Ke Au Okoa, Volume IV, Number 50, 1 April 1869 — Untitled [ARTICLE]

No ka Haleuai Moiwahine.—Eia n ilalo iho nei kekahi mau mea e pili ana i ka Halemai Moiwahine a me ke kokna Kauka o ua Halemai nei: 1 Ua weheia ka Halemai no ka hookipa ana mai i na mea i loohia i ba mai, e hiki ole ai ke kokuaia; ma ka la mua o Augate, 1859. Mai ia rranawa mai a hiki i ka la pau ilionei o Maraki, 1869, eiwa makahiki me na oalama keu ewalu. Ahe 10,462 na inoa o na poe mai i paa iloko oka buke. Mailoko mai o keia, he 2,317 na poe mai i noho nwi ka Haleniai. / Iloko o keia heluna i haiia ae la malnna, aole i komo pu malaila me ka nui o na poe i haawi wale ia i na laau lapaau, mai ka hoomaka ana mai a hiki-i keia manawa, a ka poe i nana ia, he 64,959 ia poe. Iwaeha o na poe i noho ma ka Halemai, he 241 poe i make, he mau kanaka maoli; o ka hapa nui o lakou i laweia mai, he poe i nawaliwali"loa, a i kaa loini i ka mai a aneane ua make kekahi o lakou iloko o na la pofcole mahope iki iho o ka haawi ana'ku i ka laau, a o kekahi poe hoi, i ka la no o ka laweia aua mai. He 322 ka nui o na haole mai i noho maloko, a iwaena o keia poe, he 62 na mfia i make. 0 ka hapa nui o keia poe ikomo mai, ua nawaliwali loa. Eia hoi ka hoike a Kauka W. Hilabarani, no keia hapaha i pau ae nei i Marakij-24, 1869. / " Mai ka manawa mai o kuu hoike ho{fe o ka la 24 o Dekemaba, 1868, a hiki i Jteiai»anawa, he3lo mauinoa hou i komo ilokao/a buke, a 1,188 poe i nanaia. I keia he 55 poe mai e noho nei. flonr> nn»

Eia lta noi o ua poe i okiia no kela a, keia.ano ipai, he ehiku nrw ; na kīla> a eiwa i lapaauia no na eha aiia wale; a elnku poe i u-a-lehe ia na maka; a eha poe i lawe ia ka mi auwae; a hookahi i laweia ka onohi; a ewalu poe wawae hapakue; a he nui wale na manawa i okiokiia'i kekahi mau mai kuna manoanoa, (elephantiasis ;) a he mau haneri na mai i kahaia no kela a mj keia ano mai e ae. Pakele ke kaa lawe bipi, mai puhi ke oka. —Ma ke ahiahi oka la Sabati iho nei, niai u-e-le liilii ke kaa lawe bipi o ka Hale Lole bipi ma kai o ka uwapo, i ka puiwa ana o ka lio nanae kauo ana. 0 kekahi uha bipinae kai miko i ka paakai o ke alanui, i ka haule ana iho ilalo'

Ka Wahine o ka Lda.—Ua lono mai makou mai kekahi hoa'ioha mai no ka wahine o Papalanahi e ai nomenome mai la i ke kua o Maunaloa. Ma na la hope o kela mau hebedoma i hala aku he hoonaueue ikaika ana ka ke olai ia Kau a me kekahi lihi o Kona, aole nae e like aku me ko na olai mua nona ke kawowo mahanahana: ahe mahu no hoi kai ike ia aku iluna o Mokuaweoweo, a me kekau mau wahi e ae e pili ana, aole nae i hoike maka ia mai kona kino.

Hoao e hooeo^elohe.—Ma ka Poakahi iho nei ua holo malu aku kekahi mau luina o ka manuwa mokuahi Amerika Ossipec, me ka manao e hoomakanalo iho a hala'ku ko lakou moku, aka ua loaa e i ka hopu ia, a ua hoihoi ia'ku iluuaoka moku. O kekahinoo na olelo lea a kekahi wahi haole mahuka i i ae oi penei: " E lawe ia ana kuu kino ika moku, aka, ke kauo nei kuu puuwai ia Honolulu me a'u."

I keia mau pule iho nei ka hooponopono ia ona o ka waiwai o Puhalahua i ili mai i kana wahine ia Nakuepa. Ka haua nae i keia mau pule iho nei o ke noi a Kaoaopa, no ka lilo ana mai oka Luna Ho ponopono Wniwai ia ia. Ika Poalua ibo nei, ka hooili ana & na loio i ka laua mau hoonohonoho ana no na pono o ko lakou mau aoao iho i ka aha. Ke ko ole pabn kana, o hoopii mai no paha auanei kekahi, a pela aku ka hele ana i na pili koko, e hoao ana i o a i anei, i ka pili koko ponoi maoli.

Kudai.a Po.—Mn ka po Poaono iho nei, ua knni ke mai ka bele kudsiii a ka Luoa Kudala Waila, no ke kuai kudala ana i keknhi mnu tausnni buke; a ua kuai pou ia no na doln, he5967,00. Ua loihi no ka manawa o ke kudola nna, no ko mea, he ekolu hora me hnpn ko mnnawa i liln mu in kueluln ana. Maluhilu'hi oku la no hoi ka Luna Kudnla: a i pono loa naa, he In no ka hoomaha nui ke kokahiaka ana ae.

Hoi hod mai.—E hai ana ka nupepa l.aole aupuni o nehinei, i ka la Sabati iho nei, hoi hou mai la ke kuna Manuokawai, mai Maui mai; ua liu oia a he ekolu kapuai ka hohonu o ka wai ina kona lua olalo. Make i alohaia. —Ma ke ahiahi o ka Poakolu o kela pule iho nei, make iho la o Mrs. Puu ma Kapalama Uka, hefiva ka mai i make ai. Ua haalele iho ia he mau moopuna, he mau hoaaloha, he ohana, e kumakena mabope nei. Ua make oia iloko o kona mau la Hapauea o keia ola ana, a iloko hoi o ka manaoio Katolika Roma. He puu ahi ho-a. — : Ma ka po Poakahi iho nei ua ho-a ae kekahi mau haole Geremania he puu ahi ta nui malalo mai « Puowaina, a no k& hai mna ia ana o ka lohe i nu Luna o ka Oihana Kinaiahi, nolaila, aole i lele ae ka hauli o na keiki kinaiahi o ke Kaona nei, a aole hoi i kani-ke ae na bele. Ka manowa Ossipee.—Ua olelo ia ma ka la i nehinei ka manawa e haalele mai ai o ka manuwa Ossipee Amerika i ko kakou nei kiai awa, a e hoi aku oia i Kapalakiko, ke awa ku mau ona aumoku kaua Amerika. Aole i ike ia, e hoouna hou ia mai ana paha i» nei kekahi moku pani ma kona wahi. Kahi hukū —I keia pule iho nei, ua hoomahuahua mai ke ku ana o na moku okohola o keia wahi kikina, oiai, i keia pule iho nei, ua ku mai he ehiku mau moku okohola; a ua mahuahua no hoi na loaa ia lakou kekahi ekolu haneri, a ma ka awanka nae o na mea i loaa, he mau pahu aila kai loaa i Kela a me keia moku, e hoohoihoi ai i ko lakou mau manao Make hikiwawe ma Hawaii.—Ma na mpa i hiki mai Hawaii mai, ua lono pu ia mai ka make ana o G. E. Tucker o Kaupakuea; a oia no hoi kekahi hoa o ka hui o ko laila mahinako. He mau hora wale no ka kona mai ana, a palemo aku. Ua haalele hookahi iho oia i kana wahi puali wahine e kumakena nooa. Na palena o Aiea.—E ike ia ma na kolamu olelo hoelaha o ko kakou nupepa o keia la, ka olelo hoolaha a ke Komisina Palena Aina, Hon. W. P. Kamakau, e pili ana .no ka h'ooponopono ana i na palena o Aiea—o ka Poaono, la 10 o Apenla, ka manawa e haū- ai. Ua hui hou ae N£i.—Ma na olelo hoolaha o ka nupepa o nehinei, makou i ike iho ai, ua hui hou se nei ka, o C\H. Lewers (Lui) rae kona hoa pa-na kahiko mevJ. G. Dickson, ma ke kuai papa ana, a me nallako hale.

Ke kuna Neki Mela.—l&a ka nana ana ma na oleio hoolaha, makon i ike iho ai, a ka i-onōoo a» »'lieia pule la 10 o Apēn'la, e kuai ia ai ke kuna Meki Jnda ma ke kauoha a na Luna Hooponopofr>. Waiwni o Mokina i make aku nei. Okp mea eke koikoi no paha, ka mea e heo aku ai ona.