Ka Holomua, Volume I, Number 33, 16 May 1914 — Moolelo Hoonaue Puuwai NO Caroline Penise KA U'I NOHEA O CANADA A I OLE O KA NANI OIKELAKELA IWAENA O NA KAIKAMAHINE ILIKINI KA MEA I KAPAIA "KA PUA LILIA LANA I KA WAI." [ARTICLE]

Moolelo Hoonaue Puuwai NO Caroline Penise

KA U'I NOHEA O CANADA A I OLE O KA NANI OIKELAKELA IWAENA O NA KAIKAMAHINE ILIKINI KA MEA I KAPAIA "KA PUA LILIA LANA I KA WAI."

KLak«tuia c Naho\oai'iu.asi MOKUNA XII Na ke Aloha i Ilanai—Me Kuu Lei Momi i ka Poli—Ke Kali nei Nou e Kuu Caroline Ae; no kekahi manawa pokole ia hooluolu ana iho a Masiliona aa hoao hou ae la oia e kamailio, eia nae ao]e no e h>ki i kona leo ke oili ae, oiaiua puua ae la a paa kona puu, a ke heomaopopo nei hoi na Ilikini Samaria ua loaa ke kanaka opio i kekahi ma'i ikaika loa, a oia ka 1 hoao mai ai e hoohainu 1 kekarhi kiaha wai wela me ka holoi pu ana i na maka; a i ka paa ana, ua hoohainuia maila kekahi mau oolopu waiu hou, a oia ka wa i pili hou iho ai na maka o ka opio a moe hou iho Ia me ka mokala ole ae. Eia ka wahine liikini ke ku malie nei me ka maopopo ole o leana mea e- hana ai no Masiliona, a no aneane hapalua hora kona noho mumule ana, akahi no oia a ike akii i ka nape ana ae o ka hanu ma ko Masiliona umauma, a lohe pu aku-la i _ka namunamu ana ae o Masiliona me he moeuhane ala e kamailio ana kona uhane i kekahi mea, a no kekahi mau minute hou akahi no a lohe pono aku ua wahine ala i ka leo i ka pane ana ae me ka maopopo, <£ Caroline; 12 kuu Carohne! E haalele mai ana anei oe ia'u?" "Auwe! " i hooho ae ai ua wahine ala, "O ke knne anfj leeia a ka u'i Penise, ka pua nani oi leelakela o na u'i īwaena o kuu lahui? i£) lioao ana au e malama me ke akahele loa i keia kanaka opio." A mahope iho o ka hoi ana mai o ke kane mai waho mai, 1 hoike aku ai ka wahine i na mea apau ana i lohe ai. E hookuu hou ana kakou ia Masiliona maanei malalo o ka malu o. na Samaria aloha, a e hoohuli ana ke au o ka kakou hee ana no kai o kalii kauhale iwaena o ka ululaau, oiai hoi aia no kela poe ke naku hele nei iloko o ka hihipe'a o na laau no ka imi ana i ke kamaiki. Ma kela po poina ole, ka po hoi i lawe maluia ai o ka bepe a kamalei aloha hoi a Caroline :mai kona poli aku, a kaua e ka .mea heluhelu i ike ae nei ma na ihelu i hala, a o kahi hoi a Edewada i makemake ai e huna mafl»lo o kela leumulaau oka a kaua

i ike mua ae nei, a i loaa ai hoi ia Masiliona he mau minute pokole mahope iho o ka haalele ia ana aku e ka puuwai eleele. Nolaila, ua maopopo ae la ia kaua e kuu hoa uhai aholo aole keia he kamalei okoa aku, aka, 0 ka iwi no keia ame ka i'o o ka kakou opio Masiliona, eia nae aole oia i hoomaopopo o ka laua lei aloha no ia a o ka hua mua hoi o ko laua puhaka me Caroiine. E hoomaopopo pu ia nohoi, mai ka manawa inai a ku hapa Farani i onou ai ia Masiliona a lele i ka pali kahako o ka lua wai mimilo, e ulu mau ana ka haupuupu o na helehelena o Masiliona iaia i na manawa a pau loa, a i kekahi manawa e! ulupuni maoli ana oia a lilo i mea pupule me ka holo ana i o a ianei me he 'la e alu?Juia ana e kekahi lapu. J Mahope iho nae o kona lawe ' | ana i ka bepe a waiho ma ke 1 kumulaau oka, a iaia ī huli hoi | |mai-ai no kona wahi, akahi no oia a hoomaopopoi ka hewa nui o kana mea i hana ai, a hoo maopopo pu iho la ua hapa Ili— kini nei, aole o Edewada e lawe ana i ke kamaiki a haawi na kekahi mea nana e malama, aka, e pepehi maoli ana no oia a lawe i ke ola o ka bepe. Akahi no a komo mai kē aloha iloko ona no ka opio, a no ka hiki hou ole iaia ke kaohi iho i keia manao iloko ona, ūa hooholo hou iho la oia e holo i hope* me ka mama i loaa iaia no ke kii ana i ka bepe a huna mai a~Ēdewada ae, a i ka manawa kupono e hoihoi i hou ai oia i ka makuahine. | Nolaila, ua hoohuli hou mai I la ua hapa Ilikini nei no kahi | ana i haalele ai i ka bepe, ame ka mama apau i loaa iaia me ka holo maoli ana no i kekahi manawa, aka, iaia i hiki mai ai ma kana wahi i haalele iho ai, aole i kana mai kona pihoihoi i ka | ike ana iho aole ka bebe mala-] īla. E (jke me ko ano mau o na i Ilikini, ua nana leoke ae la oia! ma o a maanei ina he mau ho-j ailona o na holoholona hihiu kai hoea malaila. A no ka nele ia mau hoailona, ua hanuhanu iho la kona mau puka-ihu i ka honua me ka hoohele ana maluna o ka mauu kahi i waihoia ai o ka bepe, a i kona ea ana ae, ua hoomaopopo iho la ia he kanaka ka mea i hoea malaila; a o kona hanu hele mai la no ia a hiki i kona ike ana mai i ke ku aku o kekahi hale ma kumupali, a oia kana ī noonoo iho ai e loaa ana ka bepe iaia. laia i hiki mai ai mawaho o ka hale e hamama ana no ka puka, aole nae ona lohe mai i ka walawalaau he meha pu wale no, a o kona kiei mai la no ia ma ka puka a ike mai la oia ī keia kanaka e moe ana, a no kona ake lo"ia e ike maopopo

owai la keia mea e moe pu nei' me ka kepe ana e huli nei, ua komo loa mai : la oia a nana iho la i na heleheleh'ā. e waiho lahalaha aē ana. Me Lea puiwa nui ua hapa Ilikini nei i ka ike pono ana iho i na helehelena o Masiliona, a o kona manawa no la 1 holo pupule aku ai me ka piha weliweli no ka manao ua lapu ia. : Ua hoea aku Ia oia imua o Edewada a hoike .aku la no ka nalowale ana o ka bepe, ua manao oia ua make ina holoholona hihiu. Ua hauoli iho la no nae o Edewada no ia mea. He mau la nae mahope mai, aia ua hapa Ilikini nei e noonoo nui ana ma na ano apau e pili ana no kana mea 1 ike ai, i kekahi wa e noonoo ana oia he lapu, a i kekahi wa e manao maoli ana no oia aole he lapu, aka, ua ola maoli no o *Masiliona. A i ka hope loa ua hooholo iho Ia oīa, he meri pono e hele hou oia e ike pono nona iho, a ina no, ka oiaio ua ola maoli no o Masi~ liona, alaila e mihi aku ana oia no kana hana ;h"ewa 1 loaa mai ai iaia na kala ana, a o kona haawi no ia i kana mau kokua ana elike me ka ikaika i loaa iaia, a lilo hoi i kauwa na Masiliona no ke koena aku o kona mau la 0 ke ola ana. He ekolu pule mahope iho o kela mama ana'o ua hapa Ilikini nei i ka holai no kona manao he lapu,. ua ; && 'oia ma ua wahi nei r a o ka mea mua.i halawai me ia, oia no ka Ilikini kane a haku o ksthi pupupu hal-e opu aloha, a mahōpe. p ko laua hoohele kamailio ana, ī maopopo ai iaia ua pololei kana mea i manao ai, aole* he lapu. TJa kipa maoli oia iloko o ka hale a ike ia Masiliona e moe ana iloko o ka nawaliwali, oiai ka fiva e uhi ana me ka ikaika maluna o ke kanāk'a 1 opio, aole hoi ona ike ae a hoomaopopo 110 kekahi mea me ke kamailio ōlalau ana i rik manawa a pau, ike pu aku la nohoi oia i ka bepe ana i lawe aihue mai ai me ke ola kino maikai, a mihi iho la oia iloko ona no kana mea 1 hana ai me ka hiolo makawalu ana iho o na waimaka ma kona mau papalina. Ua hoike pu aku la nohoi ua Ilikini hapa parani nei i ka moolelo o ke kanaka opio i keia | mau Ilikini, a o ka bepe a laua e malama nei, o ke kamalei ponoi no ia a ke opio e [ moe ana, A ma keia wahi i | huqa iho ai ua hapa Ilikini ala 1 ka moolelo o leona hana ana a I loohia ai o Masiliona i kela pili— kia, a pela pu hoi qrte kana wa- ' hine e moe naaua\fwa dla ike | anu o ke kuahiwi no kana mau ■ mea aloha elua i nalowale. | Ua hoike *pu aki; la nae ua : hapa Farani nei no kona hiki ~hou ana. mai i kekahi la ae, me kekahi mau lako ai ame ona lole no ka mea e waiho atia i ka nawaliwali.

MOKUNA XIII I-ilo o Edewada 1 Malama Hale kuai—Ae ia Klana Noi e Mare me Caroline Ma keia wahi e haalele ai kakou i ke kamailio ana no ka hapa Ilikini, a pela hoi me Masiliona'ame kana keiki malalo o ka malama ana a na Ilikini puuwai aloha, a e uhai ae kakou mahd>pe o ka meheu o Edewada, ame kana mau hana, Aia iloko o kela mau la kupilikii o Caroline e naauauwa ana me ka līele hoomau ana iloko o ka" waonahele e imi ai no kana mau mea aloha, aole i noho wale o Edewada' ma kona aoao, aka, eia oia hoouna mau nei i leta na na ona o ka halekuai i kai o ke kaikuono, e hoike aku ana hoi no ka nui o ko lakou mau pilikia mamuli o ka 'māla'ina ole o Caroiine i ka halekuai. Mamuli o keia hoouna leta mau.a Edewada i pii hou mai ai kela ona waiwai mua no, a hui hou iho Ia me na poe o ua wahi halekuai nei, a i kona lohe hou ana i keia poino i ili hou iho maluna o ka -wahine *opkj, ua nui maoii- 'kona aloha ame kona kaumaha no Caroline. A no Caroline nohoi ua hoike pu _aku. no oia manawa i hala ae no ka hiki ole iaia ke hooponopono a malama hou i ka halekuai, a wahi ana aole ona manao e noho loihi hou iho anaj?ia malaila. "* ' Ua minaminā loa ka haku waiwai ia Caroline me ke koi ikaika ana-mai ma na ano apau e noho hou, aole nae fie ae iki o ua u'i nohea ala no kona piha kaumaha loa no kana mau lei aloha poina ole. Aka, no ka manao minamina no o -ka ona waiwai i ae oluolu mai ai oia e noho no o Caroline ~me - kona mau makua malaila, me ko la-* kou lawe i na mea apau o ka halekuai a lakou i makemake ai me ke dala ole, me ka hoonoho ana ia Edewada nana e malama i na mea apau a hiki i ka wa a lakou e hoouna mai ai i mea hou ma kona wahi. O keia iho la ka Edewada mea i upu mau ai i na manawa apau e lilo ka hooponopono ana o ka halekUai iaia, a oia auanel ke kumu ko'iko'i e lilo mai ai o Carolvne iaia a ae hoi i kona manao, ma o kona ike iho i na hoopilikia a ka nele e haawe mai ana maluna ona. No na pule mua nae a Edewada i noho ai, e kauoha mau ana oia i ka makuakane o Caroime e hele mau mai me ia e hoo nanea ai, a pela iho la ua pUUwai hohe wale ala i ahele aku ai ma ka olelo ana a hiki i kona noi maoli ana aku i ka "makuakane e lilo o Caroline i wahine nana, a oia nohoi kana o ka pane ana mai, o ka pono maoli no ia, aohe nana hou ana aku no ka mea i hala. Aua lilo iho la keia i mea e hauoli kahihewa loa ai ua Edewada.