Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 27, 7 July 1888 — HOIKE A KA LUNA HOOIA AHAOLELO HAWAII, KAU O 1888. [ARTICLE]

HOIKE A KA LUNA HOOIA AHAOLELO HAWAII, KAU O 1888.

E ulelo hou ae au, ina no o kein Kanaw<ii, e like no me ia e ku nei i keia manawa, e hoolohe pouo la, he uuku loa na wah» mea i koe e make mske ni; eia ka mea pilikia ina ua wa'ho wale ia kekahi kanawai m> kekahi manawa loihi me ka hooko oleia, a i ole la ua hoomaopopo īa konr. manao a hooko ia e me ka manao 0 ka poe e noh<> mana ana mamuli o kekahi mau kumu a 110 ka manao maoli 110 paha e hana pela, he mea paakiki loa ka hookahuh aua 1 na mea 1 hana iaj)okekahi mau makahiki, ina |iio ua oi ae ka m-iikai o ka mea hou i

'waiho \a iikn, aole nuo pela i na ma-1 'navva a pan, u•«».. manao an ina aole meal [1 01 iie ka maikai i waiho ia mai hei mea e liooponopono hbu ae i ke Ka-1 mawai i mea epauai ka hem•<i hem a a| •lilo i mea akaka a mahpopo o ka ma[nao.'. ' 4 ■ | - .. . '■■'■■■ Ma ka. Pauku 1 o ke' kanawai ua hoakaka maopopo ia ona kanaka a pau e ohi ae. loaa paha ina dala loaa oke Aupuni Hawaii, a i ole ia e hoolilo aku ana i na dala oia aupuni e hoolilo ia lakou he mau Luna Buke. Helu Aupuni a e hooko iio lakou i na hana a e hoike aku ina palapala helu e like me ka mea'i hoakaka ia ma ua kanawai i*lei a i kauoha ia i kela ame keia manawa eke Kuhina Waiwai a me ka Luna Ttooia o ke Aupuni. | Ma ka Pauku 2 ua hoakaka maopopo loa ia ona luna puke helu oia ano ma Honolulu e uku aku ina dala a paji loa i ohi ia iloko o ka Waihona i kela a me keia heheeloma a e hoike aku i ka Luna Hooia i kela a me keia mahinā. Ma ka Pauku 3 ua hoakaka ia me ke akaka loa pehea a i ka manawa hea e hana aku ai na Luna Buke Helu Aupuui ma na apana kuaaina me na dala i ohi ia e lakou, aua hoakaka pu ia no hoi e hoike ae lakou no ia mea ika Luna Hooia, a ma na manawa a pau e lioihoi pololei ia aku ke dala i ka Waihona a e hoike ia aku i ka Luna Hooia. Aōle wahi olelo eae i hana ia e loaa ai ka mana i kekahi Luna Buke Helu Aupuni e ukli aku i kekahi loaa Aupuni ma kekahi ano e ae. 0 ka'u e olelo nei o ka hooko pono ana i keia mau olelo kuhikuhi oia no ka hookumu ana.i na kahua oiaio no na waiho 'ana aku i na mea a pau i ohi ia ho ke Aupuni, a i na e haalele ia keia mau kuhikuhi ana o ka wehe ana no ia i ka puka no na hana pono ole, a malia na hana kolohe pu kekahi. ]S T olaila e nana ae kakoa i ke ano o ka hooko ia ana o keia wahi o ke Kanawai B lawe mua ae au i n:t Luiia P>ake Helu ma na apana kuaaina e like me na Lunakanawai Apana n Iloomalu a me na luna auhau a pela aku, he poe keia me ke koe nae o kekahi poe kakaikahi, uana i hoolilo aku ī na uku-hoopai me na koina a o na auhaa paha ma ke ano i lilo pinepine ai i mea aneane hiki ole no ka manawa, e hoomaopopo aia la ihea ke dala; ua uku ia 'ku paha kekahi i ka AVaihona. ai ke Kiaahia a Makai Nin paha, a o ke koena e waiho ana no me ka hoike ole ia. e kali ana <. ko lakou oluolu a i ka manawa paha e loaa ai he manawa kupono e hana ai ika hoike, a oia hoike he umi paha manawa e hana |ia ai ma ke ano hiKi o(e ke hoomaopopo sjia, i ka hookaln huna inaikai īa ana a e Ihoihoi hou ia aku e hana hou mai a |lolei. a e hala hou ana he mahina hou aj |oi ae paha mamua oka hoihoi hou ial |ana niai me ka hana a ia pololei, Imea, īa o uiu mui na li«tia he nui iau-' ina ole a nie na kakau leta palenaole ana piuepiiie ioa ka ma na ole|lo elua. I Oiai aole no he hiki wale ina manawa a pau ka ho<pmaopopo ana i ka poe hoopalaleha a maoli paha, mai ka poe hana kolohe e pale ae aua i ke Kanawai, a e hilikai ana maluilia o ka lakou mau hoike a me ko lakou manao mai ka piko waena aku i mea e pakele ai mai 1 na hoopai ia ina, ua loaa ia'u na kumu'lehu'lehu e ma|nao ai e maikai loa ae ana na hana ma keia wahi, mamnli ma keliahihapa o keliahi mau hoololi ana i hana ia iho nei ka oihana hookolokolo, i;ke kauoha i hoo.puka ia iho nei e ka Lunakanawai Nui ja me ka I.oio a«mai ko'u l|oo— -ikaika ponoi ana e Ipoko pono ia hiai ke kanawai, a ke ikq eia aku nei ke Jano maikai i oi ae o , na hoike a nu* ka jao ka nwnawa oka waihp ia ana niail * ' ' • !

j Ilalilo i mea maa.nu ka manawa āole ,i akaka ka loihi, e laweia na loaa 6 ikeka)ii mau buro ahe mau hapa paha [oia mau loaa o ia mau buro o ke Aupuni no na >ilo hoohana, aole hōi i uku ia - aku iloko oka waihona, a malaila mai 'e unulii hou ia mai ai e like me ka inea i kauoha ia. ma ke kanawai. * Ke olelo nei au o na loaa a pau i hoolilo ia e like me ka mea i hoike ia maluna, a ua ia i ke -keena Kalaiairia. ina no paha mai ka Oihana Wai v Hale Paahao no ka hana ona paahao r Keenā oka īlamiiku a rne ka makeke kuai i r a mai paha, ua kue ike kanawai ia hana ana pela, a ina paha ua loaa ma na mokupuni eae he mau kumir pale no ka hooko pololei loa ōle ana i ke kanawai na wahi hoi e noonoo ia ai ka mea e hiki ai ke halihali, a me ka loihi mai ka waihona aku kekahi, aole i loaa iki kekahi mea pale ma keia mokupuni e hiki ole ai ke hoihoi pololei ia na dala oke aiipuni ika waihona. Ua kokua ia keia manao i keia manawa koke iho nei e ka Mea Hanohano ke Kuhina Kalaiaina, nana i kauoha aku i na poo o na keena a pau i hai ia ae )a maluna, e hoihoi aku i kalakou mau ohi ana a pau 1 ka waihona, a oia ka lakou e hana nei i keia manawa. Aole i akaka iu'u ke kumu o keia hooEloli koke ana i kona manao, no na kumu paha a ka Luna Hooia i hoakaka akii ai imua ona ma khkāhi halawai una iho nei o maua kona hoomaopopo ana he mea pono e hoololi ia ae ke ano o ka hana ana, a i ole no kona.ike ua kokoke māi ka manawa e halawai ai ka Ahaolel o ke kumu o ka haiiā ana pela ? aole i maopopo ia'u. Oka hana ia ana o keia hooloii ua lawa% nou, e hoike maopopo aha aole i hooko pono ia ke kanaw.ii, a ua ike no ka Mea Hauohano ke Kuhina Kalaiaina peia, e like no me ko'u ike ana a malalo oke au hoomaemae he pono e hoike ae i ka manao e hoopau i na hana pono ole oia ano, aole hoi o ka hoomaii aku i kekahi ano hana i hookumu ia mamua i ka manawa i manao ia h'e mea ■ .'■ * " maikai, a oia kekahi o na hana i hana ia o ka malama ana i puu data nui iloko o ke Keena Kalaiaina. Ma'ka Pauku 9, ua hoakaka ia i mea e pono ai kela a n>e keia beiu dala e apono ia e kekahi kuhina, a e kulike hoi me kekahi kanawai a rula paha e mana ana, aua komo hoi iloko o kekahi kanawai haawina e kau ana i ka wa e uku ia 'ai. Ma ka Pauku 10, ua hooili ia maliina 10 ke keena nana i hana i kekahi iilo kaumaea o ka hana ana a pololei ka houuulu ana a me ka hoopuka ana o na kikoo. a pela aku. " Ma ka Pauku 12, ua kauoha ia ke Kuhma Waiwai e hoolako aku i ka Luna Hooia me ke kope o ka 15uke l)ala o ka Waihona, e hoike aua i na loau o kela a me keia la a me na iioo'ilo ana.&e.