Ke Au Okoa, Volume III, Number 30, 14 November 1867 — KELA MEA KEIA MEA. [ARTICLE]

KELA MEA KEIA MEA.

Ua olelo ia, aia i kela a me keia niea o na kanal- a o Chic;igo ma ka mokuaina o Ilinoe, he 1000 iole. Ua lonolono wale ia e loli hou anaka mea iaia k;t noho'na ma ke Keena Kaua o Amerika. Me he mea la o Keuela Blair, a i ole ia o Hoii. Thomas Ewiug - , ka mea e noho ana ma ia kulana. Ua hoouua mai ke aupuni Tureke, heolelo mihi i ka Elele Amerika, no kekahi olelo hoonaukiuki i hoopuka ia mai i kekahi o na Elele Amenka e pili ana i ke kulana Kanikela. E oielo ana kekahi mea kakau nupepa, o ka lilo o ka nupepa Merald o Nu loka iloko 0 ka makahiki hookalii, he $1,500,000; a o ka nupepa Times ti me Tribune, $1,000, pakahi ko laua iloko b ka makahiki liookahi. Aia maloko o ke kulanakauhale o Chicago 1 Ilinoe, he 2,200 mau wahi e kuaiia ai na wai ikaika; ma Kapalakiko he 1,948. Ua olelo ia ka lilo o ko poe iloko o ka makahiki houkahi no na waiona $16,000,000. Ma na kulauakanhnle a pau o ke kapakai Atelanika a Kenela Sherideua i liele aku, ua nui na hauoli ana, a me he mea la, he mau la kalaia ma na wahi a pau loa ana i hele aku ai. Ma ka lakou hana ana pela, e hoike ana lakou i ko lakoa makemake ia Sheridena, a hoowahawaha i ka Paresidena. Ua olelo ia, ua lohe i_a o Emepera Napoliona e olelo ana, he niea hiki no paha i ba puali koa o Yitoa Emanuela, ke koino aku iloko o ua palena o Eoma, aka, aole nae ia e kanu iho i kona mau kapuai iloko o Eoma. Ua inanao ia o keia olelo ana a Napoliona pela, liu mea no ia e hooalaku mai ai i ke kupikipikio. Maloko o kekahi nupepa o Kaleponi, makou i ike iho ai, ua kohoia o Rev. E. G. Beckwith (Bekue,) oia kekahi o na kumu uui o ke Kulanui o Oakland ma Kaleponi. 0 keia Beckwith ka mea nana i alakai akamai, aole ma na mea ao wale no o keia noho ana, aka, ma ke ano haipule kekahi o ke Kulanui oka Punahou. Ua koho ia mai oia i Kumu Haiolelo no kona Ala mamala ma ke Kulanui o Williama, ma na&okuaina hikina 0 Amerika, aka, ua hoole aku nae oia, no kona pipili aloha i ke kapakai Pakipika nei paha. J Q hfcle_4ria mai npn». w. . hineo Farani e ike i ka iīōiwahine Yictoria, ma ke ano malu no ia. "Mahope iki iho oke aumoe, ua holo mai oia maluna o kahi mokuahi uuku Reine Hortense; a i ke kakahiaka nui ae, ku mai la ina Southsea, e kokoke ana i Portsinouth ma Beritania. Pae mai la 1 kula, holoholo iho la enu, ka uwapo; a hiki i ka wa o ka aina kakahiaka, komo malu aku la iloko oka hotele e' paina ai. Aole oia i ike ia mai mainua, aka, ua lonolono ia ae la inao a maanei i kona kn ana niai, a kauoha ia ae la e ka May<>r o Portsmoutb e huki ia ka hae alii o Furani. No ia inea, ua hoopuiwa ia inai la ka Emepera wahine, hoi hou aku la iluna o ka inoku, a holo aku la aku ma Coives. Ua hiki aku la oia ma ka Hale Osborne, kahi a ka Moiwahine e noho ana maiuua ae o ko Victuria manao ana ae e hiki aku aim ua Emepera wahine nei. Ua hookipa oluoiu aku ka Moiwahine i kana mahilini; a ke haele laua i ka holoholo o laua wale no. Elna la oka noho ana a hoi aku la ua Emepera wahine nei e like no ka malu oie kana hele ana mai no.

0 ka poe F;irani i manaoio ana ma ka nuho'na Repubalika, e uolio ana ma Ladana, ua hoouna mai lakou hc palapala e hoomaikai inai ana ia Juarez o Mesiko, uo ke kipakuia ana aku o ka poe Farani ae hewa nmi Mesiko aku. E ana no hoi lakou, o ka pepehi ia ana o ke poo kalaunu iloko o ke keneturia hookahi, e like me ka pepehiia aua o Kule I i ke keneturia uinikuiuahiku; o Lui XVI i ke keneturia uinikumawalu; ao Maximiliana i ke keneturia uniikuniaiwa iho nei, he mea i& e- hookuemi hope aku ai i ka uoho'ua alii. Ma Schalbacli i Farani, i make mni nei kekahi kanaka kahiko o Leopold koua inoa. Ka nni o kona niau makaliiki, hnokahi lianeri me eha. Ua hanauia oia i Ica M. 11. 1763. Ua lonolono wnlo ia mnloko o Parisa. ka h"opnn ia ann o kekahi olii koa kiekie o Farani, keknhi mau hana e pili ana ike kipi, mn ka hnhai ana aku i ke Anpuni o Perusia i keanoo na hooulea knu» nna uku a Fnruni, ina e hiki mai ana ka wa o ka hoouka kaun ana. Un hookau aku keknhi l(onuka nlii o Ene lani, i nu belo mnluna o ka H-i o kona muu bipi wuhino a pau loa. Oke kuni ana nae o na be!c, ua like in rae kn pii nna h rno kn iho ana ono hua melo pa-ko-li. E f>lt*lr» inia keluilii moa i liele aku o ike, a e hoololie i ke kani ana o ua mnu belc nei, ina lui e pa maikni uiai ka inuknni, nlailn, e kuni mnu no un mau bolc nei, me he leo hiiueni la. Aia ilolio o ke kulnnaknuhnle o Pnrisn, ma FMrani, he 20,000 poe wnliine i lawe i ka leikini; he 30,000 pne i hnalule; n ho 250,000 ka nui o na wahine u moekolohe mau ana ino na kane.

Ua noi aku kekahi poe haole Beritania mea d:i!a i ke Aupuni o Rusia, e neia tn:ii lakou e honmoe i ala hao mai Tifilisi aku, a hiki Poti, ma ka aoao hikina o ke Ivai Eleele O ka emi o na kanaka ma Irelani, ilnko o ka M. H. 166(i, i hala iho nei, he 40.523. O ka palapala a Napolionai hoounn aku ai i Perusia, e hoihoi ae ia Holstein, me Holani, uaheluheluia <ia palapala la me ka huhu loa oke Aupunio Perusia; a ua hoolilo koke ia na pu maoli o Auseteria i lawepio ia e Perusi;i i mau pu kuikele. 0 ke kanaka waiwai loa ma ka mokuaina o Nu Haaiesire, o Isaaka Spauiding, no ka mea, o knr;a ioaa no ka pule, he $1,200. . Ua loaa moi nei kekahi Ula nui ma Jouesport, i ka mokuaina o Maine, ekolu kapuai a me eiima iniha ka loa, ua aneane e elua kapuui ke anapuni o kona kioo; a he iwakaluakumamahiku na paona o kona kaumaha. "Ua manaoio atjet oe, he ao hou aku no kekahi mahope o keia ? " wahi a kekahi kanaka hoomaloka i kona hoalauna. Pane mai la hoi kela, " Ae, ua makaukau mua au e hele aku ilaila me ka'u Annie. I lohi wale no maua i ka paaole ae o na wahi mumuku ona." 1 keia makahiki i hala iho nei, ua lawe na kaa ala hao o Brooklyn ma Nu loka i na ohua, he 26,610,827. Ua ala ae ka hoopaapaa mawaena o ka Moi Leopold o Beregiuma, & me Kmepen. Napoliona o Farani, no na mea e pili ana i ka waiwai o Maximiliana i make aku nei. Ke hiki mau mai ia na olelo kauoha o ke Aupuni Sepania, e kuai i na huita mai Amerika aku no na makeke o Sepanin. Ma ka oielo kauoha alii, e hookomo wale aku ana na huitka o Amerika, me ke dute ole ma na awa o Sepania; a hiki i ka pau ana o ka mahina ae nei o Dekemaba.

I keia mau mahiaa mai nei, he kukini heihei nui mawaena o kekahi mau ohana Ilikini oka mokuaina o Kaleponi. Ua wae ae no hoi kela a me keia ohana i ko lakou kukini, a he ueni ko lakou nui; a he ewalu nohoi mile ka loihi o kahi e holo ai. Ua holo aku kekahi mea maluna o ka lio, me ka manao e ike ana no_la hoi ia i ka lakou holo ana, a pau ke kahua heihei, aka nae, aole oia i kau iki aku mshope. Oka llikini mua, ua hiki mai oia i ka pahu hopu iioko o na minule he kanalimakumamalima—a i mea e hoike ai i kona maloeloe ole, ua holo hou akn oi:i he hapaha mile, a lele miluna o kekahi pa, elima k»puai ke kiekike. A mahope mai ka poe i koe aku mahope; a o mea hope loa, ua hiki mai oia i ka pahu bopu, he hapa hora mahope iho 0 ka hiki ana mai o k3_mefl mm Tio ma io. mokupuni komohana o Aajerika, e J bolo ana keknhi kahunapule maluna o kona lio, i kekahi la, rne ka hele e ike i na hoaha□au o kona Ekaleaia, halawai mai ia oia me kekahi o na Lunakanawai oia apana, a olelo mai la ka Lunakanawai i ke Kuhunapule, " Heaha kou mea i ho!o ole ai maluna o ke Kekake, e like me ka ka Huku hana aua ? " Pane aku la ke Kahunapule, "No ka mea, ua pau loa na Kekake i kanaka i ka hooliloia 1 poe Lunakanawai ! " Aohe i pane hou mai ua Lunakanawai nei. E loaa mau ana i ke kulanakauhale o Nu

loka, i kela makahiki keia makahiki, no na laikiui kuai raina, he $70,(^00. No ka hoole ana o Garibaldi i ka haawi ana mai i kona pamia, a i mea hoi <• hoopauia aku ai na manao huhu o ka lehulehu, nolaila, ua hoihoi ia aku oiu ma ka mokupun: o Caprera iloko oke Kaiwaenanonuar amalaila oia i hookuuia aku ai. Aka, he wa uuku no mahope iho o kona paa ana aku ilaila, ua na'uwale iho la oia, a ua hiki hou mai no i ka aina nui. Ua kiai ia oia, aua hopu hou ia no; n ua hoihoi hou ia oia ma ua mokupuni nei u C.ipn'ra; a aia m-ilailu oia kahi i hoopaa pono i;i ai. 0 James Steveus, ke poo o ka hoomaka ana mai o n.a Feniana,, aia oia tna Parisa kahi i noho ui me ke ouo pilikia. £ hoolilo ana oia ika hapanui o kooa mmawa ma ke kaUau ana i ka moolelo o kona hui ana me ka pue Foniana. 1 kekahi keonimuna i kipa aku ai ma ka paiim kakahiuka o kekahi kanaka pi waiwai, e h"iio ana oiu e poi i kekahi nalo. Ika paa ana oka nalo, hookoino iho la ua kanaka pi nei iloko o ko bola, kahi e waiho ai o ke ko. Ninau aku la ke keonimana i ke kumu o kona hnnu noa panni, a i miii la oia, " E hai aku (iii uu in oe. Makemake au e loaa, ina ho uihue na kauwa i ke ko." E hni ana kekahi nupepa o Maine,< no ka puni lio loa o kekahl Kahunapulo, o kekohi oknna <i ua mokuainu In. Ikn wa ka e halawai ana ka pule kakahiaka o kekahi la Sabuti, a iwaena ka o ka pule alua una o ua Kuhuna nei, holo mai ana kekahi mea mnluna o ka lio, n kupono mamua o kn luakini, ka wehe ae la no ia o ka upoi an.i o koria mau iinikii, u i mai la iinua o ke anaina, " He wahi lio maikai maoli keln Ni>hea mni na lioi loaa ai ia or> o ka hoa'loha ? " A upoihou iho ln oin i kona mau makn, a innhopo iho o kona ninene ana. hapa o ka manao o kola K'ihiina i lilo i ka lio, a he hapa i ke Akua ! 0 rin nieu i lolie ia mai, inai ka inokupuni inai i> Hnyti, ki! uiau la no kd pioloke ana. Ua iiiiu wi loa ka aina, he iwakalua elnla no ka pahu paluoa hookahi, ma ke gulu. Ona elalu Hoyti, ho kanakolukumamaha, hnokahi no dalu Scpania in Un puhi ia iho la o Salnuve kekahi kulanakauhale nui i ke ahi.

E n' onoo mua ia ana ka, ka hookolokolo hiia ifi JtrfiM)avis, iniua o ka Aha Kuhina A'iiei'ik»; alaila, haawi aku ka Loio Kuhina i kuna mau nlelo ao i ka Loio Apana, a nana e ho<ipii ia ia Uh oieloia o na loaa o Beritania Nui, mai loko mai o kona mau minerala iloko o kamaUahiki i hala aku nei, ua oi aku mamua o $200,000,000. O ka oi loa o ke kanaka waiwai ma na mokuaina Hikma o Amerika Huipuia, ua olelo ia o Angogato Hemnway ma Bosetona. Ua oleloia%> ke kut*ukuai o kona waiwai paa wafe no, he Ua hehena nae oia, a aia maloko <jTta hale mai pupule kahi i hoopaaia Ua pili mai nei kekahi kanaka Pelekane, he §ioo,vie hiki ia ia ke holo inaluna ona uwapo eono e moe ana maluna o ka muliwai Tamesa i Ladana— he ewalu mile ka loa, ke hookuikui'ia iloko oka hora hookahi. Ana make io no ia īa iloko o na minute he kanaiimakumaennkolu. Ua manao ia o ka huina pau o na kanaka ma ka hoooa nei, he ekolu tausani miliona; a ke ūei lakou, he ekolu tausani me k«nron4Tjtoromaha mau olelol ikeia. oke ana kaulike o ke ola ana, he kanakolu a me akahi hapakoiu na maknhiki. Hookahi hapaha o na kanaka o ka homia nei, ua make mamna ae o na makahiki ehiku, a hnokahi hapalua manraa ae o ka hiki ana aku i ka umikumamahikiio na makahiki. Mai loko ae o ka hanerl kanaka, eono wale no mea e hiki aku ana ko lakou mau makahiki i ke kanaono. Mai loko ae o na kanaka elima hanen', hookahi mea e hiki aku i ke kanawalu o kona mau niakahiki. He kanaono mea e make nei iloko.A_kela ame keia minute. O kanaka loloa ke ola loihi mamua o kanaka pokopoko; a o kanaka i mare ia, ola loihi lakou mamua' o kanaka i mare ole ia. Oke ana like o keoīa ana o na kanaka waiwai, he ka□ahakuniamalua makahiki; o kanaka ilihuoe, he kanakolu. Iloko kela ame keia kanahiknkuinaha kanaka, hookahi kanaka ona. He wili ai ma Wainiha.—Ua hoomaka keia wili i ka la 4 o Novemaba nei, a ke wili nei i ka ai; me ka wali pono a maikai maoli ka hana aoa," aole like me ke kui aūa o ke kanaka,~fae i»uupuu. Hookahi hookooio ana iloko o ka wiii, a puka aku ma kekahi puka, ua like pai nunui, i hiki nku ka nui o na paona ika 2000. O keia wili, he wiiilaau

no ia, ua hanaia e like me ka pahu, eiua ua ku-i"maw«eoa. O kona kiekie,-eono kapuai aoi iki aki». Ona pahu e piha i ka hora hookahi. he kanaono a ei ae, kahi i hanaia ai, ma Puhalanni, he uiu kukui, he wahi maikai, L hi i na > hn»a ka wiiii • -kana.hasipfie ka efeu launa 7 ol'e mai~,,akahi > no a ikeia'ka mea naaa e hoopau i ka luhi o na poohiw". O loko oua pahu nei, he mau bao maoamana, hookahi pua« malunn, me ka iaau e kono iloko, be laau nui maluna, eono kapuoi ka loa, e kaomi ai. me ka wili ma ka wehu o keia laau, me na palaka ma na aoao, e heki ai i keia laau iluna, me ka hikiwawe loa. r O na- mea oana i hana i keia wili, me ka wonoo akahele ana, o Moso a me D. B. Kahawaii.