Ke Au Okoa, Volume III, Number 17, 15 August 1867 — Untitled [ARTICLE]

LOOHIA I KA POINO, A AI I KEKAHI MAWAHO aē o Kona. —Ma ke ku ana mai a ka mokuM Kilauea, i ka Poaono iho nei, uahikimai ka lono enanaonao mai ke kai malino mai a Ehu t no kekahi mea i hanaia maluna o keka"hi.kiak®^- —Mo-ūmiii hanlj>g|ja, 0 Rogers ka 'inoa o kēkahi, a o"Glenney ka iiioaē ketaUt, ua haalele laua ia Keauhou, me' ka mānao e holo i Kapalilua, e kuai ai, aka, loaa mai la laua i kekahi makani iao, a alako ia aku la i ka moana hohonu loa, a nalowale mai la ke ao opua o ka aina mai ko laua mau maka aku. A penei ka olelo a kekahi palapala i hiki mai i o makou nei: " Ua make kekahi haole, o Glenney kona inoa, maluna o kekahi moku kiakahi, aua pau kekalii hapa o kona kino i ka ai ia e kekahi haole (Rogers,) no ka pololi i ka ai ole, a me ka wai ole. " Eia ke kumu, ua halele keia mau haole ia Keauhou, e holo ana i Kaa, i ke koai ai, ma ka la 14 o lulai, he la Sabati ia; a ku ma Honomalino. Elua ohua ee pakeke maluna, 0 S. R. Stone a me Kanohoanu; a ua lele laua mauka o Honomalino. Ma ka Poalua, haalele ua kiakahi nei i ke awa o Honomalino, e holo ana i Kau; -aole nae i hiki pono aku ilaila, no ka mea, ua puhiia e ka makani, a nalowale ka aina. Ua pau ka ai, aole no hoi he wai; a ma ka Poalua, la 30, ua make kekahi o laua; a ua hou kekahi i ka puu o kekahi, a inu ia ke koko, a o ka io, ua ai ia kekahi, a ua kapi in kekahi io iloko o ka pakeke; a o kekahi io, ua maunu ia aku na ka i-a. " I ka la 4 o Augate nei, ua hiki ae ka haole e ola aoa Rogers,) ma Keopuka, i Kona, Hawaii. Ua oawaliwali loa nae ua haole nei, i ka manawa i loaa aku ai i ka auwaa la-wai-a. Ika ike aoa mai i kanaka, ua ninau koke mai oia i ka wai; a ua boe ia oia a pae ma Kealakekua, ke waiho aneane a make nei ua haole nei (Rogers.) He ohana no ko ka haole i make, ko Glenney, a ke uwe nei na keiki i ka papa ole; a o kn wahine hoi, ua anuanu ka poli i ka hoa ole, ua pau i kaamu ia kekahi hapa o ke kino o ka haole i make. . , S. Haluapo." Ua hai msi ka Mnkni Nui Neville, o kahi 1 koe o ka haole i mnke, ua haawiia ke kanu maikai ana; a ke noonoo pono la ke Jure Coroncro, ike ano o kona make ana. Ua aneane pilikia lou ka o Rogers, ki'ka iho ana mai kn a Neville e nnna pono ia ia, o kona ua like me ka maea ino mai o ke kupapau kahiko; aka, k» hooikaika la no nae o Neville e ouluolu pono ae ia. Komo kolohe ia.— I kekohi kakahiaka nui loa o ka la Subnti iho n«i, ua komo koloh» la ka rumi o kekahi haolo, Burh kona inoa, ma ke poo oke Alanui Papu. 1 ala ae ka hana, » haha ana ka mea kolohe i na pnkeko o kona innu loio, e kakau ann. Ike alualu nna nku, ua lele aku ke kolohe maluna o ku p;i, a nalowale iloko ona loi. Ike ao loa ana ne, ua ike ia iho, un wnibo iho oia mahope he eke, ua piha ina moa. He mau moa liinolimn no palia, a o manao enn paha o lawe i Moniknliaae e kupa ai!

Ma ka holoholo aua inn. ke kaona nei iloko 0 keia mau la iho nei, oa halawai mai no makou me kekahi mau hale hon, a mau mea eae e kukulu hou ia nei. Ke hoomaka mai ma Aina Hou, aia ke kukulu nei ke Aupuni 1 kekahi hale akoakoa hou, a pili pu mai la ma ka aoao makai iho o ka hale dute mua, a he Hale Papaa no. hoi ia. Ka hohonu oua hale nei, he kanaono kapuai, a he kanaiwa kapuai ka loa—elua hale, iluna a ilalo. Ua lono mai makou, ua lilo no ke kukulu ana i ua hale nei he $U,000; koe nae na lilo i ka pohaku, na ke aupuni no ia. 0 kahi mamua ponoi iho o ka hale dute, ua hoopiha hou ia i ka lepo o ke awa mai, a he elua kapuai paha ke kiekie ame ka manoanoa r. ka lepo hou i kau ia iho. luka mai nei hoi i kapiko o ke kulanakauhale, mauka iho o ka Nekina, ke holo lea loa nei ka hana ia ana o ka hale kuai pohaku hou o Akoni (Perry.) Hookahi no nae hale oia, be kanaha kapuai ma ke Alanui Hotele, a he kanakolu kapuai ma ke Alanni Nuuanu. E lilo ana palia oia kekahi o na halekuai oluolu maikai o ke kulanakauhale nei, oiai he umikumamaha. kapuai ke kiekie, mai ka papahele ae a i kaupaku. 0 na akoakoa i kukulu ia ai keia hale mai ke kai mai nō ia o Keolaloa ma. Ua olelo ia, he nui loa ka ke akoakoa kukula hale o ia kai, a he hiki ka ke kukulu i kulanakauhale pohaku e hiki ai ia haneri tausani kanaka ke noho. Ua lonolono wale mai makou, e kukulu ana'o Paiko i hale pohaku nona, mao niai no o ko Akoūi wahi, a mauka iki iho no o Kolopo. 0 kona ka e kukulu ai i kona hale, mai ka pohaku mai no ia o kela hale pohaku ma be kihi o ke Alanui Maunakea a me ke Alanui Moi.- luka aku i kahi o Kanihina mauka iho, he hale hou e kukuluia nei, no J. R. Kinney, kumukula o Kahehuna ia hale. Ua ane kohu like ke nana aku ma ke alanui me ka Ilinaalii ka haawe pu mai. Mauka aku i kahi o Waterhouse, ua paa kona pa i ka pahao ma ke alo nei, ua nani a ua maikai kona wahi i ka paa ana ae i ua pa la; a ua kau ia he mau ipukukui hoomalamalama maluna ? na ipuka komo aku.

Haalele ja i ka aina malihin'i. —Aole paha i holoi ia aku mai ka noomanao ana o ka poo i ike i kahi kauaka aa o Hawaii nei, nona ka inoa o Kaipualehu. Mamua aku nei ika M. H. 1865 paha, ua lawe ia ua wahi aa nei i Beritania e kekahi haole i noho kamaaina no ma llawaii nei, he lole bipi kana hana, a nona ka inoa o George Riscly, me ka manao e hoikeike hele hoi iaia ma na kulanakauhale olaila, a o na loaa paha a pau nona ponoi iho, a me na lilo ona a pau no ka haiiai a me ka hoaahu ana iaia. Ua hoikeike hele oia iaia ma kekahi mau kulanakauhale, a no ka hoi ole mai o kona poho, ua haalele ia ua wahi aa nei ma Livapnlu. Loaa iho la nae o - Katpuafēhū Tl:elfsurJia'ols - 1 n'oho maaii'ei mamua o Davis kona inoa, a palapala aku Ia oia i ko kakou Kanikēla Hawaii ma Ladana, e hahai aku i ke ano o ua wahi aa nei; a ua imi koke ia o Risely a loaa, a ua hookaa mai oia he £10; ua lawe ae ke Kanikela Hawaii he £15, mai ka waihona mai o na dala ma kona lima. 0 keia mau dala, oia na mea e uku ai i kona uku eemoku ke hoi mai malana o ka moku Garstang o Gerina raa ke ku mai, mai Livapulu mai iloko iho o keia. mau la. Heaha la ka mea kupono e hana ia aku ai i ke ano haole e like me keia Risely 1 oka haalele ino ana a keia Risely ia ia ma ka aina malihini, ua ane like no ia me ke kiola ana ia ia i ka moana, aohe mea nana e kokna mai iaia; a e ole ka lohe aDa o ko kakou Kanikela loaa ai ke kokua.

Ka haija a ka Makua Alii ma Ewa.—Aia no ko kakou Makua Alii ma k» lai ula i ka lepo kahi i noho" ai me ka oluolu maikai o kona ola kino, ke hoomau la no oia i kaoa hana i ka hali.nna i ka pohaku a me ka uhau ana i ke kua-pa o Kuhia, a ua lohe mai no hoi makou no ka nui o na anana i 'uhau ia ma ua kua-pa ln lie 78, a he 65 anana i koe o kn paa no ia, 9 kapuai ke kiekie mai ka honua ae o lalo a hiki i kona palena o luna, he I*2 kapuai ka laula. A ua hoohauoli ae oia i kekahi mau.ahiahi mamua ae nei, i ka heihei waapa me k(Jaa mau Boy Mahiole.

E HOLO ANA IKA LAI ŪLA O EwA. Uō lohe mai makou, e holo aoa ka Moiwahino Emma Kaleleonalaoi, me ke aliiwahine Kiaaina o ka mokupuni o Keawe, L. Keelikolani i kekahi o keia mau la e hiki mai ana; ma kahi a ko kkou Makua Alii o noho la, o Kaimilani. No ka noho mai la no paha a kupu mai la ke aloha i kahi hulu makua i koe, nolaila, e naue, he waiwai nui no ka na maku o ka ike mai. HoOPAI IA NO KA HANA INO ' KA HOLOHOLONA. —Ma ka Aha Hoomalu, ua hoopai iaoJackson, he $10., a me na koina, no ka hana ino ika holoholona. Ua hoopi iho ka lio i ka huki ana i ko kaa i ka pii ana aku o Maemae; a ua übau ino loa ibo la oi» i kn lio; a o ka pno e ku ana malaila, ua ike iho In lakou, aohe kumu kupono o ka hana ino ana. I ka Poauma o kein pnle iho nei, ka piha pono ana o ka inokn kiapa Lono, i nagalani malakeke he 35,000 <» kakou nei, a liolo aku la oia no ke awa o VulaparaiBo. Ina la mua hoi o keia pule ihn nei, ke ku ana ae o kn inoku Camdcn i ke awa o Lahaina, a malaila kalii i kiola ai i kona ukana he pa(. i; a i ka Poaono iho nei, komo mai la i ke awa nei. Ka pa o ka Halemai Amcrika, ua lohe iho makou inehinei, ua liloi ke kuai kudala ia o Kauka G. P. Judd. Aole nae makou i o-e , mai, i ka nui o na dala i lilo mai ai iaia.