaika oia ona loaa apau e loaa ana mai keia mau haiolelo mai e hele pololei ia i ka Ahahui o na Hoalohaj aole oia i manao e hele aku kekahi o keia mau dala maloko o kona mau lima; o kana noi e hele pololei no keia mau dala e loaa mai ana i ka Ahahui o na Hoaloha. Hele mai la o Clarence Pickett, kakauolelo nui o keia hui kokua, nona hoi ka hoohana ana aku i ka mahele 0 ka hoopulapulā ame ke kokua i ka poe nele i ka hana, me keia mau manao e i ana, mamua o ka manao ana o Mrs. Roosevelt e hoohana i kekahi o keia mau dala elike me kāna i koho ai ua hele mua oia e hooponopono me na luna nui o ke Keena Waihona Dala mamua o'ka hoomaka mm aku i ka hooponopono ana aku me nallui Radio ame ka hoihoi ana aku i keia mau dala loaa i ka Ahahui Hoaloha a ua loaa iaia keia ike elike me ka mea 1 hoike ia mai ai iaia e na luna aupuni o k"a waihona dala,. o na loaa apau o keia ano e loaa mai ana a e hele pololei ana i ka waihona o ka Ahahui Hoaloha, aole e kau ia aku ma luna o keia.mau dala kekahi aiihau o kekahi ano. Alaila hiki mai keia wahi ekake o Fish, ma ke ang maalea e ku ana no ka pono o ka lehulehu, me keia hoolaha eia o Mrs. Roosevelt ke manao nei e mahuka aku mai ka uku ana i ka auhau loaa dala no ka mea u& hooikaika loa oia e hele pololei no keia mau dal&. elike me ka mea i hoike ia ae nei maluna—i ka Ahahui Hoaloha no ka mahele o ka hoopulapula ame ke kokua pu ana aku i ka poe i nele i ka hana. Ke manao nei oia e hooikaikā aku ma na ano apau e kau aku ia Mrs. Roosevelt ma ka iliwai like me na keiki alii o ka waiwai ame na hanohano o ka huli \vale ana i ka dala ma na ano apau a ia wa hookahi.e hoomalule ana ma ka uku ana aku i na, auha.u waiwai malalo o ke koi a ke kanawui—na mahele o ke kanawai ole ame ke kanawai—ma ka hoehiti ana aku i ko lakou moku lealea. na aina. ka lakou maa kane apela wale aku i mea e lilo hou ole aku ai o kekahi o ko lakou mau waiwai i na hana o waho.

Ke haohao wale nei no makou malia paha 0 keia na a lunamakaainana Fish i hana ai ma keia mau hssa, hoopaewa pela wale aku he mau konokpno jpaha ksjla mai ha'poo Repubalika mai. Ma ke ano en^n^, me he ala 0 ke kulana hookahi iio i ike, ia ilolp, 0 . kela kau o ke koho ana o ka Peresidena, na hana 110 aia nei i hana mai nei la iloko 0 keia mau la aku nei i hfj£l% 0 na loina hana no ia a na auna Repubalika i h&oa aio ka hoino oe, 0 ka waha'a, 0 ka hoahewa*. a pela w&le aku i ku ma6li i ka hoopailua, a ma ia hana aii| ai a lakoū ua loaa ia lakou he 8 mau koho kula imi 6yaa.i ko. Roosevelt 523. ' . He mea keia i oi aku ma'o iloko 0 na .hana a kkiu mau Repubalika e hana hei oia hoi i ka loaa hou ana aku o ka ikaika ia lakou a i ole ia i kekahi 0 ko lakou auna no ka hoao ana aku ika wahine 3ka PeresideW. s Aoie ksia he mea pilikia loa ina e hookau ole aku kekahi i ke koikoi o ka lakou mau hana ana maluna o kekahi wahine. E kii no hoi na kane ina .na kane .no hoi aole hoi e kau wale aku i ka pu lima 0, ka ewaewa ame k$ hoomaunauna maluna o kekahi wahine e hana ana £iia kor na ikaika palena ole no ka pono laula ame . ke kaulike 0 $c& poe iloko 0 ka ilihune ame ka pilikia. ] Aia ako keia ma'o loa oka manao ana &ku ina alakai Repubalika e hoihoi i ka lakou noanao i kela ame keia ano ame ka lakou mau hana maluna o na koi a ke aupuni no ka mea o keia mau alakai hookahi no «ia lakou ke hoomaopopo mai nei ma na Hke ole e pili ana i ka pono ame na koi a ke aupuni eia lakou ma ka aoao hewa a i ole ia lioko o ka pa okoa. Aole, i ko lakou haawi ole aku ana i ka lakou mau hana no ka pono o ke apuni a i ole ia paha o na apau e loaa ai ka pono, e iho ana ka hoi lakou j|ālo iloko o ka auwaha lepo a i ole ia i kahi lapawaie loa no ka hailuku ana aku i ka wahine alii & ka Pere«idenft, no ka mea ua lokomaikai nui wale aku oia mao^ haawi ana aku i kona manawa ame kona mau no ke hoopoha ana aku ma ke lewa i ko;r*a leo, a o ka loaa nona ka heluna dala o $30,000« ua hele pololei aku la~ kou apau no na hana kokua ma ke ano o ka mahele hoopulapula ame na hana kokua e ae i ka nele.

Ina o keia hana keko hou a Lunamakaaina i haua mai he kumuhoohalike e hoike mai ana i ke kulana, o ke ano o ka alakai e luli nei maloka o ka aoao k&iai- a ain'a Repubalika, "E ke <&kua e, e kokua. m.ai oe i jia ha- s kina helehei o kek aoao i kaplana loa iloko ( aku nei kekahi mau makahiki i hala, no ka mea o .ka ma'i -pu*pule o ka noonoo a puka ma ka waha o lunamakaaiaan& Fish elike me kana i hoopuka mai ai, e lilo wale ana fto, ia i pahi kikiwi nana e ulupa aku ana i ka noonoo.o naj kupa ame na kini o Ameīika Huipuia, no lakou hoijß>a.j kahi o ka helu ia ana ma lta helu a kahi no a helu is| aku nei he 27,000,000 ko lakou nui ma ka |a 3 o Nove- i maba oka makaliiki 1936. , ''