Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 7, 20 April 1881 — Ka Moi o Hawaii! Hookipa Pumehaaa ia Kalakaua. Na Leo Eupinai o ka Mahaio.! HAWAII ME IAPAWA. [ARTICLE]

Ka Moi o Hawaii! Hookipa Pumehaaa ia Kalakaua. Na Leo Eupinai o ka Mahaio.! HAWAII ME IAPAWA.

&ia ke ku ana mai o ka mokuahi Kulanakaahale o Nu loka, mai Kapalakiko maij ma ka po Sabati iho nei, ua loaa mai na lono ia makou no ko kakou Moi Kalakaua oiai oia e laakaha la i ka ilani o na puāT iihiiihi silika o lapana. ^ Ua hauoli makou i ka wehe ae i ko makou papale a kunou aloha aku ia oukou me ka hai aku i ka Lahui Hawaii, he Maikai kē ola o ka "M'oi ! a ua loaa iaia na kumu hpohauoli i kona manao, oiai oia ma na aina malihini, mamuli o na hookipa pumehana a na poo o na aupuni ana i kipa 'akuai. ^Ua olelo mua makou, aole e neie ana ka loaa ana o keia haawina i ko kakou Moi, hemau ano kona'e - & makahehi ia mai ai, aole ma kona kulana Moi waie iho no, aka, ma kona "ano hiehie, oiuolu, a keonimana oiaio. Ua haawi ia mai la e na poo Aupuni o Iapana na hookipa hanohano, a ua piha na nupepa i ka mahalo 1 ko kakou Moi. He mea kanalua ole, rna _ — na aahi a pau a ka Moi — o Hawaii — e-maalo aku„ai. a e ioaa niai ana iaia" ka lima akau o ke aloha a me ka puuwai oluolu o na | poo aupuni a me na rnea a pau e launa anaj me ia. ! Maklo iho nei e ikeia ai na rnea epiii! apa i ke Alii ka Moi Kalakaua, oiai oia ma! lapana. Ke lawe rnai nei makou i keia' mau mea mai na nupepa i pai ia ma ia ainai a penei : . Ka H0EA ANA I IPAHA. , I Penei ka hoike a kekahi nupepa:— Ikal hora 7:30 o keia kakahiaka, ua hoike ia ae! ua ike ia ka mokuahi Ooeanie, a ia manawai koke no ua ike aku na pioo inawaena o ria moku o ke. awa, oiai ua ike ia aku. la ka welo mai o ka hae Hawaii ma kekahi kia o ua mokuahi -»nei. la manawa u a hoowehi-,. wehi koke ae ia na mokuahi a'na moku pea ia lakou iho me na hae, a oiai oia e niau ae I ana mawaena 'o na moku i hele a ohu-l ohu me na "hae, oia no ka manawa i haawi | »ia mai na pu aloha he 21 e ria manuwa, a me ka pii ana o na kela a uluaoa rra i-a, e pahola aku ana i ka hookipa aloha i ka Moi Kalakaua. 0 na hiohiona o ka Moi o Hawaii he ui, he kilakila puipui maikai kona kino, ahenaauao kona mau he lehelena. Ua hoohauoli lea, l Moi iaia iho oiai ma ka moana, mamuli o kona oluolu i na mea a pau, a ua loaa iaia he mau hoa'loha iehulehu. I \ ■ * * .*-:A

CJa lele aku ke alii ka Moi ma ke keena o ka Adimarala o ke a\ta i. ka hora 9:30, a malaila i hookipa ia aku ai oia e na poe la--pana o ke kulana kiekie, o na lala o ka ohana alii, a me ke keiki alii Date, I ka hora 10:45 na haalele iho ka Moi ia Benten no Nogeyama, me ka hoōhanohanoia e na pualh koa, a he. puali puhi ohe kai hookahi ae i na leo mele. Ua haiamu ia ke alanui a hiki i Nogeyama e ka lehuleho o na kanaka. Ua ku mai ke alii ka Moi o Hawaii ma nehinei, ( Poalima) ma ka hora 8 o ke ka-kahiaka,.-ma ka mokuahi' Oeeanie. 1- ka holo ana ae a ka moku,- me ka hae kalaunu e pulelo haaheo ana, aia hoi, aa luai leoke mai la napukuniahi o na moku kaua lehulehu waie, a me ka leo hauoli -hauwawa o na luina manuwa mailuna iho o na i-a o na moku e hekau ana ma Ke awa. Ua hele koke ia aku la ka Moi e ike e ka Adimarala Nakamuro, a me kahi mau Luna Ahpuni nui e ae, a me ka Adimarala Eukini, a me kona mau aliimoku." Mahope iho, ua kau aku ka Moi maluna o ka waapa alii o ka Emepera,' a holo aku la no ke Keena o ka Adimarala o ke awa. Malaila, ua hele ae na poe hanohano o ka aina e haawi i na hookipa hoohanohano i ka Moi, a o Mr. K. Irwin kekahi, ke Kanikela 'Hawaii ma lapana. Malaila aku, ua holo kep alii 'ma ke kaa aiii a hiki i ka halealii o ke Kau Makalii, oiai oia ke kahua i hookaawale ia nona oiai oia ' ma lapana. Malaila oia i hele ia mai ai e ike e ka Mea Kiekie ke Ke.iki Alii Fushini. . .Ma keia la, Poaono ua holo aka'oialiō Tokiyo~ma' kaTora~]27 i ma ke kaa ahi, a ua halawai |aku ia me | ekolu rhau Ke.iki Alii o Imepenela, a ua alakai ia aku ia ka Mōi a halawai pu me ke : Alii ka Ernepera. Ua nui ka mahalo ia no ikeia Moi ma kona rnau nanaina, a rne na ano o kana rnau kamailio ana, a me na hui aioha ana ; ua hoike mai ia mau mea a pau he Moi'oia e makahehi ia e rja aupuni ana e kipa aku ana. . Ke Alo Aj,ji. Uk kakau ae ka Mainiehi Shinbun penei : — O ka Moi Emepera, i ukali ia ae e Mr. lorreda, kekahi o na puuku Irniperrala, ua haalele iho i ka hale alii rna ka hora 9 : 30 kakahiaka o ka la 8, a hiki aku la i ke kah-ua hookahakaha koa Hibiya rna ka hora 10, ua hik-i ae ke alii ka Moi o Hawaii, i ukali ia e kekahi Kuhina o konaalo, rnai ka Emnokwanae, a ua halawai a hui pu rne lea Emepera maloko o kekahi hale Iole ; a.iloko o ia manawa, ua kani ae ka leo o na mea kani a ka hana. Mahope iki iho, ua h'olo aku na alii ira Emepera me ka Moi maluna' jO na li6; i ukali ia aku e na alii Irnipiriala : kiekie Arisugawano-Miya, HigaShi-Fushi-ihi-no-, Miya, Fushimi-no-Miya, Kita-Shira-kawa-no-M.iya ; na rnea hanohano Saryo, ke Kuhina ngi, Okuma, Oki, Torasbima, Yamagata, lto, Kuroda, Yamada, na )a)a o ka Ahakukamalu aliī ; Yokudaiji, Kohinao ke alo alii lmeperiaJa, a he mau )aJa kiekie

0 ka oihana koa, a rae ka' imea hanohano ke Kuhina o ke alo alii o Hawaii. Ua holo lio aku lakou ma ke kahua paikau, a mahope ua makaikai ia na.pualikoa mai kekahi hale Iole mai. Ua haalele iho ka Moi ma ka hora 11:10, me'ka haawi ana ae i ke aloha hope i ka Kmepera maloko o ka hale lole, a mahope iho; ua haalele iho ka Emepera a huli hoi aku la no ka hale alii. Ma ka la 7 haawi, makana aku ka Emepera i kekahi mau kupee nania he mau makana nanieae 1 ka Moi o Hawii. Ua hel'e aku ka Moi i ukali ia. e ka mea kiekie Imiperiala Higashi Fushimi-no-"Miya, e makaikai i ka hale pai palapala aupuni ma ke kakahiaka o ka la 7. Ua olelo ia, e haalele mai ana ka malihini ritania ma ka la 16. Ka Moi o Hawaii. Ua hoike ae ka nupepa Hoehi Shinbun, ma ke ahiahi o ka la 5, ua hele kino aku ke kaikamahine koko alii, o ka Daijin, Saneji, a me kekahi mau Luna Aupuni e ae ma kahi'nohō o ke Alii ka ftfoi o Hawaii, a ua malama ia he hoohauoli, a he mau hana keaka hoike akamai kekahi. Ua hookaniia he mau leo lahana e,ka bana. Ma ka la 6, ua manaoia e hele makaikai ana ka Mea Kiekie ke Alii i ka hale hoikeike aupuni. Ua manao ke alii ka Moi o Hawaii e haalele iho ia lapana ma ka la 16. Ua apo aloha ae ka Moi Mikado iaia ma ke awakea o keia la, ma ke ano hui aloha hope ana ..mamua-ihon-kona holo-ana aku. Ma 'keia " ahiahi, e hiki kino vae ai ka Moi ma kekahi hauoli hulahula e haawi ia ana e ka Luna Nui a me me na lala o ka Hui Malu Free Masons. ( Mamuli o kekahi kumu, aole i haawiia ka aha hulahula.) Ma k:a Moaha. Mawaena o na mea i hoea ae oiai ko kakou Alii Moi ma kana huakai ma ka moana maluna o ka mokuahi Oeeanie, a oiai e leaalo ae ana ma ka Meridiana pololei i Honolulu nei, he mau degere hoi ma ka akau aku nei o keia pae moku, ua huli ae la' na hoomanao paulehia o ke aloha, a halialia mai la imua o ke Alii a . me leona mau hoahele, na aekai kamahao o Hawaii. A oiai lakou e niau loa aku ana ma kela huli, ua kau mai la na kipona o lee uloha liula maluna o kona hokua no kona aupuni, kona lahuika-" naka, a mekona Moiwahine, ka mea ana i hiipoi mau. aj i ke aloha, a mamuli o ia mea, ua ulu ae la na hoomanao iloko o kona puuwai, a puana mai la i na lalani malaloiho. Ka puili mai nei makou i keiamau mamalu olelo Alii i opuu ae mamuli o ke aloha oiai maiuna o ka ilikai hohonu, he aloha hoi aole wale no kona Moiwahine, aka, no kona aupuni a me kona lahuikanaka mai o a o, a ke paneeia aku nei e halawai pu me na puu- •' wai Hawaii a |)au : Ua kakau ia ma ka olelo Berifcania, a he ku maoli no hoi i ka nani a rne ke aloha, a ua mahele rhakou e i/y

like me ko makou walji ike uuku4 a oiai aole ■ makou i maa i ka haku ana i na olelo naauao o neia ano, e kala ia mai ina e nele i ka ioe like rne ko ka olelo Beritania. (He Halialia.)