Ke Au Okoa, Volume I, Number 24, 2 October 1865 — Kumuinauao. "Ua nie anei keia Lahni Hawaii i ka Baibara, zolo paha!" [ARTICLE]

Kumuinauao.

"Ua nie anei keia Lahni Hawaii i ka Baibara, [Illegible] paha!"

' E Ke Au Ōkoa e i Āloka oe; — Eia i<a mahawa kupono e lioouna aku ai i keh j£umumanao'malima ae, a nau ia e waiho ae ma oa kolamu "kaawale o liou nui Ikino, I ike mai ai ka l«>hulehu o kou miiu kioi, a ja"?ia"paha, o lono mahui māi ka poe'eleniakule e liiamoe ana ma na kapa kahakai o'Kanehunamoku, e ;ineane aku ana i ke kae o ka make mau, a na takou e olelo i keia mau hua olelo, " Auwe ! Auwe ! ! Ūa hala ka nui o make, a, aneane e loaa i ka kahui Hawaii ko lalTou pomaikai," Alaila hoi, ua pono ke. olelo ia, o ka Hawaii ka oi a ka "pomaikai Uuko o ke'ia hapa aiha inoana.

A e like me ka nui o ko lukou pomaikai, a pela no ka nui o ko lakou aie ana, \ ka mea nona ka hoike ana mai i ko lakou mau pomaikai, &c. Aka 4 *eTa mai keia, " Ua aie anei kēii Lkhui Hawaii f !ta Tsaibara, aole paha ?" &e hoike nei ka mea nona 'ke'ia kukulu nianao ana, me ka hai aku i mau hu« oIeTĀ ftolunolu palupalu elua, ae, ua aie maoH no. ' J 1 A maanei, e hai iho no au i *wahi' rtiea e akaka ai, ua nie io no keia Lahui HawaH >Ua Baibira. f. Ūa hai mai ka Baibara i ke Akua hookahi pono ke hoomnna ia,

* E aku kakou i ke iho o ka Kiki ana mai o ka Baībara j oiai na ftu(>una o kakou e noho ana iloko o ka pouli a m& ka eteēre o ka make, peheaja, ua loaa aoei ia lakou ke Akua <>iaio ke pono hoi ke hoomana in ? Eia ka ! Aole. No ka mea, ua loaa i ke!a mea keia mea kona akua itic». īna paha he Pueo, fna paha o Lono, ina pnha o £ele, &.c., he lehulehu wale o laknu. Ēia hoi, aole kuikahi pu keia niau ak a He nui na inoa i h«na la e lakou, e I ke e ke Rtio o ke afcua a lakou e hoomana ai. peta no na kahu o lafcou. 'Eia hoi, oiai na kupuna o kakou e hoomana ana j na akua lehulehu. aole hot i papa ia ko ke kanaka hana ana 1 na īno he nul, lse meae ntakc ai ka uuanea iueke kiao, a he mea hoi ia e hookokoke a%u ai ia ia ttaiīa. P'ela pu ik>, ua ae mai 110 Akua i kona kahu ifio e aihue, a e moekōlohe, e pepehi kanaka, a e hana ae i na hewa he nui e poino ai o hai, Pe!a mau uo ka ulu ana o ia mau mēa,' a hiki wa!e mai uo i ko ka Baibara hiki aps Oiai a au mai an a ka Baibara ma ka moana hohonU o Va Paklfijia, ua hoohui e ke Akua i na Mohupuni o' Ha*aii nei, malalo iho o ke A'ii hookahi.' I ka hiki atia maī o ka Baibara, e mnu #na np ku Hawaīi Lahui i ka hoo- ; maoe i na ākua'lehulehu, e like aie ka leslea o ka iiauu. I Aka, i ko ka Baihara noho īīaw»ti { nel, avfe i paa a muauile koaa aka, us kuhikuhi rtiaj la <>is l aa kauaka i ke AVua oiaio by<>kahi w&le no,. pono ke hoomaua f l& "* • -■ . * * . i Aba, ea, m«» e ka nui o jte kuhihewa o «a i kanaka ia oiea, o lekoue h'oohali» I k« xne oa a|faa lalau uei. j. Aole lialt4 o»*ho|»p iho» i poe, a ua komo ilpko o koajJE:k«Usi« v Atw

keio mau k*anahai iki iho ka'liana la- % ii no, ko Hawaii nei i poe naau&o i«a, e līke mekekabi ojto ko Iflß no aōle lakou e ike ske Akwa oiaio nrtaolī 4 e Uke me ka ike o!e ō \o FerUania. $o ka mealioī, he poe naauao'fcoT?eritania poe kupuna, aka ea, aoie lakou i hai mai i ke Akua oiaio hookahi, hiki pono hoi ke hoomaoa ia. , Ppla pv qo, ke aku kakpu a puoi ke ao nei, «laila, e ike auanei kakou malaila, aole i ike na kanaka naauao like, e like nie ka nui o ko lakou jianuao A(ca, el, ow«i Ia k.a roej. nana i liai mai i ko v JfT|ttvaii nei Lahui naaupo i ke Akua oiaio maoli, he pono hoi ke hoomanti ako ia tn ke rajakemake oia, ke ka Baibara ? Oiai no hei, mamiia aej» ko ka Bftibara hikiaoa mau I lja p)BĪ tio kekahipoe hapie, ft mai Hoi, he .poe jke oo boi lakeu» eia nae, kkou.i k.«hjHttbi mm i ke Akna oiaio. ... Aka, ika h'ki pop r»ai oka B.aibara.» nana i kubikph>.(«Ai Uo pve i . ke tp.ari%oiaio Walia paha. o >1 miMāki .",K* .1 Aolo, o» kā i.kuhikuii nwi, %ka, nft JWisionari ro i pae ro,ya„n>« i Ae,.he.piaio oo j«, aka, eia :hoi ]kn niaau, "Na wai la i ljoike mai i& ia. ap an.ei. o.ko lakou noonoo kanaka waleiho no, ? M Aole pela» he nui a leholehu oa kanaka naauao, e oi loa ana im.ua o oa Misioaari, ma.iu mea e pili ana i na inea o keia ao, a m<j aa inea o kela ao mau !oa. aole i hoike mai Ukou lanaea, e uke nie k* poo Na ka Baibara .Uo.i lv)ike . , Jlia lua u.na mea « oooopo aī kakou, aie io,.kfM li»KwiJtJawaii Ika BBibara. . . : 2, Q, ka poipo e loqa ana i ke ma keia ao. a pna kela ao, E n?akaikai mua kakou i na kanaka inu ranw», o Kooa kona 4ala, i me« e loaa ai ia ia i. wahi kolu - wai uuku o k& pnea, ana i imi ai, ua ike iho kakou, ū»a be uuku ka mea i loaa ia ia ma kfl mua, AiaUß, aolje eino kona aop .nia hope iho o. inu ana. Ina e inu nui oia, aJaila, e ooa joia„ a e hoohewiahewa hoi. Ina hol o maa loa oia ma kainu aaa, alaila, e lilo io «kianei iaj,wai auau txona t e like mo ka. lilo ana oka r»ma i wai auau no Liholiho, oia hoi o Kamehameha 11,, alaila, e loaa «uanei ia ia ka poino ma ke kino. Hoio maluna o ka lio toe ke ano ona rama, haule ino p&ha oia, a ku ia kona poo ī ka pohaku oioi, a eha loa. I ole pela, oka hai pafii o kona lima a eha io oia.

***■»«»W"VUMVHJ SKM«*.VW, j [ a|e ika BBjbara. | f, 2, Oka 4>oip9 e loqa ana ike fe?nsijta hs-1 : om keia uo, ,a gia kela , e.o, E n?akaik,ai 1

mua kakou i na kaoaka inu ranw», o J &QDft.kft,ku<ipfW ao». i Kooa ajftoj»o. ame kona 4ala, i me# e loaa ai ia ia i. wahi kalu wai uuku o ka pnea,ana i imi ai, ua ike iho kakou, «*a he uuku ka mea i loaa ia it( ma kfl mua, *ia4a,, aolp e ipo kooa sm ma hope. ibo o. J(«M iQu ar»a f loa e inM nui oia, alaila, e oi),a oia„ ae hoohewahewa hoi. Ina hoi. . «.raaa loa oia ma ka iau aua, alaila, e lilo io «qa»et la i.»vai auau Aona t e like mo. ka. iilo ana o ka rwna. i wai auau no Liholiho. oia hoi o Kamehameha 11,, alaila, e loaa «wnei ia ia ka poino ma ke kino. Hoio oi? maluna o ka lio eoe ke ano ona rama, liaule mo pahn oia, a ku īa kona poo i ka pohaku nioi, a eha loa. I ole pela, o ka hai pahi o kona lima a eha 10 oia, Ina paha aole nje keia mau mea, alaila, e moe iho no ia i.loko o naki'o wai pilo, a inoe iho me he mea aoo make la, he pomo io no. Eta hoi, maha p«ha o haule iho oia iloko o vna lua ano ioo, a eha kona kino, a i ke ola ana ae, (pau ana) o ka ona rarna, ike iho ia oia ua ©ha. Eia ka niea i olelo la e ke kans- - pookela ioa o ka naauao, oia o Soiompoa, penei : " Ia wai la ka uwe ana f &c.*' Ua (naopopo maoli kem, i ka mea ona no, .i ka mea, hoi e imi ana i mea e nna iho ai. Nolaila, ua maopopo maoli uo ka o ka tuea ona ma keia ao. Pela pu no Ke makaikai ae kakou i ka poe moekolohe. Ua loaa no ia ka poiao ma keia ao, he rpai kaokao, he mai pala, he inai hilahila, he hoowa- { ia ; he make maoli no ka hope k &c. Peia ihola ua loaa i ka |}oe mpkolohe 1 k«t poino ma keia ao. Ppla no ka loaa ana o Lapoino i pepehi kanaka, a me kekahi oiau hewa e ae ana e haua ai. Nolaila, ua maopopo no ka poino o ke kanaka inu rama ma keia ao, a me ke kanaka moekolohe, pepehikanaka, &.c., īna aole ka Baibara, pehea [ . (•, anei ? Aka, wale iho no inea, nui ioa e poipo ioa ai ke kaaaka, o ka hoopoi ia o koaa hewa ma ka lani, (kela ao.) E nana aku ma Hoikeaaa, 21 : 8. I Kor. : 10. .. Ina eioaa ole i ke kanaka ke aupuni o ke Akua, aieila, e komo ana oia iloko o ka ho.o- , pat ia ; i ka Ina ahi lioi e a-a mau ana i ka iuaipele, Ūo »la loa, make ole. Auwe ! Ka poiuo o ke kanaka hewa ina kela ao ' Aka, ke uinau aku nei au la oee ka mea heiuhelu t la e ho)ke o>ai t keia poinoe i iU mai aua maiuna oa e ka mea na ka i poe naauuo auei o keia ao ? Eia ka, aole, na ka JBaibar& no. Noiaila, ua aie oe e ka la- | hui liawau i ka Baibara, | Eta k« koiu o na mea e akaka ai, ua aie | keia Hawaii i ka Baihara. 3 O ka hoike ana mai i keia lahui i na mea I e ...k. ma, aoa E nana mua aku kakou ma | Malaip 24 : '2. Ua ike ia iua ia pauku, ko j iuaa hoike ana mai i waln uiea e hiki mai ana I maluoa o lerua<iJ«uia, ke ka, | * uie ka po-ih) aua o na ludaio, a me ka hoo- | hiolo ia ana o ka luakini, a koe ole Mkahi I pohaku maluna o kekahi. | JSo keia uiea a leau i hai ai iuiua o k»u« | mau haumaua, oolaila, ua niuau aku lakou la j u i ke aoo o ia mei, a n»e kona hiki ana mai. | mai h o J«su, " Aoia e pau keia | a hiki mai uo ua mea k." * I Aole iiuliu niahope iiio o ko leou make | ua heie e oa haumaua ma ua aina e, e | aaa la leruaalema ( i niea e pakele ai | k« iike ui« kana wauauu, ! lle 3ti makahiki mai ko i«su make a hikiluai ka iuku ia aua o leiusaleuia « I ka iuna koa o ko Roma, ke keiki hoiM jAJu uui. »ia ka uiakahiki o ka | j ke ko aua u k« I«u wauana iu> La j _ ' /X^,|

| poe lunaolelo ? Aofe.no ke aba ? mea'" 1 ]ua hai e mai o legu ia lakou. noiaila hoi. ua 1 11 ' ! pomai!;ai loa *atiou. Aole lakou wa!e [iho no, o ko na aina e leekahi! no k*a raea. ua ,'J , I f r*. V fu ■ o!e!o ia ma ka waha o na e }ohe ai fto na aiaa e i iea o!elo a ke aole paha ea ? 1 f Ēin o J.a la nui liookolokolo, e eana t) : 27. Oihana 17 : 11. Maiiao 85': 31—46. k Tonoeeo 5 ;10; MbU»o 12: 38. Kekahuna 12 : 14. ' Ī7a ike maopopo !ea oukou a pau, « hoi?kolokolo ia ana ke kanaka pia keia ao, no ka hewa o kana mau hana/ A l(u i,a ka hewa, o .kona h.oop&i, ia no ia, a pau ia 4 e Jiookolokolo hou ia no ia ma ke!a ao. Aka, oiahookolokolo, na wai i hai mai ia oe e ka Hawaii ? Na Wakea ma anei laua'o ?apa £ Solnmona anei ? Na'u paha f s Baibara wa?e no. "■ 1 No keia mea, ua pono i ke kanaka e hana, a ? ipakele ai ia la nui weHweli. Ina pahn aote ka liaihara e hojke jnai, īoa ua qui loa ka poino o na hiki.aku i ao, a oJ;a iiiake wale po e loaa i ko ke kana- I ka uhane. KAmiILA.