Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 20, 20 July 1881 — HE MOOLELO KAAO --NO-- LAIONELA ! HE NANEA NOKE AI I HALA HELU 2 KA HUAKAI A LAIONELA ME KONA KALAINA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO --NO--LAIONELA ! HE NANEA NOKE AI I HALA HELU 2 KA HUAKAI A LAIONELA ME KONA KALAINA.

f| NA hoahanau i hiki. aku ai iwaho o ka ā ululaau, ua loaa aku la ia laua ke aianui a hoomau aKu la no laua i ka hele ana nie na holoholona a hiki i kahi i mana aku ai ke alanui iloko o na mana elua, hookahi e moe ana i kp hikina, a o kekahi i ke komohana. Ma-keia wahi i pane aku ai o Laionela i ke kaikaina penei : Ma keia wahi kaua e ke kaikaina e kaawale ai, a hele aku oe ina kou aHnui e moe nei i ke komohana, ā owau hoi i ka hikina. I ka pau ana o ka ke kaikuaana olelo, ua mahele iho la laua i na holoholona a laua penei, hookahi rabati, alopeka, iliohae, heaa me ka liona a kela a me keia o laua. A hou aku la kela a me keia o laua i kaaia pahi ma ke kumu laau e ku ana ma ke poo o.ka mana o na alanui, a kaha aku la laua ma ko laua mau alanui pakahi iho. . ^ Ma keia wahi kakou e waiho iki ai i ka ukali ana piahope o ka mea nona ka moolelo e niau kolale Ia i ka hikina, a e ani iki ae hoi kakou me ke kamahele e iho nei 1 ke kukul'u komohana. I ke kaikaina e hele nei me. kana mau holoholona, ua-komo aku la lakou iioko o kekaKi kulanakauhale nani, a,mai°k° hoi 0 ua kulanakauhale la, e hoomakaukau ia ana kekahi lealea, oiā-hoi ke kukini. Oiai, oa kukala ae ka Moi o ia kulanakauhale i kona^ mau makaainana a pau e akoakoa ae ma ke kahua lealea, a malaila hoi e hoike niāi.ai kela a me keia i ka mama o kona mau oiwi, a.o ka mea hoi nnhā kē ēo, e lawe liaaheo āku no oia i ka makana ī hoomoamoa īa no ia la . " laia i'ike ae ai i ka uluaoa o na kanaka o ke kulanakauhale, ua hoopahaohao loa ia oia i ke kumu o keia uluaoa ana o na kanaka— aka, i ka wa i ku ae ai na olohe kukini o ia kulanakauhale iluna o ke kahua lealea, ua hoomaopopo koke iho la oia e heihei nui ana, nolaila, wehe ae la oia i kona mau lole owaho, a koe iho la ka palemai, a ku aku la iluna o ke kahua heihei. I ka wa i haawi ia ae ai o ka huaolelo no ka holo, ua lele mua aku la na puhi olali 'o ke kulanakauhale, a ukali aku la keia mahope o ko lakou la mau kapuai, a hiki iwaenakonu oka pahu holo a me ka pahu eo,x kau like aku la keia me ka mea mamua loa, a hiki wale i ko laua a wa i hehi like ai i ka pa^u eo. No keia.kau like ana o ka mālihini meka puhiolali o ke kulanakauhale, ua pioo ioa na._.kftBiaaina,. p ;_eo ka moho a lakou i hoomaamaa ai iluna ona kahua heihei he lehU' lehu, a aole hoi he mea i kau like aku meTa a eia ka paha auanei kona hoa hoopapa e kt I ' . I ; • -. , ■

la kulaia nui o ke aupuni iluna o ke kahua heihei. I ko laua hiki like ana aku i ka pahu eo,' ua hea hou la aku Ja laua e hoi hou mai e ku a holo hou. ia laua hoi e hoomakaukau ana no ka holo hou, ua kupinai mai la na leo o ka lehulehu ma o a maanei, me ka i ana, 0 ha mea auanei nana ke eo, e kaili no makou i ka makana e haawiia akn ana iaia. 0 ka kekahi hoi, K make oiav Mahope iho o ka meha ana o na leo hauwalaau 0 na kanaka, ua ku ae la kekahi lualiine pupuka maluiu o kekahi walii ahua pohaku a pane mai la. Aole, aole loa oia .e make, a' aole no hoi e hao wale ia ka 'makana i loaa : pono aku iaia, aka, e hoauwana hele ia no oia ma o a maanei okaaina no na makahi-; ki elima mamuli o keia makana, a mahope| iho o ka piha ana o ia mau makahiki, e huli ; aku ana kona alo no ka hikina, ahaalele; mai i ke kulanakauhale no ka wa pau ole. 1 ka pau ana ae o ka ka luahine kilokilo, olelo ana, ua haawiia ae la kahuaolelo holo,; a holo aku la laua nei. E like no me kaj holo mua ana, pela no keia, ua liloaku la no| 1 ke kamaaina ke alakai, a aneane elima ki-; koo wawae ana i koe, a eo aku i ke kama-i aina. ia wa i haawi ae ai ka lehulehu he mau ; leo huro, aka, iwaena nae o ia mau leo ku-i pinai paiakmli o ka lehulehu, ua lohe koliu- ! liu ia aku la.ka leo o ka luahine, e kukala; ana, Na ka malihini ka eo o ka |a, na ka malihini ka eo o ka ia, ua haule hope ka moho o ke kulanakauhale Vabine. E like hoi me ka.mama o-ka p'opoki i ka leleāna e poi i kana mea i makemake ai, peia iho la ko ia nei uleu a noho ana i ka pahu eo. 1 kona ike ana nana ke eo, ua holo pololei "aku la oia no kalii o kana mau.holoholōna e j ku ana, a komo iho la i kona aahu a hoomaka aku la e hele, hea ia mai la naē ōia e ka Ilamuku o ka la, e hele aku 'imua o ka Moi no-ka~makana. r : ; Iaia i lohe ai i-keia niau olelo a ka Ilamuku, ua hauoli ioa oia, a no ka nui loa hoi o koha hauoli no keia waiwai i ili mai maluna ona iloko o kana huakai imi pomaikai, nolaila, ua poina loa ia oia no na olelo a ka luahine kilokilo. s k Hele a'ku la keia a me kana mau holoholona a ku iho la. imua o ka Moi, a kukuli hoohaahaa aku la. imua ona, me ka pane ana aku," E ka Makua o keia hapa o ka poep0e honua, eia wau kau kiiuwa haahaa im|f 0 kou alo i leeia wa, 0 kā.leo walep no o Moi^ka'u makemake, a o kana mau olelo wale no hoi ka'u e hoolohe. E pane mai, a e hana koke no kau kauwa e like me ka mea 1 kauoha ia. . I kona hooki ana iho i kana olelo, ua ku mai' la ka Moi a pane mai la, E ke kanaka opio', ke ike nei āu i kou ano a me kou mau' hiohiona, he malihini oe mai kekahi ^ ama ma.maomai.Mka, e kaia mai oe la'u . e"ka opio, ina wau e ninau aku ana ihko e , kou pono, oia hoi keia, Heaha ka keia tnau holoholona e hahai nei ia oe. - ' ^ • •,

Pane koke aku la keia, He mau ho&loha lakou no'u, no ke kau a me ka hooilo. 1 ka pau ana o ka ia nei kamailio ana, ua hoohuli hou ae la ka Moi i kana k&mailio a ke kahua mua, a i hou aku la, E ke kanaka opio, oiai, ua kukala aku au i ko'u mau makaainana o ka mea nana ke eo i keia la, e lawe haaheo no oia i ka makana i hooomoa- ' rhoa ia no.keia la. A oiai hoi, ua eo ae nei ia oe e ka malihini ke kaeaea o ke kulanakauhale Vabine, nolaila, ke.,haawi aku nei au ia op i ka makana, oia hoi keīa pahu i haawiia mai ia'u e le'o'u makua i hala aku ma kela aoao o keia ao. Nolaila;'e lawe aku oe i keia makana makamae i Ioaa pono ia oe, mamuli o ka mama a me ka eleu o kou mau oiwi, a ke panai aku nei au i ko'u mahalo nou, a pe.la.hoi na Lani e hoopomaikai mau mai ai ia oe a hiki i ka hopena o kou ola ana. I ka pau ana ae o ka ka Moi mau olelo, ua panai aku Ja oia i kekahi mau olelo mi~ lolii me ka ilihia, a kukuli hou iho la oī ilalo a haawi aku la i kona»mau hoomaikai palena ole nona, mp ka pakui pu aku i keia mau hhaolelo hope ioa, E ola loihi ka, Moi akahai o lee Kulanakauhale Vabi'ne a kau i kau mau mamo. A keia pule.ae.