Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 10, 24 October 1848 — Untitled [ARTICLE]

!' M u Ei iuipa ka pae ana o ka kialua o ! Amelia ka inoa. inai Maza.talaii niai, ua ]oaa mai na i palapala no Ladana mai no ka la 30 o lune; a niai j I Parisa mai no ka *ia 29 o lune. Eia na inea mai Fa- ] ! rani mai. j 1 E like me ka mnnao oka poe noonoo, pela no: ua ! hiki mai ka haunaele a rne ka make, Ua hoohiolo j hou ia ka poe malama ike Aupuni; aua koho hou ia ka poe hooponopono. Ua hopuia o Lnmanine a me rArago a me na mea e ae. Lilo no na kanaka he nui ! wale o Parisa i poe koa: a o kekahi oia poe koa ua j i kaiia lakou mawaho oke kulanakauhale ikala lo! , Inne. A hiki lakou mawaho. ku iho 4a lakou, a lilo ; ko lakou mau elala no ka waina i kuai wa!e ia ia lakou; | kupu mai ka manao iloko o lakou, aole umke helej i aka, e hoi hou iloko oke kulanakauhale o Parisa. I S ka po akolu no keia. Ika po aha ua liooinakaukauia e kaua. I ka po elima he wahi mau houka no. aole inae he kaua maoli. 1 ka po aono. oia ka la 24, hoohīo ae la ka Ahaololo o na alii i Ahaohlo mau. Ua hoike pinepine ia ia lakou ka make ana o ka poe koa kiai Aupuāi; a nui wale ka maknn n me ka pioloke. i Ua hoonolioia o Cavaij*nac i meu hoopoiuipono ai ike | kaua. Ikaika loa ke kaua mai kakahiaka apo ka Ih. j llooitiaha iki no, aia ikawa ua nui, ame ka uila ame ; ka hekili, Ika po «linia ohiahi ka hoomaki? hou ana ' oke khua nui. Aka. ika poaono, he mea eke kaua •a me ke kahe k«oko ana. la.. iu9n«wa. ua mau ka hahihi o na pu kuuiahi uui, a makau no ku poe AhaoKlo. j A poaono, po il k o awa!;j paha ka hora. he wahi we* liweli o Parisa, ua mau uo ke kaua. Hele nui mai k*i poe koa o ko Aupuni; aka, ku paa no ka poe kuei ke Aupuni, a lanakila iki no. i | Ike kakahiaka oka po ahiku (o ka la Sabati ia)j j halawai ka po£ Ahaol«Jo, olelo niai ka Peresidena, penei, 4t ua lauakila ka poe kou no ke Aupuni, « u« pio

no Ka poe kuu ma lit kahi m ao o. ka. n»vili\vai, a utti wah- ka poe i inake."' Aole nae i oiuio lou knua nna i oi !o ;ii. L'a mnu 110 ke kaua a po ka la Sabati; a imi ka poe i usake ia In. I k)i poakalli, lioopuiiiia ka pne kue i ke Aupuni e na koa no ke Aupinii; a-ptitkia ka poe kue, aka, ikaikaJoa ko lakou ?i!?a. Ua manao w.ile ia, i ke kaka— ■ hiaka o ka poakalū. e pnu koke ke kaua a V. ae aku no* ! ka poe k':e: aka. ao!e p< la. I ka uini o ka hora, hooiiiaka lif»11 ke kaua a (l?:a n»au hora. e l:ke nie ka po;; ,lit:hci!a !a ke kaua auu a ia .akik ka poe koa no ke „Aupuni. j I ka | oih.-a. ua pau ka poe kue. Eliiaa o ka poe Aha >lelo i liiake, a eha o kekahi poe e ae Ua iniuamiwa nui ia ka uiake ana o ke kaliuna inii (Archbishop) o Pansa. I ka !a Suba;i ma' ao ia e he!e a e hof>lauh a «v*aej;a o 11a an;io k.ll e e. ,O ko«;a nlake 110 ia. L a k le mai ka poka, a li:j r»le Ta a l.aili ka : -aho,' I Aole pala e ike maopopo la ka nui <> ka poe i make | ma keia kana a >0 e. tnai k( kahi poe "ma ka ! iioao o ke Aupuni 9,000 paiia i make he i o.oov paha. | Q ka poe pio ma ka aoao o ka poe kue 5.000 ia. j O ka foe i make a eha I»oi rna na aoao elua aol>> i ] like ka nianao-o na kanaka. Man.io kekahi f*>e 35,000 ka nni, manao kekahi poe he 10,000 wale no, E 01 aku paha i na tau&uii he i 5. I ka poakahi, ahiahi ilio, 500 o ka poe kue a ua pio hoi. ua hoopaiia i ka make ma ke kipu ana, a kakahiaka ae, 400 !iou ae i make no ke kue no. Ua oleloia, aia ma ka aoao o ku poe kue 100.000. a ma ka aoao o ke Aupuni 250,000." Ua pau na nupepa : a pau o ka ao:to kue. [ r>K vk>i:\k v. ■—Ua oleloia ma kekalii Nupepa i paiia jma Calagne; ua paa ka palapala kuikahi iwaena o Deinemaka, a me kekohi niau Aupuni miku iho; ua kaaiwale ia mau Aupuni uuku. a ua kaawale o Denemaka. | Kokoke uialu ko Beritaiiia, a pela hoi o frelaui. | Kahiki,—Ua m; lu Kauiki. Kakah ko Fara:)i ! poe e lohe i ka hana ana ma Farani. Ua oleloia e | haalele paha ko Farani i na wahi 1 ioaa ia lakou nia | keia moana o Pakifika nei. Aole paha pola. Nui ka poe e holo ana. mai Hawaii nei aku a i Kahfonia Ua nui loa ka waiwai i laweia ilaila. kaa#ale na hale waiho waiwai ma Honolulu nei. E holo kiki ana kekahi poe mamuli o ke gula a me na dala, I o lakou manawa kaawale e heilu poin) i na dak i j loaa. Ua oleloia e holo ana kekahi poe kaoaka maoli je eli gula. Auwe lakou!! j Aia ma Valeparaisp kekahi moku mnnuwa Famni e 'manaoanano e 11010 mai i Hawaii nei. A lohe ua kanaka ma Valeparaiso i ke gula i loaa nm Kalifonia, nui ka manao a nni ke l amaīlio, Ua kuaiia na unahi gula hookahi auneke he $ ! 8,00, He kipi a m - ka Pepehi kanjPka.——l ka poaha, kakahiaka, o ka la 15 ia o Okatoba nei, komo inai i keia awa, he kialua B» ritania o Amelia ka inoa, mai Glasgow | mai; ua pilikia ia no ke kipi ana o kekahi o ka poe | luina, a ua pef>ehiia a make ke kapena, a me ka luuia ! waiwai, a me ka malama. moku, a me k& hulipahu. Penei ka hana ana. Holo mai o ua luoku lao Amelia mai Mazatlau mai i ka la 9 o Bepatemaba; o kekahi ] ukana oua, he #300,000, he elala maoli. e holo ana no i Kina. O Mr. Cook laua nie kana wahine €t o Maria ; Hitdson he kāuwa wahine kekahi mau mea hok> pu. I j ka la 3 o Okatoba. a po iho kokoke aumoe, ekolu no o ka poe lnina» p pehi lakou i ka hulipahu i make ia. Lohe ae h no ke kipena a me Mr, Cook i ka hana ana, pii ae la laua iluna. Ku ae Uxkckahi ō ia poe pe- | pehi ekofu mamua e pale aku i ka poe luina ke puka ,mai kekahi o lakou. A o laua elua, hoouka taua i ke kajx»na a me Mr. Cix>k, make koke o Mr. Cm>k, a eha ke kapena, Iho koke ke kapena, a loaa ia la kaua, a i kona pii hon ana iluna, ua hou ia i kekahi mea, oi, a haule ia a nv j ke. Makau, a weliweli hoi ua oiau wahin« la, ua kouohaia komo iloko o ko laua mau hoi lakou i ka n.alama moku i kona a lilo ke keena nwlulo ia lakou, « huli ka mok« - ī ka aina ia Peru. J A kakahiaka ae, a# mai kkou kt poe kipi i ke kahuinoku, e haawi aku ia ia i ka waapaa M kfkahi ai ke manao oia e holo a ' »ve pu me īe ua eluo..

Iliina no iakon e iike nie k;i l.noiiio j kri waa.r.«, ■' he luina hoo|>UMi|)U!ii iiae, uolaila pii ne iluiia; a iiwuka kikou ia ia. a eha ia. o koua k;ola n* _ia i ka n»oa!ia. Alīila, huli lakoui iiā p(īpa amc na palapala ; a PHU oka mokn, a kiola ike kai. A loaa hoi ia lakou t kekahi dala puunanAve i\vaei>a o ka j oe luina. koi aivu uo ia iakoii a pau e lawe r a i ole e lawe, e nia-i---ke iio/ -Alaila. iuii lakou ikapa tu waina. O ka ha-t /i:i pepa iio i;t. Klua la laiiak-ila iio lakou, aohe n;en k* akea; koi aku uo i un uinu wa'.i» e la t uoi o pu me Likou ika papa aiim a i oie, e !T;ake i;o. Aole i ik« ia ■kn c!ia oko laua h.av ao; amela w(1 1?. Aohi ila . iYH iki ko laua mai:ao. ukn, ;hoo[ aktie n.ai k.e Akua ia : • kurd. I la 5 o Okalohn, apoito. ua ona loa ua foe •kipi la ekohi i ka \\ uir.a: eiaiiao no ke; koena o ka poe e hoopakele ia lekou. iho n .imo na wal?ine. j o loko niai oka li-aia. oua [ oe l:i{ i ia. il a horn <j ke kakahiaka. pe.pehi iho la o J'olin. Sinitii he kai.aka iio Rotterd?on mat. i.'c-lua> o..ia'.poekip.i. Uiē ka P< - pehi nu hoi ike koh'i' ,o -I»kou.-a.okiia'.ikeka.Li' Luia «lai.la. kokua. imH'ke'-kameua' a uh; ke keiki o ka .iiiOMi. kiola laua ia in ike kai. No ka iiiki ole ke koio iiou ; i Mazatlan r uokola hoio mai iakon i iLiwaii i ei. | Eia ka inoa o ka poe i ; , » i.a e ka poe ki| i ( kolu. , •O Mr. Cook, noho uo eii īkr <<■ isi riiau uīakahiki aiu j Mazailan. O ke kapena o Rol>eit L. Naliy i.o ■ I)ublin mai. o Ilanion A Iva a u;e Ci<ano. O ka poe . kipi, no Mesiko mai lakou. Ua maī.aoia, aole • ki;v, , kekahi o ka p.ae luma, o k.ela poe i pepehiia a make ' waie no. O kela keiki i hoopakele i ko ka i mku a rne na waliine, e niahaloia oia. Eia noho maeka nei , kela mau wahine. Ua lawaia na dala, a ua w-iihoia i! ka waihoīia dala eo ke Aupuni. | NO NA MAI HOU. I -■ i (TJ" No ka maopopo ole o keia mai hou i na kanaka inuoh, ua noi aku niakoū i kekahi e kakau i palapaia ! hoakaki no oukou, Eia no-ia malalo ae nei., ' Elua mai hou i hiki mai nei i keia niau Ja ma Ila- 1 waii nei; he inai kunu' a he m«i puupuu. He okoa I loa ia mau mai, he like nae kekahi mau ai<o. Eia | kekahi ano like o laua īie auo lele, mai kekahi kanaka! a kau m.iluna o kekahi ke launa aku ka mea i inai ole j me ka mea ua loohia i kekahi o keia mau mai. Piaj hoi kekahi auo like o keia mau mai ehia, a kau nialu-i na o ke kanaka a ola ka mai, aole e hiki hou keia mai ] ia ia. Pela no ka mai Puupuuliihi ame ka Aipuu, a me kekahi mau mai o na aina e i hiki ole mai maanei, I he kakaikahi ke kau papalua ana i ke kanaka. | NO KA MAI KUNUKALEA. \ Oia ka inoa a'u i kapa aku nei i ka mai kunu i hiki! mai nei i keia wa. Hookahi wale no hiki ana mai mamua i ka wa e ola ana o Kaalnmiaau 1., i ka nmkahiki! 1832. Kuuu liilii i kinohou, a h*la kekahi mau la, nui ae ia ke kuuu ana a kokoke pau ke aho no ka hele! loa o ka makani, kani nui mai» la ka puu no ke komo! hou ana inai o ka makani iioko, pela uo e hana pine- i pine ai i ke ao, a i ka po, ke oki loa no ia no ke kunu I piuepiue una, Ina he kamalii, he mea mau ia lakou ī ke holo a hoopaa aku i ka hale a paa na lima, a maiaiia e kunu ai a eleele loa ka maka. He luai ko kekahi poe ina ka pau o ke kunu ana. Lapaai; ana. \ka lapaau ana i ke kunukalea, e pono ke nana ika nui oka mai. Ina he wela ahe o. a he poo huai. e pono ke hoohainu aku i laau naha, aj e holoi, a he laau hoopii kekahi aole nae e nui o ia laau, o ka hoopaiiua uuku ka pono, o luai nui ka mai | a iiawaliwali. Aka, oka nui o keia mai -aole loa e pau j ana a hala ka malama okoa a keu aku paha. Eia na I hana pono ole, e lilo ai ke Kunukalea i mai make. o ka liele loa iloko o ka wai a me ke anuanu a me ke koekoe. Aohe pono ka noho paa loa ma kahi wela, lie poiio ka makani uuku, me ka oluolu nae, i ioaa ke Jtunu inaikai o ka hanu ana. ;

NO KA MAI PI UPUULELE, j O ka mai i hiki nia Tahiti i ka makahiki IB4ooiakff Puupuuliiiii, hemai niake nui wale ia, he lele no hoi; mai kekahi kaiiaka a i kekuhi, e like me kein, aka, no ka nia »ao ana e okoa ka inoa o keia n;ai nno ke jkapa akn nei au i keia mai e nolio nei m« k* inoa Puupnolele. O Puupunlele knmai e make* ai o Ka-J niehauh hd 11. iwa, mi Beritania v he mai olnohr ke anovuole iK* tnake lehulehu na kanaka i kria mai ke hnna poao lako i. O ka nalulu ke kumu o keia mat i ki»i«>ht. a ino ka li a wela niai, eha mai la ka puu, a he kuri)U wuku. a liala kahi la ap, puka mni ia he puunuu o ka \yahi. a huhu aku pukn mawnho n:a ku

p;ipiiliiiH a.nm ka ili a pui.i,a me ka uiuuia loa o.ka ili, a me ka maiieo. ao!e okana mai ka iki;ki no ka weia ; 0 ka oluolu no ia o ka n»lulu, a!;e ii.o ia e hoio iwaho 1 ka īiiakaiii. a e luu paha i ka Wiii. _ | Lapaah ana. Aoie e poi.o ke lapaau nui a inu rui i ka laau no keia mni, o ka noho malie ka poōo,ma ka i.hale,-ii;a. kuhi makaui ole. e komo ike kapa mekana, r-a i ole ia e uhi { ono i ke kino ma ? kahi moe, e ai uuku nka ai. a e inu pir.epioe ika wui. Pono rae ka laau imha; a i;-a i puka ole ka puej uu mawahao, alaila e pono I,e ehu a o ka puhoiohoio r aha.~" L'e kupoiio ia ! u.uu. har;a L e piika ka puupuu a muliop'u hoi inai i īloko, a pn mai la ke | ai.i a ine ka j-oaiiuai;a. j Kap-u loa kaji;iau ika wni h ola } oivo kvia mai, kapu lōa ka hf le nni i l-a n.akani a me ka ua, o : ka men e hai.a ana piia e ponnokai ana no ke loaa ole ia ia-ka pilikia. no■.ka mta. oia ke kiimu 'e hoi n»ai ai o 1 ka pu-u|>uu maloko. a e nui auanei ka pihkia jio ka piii • ana o ua puupuu la a me- ka weia. n r ke 'pke a ma ka r!;aau </h>ko oke kii o. La ike pir,e| ir;e ia keia Lewa ■ma na, aiiia e, noiaila ua kaulana »• a. .(.h lo « hoomanau'unui i la ikliki i ka wela o ka puupuuleie o iooauanei ee i ka mahe. A ':!.e huliu la noho-aiia o Keia n ; ai, hookahi • wale ' . L !'.ira ]a! a. K.'kMii,!. i "m< a ** I okea'i ka i oe noonoo. 'ma iiono- : luh' i k< Td la 10 o Oi\Utol)a LB4B, e ko oukou maka- : rnai<.:i. (i. P, JhiDD. ! • -