Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 39, 29 September 1888 — No Makou Iho. [ARTICLE]

No Makou Iho.

Ma ka pepa o heia la e ike ai ko mākou poe heluhelu i ka a kekahi Pake, eiike roe ka makou i unuhi mai ai mailoko mai pka nupe- : pa Buletina oke ahiahi Poalua nei. j Ke hoopuka »ku nei aiakou i keia pa- ; lapala, aole mamuli o ke koi īa mai, | aka, noka makemake *e no, oiai he mau mea kekahi maloko e ia palapala a makou 1 manao ai e kamailio akeaaku, a oiai 110 hoi he palapala la e kamailio ana maluna 0 ke kumuhana kipe dala e uwe nai ra nei mawaena o kakou, a pela pu hoi me kekahi mau mea e pili ana i ka "Niuau Pake," ke Kumuhaua e wawahi nei i na puniu o na Kalaiaina naauao loa 0 Amerika Huipnia, Auseteflilia a hoea loa 1 ko kakou mau kaiaula nei. Maloko 0 keia palapala, ma ka makou hoomaopopo ana, ua,k>aa ia makou he mau mahale manao ano irui, oia keia: (IV Ke Kipe Dala; )2) Ka

Apuhi ia aim 6 na Pake; (3) Ka Mana Nin o ua Pake iloko o keia Akia. A ma keia manao nae e kamailio waie aua no'makou no ka mea e pili ana i ke "Kīpe a makou e kamaiiio nei i keia a kakou hoi a pau e hoohuoi pu nei, me na ninau aua, uehea iho ia keuu' Na ka Pake auei keia dnla a Kauhi i haawi aku ai ia Kalaukoa ma, & pela wale aku, ke hoike mai nei paiapala, aole na n» Pake ua dala la i loaa aku ia Kauhi. Ke ahewa nei keia palapala i ka olelo hoohoio a ke Komite Nieniele o ka Ahaoielo, e olelo ana: 41 Ua hoolukoia mai ke dala e kekahi poe Pake i mea e hoohaule ia ai ka hooloh Kumukanawai i manaoia e pili ana ī ua Pake, a i mea e uku aku ai i kekahi mau hoa o ka Ahaolelo e koho ana ma ka aoao e haule ai ua hooioii 'la." Ke oleio nei keia Pake, aohe oiaio o keia olelo hooholo a. ke Komite Ahaolelo, a o ko ke Komite hoopuka ana i ka olelo hooholo elike me la ke ano, he oielo hoino ia i na Pake Kuonoono 0 loko o keia kulanakauh ile, wahi a keia mea kakau. Wahi hoi ana, aole 1 kakoo ia keia olelo hooholo e kekahi mau olelo īke e ae, koe wale uo ka oielo hoike ka olohelohe. Ma ko makou manao he oiaio maoli no ka ahewa ana a keia Pake no ka oielo hooholo a ke Komite ī hoike ia ae la. No ka mea, ma ka makou hoomaopopo ana maloko o na oieio hoike a Kaiaukoa, Kamauoh<t, Kauhi, ! Nawahine a me Luhiau, eiike me ka ! mea i paa i ke Komite, o ka oielo ! hoike a Luhiaii ka mea i kakoo aku ; i &a Kalaukoa mau oleio hoike no ke kuhikuhi ana na ka Pake na dala 1 loa% aku ia Kauhi. Aka ma ko makou hoomaopopo aua īho hoi ī na olelo hoakaka a Luhiaū ī waiho mai ai ia makoa no ka hoolaha ana aku, e ike la auanei ua hamau loa o Luhiau aole oia i hoike mai ua lohe oia mai a Kauhi mai na ka Pake mai ua dala 'ia. O kekahi no hoi ua kue o Luhi£;u i na oleio hoike i paa i ke Komite, e oielo ana, na ka Pake mai ke dala, ua ike pono makou ia kue ana o Luhiau, a me koua ru!a ia ana e ka PereBidena o ka Hale e noho iho ilalo. Nolaiia he mea maopopo ioa ua ku hookahi o Kalaukoa me kana olelo ike e kuhikuhi aua na ka Pake ua dala 'la. O na olelo hoike e ae a pau no ka mea e pili ana no u& dala 'la, koe hoi ka olelo hoike a Luhiau a makou i oielo ae nei, ana no hoi ī kue ai, ua hele wale mai no lakou kuhikulu aua a hoea ia Kauhi|, a ma keui aoao ma; maanei o Kauhi, haiiiau ihp la lakou, aohe olelo ike hookahi e kiihikuhi ae ana na ka Pake a na mea na dala 'la i loaa aku i|a Kaulii, Tle; ole io£. 0 Kalaukoa hookahi wale ka nana ī hoike, <i ua mau dala 'la i Kauhi, mai Pake aku n<> ia, a ma keia mea a lia Kalaukoa yei i hoike ae, aohe ona ]jilikoolaa e hooiaio aua i ka oiaio o "alelo." Kolaila, i ka hook<?l<na ana o ua uiau daia 'la a lioea ia o ka pau iho ia ia. A no ia juea hoea oiai la kei% mau uiuau : N»wai aku ka Kauhi|mau daia ? I na aoh ua ki Pake akel alaila uawai ? E vi-aiao iko iuia

anei o Kauhi iloko o kona mau pakeke, a haawi manawalea aku i kana mau dula ponoi ia Kamāuoha ma, oiai ti6 na Fake ka pomaikai oka haule ana o hoololi kumuKanawāi ? JS T o ka haina e hoopau ana ina pohihihi o keia mau ninau, ua hoike niaiuei ka Pake nana ka palapala a makou e hoopoka aku nei i kona manao koho wale no ka;mea liana keia dala i loaa aku ai ia Kauhi, a i kaiil mea eae paha. Ma ke auo nui ona lieakaka ana a "Mr, S. H. CliunSing" ua manao oia he poe okoa mawaho ae o na- Pake, ka poe 1 hoolako aku ia Kauhi 1a mau dala, i.hiki ai ke haule ka hoololi kumukanawai kue Pake, oiai ua ike ia poe aia ko lakou pomaikai nui ma ona Pake 'ia, ahe mea hoi no lakou e poiuo ai ke pilikia na Pake mamuli o ka hooholo ia ana o ka hooloii kumukanawai kue Pake. Ma keia manao o ka mea kakau (Mr. 8. H. Chin Sing) aole makou i kuikahi iki. He oiaio nae, ua ulu mua iloko o makou he manao o keia ano i ka manawa e wawa ia ana keia hana. Oia hoi ua manao mua makou Hole na na Pake ke dala i loaa aku la Kalaukoa ma, m a ko makou koho he poe okoa ka poe na lakou ia daja, a haawi pakahi ia aku ia Kamauoha, Kaiaukoa, Luhiau a me N:»wahine, %ne ko lakou a'oa'o pu ia ana aku penei a penei oukon e kamaiho ai, oia hoi e olelo oukou na Kauhi mai ke dala i loaa mai la onkou. O ka manao keia v i loua ia makou i kinohi, aka mahope iho o na kvli hoomanawannī ana a hoēa nnn ka lai ku ai o Luhiau ma īmua oka Hale Ahaolelo no ko lakou hookolokolo akea īa, ua ike iho la makon aole i pololei keia manao koho, oiai ina paha he oiaio ka makou i koho ai, ina uo hoike ae o Luhiau ame Nawahine īmua o ka Hale ma lta olelo anu aku, 14 Aole hiki inaua ke ahewa īa no keia mau dala, oiai na mea ma mai keia daia ia* maua me ke a'oa'o ana mai' penei a penei maua 3 kamaiho ai i loaa ka hewa no kekahi." * A nolaila ke manao nei makou e like ae ia me kela manao koho i hooiaio ole ia, pela no Ka manao koho o

'*Mr. SV H. Chung Siīig" i hoike mai nei ma kana palanala. A ke kamailio nei makou i Keia ma ke ano o ko maLaō ponoi keia, me ka olelo pu ana ae hoi, '• 0 kahi 1 loaa aku ai o keia mau dala ia Kauhi, ina he mea olaiō ia, alaila he mea huna pohihihi ia e haha poele ai ka papa , i o Honoluiu. Me he mea la, o ka haina kupono wai§ no i moakaka keia wa, mamuii o na olelo hoike a Kalaukoa a me Lnhiau ma, no ka ninau, "Nawai kela mau dala i loaa aku ia Kauhi, a 1 kaaina la aku hoi mawaena o lakou ?"' O la keia; "Nawai hoi.'*