Ke Alakai O Hawaii, Volume I, Number 39, 29 September 1888 — Kalaukoa a me ke Kipe Dala Kaukanawai [ARTICLE]

Kalaukoa a me ke Kipe Dala Kaukanawai

I keia la ke puka aku nei makou me kekahi hapa o na olelo ike a Kalaukoa i hoike ai imua oke Komite Nieniele Kipe Pala. E ike iho ana ko makou poe lieluhelu ma keia hapa ona olelo ike a ua Kalaukoa la e like me ka makou i unuhi mai ai e ike ia ai ua hawahawa pu kona lima iloko o kela hana, a he mea pono oia ke ahewa ia eke Komite Nieniele. 0 Iceia ahewa ole ana oke Komite Nieniele ia Kalaukoa mamuli o kana oli&lo hoike ponoi, <>ia ka makou i hoike aku ai mamua aku nei Hia hoopuka kuhihewa ua Komite Nieniele la ika olelo hooholo e hoopakele ana ia Kalaukoa mailoko aku oka upena o ka ohumu ino, ka hoao' kipe, a Hoowalewale kipe paha. E nana iho ko mal&u poe heluhelu i na olelo hoike aua Kalauko'd nei mai ka mua a Ka hope o na mea a makou e hoopuka aku nēi ma ka pepa o keia la, e ike ilio aiia kakou aia ma ka Poaono Sept. 1, i hoomaka ai ua Kalaukoa nei e kamailio mua me Kamauoha no ka mea e pili ana i ka hoololi Kumukanawai kue Pake. Ma ia hoomaka mua ana nae, aole o Kalaukoa i ike a lohe aku paha mai a Kamanoha aku e loaa aku ana iaia he U lanahu no ka mokuahi" oia hoi ke dala, ina oia e hoololi ae ana i kana koho ana. Ma ka Poakahi ae Sepx. 3, halawai hou oia me Kamauoha, a kamailio pu me ia no keia kipe dala. I keia la akahi no a ike o Kalaukoa e loaaaku ana iaiā he lanahu no ka mokuahi, oia hoi he $50. I keia la ua ike iho la o Kalaukoa, ina he oiaio kana mau olelo, eia oia ke hoowalewale ia nei e Kamauoha, aua maopopo no iaia e loaa mai ana iaia na dāla kipe he $50 māi a Kamauoha mai, a i ole miillia mai paha, ina oia e hoololi ana i kana eoho ana mai ka aoao kokua i ka hooioli a ka aoaokue i ka hoololi Kumukanawai. Ua ao aku o Kamauoha, wahi aua Kalaukoa nei, e hoopa aku oia ia Kawainui no keia mea ma ka olelo maopopo ana ae hoi ike ano īuāoli oka Kamauoha ao ana aku iaia, ina he oiaio na olelo a ua o Kalau•koa, no ka hoopa ana aku ia Kawainur, oia kona hai maoli ana aku ia Kawainui e hoololi i kana koho ana ma keia hoololi Kumukanawai. me ka hoike pu aku e loaa ana he lanahu no ka moku, oia hoi he $50 kipe. He oiaio ua ae o Kalaukoa i keia olelo ana aku a Ka— mauoha, aua hoohuli io oia ia KawaiI < • nui ma ia la no iloko o ka Hale Ahaolelo. Pēnei na olelo aua Kalaukoa nei i kokolo aku ai imua o Kawainui, e like me kana i hooia aku ai imua o Kamauoha. "Mahope iho'kamailio aku la au ia Kawainui no ua meai la. Olelo mai la oia hele pela. Olelo aku la au ia Kawainui, aole anei ou manao iie mea pono ia oe a me a'u ke hoololi i ka kaua mau koho ma keia hoololi Ua kue keia hoololi ika Pauku 1 oke Kumukanawai.' 1 Ma keia mau olelo a ua Kalaukoa nei he mea maopopo ua huna kele oia i ke kumu oiaio e hiki ai iaia a me Kawainui ke hoololi ika laua koho ana ma ka aoao kue i ka hoololi Kumukanawai. Ua akaka lea ma keia mau olelo, aole oia i hoppa mua aku ia Kawainui e hoololi kaua ika kaua mau koho aiia ma keia, oiai e uku ia mai ana kaua e Kamauoha a i ole ia ena Pake paha he $50 pakahi. loa o Kalaukoa i hoike aku i keia mea ia Kawainui. ua huna iho la oia ia mea : ama kahi oka oiaio, olelo aku la oia ia Kawainui ma ke ano hoopapa hoowalewale i koiia manao ma ka ninau ana aku t "Aole anei ou manao he mea pono ia o<i a me a'u ke hoololi i k& kaua mau koho ana ma keia hoololi. Ua kue keia hoololi i ka Pauku 1 o ke Kumukanawai

Nolaila, e ninau iho kakou ia kakou iho e ka poe e nana aku ana i na helehelena oka Kalaukoa mau hana iloko 0 keia Kipe Dala, a oia keia : 1 Ina he manao hoopono ko Kalaukoa iloko ona i kona wa ī kamailio aku ai ia Kawainui, no ko laua hoololi ana Ika laua mau koho ana ma keia mea, heaha kona mea i hoike hoopouliuli aku ai imua o Kawainui ano pelo a apuhi no hoi, ua kue "ka hoololi ika Pauku 1 o ke Kumukanawai? 2 Heaha |j;a mea i olelo pololei ole aku ai o Kalaukoa imua o Kawainui, e hoololi kaua i ka kaua mau koho ana I loaa mai ai ia oe a me a'u he $50 paLahi? |e : 3 Ina hoi he naau hemolele loa ko Kalaukoa, heaha no hoi kona mea i hai ole aku ai ia Kawainui ia manawa ua kipe Ta mai- oia no kā hoololi ana ae i kahfc koho ana? * 4 Heaha ka mea i kali ai a hoao e opu nohonio i kela hana eleele &na i ike mua ai mai ia la, mai a Kamauoha mai a ma kahi hoi o Sing Chong? 5 He hoailona anei keia o ka hana a ke kanaka naau maemae e like ae la me keia? Na kākou e nana i keia mau ninau a ©hi mai ina haina mailoko mai ona olelo hoike aua Kalaukoa nei, e pnka aku nei ma ka pepa o keia la. Apopo makou hoopuka hou aku i kahi hapa o na olelo hoike aua luna helu ekolu Ia o Honolulu nei.