Ke Au Okoa, Volume VII, Number 32, 23 November 1871 — HE KAAO NO AURORIANA. Ka nani o Sekotia-Helu akahi o Edineboro. [ARTICLE]

HE KAAO NO AURORIANA.

Ka nani o Sekotia-Helu akahi o Edineboro.

HKLU 6. Mamoa o ka hoopama ana o keia halawai, m<i ka lokahi ole o na manao o lakoa a pan, ku mai la ka Ilamuku a ulelo mai la imua o ke anaina maka hanohano i mokuahana iho la iloko ona aoao etaa, " £ kuu mau haku, a me na poe keonimana i akoakoa mai maloko o keia hale, ua olelo mai o Delema ia'a, ina e manao ana ka moi a me kana keiki e h(iu!a hou i man puali koa hoa e kue aku ia ia, ua paa kona mauao aole oia e lukn ana i Qa puali koa, aka, e honko ana oia i kana hoopai ino maluna o ka moi a mekana keiki, a ina aole e hoolohe na 'lii koa a tne aa puali koa i ka Delema mau olelo, e Inku ana oia i na koa a me ko lakou mau alii koa, ke hoopaakiki lakou mamuli o ka olelo kanohaaka moi a me kana keiki, alaila, e koli ola ia lakou Moko o;ka manawa pokole loa, a ina hoi e ike aku ka moi a me kana keiki ia ia ma ke ano aloha, e like me ko na wa i hala ae c;i, alaila, aohe poino e hanaia mai ana maluna o ka moi a me kana keiki, a pela e mau ai ka hanohano o ke kalauou ipaluua o ka moi ame kona ohana." Ika lohe ana o ka poe a pau i akoakoa. mai ma ia halawai, hooho ae la na leo oka hapanni oka nna feno " Th a

pela, na hewa ole o ūelema, no ka mea, ua maoao paa o Oeleina, aole oia e haawi ana i kaua hoopai ino malnna o .ka poe e manao ana e kne aku ia ia, ua ahona i ka moi a me kana keiki ke hoopao i ko lana manno enemi i» Delema, a e ike akn ia ia ma ke ano aloha, a pela e hoopaoia ai na maoao kuee, no ka mea, aohe pomaikai e loaa mai ana i ka poe e mamo iūo nei ia Delema, ina aole e malio ia aku na maoao maikai o De|ema i hai mai ika Ilamuku " Aka, oke keiki alii, ua paa kona manao, e hoala tio i mau poali kop nni, a nana ponoi e alakai ia lakou maialo o kana mau hooponopono ana, ua paa kona manao, e lanakila osa ko lakou aoao.

Iloko o ku manawa pokf le loa, na makankau ua koa no jja hele ana e hopu iaDelemama, a maki koke aku la ko lakou hele aaa i ka hale paahao, i ko !afeou btki ana aka ma ka hale paahao, ike iho la ke keiki alii a me na koa, ua ulupa 10 fce kino holookoa o ka hale paahao, a he puo lehu noi kewaiho mokaki mai ana, a he hana nni uae ke hoala ia ke kukulu hwu ana. Nana ae la lakou tna o a maanei, aole nae i ikeia aku o Delema, hai mai la ka lono, oa lilo ka p*kaua ikaika loa 0 Edineboro nei ia Delema, aia maloko o na pnkana uei kahi i noho ai o Delema, oia wale no maloko o ka pakaua, a o na koa kiai a pan nana i malama i kn pakaua, na pan loa lakou i ka hooknn malkai ia e Delema, ā o ko Delema manao ana e lawe i ba pakaua m«lo o kana malam» aea, i mea w.ile no e hiki ai ia ia ke malamā pono i koiui m&lnhia, oiai ua lawa ka pakana i na mea e ai ka uoho ana. Ia manawa koke no, ua m»ki hou aku )a ka hele ana o na koa ilaila, a i ko lahiki ma ka pnka komo o ka pakaua ua paa na puka i ke kiia, a imi akn la na kaa 1 kahi e 'aiki ai ia lakou ke komo akn iloko o ka pakaua, aole he mea e hikī ai, ui ku nana iho.la lakou me ka hoohokaia o ko lakoo mau manaolaoa, a ia manawa no, ikeia uku la o Delema e holoholo ana mawaho iho o ka lanai oka hab towela noi kiekie o pakaua. I ka nana ako i ko ūelama »uo ia wa, aole oia 1 hoike mai i kona aoo hohn imna o na mea a pau e nan« aku aua ia ia, ua ko malie mai U oi.i, me he mea la, e makaikai mai ana i ke ano o ka hana a na pnali koa e hoopuui aku atia i ka pakaua, iloko nae o keia manawa a Deleina e naoa pono ana maluna o ua puali koa, lohe aka la o Dcl«ma i ka haawi ana ae o ke keiki al:i i kana olelo kauoha imua 0 kooa mau puali koa, " Imoa okuu enemi ka oukou mau maka pahi a me na mea eha a pau, aun. ua kokoke mai ko oukou raanawa e lawe ai i ko Delem# ola, ka me* naua 1 hoohaahaa ia'u malalo iho o na kukuoa malamalama o ka U ''

U manawa, akahi ao « loaa i& Deiem& he ta«ua w« kupono e hiki «i ««* ia' ke heike aka 't koiiu mau manao maoli, * olelo «ku oia me k» leo uui m«ujKtpo, " E o'a maa bo« kaaaka, (•« puali koa,) b« haaa l«hi roakehewa k;i h<>«o aaa e hooku i \e k&u<>ha « k« keiki alii ui ole w«l«, ke bai «ka nei anlaua o oukoa a pan, be mkehewa i« uokoa k« hoao mai e lawe i ku« ola.no ka o>e«, «o)« e hiki ia oakou k« lanakila maluna o aa pata manoaooa o keia p&kaoa, a he makebewa ao hoi i ka mala o ka oakoa iaaa p«hik««a ke waU mai ia nei, ao k« m«t. a<.)e wahi iihi lauoa mai o ooko« ta oei, ke m«««v> n«i au, he maaaw» ioihi ke hala a«a t« v>ukou Ma k» hoopuni aaa i kei« pakaoa, a o ka haa* lo*a «oa ia oukou a»a keia hoao ana « hooko i ke kaeoha « ke keiki alii, o ka luhi makehewa, « ke hai aku iwi «n i ko'u aiaaao hope loa, o ka mao o ke ola o ke keiki alii ka'u e koli ola »kn mai ka papalina aka o kaia hooua, aole «u e hvH>kau aku t ka ik*ika o ko'u o»aa l;ma tu»luna o oa puali koa. iaa av.l« Ukou e bc>ao mai ana e kue ia'u, a ina onkoq e kue mai i«'a, o ka manawa akolu keia o k« k«aa ia

»ne ooa ohaaa'o ka poe i make, "*■ ~tibtl tliO i b« hoeilooa o ke fcaa{fcM kaaakee» ao ka poe e make ana i kela la, a o ka pfch» e walohia nni ia aoa e ka e loaa aaa i keJceiki alii, oa pooo iona m ikfi ana, no ka mea, h« hoomauhala, a. eia boa, «<v makaokan anei ke keiki alii e pale oooa mai ka ikuika ako o Wa man Hma, ake ae aka pei an e hooknkn" hana leat& kakou i kfiia noanawa, mawaho ibo o na paia m«noaooa o keia pakaua." Ma ia manawa koke no, haalele akn la o Defema i kahi aaa i ka mai ai, a hele mai la oia a bo ma ka pnka o ka pa o ka pakaoa, a ia De!eroa e kn ana me k.ma wiwo oie, ua hele miia aka kekeiki alii a ma kahi mamab loa ako ko mai la, a o na pwali koa hoi, na hope pn aka ta lakon mai kahi ako a hkoo i kn mn» ai, he I mau kapnai ke kaawale mawaena o Delema a me ua puali koa. Ia Deiema e ko ana mawaho iho ona pani I hao manoanoa o ka pakaoa, ninan akn la oia I i na pnali koa, " Aohea ke keiki aiii, fea hoa .lealea o keia mannwa ? » Oielo roai ls cek«bi « na koa, " Aia ma ke poo o ka paleffa w». ho loa ona mkhelo koa." Ia manaw» i baawi mai ai ke kff(i aiii I kasa olelo kaooha i na poali koa, e iele aku e hopn ia Pelema, na kaoalna nae na poali koa ia iban«wa. no ka mea, oa manao lakon, o ke keiki alii pon°i ka noea maa oana e lele akn e hopn ia ia Pelema, a i ka ike ana o ke keiki aiii aoie i hooko na P ua H koa i kana olelo kanoha, na ho-a ia ka hoho wela iloko o ke keiki alii, a ma ia manwa koke no, nee mai la ua keiki nei imua me ka wiliwili aua i kana pahikana, ia manawa i hopu akn ai o Delema i ka pa'. hikaua a ke keiki alii a lilo mai la ia Delema, aole nae oia i hooko e lawe i ke ola o ke kei' ki alii, oa hopnia oia a paa a kiola ia akn Ia

m#w#l» o fee kabna kaaa, )oaa tho lalaia ka mai noi he hiluhila, no ko D a hoohoka ponoi īa ana e Delenja. Ma ia manaKa il«le akka mai ai na koa maluna o Delema, me ka maka oka pahikana ake keiki alii i li| o pio mai ia Delema, me ia pahikaoa oia i lokn akn ai i na mahele koa maa, iloko o k& wa pokole loa, ua pau iho la aa koa i.ka make, ua like kei« hana aoa a Delerua, me he makani poa hiohio ikaika li e lawe ana i niTopala iloko oka lewa, No ka. nui loa ona koa i pao i ka make, oa kuihe ka nianao o aa maheie koa 1 koe, a o ka poe kakaikahi o na mahele koa mua i pao i ka make, oa holo %ko la lakoo a k»BWalr loa, a ua hooholo iho la ka hapanni ua co ka lanakila ma ko Delema aoao.

I» manawa, hwro mai la ka poe .nakaikai no ba laoakila ana o Deiema, i on. ffla bele koa j fcoe, ua kiola «ho U lakou i ka iakoa man mea kaaa i ka honea, a hoohiki maī l», ■»ole lakou e hooko hou aoa i ka olelo kanoha a ke keiki alii e koo hou ako ia Deleoia, no ka mea, he haoa makehewa ke hoopa-i-pa-i ako iko Delema ikaika. I ka lohe aoa o De!ema i keia mau olelo i hoopoka īa mai ai inina ooa, olelo aku la'oia imua o na mahele koa, '* E o'o mao hoa kanaka, iua paha ookou he poe e manaoio mai ana i ka'o maq oleln i hoopuka muaaka ai imoa o ookon, fna aole be ma ola i poino imoa o ko*u alo' i keia aka. e like uo me Jka'a o!e!o mua, ua ili ka hewa nui o ka make ana o keia poe maluna o ke poo o ke keiki alii, oiai, ma ko oukou hooko ana i kona mau manao ino, na lilo na oia makamae o kekahi poe o ka lahui, a na konoiVua wahine, e noho wahiue kaoe make ; a o ua keiki hoi, na kono ia o noho makua ole, oia na hna awahiao ka hopena o ka ke keiki alii m«u hana pooo ole aohe knma e ae o keia hana a ke keīki alii, o ka haule iuo aua wale no o kona ni ole wale mahlo o kani oi kelakela o ka mea a ko'a mau maka i ike poho ai A pehea ko onkoa ai«nao no keia maa akn, e Kooko in ana anei oukou i ka onkoo olelo hoohiki 7 Ina pela, ;»obe kumu nui e moknmokaahaa ai ka naaa' no ka niii 0 ka poe i kena ia e moe malie iloko o ka hale pu annanu o ko ke ao nei holookoa hopena.''

I ka lohe ana o na mea a pan 1<» e kn naa« mai »na i keis man oielo a Oelema, uh ooi ka haoli o Vefeahi poe, a u& kaomah* hoi ks manao o kekahi poe. oa ianlah» «ka la k* lono no ka ianakila aoa o Delema, ma i» m« oawa no, haawi mai ), o IMeo» f koo4 Wm»ife»i inniii o k« lehuleho e makaik«i aka aaa i kana m> - haoa *'*<> oie. » hnli malie a« 1» oia a koma ak« la roa ka pa k ft 0k» p4 k aaa? a P»ni mai la oia a paa k» puka o k« p»kai»a, A h<ti I» kela m®a keia niaa i koea wahi, » o kekahi poe b*»i, kii mai 1« i o ka po* i m»ke, a lawe ia ako la ma k&hi i W ra*kaukaoia ao ia haoa, me ka walohia k«hohonu k» hōokoia asa o keia baaa oka keiki alii hoi. hoi aka la oia ma ke e hiki aku ai i ka halealii, ma k« aaohe koeaa o ka poe i pio »a aoie ka pahikaua ma kona aoao, aok» ka papaie aW%oa malane o kooa poo, a o ko»a k»p» koao nle QO ka mea i koe aka me I kooa hiki »», aka i k» halealii, ike mai 1» kona makaakaaa moi ik« ano o k.na keiki. a ni a , a koke«3 la ao k« moi. •' Peh- « DeW aa ow f " Paa* »k Q k kaaa ktNki. •» ka teo a» walmaii Ow»n q „ ka mea i pto aaaa, aole a»e o Prlem» ) U», k.»ke i koe ,4», ,« huW1 "»** ,>! ® Ike ahoooi a*»y »o aa »ahale maa oko u mae koa, na paa lo« Ukou 1 ka 0 ** koa, aa ho«>hiki lakoo, aoiee hoao hoa e koe ako i ft m« kei* hope ako, ao ka aaea. ua ike maka i k* aoi o k« poe i aake ia Dt>iema, a iloko o ka wa pokole loa, a o k* ik«4ka o kona mao liaaa, aohe o»ea like sm ia «a k«tr. knUnakaohale, h<» n>e« makehewa paha ia'« ke h ..ke ekn » ike koU-u o kahāU» h A „ &» v; .eiA m«naw*. ua «h.p* i* e leoa* .im« piwoi we ka n.ik, w»«ao t, a ieha aoi la e ko la i kei*"- « t «a."