Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 2, 15 September 1880 — KA HIHIO NANEA LAKAMAHA, KA WIWO OLE O ASIA! -- A O KA -- NANI O INIA ! [ARTICLE]

KA HIHIO NANEA LAKAMAHA, KA WIWO OLE O ASIA! -- A O KA -- NANI O INIA !

- •-- * - ---~- "X;Safrmrie' *Hvh.~ ir. 3f. I<ipīl-onā--7{oo;po leelekma?) -.7 !

" MQ[vĪL\A 1.— Hkli- L ..... vVv' ■' * ^ . \ 'l ' • |T*E KOA kamahao loa 0 Lakamana no | -?. ._|| Asia, a "me na mokupuni 0 lm.Kai Inia.i He aiii oia i kaulana no kana mau, hana tna- ; " luna 'o ke kai a ma ka aina. a uā liio oia i 1 . ak-ua ina ka naau" 0 kanaka. . -Ua hookaulana t ■ ' "ia oia e ka laiiui kahiko 0 Hinedu nialoko oi .ka lakou mau mele 'kaukau ihakuai.: aka, ! aie nae'iioko 0 ka iahui Malae, o.ha moku-l puni lnia Hikina, kona kulaha, ma,ke ano5j he koa,- \vhvo oie e ola ana i keia au hou. 1 Ua eiemiā -o'keia poe, he mamo ponoi 'oi Vl -. Lakamana na*Alekanedero Ku Nui, ka' Moi kauiana o Heiene, ka mea hoi i noho lanakiia maluna 0 AAa holookoa ; a r liib ai hoi 0 IVIr.ra«im. Iie kaikamaiiine alii no Menana- / kapau. Ke kahua aina kaulana muao ka poe Alalae, ma ka mokupani 0 Sumatera. Ua laweia keia wohi aiiiwahiue mai Sumatera^ aku, e \eaka, kekahi 0 na Alihikaua\> Alekaueheio, n im-a ; ku a;im nui paialuilaiia. i'aīia :-.e k.:u nia;; ana o ka ike 0 nu maku o ke i.ea 0 Ih '.ei.e o;;a, u ua nilia ia e-ia r.:e ke a.oi.a :;o :;eiackaiiuunuh:in- aiii 0 īlaiae. ;: !:oiie)" aku 'a a;a : iuma iiome mo■kr. );:'V. :n;.iuna<» kekahi moku uui o lloie;.e. A \ ) ■■ \ii.a ,i.e ;:.a wa:\vai makaniae : i:aa\v: alaka::;; :a aīui na iui Emeiiem 0 Aienai.akapau'. oia :ioi ka luaiu o l-.e:u pua aiii. ' A iieea mai ī keia lu, ke ku la na kia uoomauao k'iiuiehu waie ma Suinatem, no Ue kumna o ke koa 0 Helene, a iue kena pili launa nna me ka iaiani a!:i Ma!ae Laulana 0 AieiUinakapaU. Aiii n;:e ;nr; ke lailanakauinne 0 L'uloniepana kalu i kuui nu iiina 0 lai oi:a.).a 0 Ali ka.neilei'o ; a mr; kekai.i inau wahi e aki; o ka mokupinu 0 Humatern, ua ka'.uu ua imaoielo e hookauianu ai i 'm iku«j 1 iiiiii Kai-iie-m. ihi ln»i- " ke ahi kiwi!ua"- !i(- i:ioa i-ahiko-' loa no Alekaneilen» ■" niuiol-.o (1 liiia u liH' Maiae. ■ Aui hiii.. Iu' iiU'iio ua Maiahaia, iuuhope īiiai 0 e.a liala ahu 0 115, hnnunua lehulehu, i-!-ap;;ia o ki' :iiiiv/aliim- wol.i K ouiuhi, 'u:;. haiiaīi īnm la !k- l-eil-.iioine, iloko 0 kel-nlii ulnlaau iu<- l a niekaineh::, oini, oia wule ilio no. La kau Iiulm 0 1;;:. ma knakune okeii-. {•aikaiiuiliiue, oia lioi 0 fl<-i La.li, ka liīflf;per:i 0 Meiiuiinl-.apau, no kon;.. hooiiio 1 llīi paaa alolm. v.ailiulr. o p-.iowai palupalu

m'aluna 0 ke kino <5 kekahi aiii opio 0 Suma-| tera", 0 Lakasa kona moa, nona-ke kuiana| ilihune, aka, he nani mohaia mhikai- nae< kona mau hiohiona, a he kulana oiwi kinoi hoi e make ai na maka 0 ka mea e iiaiaw -aku-ana-kāMke-nie-ia': — L'e. -maie mea "ia'ku no nae keia kaikamahine aiii n\e kekahi kei- ( ki aLKkiekl&Am^^ Karama. a mahope 0 ka hanau ana 0 ke | : keiki .alii opio. ua make iho la kana kane j ;tialuna 0 ke kahua kaua. A i ka hoomaopopo ana . 0 keia makuakane i piha i ka inaina, . mamuli o ka mare ,maiu ana. ua aneane e • iiiki iiu^i kaiwana^a e'hookōiiT'''maī ai 'ke aliiwaiiine Komaia i ka ukana o kona puao ; ua kauoha koke ae la.ia e iawe ia aku ke kaikamahine a komo iloko 0 'ka uiuiaau waoakua nui 0 Sumathra, he wahi mamao ioa hoi mai kona home aku, a e waiho ia'ku oia me ka mehameha iloko 0 ka pouii nui 0 ka po, a na kahi 0 na hoiohoiona hihiu o na awawa 0 ia mokupuni e haehae a e hoonaio ak'u iaia. • ' . Wieliweii ka luuluu a -me ke kaumaiia i kau, aku malui'.a 0 keia kaikamahine ali; palupalu, e waiho ia aku i ka liula 0 ka po ilo1 ko 0 ka waoakua weiiweli me kahi malu ole , maluna 0 kona poo, a me kahi pono kino ole 1 īlaila, iloko 0 ia mehameha a me ka weli. e i hoolohe aku ai ' kona mau pepoiao i ka leo weli 0 ke tia;a, a me' na uwe ana a ka poe i haule nui aku iloko 0 ka poino 0 keia holo- [ holona hihiu 0 ka waoakua 0 na kuahiwi ! hihiu 0 Malae !- 1 ! Aka, aole 110. nae i nele loa 0 Komala'i ke. i koolua ole, oiai, ua ae'mai- la k$na makua I inaina i kekahi kauwa wahine e ukaii- mai j mahope ona, nona ka inoa 0 Ponaga. .- Ua nui . imiiu a'.o'na me ,ou:: lieolon.e i ka : -o 0 ; kona liaku wahine iioko 0 ka piiikia. aka, ! lu-a,ha la kana waiii pono me kona kino paiupalu. a me koua inau iima iiilii. no ke paie f aku i ka ikaika 0 ko u<ju hihiu ina 0 ike ma; ■ ana i ko laua wahi e pee ana. I a iiooikaika aun ..1 ;u 0 iio-.'ioai.ia ;i:vi. : . kona iiaku mo ka manaoiama e iiemo aku 1 ana iaua mailoko aku 0 ka ulwiauu me na ' kino oia, a e hookipa :a aku e kokahi 'poe < aloiia a pilia i ka lokomaikai. Aka, ua nuio ; aku la ua manaolana -o ue kaikainahine alii I iloko o kona mau a ana, ua punia ia kona i kmo Iioiookoa me ka oliaeha a ine ko laiuiknu aiia, a mamuli 0 iu ukuna luuluu, ua liiki oio iiiia ke aa e hooinau aku i ka laua hualiaihek', aoka pulo wiile no iloko 0 kona 11001100 ia niannwa 0. k<' kii])iHkii, oia ka hoea ;:na 111:11 0 ka maUe a lawe aku iai;; mailolio al.u 0 na uinii a Ka eliaeiia. liooioak.'lukau ilio la kana kauwa aloha 0 l'eiia.'Oi i walii hooluolu 110 kona liako i kamoe ia īiie ka mnuu palupalu alana, īnnloko 0 kokiilii aiia, a kokiia aku la 1 ke kino luuluu 0 l-.e'lii a waiho i kahi i liooma kauleau ia. ; a. aole i laula lon akn ka mauawa, aia hoi, ua ae ia inai la e opuu iloko 0 k<: ao, mailoko mai 0 l.ona puhw.ka, he imikikaiie nuni makninae. Uwe ilio la L<e kauv/a maluna 0 lia

opuu alii oplo, i ka waiho ae 0 koua kuio fne kahi' wahi oie e pale aku ai i ka'aaki a ke anu 0 ke kehau 0 ka' uiulaau home ole, a hoopuni ae ia ia i ke kino nani 0 ke kama me ke.kaiii 0 kooa mamaahu. iioomoe.maiie n ~u ta iaiā. a awiwi aku la e haawi ak\> i - - - •* kan'a mau kokua ana t 'kona haku ain. - -īīn ■na waiiwaii a e jnanleuiepana-±e_to.īie ! nani 0 Komala, me oe la. ua aneane kaukoo I iho ka helehelena 'kaumaha 0 ka ma.ke inaj iuna ona. Pane ae -ia ia, ua inakaukau ka I mana 0 Akuno, ke akua kupua wahine 0 na I alii Ma'.ae. e iawe aku iaia, e kahpa mai hoi I i kena hopena e hele aku. ^ Ag.le ano i - t Ao'.e hoi i keia manawa ! " wahi a ke kauwa 1 Penaga mekailwe haaloulou ana. ", E mp- \ ' naolana no kahi manawa pokole,' wahi ana, | " a na'u no e imi aku a- ioaa ona wahi mana t ai-nau, a e loaa 110 ia ■ leaua ka manawa e lawe aku a: i ka opuu mua 0 ka'weio kama - hao a ke aiii Lakasa, a nana„e puiii pume- ; hana aku iaia 'iloko 0 ke apa aioha o kona — Imauoiwi.'' ' • I " Auwe ! aoie ; " waki a ke alii me ke kulu • makawalu ana 0 kona mau waimaka, me ka hoopulu ana i kona mau papaiina nohenohea. ; " Aole e ae 0 Akuno ia mea. E hiki oie 1 ana paha wau ke heie pu aku, aka, 0 oe a I me kuu keiki e uhoi aku oiua i Menanakai pau. E nana aku, , ke ike aku la au i ka „ „ hoailona 0 ke koko 0 kona kupunakane 0 Siri Pati, ma kooa a-i, a e uwe auanei ua makuakane, nei o'u ke ike iho ia. E hoo- ^ <-• I maopapo-iho ana ja i kona Jcoko ponoi, a e ' huii mai no auanei kona puuwāi "iahi, i ka — f wa 'e huli ia mai ai aue na Widadiri, na ' uhane hoi o keia waoakua weiiweii." i ^ /' Mawa. k:i mamo 0 ioe ? \a E;. Poakoi.I" 0 iau ! ! i ka Pnakaiii iho ne: ka lioomaka una 0 ua Kula ia A.upuni 0 k;i Apana 0 Kona. Oai'1"' AL.w.-'Aiio ponoi 0 ka hale noho 0 ko' 1 11 Keeiiikoiani i ke kakahiaio Sabati nei, u.i lioio nu'i'jle.'aku la kekahi lio me ke kaa lealea a hookui i ke kaa 0 W_Austin (Mahuia), a ioaa iiio iu lie ulia poino malunā 0 kona kaa. I-'o ike ole paha i ka hookele. 0 k a Makai nona ka inoa 0 Kamaka, e noi.o ana ma Waialae, ua lohe mai nei makou, maliope ilio 0 kana mau hoao ana e hooliihia i na poe ana 1 hopu ai 110 lea lawaia ina ko- Sabati, ua kaiehu ia ae Ia mai ka oihiinu. Malia o loaa hou aku 110 ia kolohe liou-ae i nei niau la aku. 0 La Huke Kuliikuhi a Mv Howser e hoo- . Iiilia nei. kekahi ia 0 nn Buke maikai loa e hil-.i ai i na meu a pau ke kii a kuai 110 laluiu ilio. Ua liuhikulii ia niu ia huke na walii 0 le lianaka, haole, pake i noho ai me I: U..kou inau oihana a puni na moku]suni 0 ia;'..ui).. He kuliikuhi maikai^koia 110 na lAui'iaiieie uo lfa liuli ana i na v/ani a l:\kou 1 !ir ! e paiamiiiHi wale 110 iu lliki :i»a. E|ir- lu k;- kumuliuai.