Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 24, 9 September 1857 — KELA MEA KEIA MEA. [ARTICLE]

KELA MEA KEIA MEA.

Ke kenela hou o Jmerika. Ua haaleleia ke keneta keleawe oia aina no ke kaumaha a me ka nui oia ivftiwal iki. Ua hanaia he mea hou, he dala iki i pai puia me ka piuta. Ua like kona kino me ka hapawalu, e manoanoa aeananae, he keokeo ahinahina kona hooluu. Ua hoopukaia na dala keneta he $60,000 a keu. Aole no i lawa ika makemake o kanaka... , A/W Ua h<>AunAia na mokumahu ma Amepikōī i mau moku okohola, e holo aima na aina«hau akau, a oa ikeia ekOmēai iloko o na kowa ■Konp yi- ke > moleu pea. Wk OM. Ini e like pu ka ra«I W$ |||i . M

Mokuahi John L. Stkt*ns, ) i lulai 24, 1857. | | E na kanaka Haieaii : Aloha oukou:— Eit wau ma kt motnt makai ibo u Kaliponia, e holo nei. He moka ahi nunui keia, kokoke 30() kapuai kona loa, nui no hoi na keena maloko, a ua hana | maikai maoli, e like me ka hale hanohtnoj maikai na wahi m«o, a me na noho; roaiki| no hoi ka papa aina, he maemae Iot. Aola luliiuli nui keia moku, holo malie wale no, h« haalulu iki nae. na eemoku, hui q« ' na kanaka o ka moku, 590 a pau loa maluna iho. 0ka uku o ka eemoku hookahi, mii Kapalakiko a’Nuioka, he $275. Emi ih« ' nae ka uku o na kahunapule hookahi hapaha] no ka makemake e kokua i ka pono ok« Akua. ■ i Kapalakiko. Pono paha e hai aku au i na ia a’u i ike ai malaila. He kulanakauhali iwiui ia, o ke po»kela ia o Kaliponia. ~Ūa1 {fte au malaila i ka la 18 o lulai nei, a holo mai no hoi i ka ia 20, elua wale no la malaila, | nolaila aole nui o ko’u ike. 0ka nui on*i lanaka ma ia kulanakauhale he 50,000 a Keu, anle no Amerika wale no ia poe kanaka, hio na aina a pau, no Eumpa, Asiu, Aferika,; Mmenka Hema, Amenka Akau, na |ni o ke kai, ua hui ilaila, e imi ana kela meal ' keia mea i kona loaa; ua waiwai kekahi, ual ilihune kekahi, pilikia kekahi, pilikia ele ke-l kahi. . ■ .4 O ke ano nui o na kanaka malaila, ea, ht , ikaikaikn hana.' Aole hele malie ma ke! ahmui e like me kakou, he holo me he mea \ la ua pilikia i ka hana. ,He poe makaalaloal keia; noiaila, hoio ka hana, nui ke kuai, nuil ka lawelawe, nui hni ka loaa o kekahi, a nui hoi ka p»ho o kekahi. J JV*a hale. Nui na hale kiekie a me ka hanohano, eha p- pa kahi 6 kekahi, ekolu okeka* hi; hale pohaku ula kekahi, pohaku maoli kekahi, hale laau kekahi; panpu i neia mau hale nunui, aole hale ma Honolulu e like me< keia; ona hale nui malaila he iiilii ma Knnaiakiko, liilii loa. . \ O kekah» o neia mau hale nui a me ka ha-| nohano, aia ma kahi kumoku mamua, iloko 0 ke awa; ua hoopihaia ke awa i ka lepo, tkukuluia na hale malaila, haie nunui no hoi, { He mea kupaianaha keia. M'aalanui. Pololei loa a me ka laula na«! aianui o Kapalakiko. Holo huinahalike no; hni, aole holo io ia nei e like me Honolulu.l Ua hahauia kekahi mau alanui i ka papa la<: au, mai kela aoao a mai iuka a kai. Maluna] olailn holo na lio me na kaa, nui ka haluiu,J kulikuli ka pepeiao. O kauwahi ona nlanui, ■ aole papn, aole pohaku, he one wale no, kaumaha ka hele ana, no ka hehonu o ke one. No ka mea, he puu one wale no kahi o Kapalakiko eku nei. Ua eleia nae, aua hanaia, a pau iki ka alualua ana. Ua aneand like me Wailuku makai, ma ka puu one, ina; 1 pnapu keln puu one i na hnle nui mai kahakai a iiika, ina ua like iki ke ano me Kapa*i ' lakiko; he haahaa nae kela wahio Wailuka.1 ■ Hale Makeke. Hele au ika hnle makeke e , nana i nn hua o ka aiaa, a ua piha loa au i kn mahalo. Aole okana mai! Ikaikamao* li kn lepo o Kaliponia. Oke akaakai, kakM pi, uala kahiki, papapa, ohia, kamalo, a rnr na hua ona laau, ohia pohaku (peaeh,) pt* ' luma (plumh,) ohelo papa, pipi, puaa, hipa,| : ua nui ame ka ono; Ina he iwakalua paha: . o na hale mnkeke o kakou ina Honolulu, aol* like me keia ka nui ona mea kuai Nui - hoi'ka Waina malaila. Aolepaha aina ma k* ■ honua nei i oi ka hua maikai o kela ano keit , ano. ' 3 i ' : , Ma mku. Nui na moku pea a menamok» -■ ahie holoholo ana io ia nei, e halihali ana i ■ na mea kuai, a fne ha eemoku. Nolaila» : ikaika na kuaaioa i ka mahiai, no ka mea, f hiki wawe ko lakou mea kuai i ka hale ov \ Ua maluhia i keia wa, n| : ua pepehiia kek'ahi poe r a pelā J AoIe na ke «u? : k»; mpiki oa luoa \ h» mea I», kaoaka, ' ; ;;;; kaniui-ihikemake i ka a lilo» I. ||$Pi •?e «'». a nolaila auiMenoho I* ■ oei nal I iyna * koleaol *■■■■ ■"■>■ ■ *

keit)a. Nolaila kekihi pilikia o ka noho aQt qo ia wahi. E aho na kuleana ma Ha* w# ii f roa ka lokomaikai o ke alii a rae kona aopuoi. ua hoonaia na kuleana o kakou, roa keia aioa naauao aole no i hoona a. Ka la Sabati ma Kapalakiko. Aole malu Joa e like me ko kakou Sabati. Hoioh«lo na kaa Ho eha, a elua, ma ka lio kekahi poe, haunaele; kuai kekahi poe ma na hale kuai, hana kekahi poe paa hnna ia la hoano, kani ha hamari o ka amala mai kakahiaka a po la ]a, aole malu. Ua nui nae ka poe malama ia la malaila, hele i ka pulef n«ho malie me ka noonoo. Nui na hale pule hanohano maoli ma ia kulanakauhale, o kela aoao keia aoao pule, a ua aneane piha no i ka la Sabati. Olioli ko’u manao i kuu ike ana i ka nui o ka poe hele i ka pule, a me kuu )uhe ana i kn olelo maikai ake kahuna. Ua haawiia mai ia’u kekahi olelo, a ua hai aku au i ka olnL a ke. Akua ia lakou. . Ke mahuahua nei A poe malama i ka pono malaila, ke hooikaikl* nei na kumu, a me na hoahanau, nui na kula Sabati, a ua nui ha haumana. 0oa kula maoli no hoi, ua maikai i keia) wa. Pela kuu lohe. Nui na kumu akamai, aua holo ia oihana hoonaauao. j . Eia ka pau, nui ka ponoa nui hoika hewa na Kapalakiko, nui wale na mea maikai a nui hoi na mea ino. E nar.a kakou ina m maikai o lakou, a lawe hoi no kakou iho, i ko lakou akamai, ikaika i ka hana, makaala i ka mahiai, imi naauao, a e waiho loa aku i ko lakou hewa, ko lakou inu rama, aihue, pepehi wale, makau ole, a pela aku. E mahi nui kakou i ke kope, ko, hala, pulupulu, alani, lemona, maia, i mea kuai ma Kaliponia, no ka mea, aole ulu ia mau mea malaiia. Makemake loa lakou e kuaiia mau mea. he mau mea kupono ia lakou. Aole maikai loa kn uala kahiki o kakou, e like me ko lakou la, pela no hoi na mea e ae, oia mau mea maluna, aole ulu ma kolakou aina. Mamuli hai hou aku. Me ke aloha, LIMAIKAIKA. P. S. Akapuleo, lulai 27.—Eiamnkou ma kahi hupo i keia wahi. Nui loa ka mai, aia no ka wela ma degere 93 0 , aole wela o Honolulu ame Lahaina mn keia. Ua mai kekuhi poe no k« ikaika loa oka weja. Oia wale no ko makou pilikia. Ke inu nei no nne.makou i ka wai me kā hau maloko, aoia kekahi mea e oluolu ai. Ua maikai no ka pipi maka, a rae ka i& maka ma keia wahi wela, no ka mea, ua malmnaia iloko o ka hau, aole ino iki! Maikai inaoli ka ai o keia moku, ua like roe na hokele ma uka. Pau. Aloha. L.