Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 17, 29 June 1881 — LAKAMANA ! (Hakuie e Hon. W. M. Kipiknnu—Hooipa in e Kuhikie Kelekona. MOKUNA 13.— HELU 33. KA LAKANANA MAU HUAKAI HELU A ME NA PALA LEHULEHU . [ARTICLE]

LAKAMANA ! (Hakuie e Hon. W. M. Kipiknnu—Hooipa in e Kuhikie Kelekona. MOKUNA 13.— HELU 33. KA LAKANANA MAU HUAKAI HELU A ME NA PALA LEHULEHU .

§KE kiekie o na aono he umikumamalima kapuai, a he haneri a oi kapu.ii , ka ioā o na noao a i elua,"e annpuni ana, a he m hinapua nani ko waenn. me na kumulaau hua ono. Ua kahea aku la o Laka- : m na i kona poe kanaka-e ukali mai iaia, a ua ukali mai no lakou ine ke ano mak u no. He kannka kino loihi a puipui o Lakamana, he eono kapnai me A'a hapa kona kiekie ; aka, ua uuku iho la kona kino ma ka aoao o keia wahine nui, nona ke kie'>ie heeiwa kapuai,. a he puipui hoi kona kino. 1 ka hoea ana aleu o ua wahine nei i kekahi ipuka nui keokeo, i hanaia noloko mai o iia apana niho palaoa keokeo maluna o ka laau nani a kamahao. Puhi ae Ja la i ka hao kiwi Eukalo, a ia manawa koke no i >. wehe hamama ae ai ka ipuka me ka laiau ole ia e kekahi mea. Komo aku la maloko o keka'hi rumi nui a loihi, i ulii ia na aoao me ka ili tiga, a he inau moena hulumanu • Qke uhi ana i ka papahe'e laau nani, a ua hoonani ia ua rumi nei me na nani k.«mah»o 1 he lehulehu, a me na apana guJa a me (lala. Noho iho la ua wahine nei īnaluna o kēk'ahi ! wahi i hoonolunoluia me na moena hulumanu, a noi mai la la Lakamana e noho iho ilalo, maluna o kekahi nioena hulumanu okoa, a kauoha ia mai. la na k->naka e ku koke aku no'ma kahi kokoke mai ; a ia manawa i pane mai ai ua wahine nei imua o Lakamnna penei : " E ke alii nui, ua nohoalii oe maluna ,o ke aupuni o Menanakahu; a ano, ua lanakila oe ma ke aupuni o na kahuna wahine o Jahne. Ua hoike mai kekahi ieo m'u maloko o lea ululaau. he manawa loihi i hala ae nei, e hai mai ana. e pau ana ka ko makou mana maluna.o na Malae o Sumatera mamuli o na limn o kekahi kanaka hihiu. Aole e hiki ia'u ke kue aku i keia makēmake a me ke kauoha a Akuno. oia.no hoi ke kauoha a Jahri.e. E hoike mai i kou makemake, e ke alii.J' ^ A pane aku la o Lakamana, " 0 oe e ke aliiwahine kiekie, n me kou.mau hoahanau e noho nei o ka m'lu pouli o keia ulu. laau, e hoopau i ka hopuhopu ana i na kana. ka Malae, no ko oukou mau hana ino,. a '( hoolilo hoi ia lakou i poe kauwa kuapaa, £ e pepehi paha ia lakou." A pane hou mai la ua wahine nei, " H< māu maknh.ki Hoihi ko m«kou hana ani pela, ka paa ana'i na kanaka o Sumatera poe kauwa na makou. A ke hoop«u makoi ia mea, alaila, ihea e loaa ai ia makou n kauwa, a e hookoia ai hoi iV kauoha pa i . . ; \

: mai ko mnkou mau makuahine mai ? Aole e hiki ia makou ke hnli hoi hou aku i De!wanagari. I»a aina iaahia." " Pela io no," wahi a L-'kamana, '• aole e hiki ia oulo n ke hoi hou aku i Asia, a aole lioi e mnluhia ko oukou noho ana ma Sumatora. 0 k;i oukou ano o ka hoomana. oia no ke ano o ka poe hihiu. Ua noho mana ko' oukou mau makuahine maluna o Asia i ke au o ka noho'na hihiu ; aka, 1 ka ulu'ana'. mai o na Al oi naauao. ua kipaku ia mai la , oukou. He mea hiki wale no i na Moi o Sumatera ke hookuke ia oukou, aka, aole o . lakou manao e hoopoino i na kahuna vvahine ; o Jah-ne. E hoolohe i keia, e ke 'ahiwahi- ! i ne E hele pu oe nie a'u ma Menanakahau. I i E hoomaikai aku oe i ka Moi o na Moi, a ; irn.ua no hoi o Sri Pati, ka mamo oiuio d ke , ; koko alii o Alekanederu, ke noho nei oia i maluna e ka nohoalii o kona mau makua. ! | A e hoomakaukau ia i man moku no oukou i e lawe ia aku ai i kek hi. mokupuni e kuhi ! ; ī noho ia e kanaka hihiu wale no, a ilaila no j oukou e ninna ai, a e loaa ai hoi ona mau ; I kauwa no oukou e like me ka noho anu ma | i keia-aina." \ . j j Ua hoomaka mai la ka pii ana o ka huhu j ; o ua wahine nei i keia māu huaolelo a La- i j kam.ana, a i ka pau ana o ka ia nei kamailio ana, ku ae la ua wahihe' nei a kiekie , kona poo maluna o ia nei, a me he la he ao eleele panopano o ka ino kona mau hiona, a pane mai la ; * | " E ke kamalii! " me ka nui launa ole o ! kona leo : — " E aa mai ana anei oe kama- ! ilio mai imua o'u pela ? E kauoha ' mai ana anei oe ia Glpmira nei, ka mea launa pu hoi me na kupua, e-lilo i kauw'a na kamalii ? " * j A hapai ae la ia i kona lima iluna me he la e uhau iho maluna o ko L ' kamana ki-no ; I * • ' aka, e li We me ka mama o ke tiga, pela no ī ! lele aku ai ua Lakamana nei a ku ma kahi | e kakau ana na pono kaua a lalau aku la he ihe maka oi, a hāpai ae la iluna me ka hoomakaul<au e hoolei aku i ua wahine nei ; e puka pu ai kona kino mai kahi aoa.o % i kahi ; aka, ia- manawa, lohe ia aku la he leo ano e ma ka ipuka, a i ka nana ana ae, ike ia aku la he wahine kahuna hou ; a i kona ike ana mai ia Lakamana, ua pane I.oke nlai la ; " E maluhia, e ke alii, e maluhia. ':E nana mai i kou hoa'loha! o Daka !•" j Aia manawa ike aku la-o Lakamana a , me kona mau kanaka i ba wahine ano e'i ! halawai pu ai me lakou maloko o ka ululaau; kukuLi mai la ua wahine nei imua o Lakamana. Ia wa i hookuu hou iho ai ua Laka- , mana ne'i i ka ihe, a lalau mai la kela i kot na m_au lima a honi iho la ; me ka pane ae i ka wahine kahuna alii : 8j " E kuu āliiwahine. Aole he mea pono & ia kakau e hoao e paio me keia alii. He i ! punnhele a he aloha nui ia ^pia e na Akua. a Aolee hikiiko kakou Akua o lah-ne ke a hoopakele ia kakou ma ko ia nei inaina a Ua like hoi kona mau .manaoa pau me hi

kunuā ala. He hooko oia i kana mau mea a pau e pane ai, a aole hoi i ike kona umauma i ka wiwo. E nuho mai.a ana o Lakamana maluna o ka aina o na Malae. £ < • hoolohe kakou ^kana. E hooko no au i kona makemake." Ia wa, hoike aku la ua Glomira nei i ko Lakamana makemake, e hele'eiku ka oia he kauwa i Menanakahnu. A pane mai la o Daka : '• Ua maikai, e ke aliiwahine. E hooko pono ke alii i.kana mau olelo a me ke ano o kana hunlmi. E hele aku no au ma kou wahi.'ā e hoomaikai aku imua o na Malae, ka poe hoi i noho kauwu mamua no kakou ; a he hoomaikai ana ia imua o Lakamana? . oiai he Akua.no oia. A nana no hoi e alakai aku ia kakou ma kekahi aina hou, a e " hoomana aku.no kakou ia lah-ne, a e mana maluna o kekahi poe kauwa' kane, e like me mamua." A noho malie iho la ua aliiwahine kahuna uei. A kauoha ae la ia e haawi ia i ahaaina nui na Lakamana. Hoomakaukau ia mai la na mea ai ono, na hua^nomona o na laau, na ia a me kela me keia, me ka waiona i hana ia no ka hua o ka laau Nipa. I " • Ua ai wale no o Lakamana i na hua laau, aole ioa i ai i na io a aole loa hoi i hoopa i ka waiona. O Ka nui o kona poe knnaka, ua hoohalike me ko lakou haku, āole ai nui aole hoopa i ka waiona, aka, elua o lakou ua inu a ua ona, a ua hana i na mea e hilahila ni ko laua haku, Ua moe ipaluna o na uha o ua aliiwahine, nei a ua ona pu la--kou." Kauoha ae la o Lakamana e hooma"kaukau e hoi. a o Daka pu kekahi i hele, aka, o keia mau kanaka e]ua, ua haalele ia laua ; ua huli mai ko' laua kua i ko laua haku, i ko lāua aupuni, a ua hāalele i na loi- ~ ria a pau o ka hanohano-; a 'ua "komo pu ma na hana hnumia.me keia wahine pilikua. A i lra hala ana a nalo o Lak.mana mai ia wa- " . ' hi aku nia 'ke ala huli" hoi i lea hoioe, ua knuoha ae la ua wahine nei e oki ia ko laua mau.alelo a me kekahi lima. a.lilo iho la laua he mau kauwa kuapaa, me ehaeha o k.o laua naan. - v J j Akeia'puleae.